تبیان، دستیار زندگی

بیش از هشت ماه است که جهان شاهد شیوع ویروس کروناست. تاکنون بیش از ۱۹ میلیون و ۶۵۰ هزار تن در سرتاسر جهان به این ویروس آلوده شده اند. از این میان، ۷۲۷ هزار تن جان خود را از دست داده اند. سوالات زیادی درباره این ویروس در میان مردم وجود دارد. دکتر سانجی گوپتا به چند سوال رایج در این زمینه پاسخ می‌دهد.

سوال: مادربزرگ من به ویروس کرونا مبتلا شده بود و هم اینک سلامت خود را بازیافته است. برخی می‌گویند مادربزرگم یک تا سه سال در مقابل کووید ۱۹ ایمنی خواهد داشت. این حرف چقدر صحت دارد؟

پاسخ: مادربزرگ شما در حال حاضر به دلیل آنکه به ویروس کرونا مبتلا شده و بهبود یافته است در بدنش آنتی بادی‌های (پادتن ها) لازم برای مبارزه با ویروس کرونا تولید شده است. با این حال، با توجه به آنکه زمان زیادی از شیوع ویروس کرونا در میان انسان‌ها نمی‌گذرد، نمی‌دانیم این ایمنی چقدر قدرتمند است و تا چه زمانی در بدن فرد ایجاد ایمنی می‌کند.

موارد زیادی را شاهد بودیم که فرد پس از یک بار ابتلا به ویروس کرونا، مجددا پس از مدتی به آن مبتلا شده است. هنوز نادانسته‌های ما درباره ویروس کرونا زیاد است و نیاز به تحقیقات زیادی در این باره داریم.

سوال: چرا برخی مبتلایان به ویروس کرونا علائمی نشان نمی‌دهند و احساس بیماری نمی‌کنند؟

پاسخ: افراد مسن و کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند در مقابل ویروس کرونا آسیب پذیر هستند و به احتمال زیاد پس از ابتلا، عوارض و علائم بیماری را نشان می‌دهند. با این وجود، کودکان احتمال کمتری دارد که پس از ابتلا علائم بیماری را نشان دهند.

مرکز کنترل بیماری‌های واگیردار آمریکا برآورد کرده است ۴۰ درصد کسانی که به کووید ۱۹ مبتلا می‌شوند هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهند. دلیل اصلی شدت یافتن شیوع ویروس کرونا در جامعه هم به همین افراد که علائمی از خود نشان نمی‌دهند، باز می‌گردد.

سوال: انتظار می‌رود چه میزان از مردم جهان به ویروس کرونا مبتلا شوند؟

پاسخ: آمار‌های مبتلایان به ویروس کرونا در جهان در حال نزدیک شدن به ۲۰ میلیون نفر است و احتمالا روند افزایشی شمار مبتلایان ادامه خواهد داشت. امیدواریم با رعایت بهداشت عمومی مانند حفظ فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک در کوتاه مدت نمودار مبتلایان را مسطح و در میان مدت نمودار را نزولی کنیم.

زمان یافتن واکسن موثر برای مقابله با کووید ۱۹ می‌تواند در جلوگیری از شیوع بیشتر مردم به ویروس کرونا موثر باشد.

سوال: آیا می‌توانیم بدون نگرانی از انتقال ویروس، به دیدار افراد مسن مانند پدربزرگ و مادربزرگ خود برویم؟

پاسخ: به انواع و اقسام چنین سوال‌هایی پیشتر پاسخ داده ایم. شما هم اینک نیز می‌توانید به دیدار افراد مسن خانواده بروید. با این حال، باید این دیدار در فضای باز انجام گیرد. باید افراد از ماسک استفاده کنند و در فاصله چند متری با یکدیگر صحبت کنند.

تحقیقات دانشگاه کالگری نشان می‌دهد شیوع ویروس کرونا باعث افزایش بیماری‌های روحی و روانی در زنان باردار شده است.

