تبیان، دستیار زندگی

 

سرطان ریه عبارتست ازتومورهای بدخیم است که در ریه ها رشد می کنند. سرطان ریه ممکن است اولیه  یا متاستاز ( گسترش به ریه ها از نقاط دیگر بدن  ) . دو نوع اصلی از سرطان ریه وجود دارد : سرطان ریه سلول کوچک که به خصوص تهاجمی و غیر کوچک هستند .مزوتلیوما بدخیم نوع خاصی از سرطان که از قرار گرفتن در معرض آزبست ناشی می شود.

 

 

سلول‌های طبیعی با الگوی نرمال تمام سلول‌های بدن تقسیم شده و رشد می‌کنند. ولی سلول‌های سرطانی این‌گونه نیستند. آنها رشدشان را بی‌وقفه ادامه می‌دهند و از حد نرمال بیش‌تر تکثیر می‌یابند. با وجودی که انواع مختلف سرطان شناخته شده است، ویژگی مشترک بین تمام انواع تومور در همین رشد خارج از کنترل است.

انواع مختلف سرطان، به اشکال متفاوت رفتار می‌کنند. مثلاً سرطان ریه و پستان، بیماری‌های کاملاً متفاوتی هستند. سرعت رشد آنها و نیز پاسخ به درمان‌های مختلف، متفاوت است. به همین دلیل بیماران سرطانی نیاز به درمان‌هایی دارند که مختص نوع خاص سرطانشان است. گاهی اوقات سلول‌های سرطانی می‌توانند از تومور سازنده‌شان جدا و خارج شده و از طریق گردش خون یا سیستم لنفاوی در قسمت‌های دیگر بدن انتشار یابند. آنها می‌توانند در محل‌های جدید مستقر شوند و انواع جدید تومور ایجاد کنند. به این حالت، متاستاز گفته می‌شود. سرطانی که به این شکل منتشر می‌شود، سرطان متاستاتیک نامیده می‌شود. با وجود انتشار سرطان به محل‌های جدید بدن، همچنان با نام خاستگاه اولیه در بدنشان نامیده می‌شوند.

به‌عنوان مثال، اگر سرطان پروستات به استخوان انتشار یابد، همچنان سرطان پروستات نامیده می‌شود. اگر سرطان پستان به ریه‌ها انتشار یابد، هنوز سرطان پستان است.

به بازگشت سرطان، در فردی که تحت درمان قرار گرفته و بدون علامت شده است، عود سرطان گفته می‌شود.

سرطان ریه سلول کوچک چیست؟

مطالب این راهنما تنها در مورد سرطان ریة غیرسلول کوچک است. درمان هر نوع سرطان ریه (نوع سلول کوچک و نوع غیر آن) کاملاً متفاوت است. اکثر اطلاعات مربوط به یک روش، برای روش دیگر قابل استفاده نیستند. اگر مطمئن نیستند که چه نوع سرطان ریه‌ای دارید، بسیار مهم است که از پزشکتان سؤال کنید تا مطمئن شوید که این اطلاعات برای شما مفیدند یا خیر.

سرطان ریه، سرطانی است که از ریه‌ها منشأ می‌گیرد. برای آشنایی بیش‌تر با سرطان ریه، باید با ساختار و عملکرد ریه‌ها آشنا شوید.

ریه‌ها:

ریه‌ها دو عضو اسفنجی شکل در قفسة سینه هستند. ریة راست از 3 قسمت تشکیل شده است که به هر قسمت لوب گفته می‌شود. ریة چپ از 2 لوب ساخته شده است. ریة چپ به دلیل وجود قلب در نیمة چپ قفسة سینه کوچکتر است. ریه‌ها هوا را وارد و خارج بدن می‌کند. آنها اکسیژن هوا را جذب و دی‌اکسیدکربن که یک مادة زائد است را دفع می‌کنند. به پوشش اطراف ریه‌ها، پردة جنب گفته می‌شود که از ریه‌ها محافظت می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد حین تنفس، حرکت کنند. نای، مجرای عبور هواست و هوا را از محیط خارج وارد ریه‌ها می‌کند. نای به لوله‌های باریکی به نام نایژه یا برونش تقسیم می‌شود که آنها هم به همین شکل بیش‌تر تقسیم می‌شوند و تبدیل به نایژک یا برونشیول می‌شوند. در انتهای این انشعابات کوچک، کیسه‌های هوایی نازکی به نام آلوئول قرار دارند.

