پرسش

با تشكر از اینكه به سووالات پاسخ قانع كننده می دهید.
با در نظر گرفتن پاسخهای شما سووال اینجانب
وبا درنظر گرفتن اینكه هر سنی اقتضای مشكلات خود را داردآیا می توان مسائل اخلاقی را طبقه بندی نمود وبا توجه به اقتضای سن افراد از مسائل اخلاقی بهره مند گردند؟
یا اینكه اصلا"آموزش اخلاق در سیستم آموزشی مورد تایید كارشناسان نمی باشد؟مگر در مقطع دانشگاهی؟
آیا واقعا"انسان تا سن 18 سالگی نیاز به مطالب اخلاقی ندارد؟!

پاسخ

با سلام مجدد و تشكر از توجه و پی گیری شما.
كودكان از همان نخستین سال های رشد خود، به تدریج مطالب اخلاقی را فرا می گیرند. حتی زمانی كه هنوز درك درستی از كلام ندارند مادر با حالات چهره ی خود بسیاری از خوب و بد ها را به او می فهماند و معمولاْ كودكان خردسال نیز با تغییر حالت چهره ی مادر تغییر رفتار می دهند. این امر نشان می دهد كه آموزش مفاهیم اخلاقی از همان سال های اولیه ی رشد آغاز می شود. مفاهیمی مثل: این بده، این زشته، این گناهه و … اما آنچه اهمیت دارد استدلال اخلاقی است. یعنی زمانی كودك برای آن كه بغل شود و به او توجه شود كار خوبی را انجام می دهد؛ زمانی برای یك شكلات، زمانی برای آن كه به او پسر خوب یا دختر خوب بگویند، زمانی برای كارت صد آفرین و یا مهر هزار آفرین، زمانی برای یك تقدیر نامه و … و این روند ادامه می یابد تا زمانی كه فرد به دلیل اعتقاداتی كه دارد، خوبی را برای نفس خوبی و یا صرفاْ برای خشنودی پروردگار انجام می دهد؛ بدون آنكه در انتظار پاداش، تشویق و توجه دیگران باشد. بنابراین چه بخواهیم چه نخواهیم دائم در حال آموزش اخلاق و مفاهیم اخلاقی به نسل آینده می باشیم. فقط باید مراقب نوع استدلال خویش باشیم. مثلاْ برای آنكه كودكان دبستان وسایل یكدیگر را برندارند بهتر است به آنها بگوییم كه: اگر وسیله ی دیگری را برداری ممكن است بشكند؛ زیرا منطق آنها بیشتر به نتایج یك عمل توجه می كند تا خود آن عمل. ولی به نوجوان دبیرستانی باید بگوییم: بداشتن وسایل دیگران بدون كسب اجازه از آنها كا درستی نیست؛ زیرا آنها در این سن به خوبی وجود دیگران را درك می كنند و می توانند به مفهوم مالكیت دیگران پی ببرند. یا اینكه كودكانمان را از برخی آسیب ها در امان نگه داریم. كافیست به آنها بگوییم: به جز مامان و بابا و دكتر، افراد غریبه حق ندارند بدن تو را جست و جو كنند. همین دستور اخلاقی تا مدتها آنها را ایمن نگه می دارد. سپس به تدریج می توان برخی مفاهیم مرتبط با این موضوع را به آنها آموزش داد.
خلاصه ی كلام این كه طبقه بندی مفاهیم اخلاقی در علم روان شناسی وجود دارد و در بسیاری از آموزش ها از آنها استفاده می شود.
باز هم از پی گیری شما متشكریم. خدانگهدار