پرسش

آیا باید در نامگذاری تركیب ها ساخته شده از یونهای چند اتمی تعداد یونها مشخص شود؟

پاسخ

تركیباتی كه از یونهای چند اتمی تشكیل شده‌اند، جزء تركیبات یونی هستند. فرمول ساده‌ی یك تركیب یونی با معلوم بودن بار یونها به آسانی به دست می‌آید. در واقع شما باید بار هر یون را بدانید، وقتی بار یون مشخص شد، طبعاْْ بدنبال آن تعداد یونها نیز مشخص می‌شود. به عنوان مثال می‌دانید بار یون منیزیم 2+ است، و بار یون كلرید 1- است، پس برای نوشتن فرمول تركیب یونی منیزیم كلرید، بار كاتیون كه همان منیزیم است، به صورت زیروند، تعداد یون كلرید را مشخص می‌كند، و بار یون كلرید نیز به صورت زیروند، تعداد یون منیزیم را معلوم می‌كند، درنتیجه فرمول آن به صورت MgCl2نوشته می‌شود. در واقع در نامگذاری تعداد یونها به صورت نوشتاری درنمی‌آید، اما در نوشتن فرمول با دانستن بار هر یون، تعداد یون مقابل مشخص می‌شود. اما از اینكه سؤال شما در مورد یونهای چند اتمی است، یونهای چند اتمی معمولاْْ بنیانها هستند كه آنها برای خود یك نام مشخص دارند، مانند یون سولفات كه همان SO4با توان 2- است، یا بنیان نیترات كه همان NO3 با توان منفی 1- است. در اینجا نیز ما به این یونها، به دید یك یون ساده نگاه می‌كنیم، مثلاْْ برای نوشتن فرمول آلومینیم سولفات ، ابتدا كاتیون را نوشته سپس بنیان را ، AlSO4، حال بار آلومینیم را كه 3+ است به صورت زیروند در زیر بنیان نوشته و تعداد آنرا مشخص می‌كنیم، Al(SO4)3،( چونكه یون چند اتمی متشكل از چند اتم است آن را در پرانتز قرار می‌دهیم) سپس به وسیله‌‌‌’ بار آنیون یا همان بنیان به صورت زیروند تعداد كاتیون را مشخص می‌كنیم: Al2(SO4)3این تركیب را سولفات آلومینیم می‌نامیم، همانطور كه مشاهده می‌فرمائید، در نامگذاری این تركیب یونی اثری از تعداد یونها به چشم نمی‌خورد اما در نوشتن فرمول آن باید تعداد یونها را بدانیم و تعداد یونها هم با دانستن بار یونهای مخالف معلوم می‌شود. بعضی از یونهای چند اتمی، بنیان نیستند و یك كاتیون هستند، مانند یون آمونیوم یا NH4 كه دارای بار 1+ است. نامگذاری تركیبات حاوی این ماده نیز به روال قبل صورت می‌گیرد. به عنوان مثال برای نوشتن فرمول آمونیوم نیترات ، ابتدا كاتیون و سپس آنیون نوشته می‌شود، آنگاه بار آنیون به صورت زیروند تعداد كاتیون را نشان می‌دهد و بار كاتیون ، تعداد آنیون را مشخص می‌كند. NH4NO3. توجه داشته باشید كه عدد 1 به صورت زیروند ، دیگر نوشته نمی‌شود. امیدوارم منظور شما را درست فهمیده باشم و پاسخ شما همین بوده باشد. موفق باشید.