عقل و دین در تفکر اسلامی در تاریخ تفکر اسلامی در ارتباط با تبیین نسبت بین عقل و دین یا عقل و ایمان، سه گروه ظهور کرده اند: 1-ظاهر گرایان_ اینان کسانی اند که جمود بر ظواهر دینی را وجهه ی همت خویش کرده اند و هر گونه تعمق و تدبر یا اندیشه ی عقلی در معانی دینی را به شدت محکوم و مردود می دانند.
2- عقل گرایان _ اینان می گویند همه ی معارف دینی با عقل درک می شود. یعنی همه ی معارف درحیطه ی درک عقل قرار می گیرند و وجوب خود را به نظر دریافت می کنند.
3-عقل گرایان نقل پذیر_ این گروه با اعتقاد به هماهنگی بین عقل و شریعت و عقل و نقل می گویند: همان گونه که وحی و شریعت، منبع معرفت انسان است، عقل نیز از منابع معرفت و شناخت انسانی است. هم چنین عقل و وحی و شریعت،هر دو از حقیقت عینی و خارجی گزارش می کند. از این رو، گزارش آنها هماهنگ با یکدیگر است.
