تبیان، دستیار زندگی

زمين خوب، زمين شوره زار

وَ الْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذِي خَبُثَ لا يَخْرُجُ إِلاَّ نَكِداً كَذلِكَ نُصَرِّفُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَشْكُرُونَ

و زمين پاك « آماده‏ »، گياهش به اذن پروردگار بر مى‏آيد؛ و آن « زمينى‏ » كه ناپاك « نامناسب » است « گياهش‏ » جز اندك و بى فايده بر نمى‏آيد. اين گونه، آيات « خود » را براى گروهى كه شكر مى‏گزارند، گونه گون بيان مى‏كنيم.

فضاى نورانى داخل سينه:
اشاره به دل مؤمن كه مانند سرزمين طيّب و پاكيزه است.
گل سرخ:
اشاره به گياهى زيبا كه به فرمان پروردگار در سرزمينى پاكيزه مي رويد.
سرزمين سنگى و صورتك سنگى:
اشاره به سرزمين‏هاى سنگلاخى و شوره‏زار و مردمان بدطينت.
خار و خاشاك:
اشاره به گياهان ناچيز و بي ارزشى كه حاصل سرزمين‏هاى سنگلاخى و شوره‏زار است.

دل شخص عبادت‏كننده:
اشاره به سرزمين پاكيزه.
نوري كه بر دل شخص عابد وارد مي‏شود:
اشاره به عنايت و فرمان پروردگار بر رشد گياه طيب و پاكيزه.
باغ سرسبز و پاكيزه:
اشاره به گياه طيب كه در دل پاك شخص مومن مي‏رويد.
كوير خشك:
اشاره به سرزمينهي بد طينت كه جز گياه بي‏ارزش در آن نمي‏رويد.
اناري با درون سياه:
اشاره به سياهي زندگاني بد طينتان.

مشبه:
سرزمين خوب، حاصلخيز و پاكيزه- سرزمين بد و شوره‏زار.
مشبه به:
افرادي با ذات و گوهر پاك افرادي با جوهره و ذات خبيث و ناپاك.
وجه شبه و توضيح:
قابليت و استعداد ذاتي . شايد لطيف‏تر و حياتبخش‏تر از قطرات باران چيزي را نتوان تصور كرد اما همين باراني كه در لطافت طبعش شكي نيست، در يك زمين خوب و مستعد كه پذيري باران است، موجب رويش گل و ريحان مي ‏شود و در زميني شوره‏زار و غيرمستعد چيزي جز خار و خس به دنبال نخواهد داشت. انسانها نيز در قبول فيض و رحمت پروردگار مختلفند، اگر چه رحمت الهي همگاني و مطلق است اما اختلاف ذاتي افراد موجب تفاوت در پذيرش اين رحمت بيكران مي ‏گردد. دل مؤمنين، مستعد و همچون زميني پاك و قابل است كه باران رحمت الهي را جذب مي ‏كند و در نتيجه تمام اعمال آنها نيز مايه خير و بركت است. در مقابل دل افراد غيرمؤمن، مستعد نبوده، پذيري تخم موعظه نيست و از دريي بيكران رحمت خداوندي استفاده نمي ‏كند و اعمال اينگونه افراد نيز جز شر و بدبختي چيزي به دنبال نخواهد داشت.