پرسش

شبهه ای شنیده ام و یك جواب قاطع و منطقی میخواهم :
اگر رسول اكرم را یك فرد فوق العاده نابغه بدانید كه قرآن را بر اساس تجربیات بدست آمده در سفر ها گفته باشد و . . . آنگاه بسیاری از روشها و گفته های او به درد 1400 سال قبل می خورد
و نیز حجت بودن را از دست میدهد
خودم به جوابهای خودم قانع ام اما دلایل محكمی برای دوستم میخواهم

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
به وجوه متعدد می توان نشان داد كه نبوت پیامبراكرم(ص) عنایتی الهی بوده است، نه نبوغ و امثال آن؛ به نكات زیر توجه كنید:
1. نبوغ چیزی نیست كه در چهل سالگی به یك دفعه آشكار شود، بلكه در همان كودكی قابل كشف و نمایان است، و در نوجوانی و جوانی آشكارا نمایان است؛ حال آن كه چنین آثاری تا سن چهل سالگی از پیامبر اكرم(ص)گزارش نشده است.
اگر با سوءظن نسبت به آن پیامبر عظیم الشان بگوییم شاید مخفی می كرده است تا به سن خاصی برسد؟ باید گفت پیامبر به یك باره در جامعه خود ظهور نیافته است، بلكه او درمیان همین مردم زیست كرده، و تاریخ تولد و رشد و بازی و تفریح او و چوپانی های او در میان مردم كوچه و بازار امر مشهودی بوده است؛ به گونه ای ای مشركان در اعتراض می گفتند چگونه شخصی مثل ما و در میان به پیامبری رسیده و یكی از ما مشمول این عنایت نشده است!؟ آیا می توان باور كرد شخصی تا مدت چهل سال این همه فضائل و كمالات را به كلی مخفی داشته باشد؟!
این در تاریخ همه نوابغ عالم ـ مثل ارسطو و فارابی و بوعلی و... ـ وجود داشته است.
2. برخی از آن چه پیامبر(ص) می گفته است، اصلاً با نبوغ امكان درك ندارد.
توضیح این كه نبوغ نوعی انتقال سریع از مبادی به نتایج است كه گاهی با وجود عدم تمامیت مقدمات، نتایج را حدس می زند؛ حال آن كه اخبار غیبی بسیار، خبر از مسائل عمده ادیان گذشته و حل معضلات آن ها نزد بزرگان آن ادیان چیزی نیست كه با نبوغ و سفر به این سو و آن سو بدست آمده باشد. چگونه پیش گویی جنگ بین روم و ایران و غلبه یكی در منطقه ای معین با نبوغ ممكن است؟!
به علاوه فضائل اخلاقی شگرفی كه از پیامبر سراغ داریم با نبوغ ـ آن هم از جانب كسی كه به دروغ كتمان حقائق می كند و خود را برتر از آنچه هست می نشاند ـ بدست می آید؟! مگر می توان برای مدتی بلند چنین فضائلی را به فریب به نمایش گذاشت؟!
3. نبوغ یك ثمره مفهومی و اخباری دارد و پیش بینی های خاصی را برای صاحب آن می آورد؛ پیش بینی هایی كه دیگران در زمانی طولانی تر بدان می رسند.
اما آیا نابغه می تواند سنگ ریزه را به شهادتین وادارد، شق القمر كند و... خلاصه این كه نابغه قدرت معجزه را از كجای نبوغ خویش می تواند داشته باشد؟! حال آن كه معجزات بسیاری برای پیامبرگرامی(ص) ذكر شده است. شق القمر پیشگویی و حدس نیست، بلكه ایجاد بدون اسباب است.
4. اگر فقط مضامین و محتوای قرآن هم مدنظر بود نمی شد بگوییم نبوغ است، چه رسد به این كه الفاظ و عبارات قرآن نوعی اعجاز دارد و در چند جا ادعای تحدی هم شده است و كسی مثل آن را نیاورده است. اگر قریحه، ذوق و نبوغ موجب حرفهای تازه شده، این عبارت های معجزه آسا از كجاست؟ از چه كسی آموخته است؟ كسانی كه پیامبر(ص) با آنان ارتباط داشته یا عجم بوده اند یا چنین فصاحت و بلاغتی نداشته اند، والا قبل و بعد از قرآن، از آن ها سخنی به گوش می رسید. از خود پیامبر(ص) هم این نحو سخن گفتن ـ چه قبل و چه بعد از نبوت حضرتش ـ گزارش نشده است، مگر هنگام وحی و نبوت.
بر این مطلب دلایل بسیاری می توان اقامه كرد. شما می توانید از كتاب "ختم نبوت" و "پیامبر اُمّی" شهید مطهری هم كمك بگیرد.
نكته آخری كه لازم است تذكر دهیم این است كه استدلالهای بالا، اگر چه برهان نیست كه نتوان خلاف آن را فرض كرد ـ كه شاید چنین مباحثی برهان پذیر نباشد ـ ولی با ملاحظه بندهای فوق ـ حال جدا جدا یا با هم ـ می توان به این باور وجدانی رسید كه چنین شخصیتی نمی تواند محصول یك نبوغ و فریبی بر پایه آن باشد.
این مباحث جای بحث فراوان دارد؛ و در سطوح علمی و با درجات دقت متفاوت می تواند مورد بررسی واقع شود.
ما به همین مختصر اكتفا می كنیم، ولی باب بحث مفتوح است و اگر ابهامی در كار هست، باز هم با ما در میان بگذارید.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.