پرسش

با سلام
بنده در مورد دو مسئله دچار مشكل شده ام:
1.چگونه می توان گفت افرادی مثل حضرت عیسی كه از كودكی به عنوان پیامبر منصوب شده اند؛بر اساس شایستگی خود به این مقام منصوبند؟
2.در نظام جمهوری اسلامی مقام ولایت فقیه خیلی راحت می تواند دیكتاتور شود(با استفاده از شورای نگهبان در تایید صلاحیت خبرگان یا حكم حكومتی و...)؟(این سوال كلی است و منظورم شخص نیست)

پاسخ

برادر عزیز!
1) خوب است در ابتدا تصویری از زندگانی و پیامبری حضرت عیسی مسیح(علیه السلام) ارائه شود. به نظر می رسد با این تصویر سؤال شما جواب خود را بگیرد، بدون آن كه نیازی به ورود به بحث های كلامی در ارتباط با صلاحیتها و فضائل پیامبران باشد.
از دیدگاه قرآن آفرینش حضرت مسیح، با تمثل بی سبب روح الهی(منظور بدون سبب معهود و شناخته شده مادی است)، یعنی بدون تماس بشری با مریم روی داده است؛ و همین استثناء در آفرینش او باعث شده است تا دیگر زوایای زندگی او نیز، تحت تاثیر این ویژگی قرار گیرد. داستان زندگی او در قرآن را می توان شاهد این مدعا دانست؛ و اساساً جریان اعلان پیامبری او در گهواره، تفسیر و نشانه ای از همین آفرینش استثنائی بوده است.
وقتی حضرت مسیح به دنیا آمد اهل تفریط به مریم گفتند تو خواهر مردی وارسته و فرزند پدری شایسته هستی؛ مادرت خوشنام و دارای سابقه طهارت بود؛ پس این فرزند را چگونه به بار آوردی؟ حضرت مریم به الهام الهی به كودك اشاره كرد، تا كودك پاسخ دهد… كسانی كه تهمت زده بودند گفتند چگونه كودك در گهواره سخن می گوید!؟ در این حال حضرت مسیح چند جمله سخن گفت … پس آن حضرت با اصل تكلم ثابت كرد كه من طاهرم و از مادری پاك به دنیا آمده ام و در ضمن كلام … برای اینكه كسی نگوید عیسی فرزند خدا است، گفت: «قال انی عبد الله آتانی الكتاب و جعلنی نبیا و جعلنی مباركا این ما كنت.» یعنی آن طفل [به امر خدا به زبان آمد] و گفت همانا من بنده خاص خدایم، كه مرا كتاب آسمانی و شرف نبوت عطا فرمود و مرا هر كجا باشم برای جهانیان مایه بركت و رحمت گردانید. آنگاه فرمود: خدای سبحان به من كتاب داد. [منظور از كتاب مجموعه تعالیم و قوانین است؛ نظیر آنچه جبرئیل امین بر قلب مطهر رسول خدا(ص) نازل كرد] و درادامه فرمود : خداوند مرا به مقام شامخ نبوت رساند و من گزارشگر خدای سبحانم … حضرت مسیح در گهواره گر چه رسول نبود؛ یعنی مامور نبود پیام خدا را به دیگران برساند، ولی نبوت را یافت؛ یعنی گزارش به او رسید و این خبر را دریافت كرد.» (ر.ك. به "سیره پیامبران در قرآن"، آیه الله جوادی آملی، ج7، ص355)
بنابراین نه تنها آفرینش حضرت مسیح استثنائی است، بلكه همه فصل های زندگی او به نحوی تحت تاثیر این استثنا است؛ و از جمله پیامبری او.
البته توجه داشته باشید، همانگونه كه گذشت، او در گهواره نبوت را یافت، ولی در سن سی سالگی خداوند انجیل را بر او نازل كرد، و بعد از آن به بیت المقدس رفت و یهودیان را به دین حق دعوت نمود و تا سه سال ایشان را نصیحت كرد و احكام انجیل را بر ایشان بیان كرد، و به اذن خدای متعال معجزاتی از خود نشان داد، از جمله زنده كردن مردگان و بینا كردن نابینایان. اما یهود از مخالفت با آن مرد الهی دست بر نداشتند تا آن كه تصمیم بر قتل او گرفتند. عیسی آیت بزرگ خداست ولادتش غیر عادی است و زیست او نیز باید بر خلاف افراد متعارف باشد؛ از این رو وقتی او را احاطه كرده بودند و قصد جانش را داشتند، دست حضرت حق برای نجات عیسی دراز شد و او را از دار اعدام خلاصی بخشید و به سوی آسمان بالا برد؛ و او زنده و باقی است. (ر.ك. به "قصه های قرآن"، سید محمد صحفی، ص200)
نتیجه آن كه نبوت او در كودكی تنها خبر یافتن او و اخبار به رسالت آینده او بوده است. گر چه همین خبر یافتن یك معجزه و تفضل خاص الهی به بنده ای از بندگان خود است، اما رسالت حضرتش در سن سی سالگی شروع شده و سی سال مدت كمی برای كسب كمالات و فضائل نیست.
كما این كه همچنانكه علم غیب الهی به این كه فلان شخص اهل بهشت است و فلانی اهل دوزخ، عمل و كمال آن ها را مشمول جبر نمی كند، اخبار الهی به نبوت عیسی مسیح هم تلاش او برای كسب فضائل و صلاحیت ها را انكار نخواهد كرد. در آنچه گفتیم تأمل كنید، و اگر سؤالی ماند با ما در میان بگذارید.
2) اگر همه نهادها به وظیفه خود به خوبی عمل كنند و تسلیم ارعابها و تطمیعهای احتمالی نشوند، دیكتاتوری واقع نخواهد شد. در عین حال قوانین بشری هر روز باید اصلاح شوند، تا راه های فرار قانونی (كلاه های قانونی) مسدود گردند.
خدا نگهدار شما.