جـهـان گـشــت پــر بــوی و رنــگ و نــگــار | | چــو كــی خــســرو آمــد بـــر شـــهـــریـــار |
در و بــــام و دیــــوار پــــر خــــواســــتـــــه | | بـــر آیـــیـــن جـــهـــانـــی شـــد آراســــتــــه |
گــلـــاب و مـــی و مـــشـــگ بـــا زعـــفـــران | | نــشــســتــه بــه هــر جــای رامـــشـــگـــران |
درم بـــا شـــكـــر ریـــخــــتــــه زیــــر پــــی | | هــمــه یــال اســپــان پــر از مــشـــگ و مـــی |
سـرشـكـش ز مـژگــان بــه رخ بــرچــكــیــد | | چــو كــاوس كـــی روی خـــســـرو بـــدیـــد |
بــمــالــیــد بــر چــشـــم او چـــشـــم و روی | | فــرود آمــد از تــخــت و شــد پـــیـــش اوی |
گـــرازان ســـوی تـــخـــت رفـــتـــنـــد بـــاز | | جـــوان جـــهـــان جــــوی بــــردش نــــمــــاز |
هـــم از تـــخـــت ســـالـــار تـــوران ســـپــــاه | | فـــراوان ز تـــركـــان بـــپـــرســـیـــد شــــاه |
بــبــد روی گـــیـــتـــی هـــمـــی بـــســـپـــرد | | چــنـــیـــن پـــاســـخ آورد كـــان كـــم خـــرد |
خــرد بـــا هـــنـــر كـــردم انـــدر نـــهـــفـــت | | مــرا چــنــد بــبــســود و چــنــدی بــگــفـــت |
بـــپـــیـــچـــیـــدم از رنـــج و تـــیـــمــــار او | | بــــتــــرســــیــــدم از كـــــار و كـــــردار او |
كــشـــنـــده پـــدر چـــون بـــود دوســـتـــدار | | اگـــــر ویـــــژه ابــــــری شــــــود دربــــــار |
كــه بــپــرســتــم او را پـــدر زیـــر خـــاك | | نـــخـــوانــــد مــــرا مــــوبــــد از آب پــــاك |
بــه تــوران مــرا جـــســـت و رنـــج آزمـــود | | كـنـون گـیــو چــنــدی بــه ســخــتــی بــبــود |
كــه بــا مـــن بـــیـــامـــد ز تـــوران زمـــیـــن | | اگــر نـــیـــز رنـــجـــی نـــبـــودی جـــزیـــن |
پـــس مـــا بـــیـــامـــد چــــو آتــــش بــــه راه | | ســـرافـــراز دو پـــهـــلــــوان بــــا ســــپــــاه |
نــبــیــنــد بــه هــنــدوســتــان بــت پــرســـت | | مــن آن دیــدم از گــیــو كــز پــیــل مـــســـت |
ز دریــا بــر انــســان بــرآیــد بــه جـــنـــگ | | گــمــانــی نــبــردم كــه هــرگــز نــهـــنـــگ |
مــیــان بـــســـتـــه و بـــادپـــایـــی بـــه زیـــر | | ازآن پـس كـه پـیــران بــیــامــد چــو شــیــر |
كـه گـفـتـی زمـیــن را بــســوزد بــه جــنــگ | | بـــه آب انـــدر آمـــد بـــه ســـان نـــهـــنــــگ |
ســـر پـــهـــلـــوان انـــدر آمـــد بـــه بــــنــــد | | بــیــنــداخـــت بـــر یـــال او بـــر كـــمـــنـــد |
وگـــرنـــه بـــكـــنـــدی ســــرش را ز بــــار | | بـه خـواهــش گــری رفــتــم ای شــهــریــار |
ز بــد گــفــتـــن مـــا زبـــان بـــســـتـــه بـــود | | بـــدان كـــو ز درد پـــدر خـــســـتــــه بــــود |
نـــیــــاســــود بــــا گــــرزه ی گــــاورنــــگ | | چـنـیـن تــا لــب رود جــیــحــون بــه جــنــگ |
بـه آب و بـه كــشــتــی نــیــفــگــنــد چــشــم | | سـرانـجـام بـگـذاشـت جـیـحــون بــه خــشــم |
بـــــود جـــــاودان شــــــاد و روشــــــن روان | | كــســی را كـــه چـــون او بـــود پـــهـــلـــوان |
كــــه آزادگــــان را بــــدو بــــود فــــخـــــر | | یــكــی كـــاخ گـــشـــواد بـــد در ســـتـــخـــر |
بـــه ایـــوان نــــو رفــــتــــن آراســــتــــنــــد | | چــو از تــخــت كـــاوس بـــرخـــاســـتـــنـــد |