شروع و انتشار سرطان ریه:

اکثر سرطان‌های ریه از جدار برونش‌ها آغاز می‌شوند. ولی می‌تواند از سایر قسمت‌های ریه هم شروع شود.

سرطان ریه، اغلب چندین سال طول می‌کشد تا رشد و گسترش یابد. در ابتدا، نواحی پیش سرطانی در ریه‌ها ایجاد می‌شود. این تغییرات به‌صورت توده یا تومور نیستند. آنها توسط اشعة x قابل تشخیص نیستند و علامتی نیز ایجاد نمی‌کنند. با گذشت زمان، این نواحی پیش سرطانی به سرطان واقعی تبدیل می‌شوند. این سرطان، مواد شیمیایی تولید می‌کند که باعث ایجاد عروق خونی جدید در اطراف می‌شوند. این عروق تازه تشکیل شده، سلول‌های سرطانی را تغذیه می‌کنند و منجر به تشکیل تومور می‌گردند. در این زمان، تومور به‌حدی بزرگ می‌شود که با اشعة x قابل تشخیص شود.

این سلول‌های سرطانی می‌توانند شکسته شوند و به قسمت‌های دیگر بدن در فرآیند متاستاز پخش شوند. سرطان ریه یک بیماری تهدیدکنندة زندگی است، چون معمولاً قبل تشخیص در بدن پخش می‌شود.

سیستم لنفاوی

یکی از راه‌های انتشار سرطان ریه از راه سیستم لنفاوی است. عروق لنفاوی مثل وریدها هستند که به جای خون حاوی مایع لنف هستند. لنف یک مایع شفاف است که حاوی محصولات زیاد بافتی و سلول‌های ایمنی مقابله‌کننده با عفونت است. سلول‌های سرطانی ریه می‌توانند وارد عروق لنفاوی شوند و در گره‌های لنفاوی اطراف برونش و فضای اطراف ریه‌ها رشد کنند. وقتی سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی می‌رسند، تقریباً به سایر بافت‌های بدن هم انتشار یافته‌اند. مرحله‌بندی و تصمیم‌گیری در مورد نحوة درمان سرطان ریه به این بستگی دارد که آیا به غدد لنفاوی اطراف انتشار داشته‌اند یا خیر.

انواع مختلف سرطان ریه

دو نوع مختلف سرطان ریه وجود دارند که به روش‌های کاملاً متفاوتی درمان می‌شوند:

سرطان ریة سلول کوچک SCLC) Small Cell Lung Cancer)
سرطان ریة غیرسلول کوچک NSCLC) Non-Small Cell Lung Cancer)
اگر سرطانی تظاهرات هر دو نوع را داشته باشد، به‌عنوان مخلوط سلول کوچک و بزرگ شناخته می‌شود. اطلاعات این بخش راهنما، مربوط به سرطان ریة غیرسلول کوچک است.

سرطان ریة سلول کوچک SCLC) Small Cell Lung Cancer)

حدود10 تا 15 درصد تمام سرطان‌های ریه، از نوع سلول کوچک هستند. نام دیگر SCLC، کارسینوم

oat cell و کارسینوم سلول کوچک تمایز نیافته می‌باشد. این نوع سرطان، معمولاً از برونش نزدیک قسمت مرکزی قفسه سینه شروع می‌شود. با وجود کوچک بودن سلول‌های سرطانی، سرعت رشد بالایی دارند و تومورهای بزرگی که در بدن منتشر می‌شوند ایجاد می‌کنند. این خصوصیت بسیار مهم است چون در این شرایط، جراحی به‌ندرت یک انتخاب درمانی مناسب بوده و هیچ‌گاه به‌تنهایی به کار نمی‌رود. درمان اصلی شامل داروهاییست که بیماری وسیع را از بین می‌برند. این نوع سرطان، همیشه در اثر سیگار کشیدن ایجاد می‌شود و بسیار نادر است که فرد غیرسیگاری به این نوع سرطان مبتلا شود.

سایر انواع سرطان ریه

به‌جز 2 نوع شایع سرطان ریه، تومورهای دیگری هم در ریه‌ها وجود دارند. بعضی از آنها سرطانی نیستند و بسیاری دیگر هم سرطانی‌اند. به‌عنوان مثال، تومور کارسینوئید، رشد کندی داشته و اغلب با جراحی قابل درمان است.

