پرسش

سوال من اینست كه آیا با جاری شدن حد در مورد بعضی از گناهان می توان گفت كه انسان سزای كارش را گرفته و دیگر عقوبت اخروی برای آن گناه نیست .مثلا با جاری نمودن حد شرب خمر انسان پاك شده و در آخرت بجهت این گناه مواخذه نمی شود. اصولا" فلسفه حد چیست ؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
كیفر و مجازات (حدود و دیات و قصاص) در اسلام برای تنبه و آگاهی و تطهیر مجرمان و عبرت دیگران، و احیانا تشفی خاطر بازماندگان و جبران بعضی خسارتها است. لذاست كه كیفرها و مجازات براساس شدت زشتی و قبح این اعمال وضع شده است؛ به عبارت دیگر اگر كسی به پلیدی باطنی گناهانی كه در شرع مجازاتهایی برای آنها وضع شده پی ببرد، در مقام مقایسه بین این اعمال و آن مجازاتها، این مجازاتها را ناشی از رحمت و حكمت متعالی خداوند خواهد دانست، و از این رو در قرآن فلسفه قصاص این گونه بیان شده است: «فی القصاص حیاة یا أولی الألباب»(آل عمران/179)
گذشته از آثار اجتماعی این مجازاتها اثرات فردی این مجازاتها نیز قابل تأمل است.
در روایت آمده است كه شخصی به نزد امیرالمؤمنین(علیه السلام) آمد و به گناه خود اعتراف كرد و گفت: مرا پاك كن.(كافی، ج7، ص201)
این سخن"مرا پاك كن" نشانگر اثرات فردی حدود و مجازاتهای اسلامی است.
بعد از این مقدمه، باید گفت كه در بعضی روایات اهل بیت آمده است كه خداوند یك گناه را دو بار مجازات نمی كند، و فرموده اند كسی كه حد الهی در دنیا بر او جاری شود، در آخرت به سبب آن گناه مجازات نخواهد شد.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.