چـــو آمـــد بـــدان گـــلــــشــــن زرنــــگــــار | | هـــمـــی رفـــت گـــودرز بـــا شـــهــــریــــار |
بــرو بــر بـــســـی آفـــریـــن خـــوانـــدنـــد | | بــر اورنـــگ زریـــنـــش بـــنـــشـــانـــدنـــد |
بـه جــز تــوس نــوذر كــه پــیــچــیــد ســر | | بـــبـــســـتـــنـــد گــــردان ایــــران كــــمــــر |
هـــم او داشــــتــــی كــــاویــــانــــی درفــــش | | كــه او بــود بــا كــوس و زریــنــه كـــفـــش |
بـــر او پـــیـــامــــی فــــرســــتــــاد نــــغــــز | | ازآن كـــار گـــودرز شـــد تــــیــــزمــــغــــز |
كـه چـنــگ یــلــان داشــت و بــازوی شــیــر | | پـــیـــمـــبـــر ســـرافـــراز گـــیـــو دلـــیـــر |
كــه هــنــگـــام شـــادی بـــهـــانـــه مـــجـــوی | | بـــدو گـــفـــت بـــا تـــوس نـــوذر بـــگــــوی |
هـــمـــه شـــاه را خـــوانـــدنــــد آفــــریــــن | | بــــزرگــــان و گــــردان ایــــران زمــــیـــــن |
نــبــیــنــی هــمــی فــر گـــیـــهـــان خـــدیـــو | | چــرا ســر كــشــی تــو بــه فـــرمـــان دیـــو |
مــرا بــا تــو كــیـــن خـــیـــزد و رزمـــگـــاه | | اگـــر تـــو بـــپـــیـــچـــی ز فـــرمـــان شــــاه |
بـــه دســـتــــوری نــــامــــدار انــــجــــمــــن | | فـــرســـتـــاده گـــیـــوســـت پـــیـــغـــام مــــن |
دلــــش پــــر ز گــــفــــتــــارهــــای درشــــت | | ز پــیــش پــدر گـــیـــو بـــنـــمـــود پـــشـــت |
كــه ایــن رای را بــا تــو دیــوســـت جـــفـــت | | بــیــامــد بــه تــوس ســپـــهـــبـــد بـــگـــفـــت |
كـه بـر مـا نـه خــوبــســت كــردن فــســوس | | چــو بــشــنــیــد پــاســخ چــنــیــن داد تــوس |
ســرافــرازتــر كــس مـــنـــم ز انـــجـــمـــن | | بـــه ایـــران پـــس از رســـتـــم پـــیـــل تــــن |
كــه گــیــتــی بــه تــیـــغ انـــدر آورد زیـــر | | نـــبـــیـــره مـــنـــوچـــهــــر شــــاه دلــــیــــر |
بـــدرم دل پـــیــــل و چــــنــــگ پــــلــــنــــگ | | هـمـان شـیـر پـرخــاشــجــویــم بــه جــنــگ |
جـــهـــان را بـــه نـــو كـــدخــــدای آوریــــد | | هـــمـــی بـــی مـــن آیـــیــــن و رای آوریــــد |
ز خــســـرو مـــزن پـــیـــش مـــن داســـتـــان | | نـــبـــاشـــم بـــدیـــن كـــار هـــم داســــتــــان |
نــشــانــیــم بــخــت انــدر آیــد بـــه خـــواب | | جـــهـــانـــدار كـــز تـــخـــم افـــراســـیــــاب |
فــســیــلــه نــه نــیــكــو بــود بــا پــلـــنـــگ | | نـــخـــواهـــیـــم شـــاه از نـــژاد پـــشـــنـــگ |
كـه خــســرو جــوانــســت و كــنــداورســت | | تــو ایــن رنــج هــا را كــه بــردی بـــرســـت |
هــنــر بـــایـــد و گـــوهـــر و فـــر و دیـــن | | كـــســـی كـــو بـــود شـــهـــریـــار زمـــیــــن |
ســزاوارتــر كـــس بـــه تـــخـــت و كـــلـــاه | | فــــریــــبــــرز كــــاوس فــــرزنــــد شـــــاه |
هــمــش فــر و بــرزســت و هــم نـــام و داد | | بـــه هـــر ســـو ز دشـــمـــن نــــدارد نــــژاد |
كـــه خـــام آمــــدش دانــــش و كــــیــــش او | | دژم گـــیـــو بـــرخــــاســــت از پــــیــــش او |
كـه فـر و خـرد نــیــســت بــا تــوس جــفــت | | بـــیـــامـــد بـــه گـــودرز گـــشـــواد گـــفـــت |