لیان مادسن، روانشناس دانشگاه کالگری در این باره می‌گوید: نرخ بیماری‌های روحی و روانی در میان زنان باردار و مادرانی که به تازگی زایمان کرده اند پس از شیوع ویروس کرونا به شدت افزایش یافته است. در این زنان درجه بالایی از افسردگی و اضطراب مشاهده شده است.

در این تحقیق بیش از ۲ هزار زن باردار در ماه آوریل (فروردین ماه) در کانادا مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد ۳۷ درصد این زنان علائم افسردگی و ۵۷ درصد علائم اضطراب و نگرانی داشته اند. آمار افسردگی در زنان باردار پیش از شیوع ویروس کرونا تنها ۱۰ تا ۲۵ درصد بود.

محققان می‌گویند یکی از دلایل افسردگی و اضطراب در زنان باردار به قرنطینه و اعمال محدودیت‌های اجتماعی باز می‌گردد که باعث کاهش حمایت اجتماعی از این زنان می‌شود. این محققان تاکید دارند درمان نشدن افسردگی در زنان باردار در آینده می‌تواند باعث افزایش خطر مشکلات روحی و روانی در کودکان شود.

یکی از محققان تاکید دارد: بیماری‌های روحی و روانی به ندرت به صورت خودکار از بین می‌رود. زنانی که دچار افسردگی می‌شوند حتما باید نسبت به درمان آن اقدام کنند. اگر یک زن در زمان حاملگی دچار افسردگی شود این امر می‌تواند ۲ سال پس از زایمان نیز ادامه یابد. تنها تصور کنید این اتفاق به چه میزان می‌تواند بر خانواده فرد تاثیر منفی داشته باشد.

زنان در دوره حاملگی به میزان زیادی نیازمند حمایت و آرامش هستند. توصیه می‌شود افراد خانواده به این زنان توجه بیشتری داشته باشند و تا جای ممکن آن‌ها را از استرس دور نگه دارند.

زارعی مدیر برنامه‌های تغذیه نوجوانان دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: در مواقع شیوع بیماری‌های نوپدید از جمله بیماری کرونا احساس اضطراب، غم، استرس و ترس طبیعی است. تنظیم برنامه غذایی مناسب و منظم به مدیریت برخی از این استرس‌ها کمک می‌کند و باید در چنین شرایطی تعداد و زمان وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها تنظیم شود.

او ادامه داد: تنظیم برنامه غذایی مناسب در دوران شیوع بیماری کرونامی‌تواند کمک به کنترل گرسنگی و تامین مواد مغذی کرده و از هدر رفتن غذا و مواد غذایی جلوگیری کند. بعضی از افراد که در قرنطینه طولانی مدت به سر می‌برند ممکن است استرس شدت غذا خوردن را افزایش دهد. علاوه بر آن، ماندن در خانه برای مدت طولانی می‌تواند موجب هجوم افراد به سمت تنقلات بی ارزش شود. مراقبت در هنگام خوردن غذا و کنترل آن کمک به تعادل در مصرف و دریافت متعادل انرژی می‌کند.

زارعی با اشاره به اصلاح رفتار‌های غذایی در کودکان و نوجوانان افزود: برخی از رفتار‌های غذایی و شیوه‌های تغذیه‌ای کودک یا نوجوان مانند اجبار به مصرف مواد غذایی موجب کاهش یا افزایش دریافت برخی مواد غذایی و در نهایت کاهش یا افزایش وزن کودک یا نوجوان می‌شود.

مدیر برنامه‌های تغذیه نوجوانان دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان کرد: افراد باید در ساعت معین غذا یا میان وعده خورده و وعده‌های غذایی را به ۵ تا ۶ وعده کوچک و منظم تقسیم کنند.