به‌خاطر داشته باشید که سرطانی که از سایر اعضا مثل پستان، لوزالمعده، کلیه یا پوست منشأ می‌گیرد و به ریه‌ها انتشار می‌یابد، مشابه سرطان ریه نیست. مثلاً سرطانی که از پستان منشأ گرفته و به ریه‌ها منتشر شده، هنوز به‌عنوان سرطان پستان شناسایی می‌شود و سرطان ریه نیست. درمان این سرطان‌های انتشار یافته به ریه بستگی به محل اولیه و منشأ تومور دارد.

چه تعدادی از افراد به سرطان ریه از نوع سلول کوچک مبتلا می‌شوند؟

سرطان ریه (هر نوع سلول کوچک و غیرسلول کوچک)، یک علت شایع منجر به مرگ در زنان و مردان است. مرگ‌ومیر ناشی از سرطان ریه بیش‌تر از سرطان رودة بزرگ، پستان و پروستات است. این سرطان در افراد زیر 45 سال نادر است. شانس متوسط ابتلای یک مرد در طول زندگی به سرطان ریه به‌صورت 1 نفر از هر 13 مرد است. و در زنان این احتمال به‌صورت 1 نفر از هر 16 نفر است. این اعداد و ارقام هر 2 گروه سیگاری و غیرسیگاری را شامل می‌شود. برای افراد سیگاری، مسلماً ریسک ابتلا بالاتر است.

عوامل خطر ساز و نحوة پیشگیری:

چه عواملی سرطان ریة سلول کوچک را ایجاد می‌کنند؟

عامل خطرساز یا ریسک فاکتور، هر عاملی است که شانس فرد را برای ابتلا به بیماری مثل سرطان تحت تأثیر قرار می‌دهد. سرطان‌های مختلف، عوامل خطرساز متفاوتی دارند. بعضی از آنها مثل سیگار قابل کنترلند. ولی بعضی دیگر مثل سن فرد و سابقة خانوادگی غیرقابل تغییرند. ولی ریسک فاکتورها تعیین‌کنندة همه چیز نیستند. داشتن ریسک فاکتور و یا حتی بسیاری از این عوامل خطرساز، به این معنا نیست که شما حتماً مبتلا به بیماری می‌شوید. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری، هیچ عامل خطرساز شناخته‌شده‌ای ندارند. حتی اگر فرد مبتلا به سرطان ریه، ریسک فاکتور هم داشته باشد، تعیین اینکه این عامل چه مقدار مرتبط با سرطان فرد است، بسیار مشکل است. هنوز هم، داشتن چندین ریسک فاکتور، شما را بیش‌تر مستعد ابتلا به سرطان ریه می‌کند.

سیگار کشیدن

سیگار تاکنون یکی از ریسک فاکتورهای بسیار مهم ابتلا به سرطان ریه بوده است. تنباکو عامل 9 مورد از 10 فرد مبتلا به سرطان ریه می‌باشد. هرچه مدت زمانی‌ که فرد سیگار می‌کشد و نیز تعداد پاکت‌هایی که روزانه مصرف می‌کند، بیش‌تر باشد، این احتمال افزایش می‌یابد. اگر فرد قبل شروع سرطان ریه، سیگار را ترک کند، بافت ریه به آهستگی به حالت طبیعی خود باز می‌گردد. ترک سیگار در هر سنی، ریسک ابتلا به سرطان ریه را کاهش می‌دهد. کشیدن پیپ و سیگار برگ و نیز سیگارهای سبک هم مشابه کشیدن سیگار عادی، منجر به سرطان ریه می‌شوند.

در حال حاضر این نگرانی وجود دارد که قلیان یا سیگارهای با اسانس نعنا، ریسک ابتلا به سرطان را حتی نسبت به سیگارهای عادی بیش‌تر افزایش دهد. چون نعنا به افراد سیگاری این امکان را می‌دهد که نفس عمیق‌تری بکشند.

در تماس با سیگار و فرد سیگاری بودن یا به اصطلاح سیگاری منفعل

افرادی که خودشان سیگار نمی‌کشد ولی به دلیل تماس نزدیک با فرد سیگاری، دود سیگار را استنشاق می‌کنند، احتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه دارند. همسران افراد سیگاری که خودشان سیگار نمی‌کشند، نسبت به سایر افراد 20 تا 30 درصد احتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه دارند. تماس افراد غیرسیگاری با تنباکو در محیط کار هم ریسک ابتلا به سرطان ریه را افزایش می‌دهد.

