پرسش

با سلام
اینكه قرآن می گوید "فی قلوبهم مرض... :قلبهای آنها مریض است و ما نیز بر جهل آنها افزون میكنیم..." یعنی چه واگر چنین باشد با عدل خدا سازگاری ندارد؟
با تشكر از سایت دیدنی شما.

پاسخ

برادر عزیز!
خداوند در آیه 10 سوره مباركه بقره می فرماید: «فی قلوبهم مرض فزادهم الله مرضا و لهم عذاب ألیم بما كانوا یكذبون» یعنی در دل های آنها یك نوع بیماری است؛ خداوند بر بیماری آ‌نها می افزاید و عذاب دردناك به خاطر دروغ هایی كه می گویند در انتظار آنها است.
آیه 8 تا 16 سوره بقره در وصف و ویژگی های منافقین می باشد. در این آیات و آیات دیگر دهها صفت از اوصاف این افراد ذكر شده كه همگی حكایت از ایمان نیاوردن آنان، هیاهو های زیاد و عمل كم و ناهماهنگ، خدعه و نیرنگ به خدا و مومنین، خود برتر بینی و … دارد.
برای مطالعه پیرامون ویژگی های منافقین در قرآن به كتاب "تفسیر نمونه"، ج4، ص174الی 178، ج1، ص92 الی 106 و ج7، ص438 الی 450 و ج8، ص19الی 72 مراجعه شود.
قرآن در این آیه این واقعیت را مطرح می كند كه نفاق یك نوع بیماری است.
انسان متعارف ـ ولو كافر ـ یك چهره بیشتر ندارد، اما دوگانگی جسم و روح منافقین یك درد تازه و بیماری خاص است؛ این یك نوع تضاد و ناهماهنگی و از هم گسستگی است كه حاكم بر وجود آنان شده است.
نظام تكوین این چنین است كه در هماهنگی ها نتیجه حاصل می شود ـ چه خوب و چه بد ـ ولی در ناهماهنگی ها ضررها و شكستها به طور مضاعف ایجاد می شوند. به عبارت دیگر، در نظام آفرینش، هر كس در مسیری قرار گرفت و وسایل آن را فراهم ساخت، و با تراكم اعمال و افكار در یك مسیر به راه افتاد، در همان مسیر رو به جلو می رود.
اما منافق چنین نیست. او با ناهماهنگی و تضاد درونی خود، راه را بر خود بسته است؛ و لذا قرآن می فرماید: «خداوند هم بر بیماری آنها می افزاید.» این تعبیر دیگری از نظام تكوین الهی است.
در واقع، این اصرار و عناد مرموزانه آنها در برابر حق و ادامه حیله گری های آنان است كه موجب افزایش مرض و بیماری آنان می شود، و عامل اصلی و تنها عامل این افزایش خودشان می باشند؛ و اگر می بینیم این امور به خدا نسبت داده شده است به خاطر آن است كه خداوند این خاصیت را در نظام عالم خلق كرده است.
به عبارت دیگر، اثرات بعضی از امور در عالم تكوین به طور مضاعف محاسبه می شوند. مثلاَ نفاق و خدعه به طور مضاعف تأثیر می گذارند ـ "فزادهم الله مرضا" ـ كما این كه در نظام تكوین عمل نیك و تقوا با ضریب بالایی محاسبه می گردد ـ «ومن جاء بالحسنة فله عشر امثالها»(انعام/160).
بنابراین افزایش بیماری درونی ـ كه در آیه مورد بحث آمده ـ هیچ گونه تعارضی با عدل الهی ندارد، زیرا نظام تكوین چنین آفریده شده است، و خود فرد تقصیر كرده كه، بر خلاف تعالیم انبیاء، خود را در چاه ویل نفاق قرار داده است.
موفق و مؤید باشید.