پرسش

سلام!
انسان چگونه عاقل می شود؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
سؤال زیبا و لطیفی مطرح كرده‌اید؛ چرا كه مهمترین شرط زیستن با سعادت، بهره وری بیشتر از نعمت خدادادی عقل است.
پرورش عقل نیز همچون هر چیز دیگر، نیازمند تمرین است؛ پس باید در هر لحظه و با هر تصمیم گامی در جهت تقویت عقل برداشت، و در حقیقت با استفاده بهینه از آن در بالندگی آن كوشید.
در روایتی آمده است كه یاران حضرت مهدی(عج) جوانانی هستند كه عقل دوراندیش همچون پیران دارند.
و در اینجا نكاتی به اختصار برای تقویت و رشد این نعمت الهی به عرض می‌رسد:
1ـ تدبر در آفرینش جهان، آسمان ها و ستارگان، خلقت انسان و تأمل در وسعت هستی.
2ـ تدبر در اتفاقات روزمره و ساده نگذشتن از كنار آنان.
حضرت ابراهیم(علیه السلام) از تدبر در طلوع و غروب ستاره‌ها، ماه و خورشید، بزرگترین درس توحید را به جهانیان عرضه كرد؛ و تیمور در كنار خرابه‌ای با تدبر در حركت مورچه‌‌ای بر دیوار شكسته‌ای به آن پشتكار و استقامت، و پیروزی پس از آن شكست و زبونی رسید؛ و نیوتون از حركت سیبی به قانون جاذبه زمین رسید.
و چه زیبا امام موسی كاظم(علیه السلام) ‌فرموده اند كه: "كل ما تراه عینك فلك فیه موعظة" یعنی آن چه چشم تو آن را می‌یابد، در آن درس ها و پندهایی است.
3ـ قبل از هر انتخاب و اختیار، باید جوانب مسئله را در نظر گرفت و با استفاده از معلومات و تجربیات نتیجه گیری كرد؛ و سپس حتماً نتایج تصمیمات گذشته را در ترازوی نقد گذاشت.
4ـ استفاده از تجربیات گذشتگان؛ باید از تاریخ سود جست، و با راه رفتگان مشورت كرد، و از نصایح آنان بهره گرفت كه "هلك من لیس له حكیم".
آخرین نكته كه خلاصه كلیه مطالب گذشته است، این كه باید "دوراندیش" بود، و همیشه افق‌های دور را نگریست، و در صدد بود با پرورش قدرت تفكر و تعقل، بهترین راه را برای وصول به آن افق یافت.
موفق باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.