پرسش

با سلام
چرا روح بعد از فوت انسان نمی تواند مثلا علم بیاموزد ایا اصلا در ان موقع كه انسان فوت نمود دیگر اختیار ندارد ایا مثلا همین تفكراتی كه الان داریم بعد از مردن هم داریم و روح انسان كجا می رود مگر به وادی السلام یا برهوت نمی رود پس چگونه بعضی ها روح را احضار می كنند لطفا به طور كلی و واضح توضیح دهید من در سایت مذهبی مطالبی در با ره احضار روح خواندم پس معلوم می شود بعد از مردن هم آسایش نداریم توضیح دهید

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست عزیز!
در ابتدا لازم به ذكر است كه انسان نسبت به اموری كه تجربه‌ای درباره آن ندارد، و نه این كه آن ها را با شهود باطنی و علم حضوری آگاهانه درك كرده و نه با حس دریافته است، نمی‌تواند تصویر كاملی داشته باشد. با توجه به این نكته نباید انتظار داشته باشیم كه حقیقت عالم آخرت و جریانات آن را دقیقاً بشناسیم، بلكه باید تنها به اوصافی كه از راه عقل قطعی ـ كه معمولا بسیار محدود است ـ یا از راه وحی به دست می‌‌آید، بسنده كنیم.
زندگی دنیا به گونه‌ای است كه انسان، میل ها و رغبت های متضاد و متزاحم پیدا می‌كند، و همواره بر سر دو راهی‌هایی واقع می‌شود كه ناچار است یكی از آن ها را انتخاب نماید؛ و همین امر، زمینه تكالیفی را فراهم می‌سازد كه به جهت هدایت و تربیت نفس وضع می شود، و تا آخرین لحظات عمرش ادامه می‌یابد. حكمت و عدالت الهی نیز اقتضاء دارد كه عمل كنندگان به آن تكالیف به پاداش شایسته، و متخلفان از آن به كیفری متناسب با آن برسند.
خود همین یكی از مهمترین فرق های بین عالم دنیا و آخرت است؛ یعنی عالم دنیا عالمی است كه زمینه انتخاب، گزینش و آزمایش را دارد، ولی عالم آخرت عالمی است كه تنها سرای تحقق پاداش ها و كیفرها و نتایج ابدی اعمال نیك و بدی است كه در دنیا انجام گرفته است. دنیا، سرای تكلیف است، و آخرت سرای جزا و پاداش.
امام علی(علیه السلام) در این زمینه می‌فرمایند: «إنّ الیوم عمل و لاحساب، و غدا حساب و لاعمل» یعنی دنیا جای عمل است، و نه حسابرسی؛ و آخرت جای حسابرسی است، و نه عمل.(نهج البلاغه، خطبه 42)
البته تفاوتهای دیگری بین عالم دنیا و آخرت از نظر عقلی مطرح شده است، كه برای آگاهی بیشتر می‌توانید به كتاب "آموزش عقاید"، تالیف استاد محمد تقی مصباح یزدی، ص395 مراجعه نمایید.
اگر هم می‌خواهید در مورد تكامل انسان در بهشت، مطالعه كنید می‌توانید به كد 38896، در بخش تازه‌های مذهبی سایت، مراجعه نمایید.
پس از این مقدمه، باید گفت: آن چه مسلم است این كه پس از كنار رفتن حجاب ها و پرده‌های غیبی، هنگام قبض روح از بدن، همه حقایق بر انسان آشكار می‌شود و هیچ گونه شك و تردیدی برای او باقی نمی‌ماند؛ البته، در عین حال، ظرفیت نفوس در آگاهی و شناخت می تواند متفاوت باشد.
بنابراین اگر چه انسان می‌تواند سیر كمالی خود را داشته باشد، ولی با توجه به روشن شدن حقیقت امر بر او و كنار رفتن پرده‌های غیبی به طور حتم شكل و حقیقت این كمال نیز تغییرات به سزایی خواهد كرد؛ و می توان گفت: آنجا عالم شهود است و نه تفكر.
اما در مورد قسمت دیگر سؤالتان باید دانست كه روح انسان پس از جدایی از جسم مادی، به مكان معلومی ـ یعنی عالم برزخ ـ منتقل شده، و تا برپایی قیامت نگهداری می‌شود. در آنجا نفوس به حسب لیاقت و مقامی كه دارند، از آزادی، آرامش و فراغ بال برخوردارند. بله، در عالم برزخ همه در آسایش نیستند، ولی نفوس پاك آرامند.
اما در مورد احضار روح باید بگوییم كه اصل آن قابل انكار نیست؛ یعنی احضار روح یك امر ممكن و شدنی است، ولی نه توسط هر شخص؛ و این بازاری كه امروزه رایج است غالبا، فریب و نیرنگ است.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.