پرسش

چگونه می توان در هر عنصر تعداد پیوند داتیو را تشخیص داد

پاسخ

برای تشكیل پیوند داتیو باید یك عنصر زوج الكترون و عنصر دیگر اوربیتال خالی در اختیار داشته باشد. پس برای اینكه ببینیم یك عنصر توانایی تشكیل پیوند داتیو دارد یا نه، باید ابتدا اوربیتالها و الكترونهای لایه ظرفیت آنرا رسم كرد و دید كه آیا اوربیتال خالی یا جفت الكترون غیر پیوندی دارد یا نه، اگر دارد باید دید این عنصر چند زوج الكترون در لایه‌ی ظرفیت خود دارد كه برای هیچ پیوندی از آن استفاده نكرده است، یا باید دید چند اوربیتال خالی در لایه‌ی ظرفیت دارد، به همان تعداد عنصر توانایی تشكیل پیوند داتیو دارد. البته باید به عوامل دیگر از جمله مماعت فضایی و اندازه‌ی عنصر نیز توجه كرد. یك عنصر كه دارای پنج اوربیتال خالی d است و اندازه‌ی بزرگی ندارد، به دلیل ممانعت فضایی نمی‌تواند از هر پنج اوربیتال استفاده كند و یا اینكه اگر هم استفاده كند، تركیب حاصله پایداری لازم را ندارد. به عنوان مثال كربن توانایی تشكیل پیوند داتیو ندارد زیرا آرایش الكترونی آن به صورت
1S2 , 2S2 , 2P2 است و پس از هیبرید شدن آرایش آن به صورت 1S2 , 2S1 , 2P3 درمی‌‌‌‌‌‌‌آید. اما عناصر بعد در همین گروه اوربیتالهای خالی d دارند كه از آنها می‌توانند برای تشكیل پیوند داتیو استفاده كنند.