فـــریـــبـــرز را بـــرگـــزیـــنــــد هــــمــــی | | دو چـشـمــش تــو گــویــی نــبــیــنــد هــمــی |
هـــمـــی تـــوس كـــم بـــاد انــــدر جــــهــــان | | بــرآشــفــت گـــودرز و گـــفـــت از مـــهـــان |
بــزد كــوس ز ایــوان بــه مــیــدان گــذشـــت | | نــبــیــره پــســر داشــت هــفــتــاد و هــشــت |
بــرون رفـــت بـــرگـــســـتـــوان ور ســـوار | | ســـــواران جـــــنـــــگـــــی ده و دو هــــــزار |
بــبــســتــنــد بــر كــوهــه ی پــیـــل كـــوس | | وز آن رو بـــیـــامـــد ســـپــــهــــدار تــــوس |
بـــه پـــیـــش ســـپـــاه اخـــتــــر كــــاویــــان | | بـــبـــســـتـــنــــد گــــردان ایــــران مــــیــــان |
كـزو تــیــره شــد روی خــورشــیــد و مــاه | | چــو گــودرز را دیـــد و چـــنـــدان ســـپـــاه |
ز پـــیـــروزه تـــابـــان بـــه كـــردار نـــیـــل | | یــكــی تــخــت بــر كــوهــه ی ژنــده پــیـــل |
نـشـسـتــه بــرآن تــخــت و بــســتــه كــمــر | | جـــهـــان جـــوی كـــی خـــســـرو تـــاجـــور |
تـو گـفـتـی بـه گـیـتـی جـز آن جـای نـیــســت | | بـه گــرد انــدرش ژنــده پــیــلــان دویــســت |
ز یــاقــوت رخــشــنـــده بـــر ســـر كـــلـــاه | | هـمـی تـافـت زآن تـخــت خــســرو چــو مــاه |
كــه امـــروز اگـــر مـــن بـــســـازم نـــبـــرد | | غــمــی شــد دل تــوس و انـــدیـــشـــه كـــرد |
ز ایـران نــه بــرخــیــزد ایــن كــیــنــه گــاه | | بــســی كــشـــتـــه آیـــد ز هـــر دو ســـپـــاه |
ســر بــخــت تـــركـــان بـــرآیـــد ز خـــواب | | نـــبـــاشـــد جـــز از كــــام افــــراســــیــــاب |
ســــرآیــــد بــــه مــــا روزگــــار مـــــهـــــی | | بــدیــشــان رســد تــخــت شـــاهـــنـــشـــهـــی |
فــــرســــتــــاد نــــزدیــــك كــــاوس شـــــاه | | خـــردمـــنـــد مــــردی و جــــویــــنــــده راه |
نــهــد بــر كـــمـــان پـــر تـــیـــر خـــدنـــگ | | كـه از مـا یـكــی گــر بــریــن دشــت جــنــگ |
هـم امـشـب هــمــی آن بــبــیــنــد بــه خــواب | | یــكــی كــیــنــه خــیــزد كــه افــراســـیـــاب |
بــــفــــرمــــود تــــا بــــازگـــــردد بـــــه راه | | چـو بـشــنــیــد زیــن گــونــه گــفــتــار شــاه |
گــــــزیــــــده ســــــرافــــــراز آزادگـــــــان | | بــــر تــــوس و گــــودرز گــــشــــوادگــــان |
چــنــان چــون بــبــایــد بـــه نـــزدیـــك مـــن | | كـــه بـــر درگـــه آیـــنـــد بـــی انـــجـــمـــن |
زبـــان بـــرگـــشـــادنـــد بـــر پـــیـــشـــگـــاه | | بــشـــد تـــوس و گـــودرز نـــزدیـــك شـــاه |
مــنـــه زهـــر بـــرنـــده بـــر جـــام شـــیـــر | | بــدو گــفـــت شـــاه ای خـــردمـــنـــد پـــیـــر |
نــــبــــایــــد كــــزیــــن ســــود دارد زیـــــان | | بــنــه تــیــغ و بــگـــشـــای ز آهـــن مـــیـــان |
كـه گـر شـاه ســیــر آیــد از تــخــت و گــاه | | چــنــیــن گــفــت تــوس ســپــهــبــد بــه شــاه |
بــزرگـــی و دیـــهـــیـــم و تـــخـــت مـــهـــان | | بــه فــرزنــد بــایـــد كـــه مـــانـــد جـــهـــان |
چــرا بـــرنـــهـــد بـــرنـــشـــیـــنـــد كـــلـــاه | | چــو فــرزنـــد بـــاشـــد نـــبـــیـــره كـــلـــاه |
تـــرا بـــخـــرد از مـــردمـــان نـــشــــمــــرد | | بـــدو گـــفـــت گـــودرز كـــای كــــم خــــرد |