قلیان

کشیدن قلیان در سال‌های اخیر در بین جوانان بسیار رایج شده است. تصور می‌شود که قلیان از سیگار سالم‌تر و ایمن‌تر است. با وجودی که تنباکوی کم‌تری در ترکیباتی که در قلیان استفاده می‌شود به کار می‌رود، همچنان خطرناک و اعتیادآور است و نیز کشیدن قلیان منجر به سیگاری شدن در آینده می‌شود.

رادون

رادون، یک گاز رادیواکتیو است که در اثر شکسته شدن طبیعی اورانیوم در خاک یا سنگ ایجاد می‌شود. سطوح بالای اورانیوم در خاک یافت می‌شود. رادون قابل دیدن، بوییدن و چشیدن نیست. این گاز معمولاً به‌صورت خانگی ساخته می‌شود و ریسک فاکتورهای احتمالی سرطان را ایجاد می‌کند. سیگاری‌ها به‌خصوص به اثرات رادون بسیار حساسند.

آزبستوز

تماس به آزبستوز یک ریسک فاکتور دیگر سرطان ریه است. افرادی که با این ماده کار می‌کنند، احتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه دارند. مخصوصاً اگر سیگار بکشند، این احتمال بسیار بیش‌تر می‌شود. هر دو گروه افراد سیگاری و غیرسیگاری که با آزبستوز تماس داشته‌اند، احتمال بالاتری برای ابتلا به نوع خاصی از سرطان به نام مزویلتوم که از لایة پوشانندة ریه یعنی پردة جنب منشأ می‌گیرد دارند. با وجودی که آزبستوز برای چندین سال مصرف می‌شده، دولت استفاده از آن را در محل کار و نیز در محصولات خانگی متوقف کرده است. با وجودی که این ماده هنوز در بسیاری از ساختمان‌ها وجود دارد، به‌نظر نمی‌رسد که تا زمانی‌که به داخل هوا آزاد نشود، ضرری ایجاد کند.

سایر عوامل ایجاد سرطان در محیط کار

سایر موادی که ریسک ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند و در محیط کار وجود دارند شامل: امواج رادیواکتیو مثل اورانیوم، مواد شیمیایی و معدنی استنشاقی مثل آرسنیک، برلیوم، کادمیوم، کلرید وینیل، ترکیبات حاوی نیکل و کروم، ترکیبات ذغالی، گاز خردل و …. می‌باشند. دولت و صنعت در سال‌های اخیر در جهت محافظت از کارگران، قدم‌های بزرگی برداشته است. ولی خطر، همچنان باقی است و اگر شما با هرکدام از این مواد کار می‌کنید، باید احتیاط کنید و تا حد امکان تماس خود را با آنها به حداقل برسانید.

رادیوتراپی روی ریه‌ها

افرادی که تحت رادیوتراپی در ناحیة قفسة سینه برای درمان سایر سرطان‌ها قرار گرفته‌اند، احتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه دارند. به‌ویژه اگر این افراد سیگار هم بکشند. زنان غیرسیگاری که تحت درمان رادیوتراپی پستان بعد عمل جراحی لامپکتومی ‌(برداشتن توده از پستان) درمانی سرطان سینه قرار گرفته‌اند. به‌نظر نمی‌رسد تا زمانی‌که سیگار نکشند، احتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه داشته باشند.

آرسنیک

سطوح بالای آرسنیک در آب آشامیدنی، احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش می‌دهد. این احتمال حتی برای افراد سیگاری بالاتر هم می‌باشد.

سابقة شخصی یا خانوادگی سرطان ریه

اگر مبتلا به سرطان ریه هستید، احتمال بالاتری برای ابتلا به نوع دیگر سرطان ریه دارید. بستگان درجة اول (خواهر، برادر یا فرزندان) فرد مبتلا به سرطان ریه، مختصری احتمال ابتلای بالاتری برای سرطان ریه دارند. تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.

رژیم غذایی و ویتامین‌ها

بعضی تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم غذایی با میوه و سبزیجات پایین، احتمال ابتلا به سرطان ریه در افرادی که در تماس با دود تنباکو قرار می‌گیرند را مختصری افزایش می‌دهد. به‌نظر می‌رسد که میوه و سبزیجات می‌توانند اثر محافظتی در برابر ابتلا به سرطان ریه داشته باشند. از طرف دیگر، در دو مطالعة انجام شده مشخص شده است که افراد سیگاری که مکمل‌های حاوی بتاکاروتن مصرف می‌کنند، شانس بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه دارند. نتایج نشان می‌دهند که افراد سیگاری نباید ترکیبات حاوی بتاکاروتن مصرف کنند.