او بیان کرد: توصیه می‌شود در هنگام راه رفتن و یا ایستاده غذا خورده نشود؛ زیرا در این حالت کودک یا نوجوان از میزان و مقدار غذایی که خورده است آگاه نمی‌شود. کودکان یا نوجوانان باید سر سفره یا میز ناهارخوری نشسته و غذا یا میان وعده را مصرف کنند.

زارعی ادامه داد:کودکان در هنگام غذا خوردن نباید از تلفن همراه یا تلویزیون استفاده کنند؛ زیرا باعث حواس پرتی در هنگام غذا خوردن می‌شود. همچنین هنگامی که کودک یا نوجوان بهانه گیر و ناراحت می‌شود، نباید به منظور دلداری به او غذا یا نوشیدنی داد.

او بیان کرد: والدین باید مطمئن شوند که کودک یا نوجوان مواد غذایی مناسب و به اندازه مصرف می‌کنند. همچنین باید فرزند خود را تشویق به امتحان غذا‌های جدید کنند.

او در پایان گفت: خود والدین باید غذا‌های سالم و مفید را، حتی اگر مورد علاقه آن‌ها نیست، مصرف کنند تا کودک یا نوجوان تشویق به خوردن غذا‌های متنوع شود.

جدیدترین یافته‌های نشان می‌دهد علی رغم آنکه کادر درمانی از وسایل محافظت فردی استفاده می‌کنند، ۳ برابر بیشتر از دیگر افراد احتمال دارد که به ویروس کرونا مبتلا شوند.

دکتر آنیل سینگ، یکی از محققان در این باره می‌گوید: این آمار نشان می‌دهد که پزشکان و کادر درمانی که در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا قرار دارند باید زمانی که در محیط کار هستند و به اتاق بیماران وارد می‌شوند بیشترین دقت و هوشیاری را داشته باشند.

محققان در این تحقیقات بیش از ۲ میلیون نفر (شامل ۱۰۰ هزار کادر درمانی) را در آمریکا و انگلیس در ماه‌های مارس تا آوریل مورد مطالعه قرار دادند. این تحقیقات نشان داد بیش از ۲۰ درصد کادر درمانی حداقل یکی از علائم ابتلا به ویروس کرونا از جمله بی حالی یا از دست دادن حس بویایی و چشایی را گزارش دادند. این در حالی است که تنها ۱۴ درصد انسان‌های دیگر علائم کرونا را از خود نشان دادند.

همچنین از یکصد هزار کادر درمانی بیش از ۲ هزار و ۷۰۰ نفر به کووید ۱۹ مبتلا شدند. این آمار در افراد معمولی ۲۴۰ نفر در یکصد هزار نفر گزارش شد. این در حالی است که کادر درمانی از تجهیزات بهداشتی مانند روپوش، دستکش و ماسک به صورت مداوم استفاده می‌کند.

با این حال، محققان می‌گویند این آمار بالای ابتلا در میان کادر درمانی لزوماً به دلیل ارتباط داشتن با بیماران نیست. زمانی که کادر درمانی به اتاق استراحت خود می‌آیند و ماسک و تجهیزات آلوده خود را در می‌آورند، این وسائل خود می‌تواند منجر به انتقال آلودگی میان افراد شود.

تاکنون ۱۸ میلیون و ۴۴۵ هزار تن در جهان به ویروس کرونا مبتلا شده اند. از این میان، بیش از ۱۱ میلیون نفر سلامت خود را بازیافته و بیش از ۷۰۰ هزار نفر جان خود را از دست داده اند. سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد تا زمان کشف واکسن موثر برای مقابله با ویروس کرونا، مردم باید در اماکن عمومی فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کرده و از ماسک استفاده کنند.

قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت به همراه مسئولان استانی و دانشگاهی از بخش‌های اورژانس تریاژ، بستری اورژانس، آی سی یو‌های کرونا و بخش‌های عفونی دو بیمارستان‌های افضلی پور و پیامبر اعظم (ص) کرمان بازدید کردند.

