پرسش

برای رسیدن به پندار نیك و حذر كردن از افكار باطل و بیهوده و پاكسازی فكر كه جز چیزهای خوب دریاره ی چیزهای مختلف نباشد چه باید كرد ؟
باتشكر

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
برای دوری از افكار باطل و خیالات واهی دو راه عمده وجود دارد: یكی سلبی و یكی ایجابی.
آنچه از رهنمودهای حضرت آیت الله العظمی بهجت به دست می‌آید این است كه انسان خود اختیاراً به خیال پردازی باطل و افكار بیهوده نپردازد. آن مقدار كه تقریباً غیر اختیاری رخ می‌دهد را فعلاً رها كند؛ اما همین كه متوجه شد اختیاراً خود آن خیالات را دنبال نكند و پرورش ندهد. (ر.ك. به رساله "بسوی محبوب" ـ ص 57)
راه ایجابی آن هم این است كه انسان فعالانه برخورد كرده افكار و خیالات خود را به امور شریف و حداقل مباح مصروف دارد، به طوری كه جایی برای خیالات باطل نماند. امور بسیاری وجود دارد كه انسان می‌تواند فكر و خیال خویش را به آنها مشغول دارد؛ از ادامه تحصیل و موفقیتهای علمی گرفته تا امور عرفانی و دینی.
در این باره امام خمینی (ره) بیانات راه گشایی دارد كه خلاصه‌ای از آن را نقل می‌كنیم:
« … خیال مرغی است بس پرواز كن كه در هر آنی به شاخی خود را می‌آویزد. و این موجب بسی از بدبختیها است و خیال یكی از دستاویزهای شیطان است كه انسان را به واسطه آن بیچاره كرده و به شقاوت دعوت می‌كند. انسان مجاهد، كه در صدد اصلاح خود بر آمده و می‌خواهد باطن را صفایی دهد و از جنود ابلیسی آن را خالی كند، باید زمام خیال را در دست گیرد و نگذارد هر جا می‌خواهد پرواز كند،‌ و مانع شود از این كه خیالهای فاسدِ باطل برای او پیش آید؛ از قبیل خیال معاصی و شیطنت. همیشه خیال خود را متوجه امور شریفه كند. و این اگر چه در اول امر قدری مشكل به نظر می‌رسد و شیطان و جنودش آن را به نظر بزرگ جلوه می‌دهند، ولی با قدری مراقبت و مواظبت امر سهل می‌شود. ممكن است برای تجربه، تو نیز چندی در صدد جمع خیال باشی و مواظبت كامل از آن كنی. هر وقت می‌خواهد متوجه امر پستی و خسیسی شود، آن را منحرف كنی و متوجه كنی به امور دیگر، از قبیل مباحات یا امور راجحه شریفه. اگر دیدی نتیجه گرفتی، شكر خدای تعالی كن بر این توفیق؛ و این مطلب را تعقیب كن … » (اربعین حدیث، امام خمینی، حدیث اول، ص 17 و ص 18)
با التماس دعا.
مشاوره مذهبی ـ قم.