پرسش

فلسفه وجود واسطه بین خدا ومخلوق (انبیا وامامان) چیست؟ آیا خداوند نمیتواند ....؟

پاسخ

دوست عزیز!
قبل از پرداختن به اصل جواب، خوب است تصویر صحیحی از توسل به اولیاء الهی و وساطت آنان در این ارتباط ارائه كنیم؛ كه به نظر نگارنده تصویر صحیح از توسل، خود، جواب شما خواهد بود.
توسل در لغت یعنی به كار بردن وسیله ای جهت تقرب در نزد مقامی بلند مرتبه.
قرآن مجید می فرماید: «یا أیها الذین آمنوا إتقوا الله و ابتغوا الیه الوسیلة و جاهدوا فی سبیل الله لعلكم تفلحون»(مائده/34)
وسیله ای كه مایه تقرب به ذات باری می شود می تواند عمل صالح باشد؛ كما این كه در تفسیر آیه فوق بعضی وسیله را به طاعت الهی و عمل صالح تفسیر كرده اند.
این وسیله می تواند دعای بنده به درگاه الهی باشد. «و إذا سألك عبادی عنی فإنی قریب أجیب دعوة الداع إذا دعان»(بقره/186)
این وسیله می تواند طلب ما از دیگران باشد تا در حق ما دعا كنند و استغفار نمایند.«قالوا یا أبانا إستغفر لنا ذنوبنا إنا كنا خاطئین قال سأستغفر لكم ربی إنه هو الغفور الرحیم»(یوسف/7-8)
به عبارت دیگر، تمسك به هر چه كه به دلیلی موجب تقرب الهی است، به نوعی توسل است. حتی گریه ـ «البكاء سلاح المؤمن» ـ و صدقه دادن ـ در روایت است كه قبل از دعا صدقه بدهید ـ نیز به این معنا توسل است.
با این اوصاف، چه اشكال دارد كه در ارتباط خود با خدا شخصیت های آبرومند نزد خدا را واسطه قرار دهیم و از خدا بخواهیم كه به حق آبرویی كه آنان در نزدش دارند ما را مشمول عنایت خود قرار دهد.
توسل امری است كه در زمان رسول خدا و اهل بیتش در میان اصحاب وجود داشته و هیچگاه مورد نهی حضرات واقع نشده است.به این روایت توجه كنید.
مرد نابینایی به نزد پیامبر آمد و عرض كرد: از خدا بخواه تا به من شفا عنایت كند. پیامبر فرمود: اگر بخواهی الآن دعا می نمایم، ولی اگر به تأخیر بیندازم بهتر است. مرد نابینا گفت: الآن دعا بفرمایید.
حضرتش فرمود تا وضوء بگیرد و دو ركعت نماز بگزارد و این چنین دعا كند: «أللهم إنی أسألك و أتوجه إلیك بنبیك محمد نبی الرحمة. یا محمد! إنی توجهت بك إلی ربی فی حاجتی هذه، فتقضی لی. أللهم شفعه فی» یعنی پروردگارا! من از تو درخواست می كنم و به وسیله پیامبرت به تو روی آورده ام. ای پیامبر! من به واسطه تو به خدا روی آورده ام تا شفیع من بر برآورده شدن حاجتم باشی. پس ای خدا او را شفیع من قرار ده.
نكته ای كه در انتها لازم است بدان تذكر داده شود، كه شاید اصل این اشكال و امثالش از آن ناشی است ـ كما این كه در سؤال شما هم آشكار است ـ این است كه توسل نیز ارتباط مستقیم با خدا است. ما با توسل چیزی از غیر خدا نمی خواهیم. ما همه چیز را در كف با كفایت خدا می دانیم و بس. تنها چیزی كه هست در این ارتباط معنوی با اولیاء الهی همراه می شویم و آبروی آنها را وسیله ای برای توجه و عنایت بیشتر خداوند قرار می دهیم. و لذا ما، با توسل، به آیه مذكور در سؤال عمل می كنیم كه «أدعونی أستجب لكم».
در این مرحله به نظر می رسد همین مختصر كافی باشد. اگر باز هم توضیح بیشتری خواستید خدمتگزاریم.
برای مطالعه بیشتر می توانید به كدهای 5554 و سپس 12293 در بخش تازه های مذهبی سایت مراجعه نمایید.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی _ قم.