پرسش

سلام علیكم
درسوره اسرا آیه 110میفزیاد(درنمازصدارابلندمكن
ونیزآن راآهسته منما.میان آن دوحدوسط رابرگزین}
این حقیرهرچه گشتم ناسخی براین دستور ندیدم
لطفا بفرمائیدبنابدستورچه كسی این دستور منسوخ واین ترتیب بلند وآهسته خواندن داده شده
است .باتشك

پاسخ

دوست محترم!
آیه 110 سوره مباركه اسراء در باره گفتگوى مشركان در مكه در رابطه با نماز پیامبر(صلى اللّه علیه و آله و سلّم) است.
آنها مى گفتند: محمد(ص) نماز خود را بلند مى خواند و ما را ناراحت مى كند، این چه عبادتى است؟ این چه برنامه اى است؟ در این هنگام خداوند به پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) دستور مى دهد: «ولاتجهر بصلاتك و لاتخافت بها و ابتغ بین ذلك سبیلا» یعنی نمازت را زیاد بلند مخوان، زیاد هم آهسته مخوان، بلكه میان این دو راه اعتدال را انتخاب كن.
بنابراین، آیه فوق كارى به مساله نمازهاى "جهریه" و "اخفاتیه" به اصطلاح معروف فقهى ندارد، بلكه ناظر به افراط و تفریط در بلند خواندن و آهسته خواندن است، مى گوید نه بیش از حد بلند بخوان و فریاد بزن، و نه بیش از حد آهسته كه تنها حركت لبها مشخص شود و صدائى به گوش نرسد. شأن نزولى كه بسیارى از مفسران از ابن عباس نقل كرده اند نیز موید همین معنى است. (برای مطالعه شأن نزول آیه به كتاب شریف "مجمع البیان"، ذیل آیه مورد بحث مراجعه شود.) همچنین روایات متعددى كه از طرق اهلبیت از امام باقر و امام صادق (علیه السلام) در ذیل این آیه آمده است نیز همین معنی را اثبات مى كند.(ر.ك. به تفسیر "نورالثقلین"، جلد 3، ص 234)
نكته ای كه تأكید بر آن خوب است آن كه جهر و اخفات مربوط به نوع صوت است كه در اصطلاع عامیانه جوهره داشته باشد یا نه؛ اگر صوت جوهره داشت می شود جهری، و اگر نداشت می شود اخفاتی؛ و اصلا ربطی به بلندی و كوتاهی ندارد. صوت اخفاتی می تواند بلند باشد، كما این كه جهری می تواند كوتاه باشد. و آیه اصلا ناظر به جهر و اخفات نماز های یومیه نیست، بلكه بلندی و كوتاهی را می گوید.
دلیل اینكه ما معتقد به جهر و اخفات در نماز هستیم روایات متعددی است كه از اهل بیت پیامبر ـ كه شارحان سنت نبوی هستند ـ به دست ما رسیده است. قابل توجه است كه در این رابطه چندین حدیث صحیح السند و الدلالة وجود دارد.
برای مطالعه به كتاب وسائل الشیعة، جلد4، كتاب الصلاة، ابواب القرائة فی الصلاة، باب 25 مراجعه شود.
موفق و مؤید باشید.