پرسش

درایه امده :اللهم مالك الملك...
این شبهه را چگونه میشود جواب داد:محمدرضا شاه هم خدا خواسته كه شاه شده پس انقلاب مردم ایران اشتباه بوده چون پادشاهی را از او گرفتیم؟

پاسخ

با سلام و عرض تحیت!
این شبهه به شبهه بنی امیه می ماند كه حكومت خود را خواست خدا می دانستند، و از آن رضایت الهی به حكومت خود را نتیجه گرفته، و مقابله با آن را عصیان الهی معرفی می كردند!
در این میان خلط واضحی رخ داده كه همان خلط بین اراده تكوینی و تشریعی خداوند است.
اراده تكوینی خداوند حكایت از خوب و بد اخلاقی و یا ارزش و ضد ارزش نمی كند، ولی اراده تشریعی خدا چنین است.
نظام اكمل الهی اقتضا می كند كه اختیار انسانها در آن محكّم و پابرجا باشد. وقتی پای اختیار به میان آمد، با توجه به نظام علت و معلولی كه خداوند بر عالم حاكم كرده است، نمی توان ادعا كرد همه آنده در ارتباط با عمل انسانها است و به اذن تكوینی الهی واقع می شود، مورد رضا و محبت الهی هم هست. چرا كه حفظ ساختار نظام تكوین، به همراه اختیار، اقتضا می كند گاهی خداوند بر خلاف خواست ارزشی خود، وقوع حادثه ای را امضا كند.
بر این اساس اگر چه همه چیز در ید با كفایت او است، ولی با این وجود ممكن است امری در تكوین واقع شود كه محبوب الهی و مورد رضای تشریعی او نباشد. مگر خدا كفر را دوست دارد، كه امكان تحقق آن را در عالم داده است.
شبهه بالا را اگر بپذیریم، به جبر منتهی می شود، كه با آن دیگر شرایع معنای خود را از دست می دهند و اصلا بین انسان و حیوان فرقی نخواهد بود.
روایات متعددی به این حقیقت اشاره دارد. ما به یك روایت از اصول كافی اكتفا می كنیم:
ابوبصیر روایت می كند كه خدمت امام صادق(ع) عرض كردم: "شاء و أراد و قدر و قضی؟" یعنی آیا این خداست كه مشیت و اراده و تقدیر و قضایش بر عالم حاكم است؟
قال: "نعم" یعنی امام فرمودند: بله همین طور است.
ابوبصیر می پرسد: "وأحب؟" و آن چه به امر او واقع می شود مورد خواست و محبت او هم هست؟
قال(ع): "لا" یعنی امام فرمودند: "لا"
حدیث ادامه ای دارد كه ذكر آن برای منظور ما لازم نیست.(ر.ك. به "اصول الكافی"، كتاب التوحید، باب المشیئة و الارادة، حدیث 2)
به سؤال شما یك پاسخ نقض هم می توان داد كه لطیف است و آن این كه اگر حكومت محمد رضا شاه ـ به علت برقراری حكومتش ـ خواست خدا بوده است، سقوط آن حكومت و انقلاب اسلامی هم خواست خدا بوده است، چون محقق شده استإ پس انقلاب كار اشتباهی نبوده، چون به هر حال كار خدا بوده است.
حال این كه هم حكومت شاه و هم حكومت اسلامی خواست تكوینی خداوند بوده، ولی فقط حكومت اسلامی خواست تشریعی خداوند هم بوده است، و انشاءالله باقی بماند.
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.