جان بابایی در این بازدید‌ها به ارزیابی روند ارائه خدمات، شیوه اجرای پروتکل‌های درمانی، عیادت از بیماران مبتلا به کرونا و بررسی نیاز‌ها و چالش‌های موجود در هریک از مراکز پرداخت.

معاون درمان وزارت بهداشت همچنین به جنوب کرمان سفر کرد و از بیمارستان امام خمینی جیرفت نیز بازدید کرد.

او در حاشیه بازدید از بخش‌های کرونایی بیمارستان امام خمینی (ره) جیرفت به خبرنگاران گفت: برای منطقه جنوب کرمان در آگهی استخدام وزارت بهداشت، سهمیه در نظر گرفته شده، ولی با توجه به بازدیدی که از منطقه داشتم این سهمیه افزایش پیدا می‌کند.

معاون درمان وزارت بهداشت هدف از سفر خود به منطقه جنوب کرمان را بازدید سرزده از بخش‌های کرونایی عنوان کرد و گفت: در این سفر علاوه بر ارزیابی کمبودها، وضعیت ارائه خدمات‌رسانی به مبتلایان کرونا از نزدیک بررسی شد.

او از خدمات مجموعه تیم سلامت در مقابله با ویروس کرونا قدردانی کرد و افزود: سربازان خط مقدم مقابله با کرونا با توجه افزایش آمار تعداد مبتلایان طی روز‌های گذشته و افزایش گرمای هوا شرایط سختی را تحمل می‌کنند.

جان‌بابایی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی جیرفت طراحی خوبی برای ارائه خدمت به بیماران کرونایی انجام داده است، تصریح کرد: مسیر بیماران در بیمارستان امام خمینی (ره) جیرفت از دیگر بیماران کاملا مجزا شده که این طرح در جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس کرونا بسیار موثر است.

او ارائه خدمات دانشگاه علوم پزشکی جیرفت به بیماران کرونایی را مطلوب ارزیابی کرد و گفت: با بررسی پرونده بیماران بستری در بخش‌های کرونایی نحوه ارائه خدمات برای ما مشخص شد که بیماران این منطقه از استاندارد‌های درمان کشور استفاده می‌کنند.

معاون درمان وزارت بهداشت بهترین راه درمان بیماران کرونایی را مراقبت عنوان کرد و اظهار کرد: هنوز داروی قطعی برای درمان کرونا وجود ندارد و تنها مراقبت همکاران مهم است.

جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد ویروس کرونا می‌تواند به راحتی از طریق هوا و در جهات غیرقابل پیش‌بینی منتقل شود.

بر این اساس، دانشمندان دانشگاه ادینبورگ به تازگی کشف کردند ویروس کرونا می‌تواند به راحتی از طریق هوا مسافت بیشتری را طی کند و در جهات مختلف در محیط پخش شود. این یافته‌ها گزارش پیشین سازمان جهانی بهداشت مبنی بر احتمال انتقال ویروس کرونا از طریق هوا را تایید می‌کند.

این تحقیقات نشان می‌دهد شیوع ویروس کرونا از طریق هوا به هیچ عنوان تابع مسیر باد نیست و این ویروس می‌تواند در جهت‌های مختلف در محیط پخش شود؛ همین امر نگرانی‌ها درباره شیوع ویروس کرونا در جامعه را بالا می‌برد.

دکتر آنتونی فائوچی، رئیس موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا در این باره گفت: هنوز نمی‌دانیم الگوی انتقال ویروس کرونا در هوا چگونه است. اگر تایید شود ویروس کرونا می‌تواند به طور قابل توجهی از طریق هوا جابه جا شود، اقدامات جدیدی باید از سوی دولت اجرایی شود.

