پرسش

درسوره اسرا آیه 60 :
چه رویایی به پیامبر القا شده بود كه برای
فتنه و امتحان مردم بود ؟
آیا ذكر شده ؟ مگر ایشان این رویا را برای مردم بازگو كرده بودند ؟ اگر هست و ثبت شده بفرمایید .
آیا كلمه "ما" قبل از جعلنا میتواند این را برساند كه این رویا از طرف خدا نبوده ؟
متشكرم.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
بنابر تفاسیر، سه احتمال در مورد خواب مورد نظر آورده شده است:
1. مسئله معراج و حوادث مربوط به آن است، كه در این صورت "رؤیا" به معنای خواب نیست، بلكه در مفهوم رؤیت است.
2. منظور خوابی است كه پیامبر(ص) در جریان صلح حدیبیه دیدند، و طی آن ورود مسلمانان را به مسجدالحرام بشارت دادند.
3. این خواب اشاره به جریان معروفی است كه پیامبر(ص) در خواب دیدند كه میمونهایی از منبر ایشان بالا می روند و پائین می آیند، و خبر از آن می داد كه افراد نالایق جانشینان پیامبر خواهند بود. این میمون ها را به بنی امیه تفسیر كرده اند.
مفسرین از جمله مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در توضیح آیه فوق احتمال سوم را قوی تر می دانند.
در قرآن كریم به محتوای این خواب اشاره نشده، ولی پیداست كه محتوای خواب از طرف پیامبر(ص) برای مردم مطرح شده است.
حرف "ما" نافیه چون همراه با "إلا" استثنائیه آمده است، دلالت بر حصر دارد، و به معنای آن است كه خواب مورد نظر فقط و منحصراً برای آزمایش مردم است و به احتمالی كه داده اید مربوط نیست. علاوه بر این كه كلمه "أریناك" ـ یعنی نشان دادیم به تو ـ حاكی از این است كه خواب از جانب خداوند است.
برای مطالعه بیشتر می توانید به كتب تفسیری به ذیل آیه مورد نظر مراجعه نمایید.
كامروا باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.