آلودگی هوا و یا آلاینده‌های محیطی

در شهرهای بزرگ، آلاینده‌های هوا، مختصری ریسک ابتلا به سرطان ریه را افزایش می‌دهند. ولی این افزایش همچنان نسبت به اثر دود سیگار نقش بسیار کم‌تری در افزایش ریسک ابتلا به سرطان ریه دارد.

در کل حدود 5% از تمام علل مرگ ناشی از سرطان ریه به دلیل آلودگی محیط زیست و هواست.

مصرف ماری جوانا

مصرف ماری جوانا، احتمال ابتلا به سرطان دهان و حلق را افزایش می‌دهد. محتوای تار در سیگارهای ماری جوانا نسبت به سیگارهای عادی بسیار بیش‌تر است. بسیاری از ترکیبات ایجادکنندة سرطان در تنباکو، در ماری جوانا هم وجود دارند. این ماده به‌صورت استنشاقی و عمیق تنفس شده و منجر می‌شود که دود، مدت زیادی در ریه‌ها باقی بماند. ولی به دلیل اینکه مصرف این ماده قانونی نیست، جمع‌آوری اطلاعات در مورد آن و تأثیر آن بر بدن به‌راحتی مقدور نمی‌باشد.

تغییرات DNA و ژن

در طی چندین سال اخیر، دانشمندان پیشرفت‌های زیادی در مورد شناسایی اثر ریسک فاکتورها روی تغییرات DNA و ژن که منجر به سرطانی شدن سلول می‌شوند، داشته‌اند. DNA یک مادة ژنتیک است که تقریباً دستورالعمل هر کاری که سلول‌هایمان انجام می‌دهند را دارد. هدف تحقیقات فعلی در این زمینه، یافتن روش‌های تشخیصی است که بتوانند سرطان ریه را در مراحل اولیه با تشخیص تغییرات نقطه‌ای در ژن و DNA، شناسایی کنند. ولی این روش‌های تشخیصی هنوز برای استفادة عادی در دسترس نیستند. در حال حاضر پزشکان روی عدم مصرف تنباکو و سایر عوامل افزایندة ریسک سرطان ریه تأکید دارند.

آیا سرطان ریة سلول کوچک، قابل پشیگیری است؟

بعضی افراد مبتلا به سرطان، هیچ عامل خطرساز شناخته شده‌ای ندارند. با وجودی که امروزه می‌دانیم چگونه از بسیاری از سرطان‌های ریه پیشگیری کنیم، هنوز روش پیشگیری از تمام آنها را نمی‌دانیم. بهترین راه جلوگیری از سرطان ریه، سیگار نکشیدن است. اگر از قبل سیگار می‌کشید، سعی کنید آن را قطع کنید. همچنین باید از تنفس در محیطی که فرد سیگاری وجود دارد هم دوری کنید. رادون نیز یک علت سرطان ریه است. با درمان و آزمایش‌های خانگی می‌توانید میزان تماس خود را در صورت لزوم کاهش دهید. رژیم غذایی مناسب با مقدار زیادی میوه و سبزیجات به جلوگیری از سرطان ریه کمک می‌کند.

تشخیص زودرس، تشخیص و مرحله‌بندی

چگونه سرطان ریة سلول کوچک شناسایی و یافت می‌شود؟

به دلیل اینکه اغلب، اکثر افراد مبتلا به سرطان ریه هیچ علامتی ندارند، تنها تعداد کمی‌ از موارد سرطان ریه در مراحل اولیه قابل تشخیص‌اند. وقتی سرطان ریه در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود، معمولاً به دلیل تست‌های تشخیصی دیگری است که برای بیماری یا موارد دیگر به کار رفته.

1. غربالگری سرطان ریه

غربالگری به معنی استفاده از تست‌ها و یا روش‌های تشخیصی برای یافتن بیماری (مثل سرطان) در افرادی است که هیچ علامت بالینی ندارند. چون سرطان ریه معمولاً قبل علامتدار شدن، از محدودة ریه‌ها تجاوز می‌کند و منتشر می‌شود، روش غربالگری مناسب برای تشخیص زودرس بیماری، جان بسیاری از افراد را نجات می‌دهد.