متخصصان می‌گویند موضوع انتقال ویروس کرونا از طریق هوا باید به مردم و حتی کودکان توضیح داده شود. مثال ساده نیز این است که همانند فصل زمستان که در سرمای هوا شما می‌توانید رطوبت نفس خود را ببینید، در سایر فصول نیز ویروس کرونا به همین شکل در هوا منتقل می‌شود.

محققان در حال کار روی دستگاهی هستند که بتواند قطرات بسیار ریز را جذب کند و مانع از انتقال ویروس کرونا از طریق هوا شود.

متخصصان تاکید دارند استفاده از ماسک به میزان قابل توجهی می‌تواند مانع از انتقال ویروس کرونا از طریق هوا شود. از همین رو، به افراد توصیه می‌شود در اماکن عمومی از ماسک استفاده و فاصله اجتماعی را برای کنترل شیوع کووید ۱۹ حفظ کنند.

کشف روشی سریع برای تشخیص ابتلا به ویروس کرونا با سی تی اسکن

محققان چینی موفق شدند با طراحی یک سیستم هوشمند، ابتلای افراد به ویروس کرونا یا ذات الریه را تشخیص دهند.

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، به دلیل شباهت علائم ابتلا به ویروس کرونا و ذات الریه، این امر به موضوعی چالش برانگیز در میان محققان و عموم مردم تبدیل شده است.

با این حال، محققان دانشگاه ماکائو و موسسه هوبی چین موفق به طراحی یک سیستم هوشمند برای تشخیص سریع میان ابتلای افراد به ویروس کرونا و ذات الریه شدند. این روش ۶۰ برابر سریعتر از رادیولوژیست‌ها می‌تواند ابتلای افراد به کرونا را تشخیص دهد.

در این روش، محققان با بررسی سی تی اسکن افراد مبتلا به ویروس کرونا، به یک روش تشخیص اتوماتیک براساس مقیاس شبکه عصبی پیچشی دست یافتند؛ این بررسی نشان داد با محدود شدن داده ها، سیستم هوشمند شناسایی توانست ابتلا به ویروس کرونا را از ذات الریه تشخیص دهد.

سی تی اسکن یکی از دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی است که می‌تواند با دقت بالا ابتلای افراد به ویروس کرونا را تشخیص دهد. با این حال، حجم بالای اطلاعات و نیز تشخیص چشمی موضوع یکی از چالش‌های بزرگ رادیولوژیست‌ها محسوب می‌شود. روش جدید به صورت اتوماتیک با ترسیم یک الگو ابتلای فرد به ویروس کرونا یا ذات الریه را تشخیص می‌دهد.

مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا هشدار داد واکسن کرونا کارایی پایینی دارد و برای کنترل بیماری باید بهداشت عمومی در جامعه رعایت شود.

آنتونی فائوچی، مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا اعلام کرد واکسن ویروس کرونا که قرار است به زودی به بازار عرضه شود کارایی کمی دارد.

بر این اساس، فائوچی تاکید کرد: در حال حاضر واکسنی که شرکت‌های داروسازی جهان در حال تولید آن هستند ۵۰ تا ۶۰ درصد کارایی و اثرگذاری در مقابل ویروس کرونا دارد. همین موضوع نشان می‌دهد اجرای اقدامات عمومی بهداشتی در جامعه (مانند فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک) برای کنترل شیوع ویروس ضروری است.

او که در وبینار (سمینار مجازی) دانشگاه براون سخنرانی می‌کرد، بیان کرد: هنوز نمی‌دانیم واکسنی که از سوی غول‌های داروسازی جهان قرار است به بازار عرضه شود به چه میزان کارایی دارد. آرزوی شخصی من آن است که اثرگذاری این واکسن بیشتر از ۷۰ درصد باشد.

از زمان همه گیری ویروس کرونا در آمریکا، فائوچی به طور پیوسته بر این موضوع تاکید دارد که هر شهروند چه اقداماتی را باید برای مقابله با این همه گیری انجام دهد.

