پرسش

بسمه تعالی
با عرض سلام و خسته نباشید.
سؤال : " و ما اصبكم من مصیبة فبما كسبت أیدیكم" -- آنچه مصیبت به شما می رسد، دستاورد خودتان است.
آیه شریفه30 سوره مباركه شوری
و همچنین حضرت علی(ع) می فرمایند: از گناهان اجتناب كنید كه تمام بلاها و كمبود روزی به واسطه گناه است، حتی خراش برداشتن بدن و زمین خوردن و مصیبت دیدن. زیرا خداوند متعال می فرمایند:" و ما اصبكم من مصیبه فبما كسبت أیدیكم"
طبق آیه و حدیث فوق آیا هرچه بلا و مصیبت در جهان به وقوع
می پیوندد اثر گناهان و غفلتها است؟ و اگر چنین هست، پس چگونه است كه به معصوم(ع) مصیبت وارد میشود. در حالیكه از معصوم خطایی سر نمíزند؟
با تشكر فراوان

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
اولا می توان گفت: گر چه ظاهر این آیه شریفه، عام است و شامل همه مصائب در مورد همه انسانها می شود؛ ولی به قرینه آیات دیگر، و هم چنین روایات، مواردی هستند كه به عنوان استثنا برای این آیه می‌باشند. بر اساس تعالیم اسلامی معارف با توجه به همه قرآن و مدارك اسلامی باید تفسیر و برداشت شوند، و نمی توان به خصوص یك یا دو آیه اكتفا كرد.«إن القرآن یفسر بعضه بعضا»
از این رو باید گفت كه این گونه نیست كه هر بلا و مصیبتی كه وارد می‌ شود برای همه افراد یك پیام واحد داشته باشد؛ بلكه به نسبت افراد و جایگاه معنوی و تكاملی آنها، این مصائب می‌توانند پیام مستقلی داشته باشد. بلا و مصیبت می‌تواند عناوین مختلف و متعددی داشته باشد از جمله :
1 ـ امتحان و آزمایش.
2 ـ ارتقاء درجه و رتبه.
3 ـ اثر تكوینی اعمال.
4 ـ به عنوان كیفر و عذاب.
كما این كه نعم الهی همانطور ممكن است لطف و پاداشی بر كارهای نیك باشد، می تواند استدراج باشد؛ یعنی مهلتی برای توغل بیشتر در گناه.
بنابراین این گونه نیست كه بلا و مصیبت، همیشه به معنای جوابی برای ارتكاب گناه و خطا باشد، كما این كه از امام علی(علیه السلام) حدیث دیگری وارد شده است كه: «إن البلاء للظالم أدب ، و للمؤمن إمتحان ، و للأنبیاء درجة، و للاولیاء كرامة» یعنی بلاها برای ظالم تأدیب است و برای مؤمن امتحان، و برای پیامبران ارتقاء درجه، و برای اولیاء كرامت و مقام است.(بحارالأنوار، ج81، ص198)
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.