پرسش

می خواستم بدانم كه چرا مالیات جای خمس وزكات را نمیگیرد و چرا زدن ریش كه در هیچ جای اسلام گفته نشده حرام است و اگر ائمه ریش مگذاشتند كفار هم ریش میگذاشت حرام است

پاسخ

برادر گرامی!

1) البته خمس و زكات مالیاتهای اسلامیند و از جانب اولیاء معصومین (علیهم السلام) موارد و مصارف آن مشخص شده است، ولی فقها بر این نظرند كه حاكم شرع در موارد لازم می تواند بر موارد دیگری هم خمس و زكات وضع كند. از امیرالمؤمنین وارد شده كه ایشان، برای مدتی، بر اسبهای مدینه زكات وضع كردند، با این كه اسب از موارد تعلق زكات نیست.
با توجه به این تصویر اشكالی در این نیست كه مالیاتی كه حكومت اسلامی وضع می كند نیز نوعی خمس یا زكات باشد كه علاوه بر موارد ثابت آن توسط حاكم شرع وضع شده، چرا كه به نظر او مقدار ثابت موارد خمس و زكات تكافوی نیازهای جامعه را نمی كند.
بنابر این شما به مالیات های حكومتی ـ البته در حكومت اسلامی ـ به دید مالیات های اسلامی مثل خمس و زكات نگاه كنید، كه هیچكدام جای دیگری را نمی گیرد.

2) در مورد تراشیدن ریش به این مطالب توجه نمایید:
مستند حكم حرمت تراشیدن ریش روایات زیادی است كه شیعه و سنی از رسول اكرم(ص) نقل كرده اند. از ائمه اهل بیت(ع) نیز روایاتی در این معنا آمده است كه البته به كثرت روایات نبوی نیست. گاهی روایات نبوی را در این موضوع تا 33 روایت جمع كرده اند.
به عنوان نمونه روایاتی از حضرت رسول(ص) و حضرات ائمه(ع) می آوریم:
1) رسول الله(ص): "أحفوا الشوارب و أعفوا اللحی" یعنی سبیلتان را كوتاه كنید و ریش خود را آزاد بگذارید.
2) رسول الله(ص): "حلق اللحیة من المثلة و من مثل فعلیه لعنةالله" یعنی تراشیدن ریش نوعی مثله كردن است و لعنت خدا شامل كسی كه چنین كند.
3) رسول الله(ص): "الشیب نور المؤمن من اراد أن یطفئه فلیطفئه" یعنی ریش نور مؤمن است. پس هر كس خواست نورش خاموش كند چنین كند.
این تنها نمونه ای از روایات بود.
همانطور كه می بینید، وجوب داشتن ریش و حرمت تراشیدن آن حكمی بدون دلیل شرعی نیست.
با این وجود تصمیم گیری در باب حرمت و حلیت تراشیدن ریش، با فقها است. در این موضوع ـ به مانند بسیاری از دیگر احكام فقهی ـ پیچیدگی هایی هست كه تنها اهل تخصص می توانند در آن نظر بدهند.
تنها با خواندن چند روایت نمی توان به حكم الهی دست یافت. به عنوان نمونه، در همین روایات می بایست صدور، جهت صدور و دلالت آن یك به یك بررسی شود، و سپس سیره متشرعه و اجماعات فتوایی و عملی قدمای از فقها ـ با تفحص در مناشئ آن با ملاحظه حتی احتمالات ـ بررسی گردد.
غموض بحث به حدی است كه با وجود این تعداد روایت، غالب فقها احتیاط كرده اند و فتوا نداده اند. وظیفه غیر مجتهد آن است كه یا با مراجعه به آراء فقها به رأی مطابق احتیاط عمل نماید و یا از مجتهد عادل و اعلم تقلید كند. خداوند همه ما را به درك احكام نورانی اسلام توفیق، و برای عمل به آن سعه صدر دهد.

پیروز باشید.