چـــنــــو راد و آزاد و خــــامــــش نــــبــــود | | بـه گـیــتــی كــســی چــون ســیــاوش نــبــود |
هـمـویـسـت گـویـی بـه چـهـر و بــه پــوســت | | كـنـون ایــن جــهــان جــوی فــرزنــد اوســت |
هــم از تــخــم شـــاهـــی نـــپـــیـــچـــد ز داد | | گــــــر از تــــــور دارد ز مـــــــادر نـــــــژاد |
چـنـیـن خـام گــفــتــارت از بــهــر چــیــســت | | بـه تــوران و ایــران چــنــو نــیــو نــیــســت |
چـــنـــان بـــرز و بــــالــــا و آن مــــهــــر او | | دو چــشــمــت نــبــیــنــد هــمــی چـــهـــر او |
بــــه فـــــر كـــــیـــــانـــــی و رای درســـــت | | بـه جـیـحـون گـذر كـرد و كـشـتـی نـجـسـت |
گــذشــت و بــه كــشــتــی نــیـــامـــد فـــرود | | بـــه ســـان فــــریــــدون كــــز ارونــــدرود |
ازو دور شــــد چــــشــــم و دســـــت بـــــدی | | ز مـــــــــردی و از فـــــــــره ی ایـــــــــزدی |
پـــدر تــــیــــز بــــود و تــــو دیــــوانــــه ای | | تـــو نـــوذر نـــژادی نـــه بـــیـــگــــانــــه ای |
بـر و یـالــت آغــشــتــه گــشــتــی بــه خــون | | ســلــیــح مــن ار بـــا مـــنـــســـتـــی كـــنـــون |
ســخــن گــوی لــیــكــن هــمـــه دلـــپـــذیـــر | | بــدو گــفــت تــوس ای جــهــان دیــده پــیـــر |
ســـــنـــــانــــــم بــــــدرد دل كــــــوه قــــــاف | | اگــر تــیــغ تــو هــســت ســنـــدان شـــكـــاف |
خـــــدنـــــگــــــم بــــــدوزد دل آفــــــتــــــاب | | وگـر گـرز تــو هــســت بــا ســنــگ و تــاب |
مـــنـــم تــــوس نــــوذر مــــه و شــــاهــــزاد | | وگـــــر تـــــو ز گـــــشـــــواد داری نــــــژاد |
كــه چــنــدیـــن نـــبـــیـــنـــم تـــرا آب روی | | بــدو گــفــت گــودرز چـــنـــدیـــن مـــگـــوی |
تــــو دل را مــــگـــــردان ز آیـــــیـــــن و راه | | بــه كـــاوس گـــفـــت ای جـــهـــانـــدار شـــاه |
ســـزاوار گــــاهــــنــــد و هــــر دو جــــوان | | دو فــرزنــد پــرمـــایـــه را پـــیـــش خـــوان |
كــه بــا بــرز و بـــا فـــره ی ایـــزدیـــســـت | | بــبــیــن تــا ز هــر دو ســزاوار كــیـــســـت |
چــو فــرزنــد بــیــنــی هــمــی شــهـــریـــار | | بــــدو تــــاج بــــســــپـــــار و دل شـــــاد دار |
كـه فـرزنـد هـر دو بــه دل بــر یــكــیــســت | | بــدو گــفــت كــاوس كــایــن رای نــیـــســـت |
دل دیـــگـــر از مـــن شـــود پـــر ز كــــیــــن | | یــكــی را چــو مــن كــرده بــاشــم گـــزیـــن |
نــگــیــرنــد كـــیـــن انـــدریـــن انـــجـــمـــن | | یـــكـــی كـــار ســـازم كـــه هـــر دو ز مــــن |
بـــــبـــــایـــــد شـــــدن تـــــا در اردبـــــیـــــل | | دو فــرزنــد مــا را كــنــون بــر دو خـــیـــل |
هــمــه ســالــه پـــرخـــاش آهـــرمـــنـــســـت | | بــه مــرزی كــه آن جــا دژ بــهــمـــنـــســـت |
نــبــاشــد بــرآن مــرز كــس را نـــشـــســـت | | بــه رنــجــســت ز آهــرمــن آتــش پــرســت |
نــــدارم ازو تــــخـــــت شـــــاهـــــی دریـــــغ | | ازیــشــان یــكــی كــان بــگــیــرد بــه تـــیـــغ |
كـــه افـــگـــنـــد ســـالـــار هـــشـــیـــار بــــن | | چـو بـشـنـیـد گـودرز و تــوس ایــن ســخــن |
نــدانـــســـت ازیـــن بـــه كـــســـی داســـتـــان | | بــریــن هــر دو گــشــتــنــد هــم داســـتـــان |