گرافی قفسة سینه با اشعة x و بررسی میکروسکوپی خلط از نظر یافتن سلول‌های سرطانی، سال‌ها مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. این مطالعات نشان می‌دهند که این روش‌های غربالگری، برای تشخیص زودرس سرطان ریه خیلی مناسب نیستند و احتمال درمان فرد را افزایش نمی‌دهند. به همین دلیل، این روش‌های غربالگری، حتی برای افراد پرخطر مثلاً سیگاری هم برای تشخیص سریع بیماری توصیه نمی‌شوند.

اخیراً یک روش استفاده از اشعة x به نام سی.تی.اسکن اسپیرال، پیشرفت‌هایی در زمینة شناسایی سرطان ریه در افراد سیگاری و در تماس با سیگاری‌ها، نشان داده‌اند. ما هنوز نمی‌دانیم که آیا این روش، مرگ‌ومیر ناشی از سرطان ریه را کاهش می‌دهد یا خیر. یک مشکل بزرگ این است که این روش خیلی اختصاصی نیست و معمولاً مواردی که سرطانی نیستند را هم به اشتباه تشخیص داده و شناسایی می‌کند. و در نتیجه منجر به تست‌های آزمایشگاهی یا حتی جراحی‌های غیرضروری می‌شود.

برای مشخص کردن میزان مفید بودن این روش، مطالعة بزرگی در حال انجام است که به آن کارآزمایی ملی غربالگری ریه (NLST) National lung Screening Trial گفته می‌شود. وقتی نتایج آماده می‌شود، می‌توانیم نظر و ایدة بهتری در مورد میزان اثربخشی سی.تی.اسکن اسپیرال در تشخیص زودرس سرطان ریه و نجات جان افراد بدهیم. تا آن زمان، افرادی که اکنون سیگار می‌کشند، در گذشته سیگار می‌کشیدند، و یا به‌طور غیرمستقیم و منفعل در تماس با فرد سیگاری بوده‌اند، و نیز کسانی که در محیط کارشان در تماس با مواد خطرساز بوده‌اند، باید از احتمال بالایشان برای ابتلا به سرطان ریه مطلع باشند. آنها باید در مورد میزان ابتلا به سرطان ریه و نیز فواید و معایب غربالگری برای سرطان ریه با پزشکشان مشورت کنند. در حالی‌که بسیاری از مطالعات پیشنهاد می‌کنند که سی.تی.اسکن قادر است سرطان ریه را در مرحله‌ای که اکثراً قابل درمان است تشخیص دهد، مطالعات دیگر بیان می‌کنند که در موارد بسیاری این اسکن قادر نیست به‌طور قطعی به ما بگوید که آیا فرد مبتلا به سرطان است یا خیر.

در چنین مواردی، فرد به تست‌های تشخیصی بیش‌تری نیاز دارد که ممکن است هزینة زیادی داشته باشد و نیز برای فرد عوارض جانبی جدی ایجاد کنند. اگر بعد از صحبت کردن در مورد تمام موارد فوق با پزشکتان، همچنان علاقمند به انجام این تست‌ها بودید، مطمئن شوید که محلی را انتخاب کنید که تجربة کافی و مناسب در غربالگری سرطان ریه با برنامة مناسب در افراد پرخطر داشته باشند.

افراد سیگاری باید به‌خاطر داشته باشند که بهترین راه برای جلوگیری از مرگ در اثر سرطان ریه، ترک سیگار است.

2. نشانه‌ها و علائم بالینی شایع سرطان ریه:

اکثر سرطان‌های ریه تا زمانی‌که در بدن منتشر نشده‌اند، علامتی ایجاد نمی‌کنند. ولی شما باید در صورت داشتن هر کدام از مشکلات زیر، سریعاً به پزشکتان اطلاع دهید. اغلب، این مشکلات در اثر علل دیگری به‌جز سرطان هم ایجاد می‌شوند. ولی اگر سرطان ریه برایتان تشخیص داده شود، درمان سریع و فوری به معنی این است که قابل درمان خواهید بود و یا مدت طولانی‌تری با کیفیت بهتر زندگی خواهید کرد. شایع‌ترین علائم بالینی سرطان ریه موارد زیر هستند:

