پرسش

پرسش : به نظر می رسد كودكان دبستانی كمتر از نوجوانان دوره راهنمایی اهل لج بازی و كینه ورزی هستند آیا این نظر درست است ؟ چنانچه درست است علت آن چیست؟

پاسخ

كودكان با نوجوانان تفاوت های گوناگون جهانی، ذهنی و اجتماعی دارند كه پرداختن به همه آنها چندان مقدور نیست ، اما در پاسخ به اینكه چرا نوجوانان نسبت به كودكان بیشتر مقاومت و سركشی می كنند علل زیر می تواند مهم باشد .

الف) كودكان بیشتر به بزرگترها اهمیت می دهند تا گروه دوستان یعنی چنانچه پدر و مادر و معلم از آنها راضی باشند آنها احساس خوشایندی از خود خواهند داشت و همین تأیید این سه ركن ( مربی، پدر، مادر) موجب آرامش آنها می شود ، اما در دوره راهنمایی به علت پاره ای فرایندهای ذهنی و تغییر شیوه تفكر ، گروه دوستان برای آنها بسیار اهمیت پیدا می كند و آنچه برای آنها بسیار ارزش دارد این است كه : دوستان درباره او چگونه فكر می كنند ، آیا او را می پذیرند؟ آیا به او علاقه دارند؟ آیا از او حمایت می كنند و بسیاری پرسش های دیگر كه موجب نگرانی و تشویش آنها می شود ، بنابراین برخوردی كه در دوران ابتدایی كودكان به راحتی از آن می گذرند و آن را فراموش می كنند چنانچه در دوران راهنمایی از جانب معلم برخوردی با آنها شوند به علت اینكه این برخورد یا تحقیر و تهدید در حضور دوستان آنها انجام شوند به علت اهمیتی كه برای دوستان خود قائل هستند از تحقیر شدن مقابل آنها بسیار خشمگین می شوند و واكنش های غیر قابل پیش بینی انجام می دهند . در نتیجه یكی از علل اساسی پرخاش و كینه ورزی نوجوانان نوع برخوردی است كه بزرگترها بدون توجه به شیوه تفكر آنها انجام می دهند . زیرا همواره به آنچه برای خود اهمیت دارد باید احترام گذاشت و آن را جدی تلقی نمود ، علت آنكه از میان عوامل متفاوت فقط به همین یك عامل پرداخته شد ارتباط آن با حرفه معلمی است .
بسیاری از اوقات همكاران در زنگ تفریح درباره یك دانش آموز یا یك كلاس گفت و گو می كنند و همین صحبتها به عنوان منبع بسیاری از اطلاعات من درباره دانش آموزان است ، اظهار نظر همكاران تا چه حد می تواند معتبر باشد.
پاسخ به این پرسش تا حدودی دشوار است و نیازمند بیان مطالب پیش نیاز فراوانی است كه بهتر است به آنها پرداخته شود . از طرفی این مطلب بسیار اهمیت دارد زیرا بخشی از هیجان و تفكرات دبیران از طریق همین شنیده های غیر رسمی در زنگ تفریح شكل می گیرد و در بسیاری مواقع مقاومت در مقابل این جریان دشوار است و چنانچه معلمی پیش از آنكه خودش تجربه ای را كسب كند بخواهد با پیش دانسته ها به عنوان اطلاعات قبلی وارد كلاس شود تا حدود زیادی انتظار رفتارهایی را دارد كه از دیگر همكاران شنیده است و می توان گفت در انتظار برخی رفتارها می ماند و به پاره ای از رفتارها كمتر توجه می كند ، این شیوه نگرش تا حدی كم لطفی است به دانش آموزان، زیرا چگونه ممكن است تجارب یك معلم را به معلمان دیگر تعمیم داد . "البته بیشتر تجارب ناخوشایند و ناكامی در كلاسداری" ، ازآنجهت كه توانایی دبیران با یكدیگر تفاوت دارد، آنچه ممكن است یك دبیر جدی تلقی كند شاید برای دیگری موضوعی پیش پا افتاده و شوخی تلقی گردد . البته ماهیت درسها نیز با هم تفاوت دارد . بنابراین بسیار طبیعی است كه رفتار فراگیران در هر كلاس با كلاس دیگر متفاوت باشد و این تفاوت كاملاً طبیعی خواهد بود و باید به آن احترام گذاشت ، دعوت همه همكاران به اینكه با یك كلاس به تندی برخورد كنند ، درخواست ناعادلانه ای است و چه بسا كه معلمان كم تجربه و جوان تر ناگزیر شوند به آنچه بدان اعتقاد ندارند رفتار كنند.