پرسش

با سلام:
چرا بعضی اوقات انسان از بعضی از افراد خوشش
نمی اید با وجود اینكه دوست ندارد كه چنین باشد
ایا این به حالات روحی و روانی فرد بستگی دارد
جه راه حلی پیشنهاد میكنید؟(فرض بر این باشد
حسدوبخل در این امر دخالت نداشته باشد)
ایا از اینكه شخصی از دیگری خوشش نیاید
ولی حقوق او را ضایع نكند حتی به او كمك هم
بكند این چه دلیلی می تواند داشته باشد؟
ایا در مورد اخر از نظر شرع شخص گناهی مرتكب شده ؟

پاسخ

بر ادر گرامی!
با توجه به اینكه دل انسان هرگز خالی از فكر و خیال نیست، و پیوسته محل ورود خیالات و افكار است، وقتی این گونه حالت ها به انسان دست می دهد، باید پیش از هر چیز به تجزیه و تحلیل مسائل درونی و روانی خود بپردازد و اگر احساس می كند انگیزه هایی چون حسادت، بخل ، كینه و … عامل پیدایش این حالات نیستند، به سراغ خیالات و احساسات نهفته درونی خود برود و به اصطلاح روانكاوی كند.
واقع امر آن است كه انسان گاه در پس ضمیر خود نسبت به اموری واكنش های مثبت و یامنفی دارد. بعضی از این احساسات و واكنشها عمومی هستند و همه در آن شریكند؛ و بعضی از این احساسات به حسب تربیت، شرائط گذشته انسان و حتی وقایع خاص، اختصاص به یكی دون دیگری دارند.
فروید و شاگردانش، به خصوص یونگ، در این زمینه تحقیقات وسیعی كرده اند و هنوز هم علم روانكاوی در حال رشد و ترقی است. بدون آن كه بگوییم همه آنچه در این علوم و نظریات گفته می شود قابل تأیید باشد، ولی این علم علم قابل احترام و گسترده دامنی است.
برای توضیح به مثالی توجه كنید:
ممكن است انسان در اثر یك واكنش منفی كه در دیگری نسبت به محبتی كه به او شده، دیده، در ارتباط با او دچار یك حساسیت منفی شده باشد، بدون آن كه خود ریشه آن را دریافته باشد. روانشناسان به این ضمیر ناخودآگاه می گویند. كما این كه احساس می تواند حسادت و بخلی ناخوداگاه باشد.
با این وجود نباید گمان كرد همه این ضمائر ناخودآگاه حكایت از ضعفهای انسان دارند، بلكه می تواند بعضی از این واكنشها ناشی از احساسات ناخوداگاه مثبت، اخلاقی و دطنی انسان باشد. البته قدر متیقن آن است كه خوب است انسان خود را بشناسد و تحت تأثیر احساسات ناشناخته نباشد. اگر حساسیت مثبتی هم دارد، منشأ آن را بداند.
بنابراین، هر انسانی با تفكر در خود به بررسی ضمیر ناخودآگاه خود بپردازد.
اما نسبت به بخش آخر پرسش نسبت به این كه آیا این حالت گناه است یا نه؟ به طور كلی بدانید عملی گناه می تواند باشد كه اختیاری باشد. پس این حالت شما گناه نیست، چون اختیاری نیست.
آنچه می تواند به عنوان سؤال مطرح شود این است كه این حالت رذیله اخلاقی است، تا سعی در رفع آن كنیم یا نه؟ باید گفت به نظر می رسد تنفر بی دلیل، خصوصا نسبت به مؤمن، قطعا مطلوب خداوند نیست. خوب است با همان ارزیابی و كاوشی كه عرض شد ریشه این حالت را بیابید و در رفع آن بكوشید.
خدا نگهدار شما