سرفة مداوم و مزمن که برطرف نمی‌شود.
درد قفسة سینه که اغلب با نفس عمیق، سرفه، خندیدن تشدید می‌شود.
خشونت صدا
کاهش وزن یا بی‌اشتهایی
خلط خونی یا آجری و صورتی رنگ
تنگی نفس
عفونت‌های تنفسی مثل برونشیت و پنومونی که مرتباً تکرار می‌شوند و عود می‌کنند.
شروع خس خس سینة تازه
وقتی سرطان ریه به اعضای دوردست انتشار یابد علائمی ‌مثل درد استخوان، ضعف و بی‌حسی دست‌ها و پاها، سردرد و سرگیجه و تشنج، زردی پوست و سفیدی چشم، توده‌های زیر پوستی در اثر انتشار تومور به پوست یا غدد لنفاوی گردنی و یا سوپراکلاویکولار (غدد لنفاوی بالای کمربند شانه) ایجاد می‌شوند. در صورت داشتن هر یک از علائم فوق، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
3. اگر پزشکتان شک کند که مبتلا به سرطان هستید:

پزشک بعد از گرفتن شرح حال و سؤالاتی در مورد سلامت و انجام معاینة بالینی، تست‌های تشخیصی زیر را درخواست می‌کند:

تست‌های تصویربرداری:

تست‌های تشخیصی متفاوتی وجود دارند که می‌توانند تصاویری از بدن شما تهیه کنند. بعضی از این روش‌ها برای تشخیص و یافتن سرطان، تعیین انتشار آن و یا میزان اثربخشی درمان به کار می‌روند:

عکس قفسة سینه با اشعة x:

این روش، اولین تستی است که پزشکتان برای بررسی ضایعات ریة شما درخواست می‌کند. اگر این گرافی طبیعی باشد، به احتمال زیاد سرطان ریه ندارید. ولی اگر ضایعة مشکوک یا غیرطبیعی مشاهده شود، پزشک، تست‌های تشخیصی بیش‌تری درخواست می‌کند.

سی.تی.اسکن:

روش خاصی از استفاده از اشعة x است. در این روش به‌جای تهیة یک عکس، اسکن‌کننده‌ها تصاویر متعددی در حین عبور دستگاه از بدن شما می‌گیرند. سپس این تصاویر توسط کامپیوتری ترکیب شده و به مجموعه‌ای از برش‌ها از بدن شما تبدیل می‌شود. ممکن است قبل انجام سی.تی.اسکن، از شما خواسته شود که مایع مخصوصی را بنوشید و یا از شما رگ محیطی گرفته شود تا از طریق آن، مادة حاجب تزریق شود. این اقدامات کمک می‌کنند تا ساختارهای درونی بدنتان بهتر مشخص و قابل بررسی شوند. مادة حاجب ممکن است در بعضی افراد گرگرفتگی (نوعی احساس گرمای شدید به‌خصوص در صورت) ایجاد کند. بعضی از افراد به این مواد آلرژی و حساسیت دارند و به‌دنبال آن دچار کهیرهای پوستی می‌شوند. به‌ندرت، عوارض جدی مثل اختلالات تنفسی و یا افت فشار خون در اثر ورود این مواد حاجب به بدن ایجاد خواهد شد. در صورت ایجاد هر کدام از این عوارض به دنبال استفاده از مادة حاجب رادیوگرافی، حتماً به پزشکتان اطلاع دهید. گرفتن سی.تی.اسکن نسبت به گرافی طبیعی با اشعة x زمان بیش‌تری طول می‌کشد. سی.تی.اسکن، به پزشک اطلاعات دقیق جزئی در مورد اندازه، ظاهر و محل تومور می‌دهد. همچنین غدد لنفاوی بزرگ که ممکن است حاوی سلول‌های سرطانی باشند را هم مشخص می‌کنند. سی.تی.اسکن برای یافتن سایر تومورها که در نتیجة انتشار سرطان و متاستاز در سایر اعضای بدن انتشار یافته‌اند هم کاربرد دارند.

MRI :

در این روش از امواج رادیویی و مغناطیسی قوی، به‌جای اشعة x برای تصویربرداری استفاده می‌شود. اسکن MRI نسبت به گرافی اشعه x زمان بیش‌تری طول می‌کشد (اغلب تا یک ساعت). همچنین برای این کار شما باید در یک محفظة باز و لوله‌ای شکل قرار بگیرید که برای بسیاری از افراد ناخوشایند است.

این نوع اسکن برای یافتن سرطان ریة انتشار یافته به مغز و نخاع بسیار مفید است.

