پرسش

سلام یك سوال در موردنماز جماعت داشتم
وقتی انسان نماز را به جماعت بخواند اگر در ركعت سوم یا چهارم وقتی امام جماعت تسبیحات اربعه را می خواند انسان نداند یا شك كند كه ذكر تسبیحات اربعه را گفته یا نه چه حكمی دارد چون من مدتی است نمازم را به جماعت می خوانم و به نظر خودم كه ذكر تسبیحات را می گویم ولی چون ذكر امام جمات بیشتر طول می كشد بعد من شك می كنم كه ذكر را گفته ام یا نه وچون حكمش را نمدانم ودر رساله مرجع تقلیدم كه آیت الله اراكی هستند چیزی در این مورد پیدا نكردم همین مساله باعث می شود دوباره نماز بخوانم ومساله دیگر در مورد تكبیر الاحرام است در رساله دیدهام كه اگر شك كنید تكبیرالاحرام را درست گفته اید یا نه باید نماز را تمات كنید بعد دوباره نماز را بخوانید وچندین بار این اتفاق در هنگام نماز جماعت برای من افتاده و من دوباره نماز خواندم به نظر خودم تكبیرالاحرام را درست میگویم ولی همش می ترسم كه نمازم قبول نشود واین باعث میشود دوباره نماز بخوانم واین نماز های پی درپی نمگذارد چیزی از اصل نماز بفهمم لطفا مرا راهنمایی كنید .متشكر

پاسخ

خواهر محترم!

1) در مورد شكیات نماز دم نكته قابل توجه است:
یكی این كه هر گاه در نماز شك كنید باید قدری در مورد انجام یا عدم انجام عمل، و یا صحت و عدم صحت آن، تامل و تفكر كنید و سپس هر طرف كه احتمال بیشتری می دهید بدان عمل نمایید، ولو احتمال یك طرف كمی بیشتر باشد كافی است. مثلا اگر 55% احتمال یك طرف را می دهید به همان عمل كنید.
آری اگر هیچ طرفی رجحان پیدا نكرد به احكام شكیات عمل كنید.

دوم آن كه یك قاعده كلی در مورد شكیات اعمال و اذكار نماز را به یاد داشته باشید. اگر در وقت عمل یا ذكری شك كنید كه آیا آن را انجام داده اید یا خیر، یا درست انجام داده اید یا خیر، باید بنا را بر عدم گذاشته و دوباره انجام دهید؛ ولی اگر وقت آن عمل یا ذكر گذشته و مشغول عمل یا ذكر دیگری شده اید و آنگاه شك در انجام و صحت یا عدم انجام و عدم صحت آن عمل نمایید، نباید به شك خود اعتنایی كنید.
مثلا اطر ىر ؤمانی كه ذكر "ولا الضالین" را می گویید شك كنید كه آیا ذكر "اهىنا الصراط المستقیم" را درست گفته اید یا نه، به شك خود اعتنا نكنید.

در باره سوال شما ما تصور می كنیم چون شما تازه در نماز جماعت شركت كرده اید و ائمه جماعات نیز معمولا به آرامی ذكرها را می خوانند و احتمالا شما عادت كرده اید كه اذكار را با سرعت بیشتری بخوانید، این توهم برای شما ایجاد شده است. جون در ذكر از امام جلو می افتید، شك می كنید كه آیا اصلا خوانده اید؟
به هر حال اگر با این بیان یك طرف مسئله برای شما رجحان می یابد، به همان عمل كنید ـ یعنی بگویید تسبیحات خوانده ام ـ وگر نه اگر در حین قیام هستید ذكر تسبیخات را دوباره بخوانید، ولو یك تسبیحات كافی است. ولی اگر از وقت انجام آن گذشته حمل به آن كنید كه تسبیحات را به جای آورده اید.
ضمنا بدانید اگر بعد معلوم شد كه تسبیحات نخونده اید هم باز لازم نیست نماز را دوباره بخوانید. تنها بر شما سجده سهو ـ آن هم بنا به نظر بعضی از فقها ـ لازم می شود.
تنها اخلال به اركان نماز است كه اعاده آن را لازم می كند.
2) چون معمولا شك شما بعد از عمل است تكبیرة الاحرام شما صحیح بوده و نمازتان درست است.
شما به وظیفه عمل كنید و از هیچ چیز هراس نداشته باشید. در این صورت، ولو در واقع نماز شما غلط هم بوده باشد خدا آن را قبول می كند.

به طور كلی بیاد داشته باشید كه خداوند از اینكه ما دائما بخواهیم عباداتی را كه به اصطلاح به دلمان نچسبیده و یا به هر دلیل دیگری تكرار كنیم راضی نیست، زیرا خدای نكرده اثرات منفی در آینده در پی خواهد داشت. در عین حالی كه تمام تلاش خود را جهت انجام تكالیف الهی به كار گیرید ولی هیچگاه نگذارید با شك و وسوسه های بیش از اندازه به دام شیطان و خدای نكرده بی حالی در عبادت بیفتید. بدانید كه وسواس حرام است.

نمازتان را به آرامی و مخصوصا به جماعت اداء كنید و به خداوند توكل نمایید.
خداوند جوانان پرهیزكار را دوست دارد و به آنها عشق می ورزد.

موفق و موید باشید.