پرسش

در رابطه با سوال 48724 پرسشی داشتم. چطور می شود امر ناممكنی برای خداوند وجود داشته باشد در حالی كه آن چه از دید ما ناممكن است به خاطر محدودیت وجودی ما در سایه ی خداوند است. به عبارتی او چگونه نمی تواند باعث بودن و نبودن یك چیز در یك زمان شود در حالی كه بودن چیز و زمان هردو زیرمجموعه ی خدا هستند. از جواب شما این طور برداشت كردم كه خداوند، هرچقدر قدرت مند باشد باز هم محدود به قوانین خودش است. آیا این نكته ایست كه شما به آن اشاره می كنید؟

پاسخ

با سلام و عرض تحیت.
دوست عزیز!
خداوند متعال بر اساس آن چه كه ذاتش اقتضاء نماید، وضع می‌كند؛ و به عبارت دیگر، قوانین عالم تكوین، همان مقتضیات ذات الهی هستند؛ و لذا است كه چون خداوند كامل است، این جهان و قوانین آن هم كه از اقتضائات ذات او است نیز كامل است.
آن چه در سؤال مطرح شده كه قدرت الهی به آن چه كه قابلیت فعلی ندارد تعلق نمی‌گیرد، به این معنا است كه نظام تكوین ـ كه اقتضای ذات الهی است ـ چنین است؛ و نه آن كه این قانون از قبیل اعتبار و قانون وضعی است، تا بحث امكان و قدرت تخطی و عدم تخطی از قانون، و یا از اصلاً الغاء قانون و تعویض آن مطرح شود.
این كه قدرت به محال تعلق نگیرد یكی از همین اقتضائات ذات الهی است؛ یعنی ذات خداوند چنین اقتضاء می‌كند كه قدرتی به محال تعلق نگیرد، و در تحقق یك شیئ، علاوه بر قابلیت فاعلی، قابلیت فعلی نیز در نظر گرفته شود.
برای مطالعه بیشتر دراین زمینه می‌توانید به تفسیر المیزان ذیل آیه شریفة‌ «لوكان فیهما الهة الا الله لفسدتا»(انبیا/22) مراجعه نمایید.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.