پرسش

اهل حق چه كسانی هستند؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
اهل حق نام مسلك صوفیانه خاصی است كه در قرن هفتم در غرب ایران به وجود آمد. در باره اهل حق تا قرن گذشته، اسنادی منتشر نشده بود، و پیروانش عقائد خود را از اسرار می‌دانستند، و تعلیمات مذهبی به صورت سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شد.
مؤسس مسلك اهل حق، به طوری كه گفته‌اند، سلطان اسحاق ملقب به سلطان سهاك از سادات موسوی و از طایفه اكراد است كه در قرن هفتم زندگی می كرده است.
این فرقه از ابتدای پیدایش تا كنون تغییرات بسیاری كرده و به گروههای مختلفی تقسیم شده است. به هر حال، با توجه به اسناد و مدارك منتشره، اهل حق‌های امروزی را می‌توان به سه طبقه كلی زیر تقسیم كرد:
1ـ گروه "شیطان پرست"ها كه بیشتر در كرند و سرپل ذهاب و نواحی مجاور آن هستند. اینان شیطان را تقدیس می‌كنند، خوك را مقدس می‌شمارند و از گوشت آن می‌خورند، و با طهارت مخالفند!
2ـ گروه "علی اللهی"ها كه شامل تعداد بسیاری از طایفه‌های اهل حق می‌شوند. اینان تصور می‌كنند كه حضرت علی جسماً و ذاتاً خداست. دین خود را جدا از اسلام می‌دانند، و واجبات شرعی را قبول ندارند. اكثر علی اللهی ها مرام خود را به نام "دین یاری" می‌خوانند. گروهی از این طایفه، الكل را حرام نمی‌دانند، و سه روز روزه اختصاصی اهل حق‌ها را هم به جا نمی‌آورند. این گروه و گروه شیطان پرستان را نمی‌توان مسلمان شمرد.
3ـ گروه اهل حق‌های مسلمان كه دارای مذهب امامی اثنی عشری هستند.
این گروه در اواسط قرن 19 میلادی، به كلی در اقلیت قرار گرفتند، ولی با پیدایش حاج نعمت الله جیحون آبادی(م 1298 هـ.ش.) از انزوا بیرون آمدند. مسلمان خواندن این فرقه به معنای تأیید مرام آنها نیست، بلكه منظور ان است كه در مرام آنان انكار ضروریاتدین وجود ندارد. ارزیابی عقائدشان را به محل مناسب خود وامی گذاریم.
برای مطالعه بیشتر می توانید به این منابع مراجعه نمایید:
1. "فرهنگ فرق اسلامی"، نوشته دكتر محمد جواد مشكور، مشهد، انتشارات آستان قدس.
2. "دایرة المعارف بزرگ اسلامی"، زیر نظر كاظم موسوی بروجردی، عنوان "اهل حق".
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.