او می‌گوید: شهروندان باید به طور فردی فاصله گذاری اجتماعی را در جامعه رعایت کنند همچنین استفاده از ماسک و شستن مداوم دست‌ها می‌تواند مانع از انتقال کووید ۱۹ شود. در صورتی که هر شهروند به وظیفه خود به خوبی عمل کند می‌توانیم شیوع این ویروس را کنترل کنیم.

تاکنون ۴ میلیون و ۹۵۰ هزار نفر در آمریکا به ویروس کرونا مبتلا شده اند. از این میان، بیش از ۱۶۰ هزار تن جان خود را از دست داده اند.

نمکی گفت: حداقل ۵ گروه بسیار برجسته ایرانی روی ساخت واکسن کار می‌کنند و قرار است مطالعات بالینی روی انسان آغاز شود.

نمکی گفت :  

علیرغم تحریم‌های طولانی مدت علیه ایران، اما در مسائل بهداشتی و درمانی در شرایط مطلوبی قرار داریم. در حال حاضر حدود ۹۷ درصد از دارو‌های مورد نیاز کشور در داخل ایران ساخته می‌شود و برای تولید سه درصد داروی وارداتی توسط شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های داروسازی ایرانی تلاش می‌کنیم تا از واردات دارو بی نیاز شویم.

او افزود: در پاندمی کووید ۱۹، دستاورد‌های بسیار خوبی در عرصه‌های بین المللی داشتیم. در مرحله ورود این بیماری به ایران علیرغم مشکلات ناشی از تحریم ها، توانستیم آزمایش‌های تشخیصی را با کیت ساخت داخل انجام دهیم و در حوزه کیت تشخیصی، دستگاه ونتیلاتور، ماسک و سایر اقلام مورد نیاز گرچه در روز‌های اول مجبور به واردات بودیم، اما در کمتر از ۵۰ روز به یک تولید کننده مقتدر در سطح منطقه تبدیل شدیم.

 این روز‌ها با افزایش آمار جانباختگان و مبتلایان به ویروس کرونا دولت‌ها بیش از گذشته به تکاپو افتاده‌اند تا بتوانند با کمک دانشمندان و متخصصان راه درمانی برای آن بیابند. انگلیس، آمریکا، چین و روسیه از جمله کشور‌های پیشتاز بوده‌اند که هر یک موفقیت‌هایی را در این زمینه داشته‌اند. حالا روسیه در تازه‌ترین اطلاع رسانی خود پیرامون واکسن ادعا کرده است اولین واکسن کرونای جهان هفته آینده در این کشور توزیع خواهد شد.

طبق اعلام مقامات روسی این واکسن با همکاری موسسه تحقیقات گامالیه و وزارت دفاع روسیه تهیه شده است و در حال حاضر مرحله سوم بالینی را سپری می‌کند که در صورت نتیجه بخش بودن  به تولید انبوه خواهد رسید.

طبق گزارش‌ها ۱۶۰۰ نفر در آزمایش‌های بالینی این واکسن شرکت کردند. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به مقامات ایالتی دستور داد که زمان آزمایش‌های بالینی انواع دارو‌ها از جمله واکسن‌های احتمالی کروناویروس را کوتاه کنند.

روز سه شنبه هم سازمان جهانی بهداشت از مسکو خواست تا به محض حصول اطمینان از اثربخشی و ایمنی، تولید واکسن را شروع کنند.

دکتر آنتونی فاوسی، متخصص ارشد بیماری‌های عفونی ایالات متحده، هفته گذشته رویکرد سریع درباره واکسن کرونا را مورد نقد قرار داد و گفت: امیدوارم که چینی‌ها و روس‌ها قبل از اجرای واکسن برای افراد، از اثربخشی و ایمنی آن کاملا اطمینان حاصل کنند چرا که ادعای داشتن واکسنی آماده توزیع قبل از انجام آزمایش‌های لازم، بسیار خطرناک است.