در حال حاضر با نزدیک شدن به فصل بهار و تابستان، کم کم هلالهای پیر جای خود را به هلالهای جوان خواهند داد. هلال صبحگاهی صفر 1430 کمی چهره پیری به خود دارد و بنا به دلالیل علمی، رؤیت آن کار ساده ای نیست. رؤیت آن با چشم غیر مسلح، تنها در منتهی الیه جنوب شرق ایران محتمل بوده و در بقیه مناطق با ابزار های متعارف نجومی رؤیت خواهد شد.
1- بررسی علمی رؤیت پذیری هلال صبحگاهی محرم
موعد رصد، صبح روز سه شنبه 6 اسفند ماه 1387(برابر با 24 فوریه 2009 و 28 صفر 1430) مصادف با سالروز رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) می باشد. زمان مقارنه هلال صفر ساعت 05:06 روز چهارشنبه 7 اسفند (به وقت ایران) می باشد. در زمان طلوع خورشید، این هلال حدود 10 درجه جدایی زاویه ای از خورشید دارد. نقشه زیر خطوط رویت پذیری هلال را بر مبنای "بهترین زمان" (سمت راست) و بر مبنای "طلوع خورشید" (سمت چپ) و بر اساس مدل مثلثی ایران نشان می دهد (محاسبات در سیستم مکان مرکزی و پارامترها را بدون اثر شکست جوّی با نرم افزار Matlab محاسبه کرده ام):
با توجه به اینکه در "بهترین زمان" پارامترها از نظر رؤیت بهتر از زمان طلوع خورشید می باشد، لذا پیش بینی / مبانی زمان طلوع بدان معنی نیست که با ابزار پیش بینی شده می توان این هلال را در لحظه طلوع خورشید رؤیت کرد. بلکه ابزار توصیه شده برای رؤیت این هلال از زمان طلوع هلال تا دقایقی (که برای این هلال تا حدود 10 دقیقه) قبل از طلوع خورشید می باشد.
2- پارامترهای هلال صبحگاهی محرم
در جدول زیر پارامترهای این رصد در لحظه بهترین زمان برای سه مکان آمده است (توپوسنتریک بدون اثر شکست). برای دیگر شهرها می توانید به نرم افزارهای نجومی مراجعه نمایید:
| پارامترها | کرمان | مرکز ایران | تهران |
| زمان طلوع ماه (ساعت و دقیقه) | 5:39 | 05:55 | 06:09 |
| بهترین زمان (ساعت ودقیقه) | 06:00 | 06:16 | 06:28 |
| مدت مکث (دقیقه زمانی) | 29.7 | 29.5 | 29.5 |
| ارتفاع(درجه) | 3.4 | 3.1 | 2.7 |
| جدایی زاویه ای (درجه) | 10.5 | 10.4 | 10.4 |
| اختلاف سمت (درجه) | 7.8 | 8.0 | 8.3 |
| ضخامت (دقیقه قوسی) | 0.25 | 0.25 | 0.25 |
| فاز (درصد) | % 0.95 | % 0.93 | % 0.91 |
| سن (ساعت ودقیقه) | 23:06 | 22:50 | 22:38 |
| فاصله تا زمین (کیلومتر) | 396519 | 396484 | 396457 |
| حداقل ابزار مورد نیاز (میلیمتر) | 60 | 70 | 100 |
3- نکات رصدی هلال صبحگاهی محرم
در زیر توصیه های صدی برای این هلال و همچنین نقشه مسیر هلال از طلوع ماه تا طلوع خورشید در زیر نشان داده شده است:
بهتر است افق رصدگاه، در روز قبل رصد (یعنی دوشنبه 5 اسفند ماه) از نظر محل طلوع خورشید بررسی شود. زیرا می توان از روی این شاخص، در 3.7 درجه به سمت راست محل طلوع هلال را مشخص نمود.
سیارات مریخ، عطارد و مشتری نیز در آُسمان صبحگاه حضور دارند و برای فوکوس دوربینها می توان از آنها کمک گرفت.
4- مقایسه رصدی
برای مقایسه بهتر است پارامترهای این هلال را با یک هلال دیگر که در گذشته با چشم غیر مسلح رؤیت شده است، مقایسه کنیم:
| پارامترها | بیرجند 17-2-1376 | سراوان 6-12-1387 |
| زمان (ساعت ودقیقه) | 19:19 | 05:50 |
| مدت مکث (دقیقه زمانی) | 35 | 29 |
| ارتفاع هلال (درجه) | 6.01 | 6.55 |
| جدایی زاویه ای (درجه) | 9.99 | 10.57 |
| اختلاف سمت (درجه) |