اسکن PET :

در این روش، از نوعی شکر حاوی اتم رادیواکتیو استفاده می‌شود. سلول‌های سرطانی در بدن مقدار زیادی شکر جذب می‌کنند. سپس این فعالیت رادیواکتیو، توسط دوربین مخصوصی تشخیص داده می‌شود. این تست قادر است نشان دهد که آیا سرطان به غدد لنفاوی انتشار داشته است یا خیر. همچنین مشخص می‌کند اگر ضایعة غیرطبیعی در عکس ساده قفسه سینه با اشعة x دیده شود، سرطانی است یا غیرسرطانی. این اسکن همچنین برای تعیین محل متاستاز، وقتی که پزشک شک به متاستاز دارد ولی محل دقیق آن را نمی‌داند به‌کار می‌رود. دستگاه‌های جدیدتر، سی.تی.و اسکن PET را با هم دارند و بدین ترتیب امکان تهیه تصویر دقیق و جزئی از تومورهای بسیار کوچک و نقطه‌ای ریه، فراهم می‌کنند.

اسکن استخوان:

برای انجام این نوع اسکن، مقدار کمی ‌از مادة رادیواکتیو به‌صورت وریدی تزریق می‌شود. مقدار مادة مورد استفاده بسیار کم بوده و معمولاً عوارض جانبی درازمدت ایجاد نمی‌کند. این مادة رادیواکتیو در بعضی نواحی استخوان که به دلیل وجود سرطان، حالت طبیعی نداشته و غیرطبیعیند، قرار می‌گیرد. در تصاویر اسکن استخوان این نواحی به‌صورت نواحی متراکم، خاکستری یا سیاه دیده می‌شود که به آنها نقاط داغ گفته می‌شود. با وجودی که اغلب این نواحی، به معنی وجود سرطان متاستاتیک استخوان است ولی در سایر مشکلات و بیماری‌های استخوان هم این نقاط داغ ممکن است دیده شود.
اسکن PET که در بیماران مبتلا به سرطان ریه از نوع غیرسلول کوچک انجام می‌شود، معمولاً انتشار تومور به استخوان را تشخیص می‌دهد. در نتیجه از اسکن استخوان برای تشخیص متاستاز این نوع سرطان به استخوان امروزه خیلی استفاده نمی‌شود. اسکن استخوان، اغلب وقتی احتمال انتشار سرطان به استخوان (به دلیل وجود علائم استخوانی) وجود دارد و سایر تست‌های تشخیصی قادر به تأیید نیستند، کاربرد دارد.

اسکن PET که در بیماران مبتلا به سرطان ریه از نوع غیرسلول کوچک انجام می‌شود، معمولاً انتشار تومور به استخوان را تشخیص می‌دهد. در نتیجه از اسکن استخوان برای تشخیص متاستاز این نوع سرطان به استخوان امروزه خیلی استفاده نمی‌شود. اسکن استخوان، اغلب وقتی احتمال انتشار سرطان به استخوان (به دلیل وجود علائم استخوانی) وجود دارد و سایر تست‌های تشخیصی قادر به تأیید نیستند، کاربرد دارد.

آزمایش‌های بافت شناسی، پاتولوژی و سیتولوژی (سلول شناسی):

هدف این دسته از آزمایش‌ها، اطمینان از این است که آنچه در گرافی‌های تشخیصی به‌صورت غیرطبیعی شناسایی می‌شود، به‌طور قطعی سرطان ریه است. همچنین این تست‌ها قادرند، نوع دقیق سرطان ریه و میزان انتشار و متاستاز آن را مشخص کنند.

پاتولوژیست، پزشکی که متخصص کارهای آزمایشی و تشخیصی بیماری‌هایی مثل سرطان است، سلول‌های تهیه شده را زیر میکروسکوپ مشاهده می‌کند. اگر هر نوع سؤالی در مورد گزارش پاتولوژی خود یا سایر تست‌های تشخیصی دارید، از پزشکتان سؤال کنید.

بعضی از این آزمایش‌های سیتولوژی / پاتولوژی و بافتی شامل موارد زیرند:

بررسی سیتولوژی (سلولی) خلط:

یک نمونه از موکوسی که با سرفه از ریه‌هایتان خارج کرده‌اید برای بررسی از نظر وجود سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ مشاهده می‌شود.

بیوپسی سوزنی ظریف (FNA) Fine Needle Aspiration :

در این روش، از یک سوزن بلند و باریک برای نمونه‌گیری از سلول‌های ناحیه‌ای که به‌نظر می‌آید سرطانی است استفاده می‌شود و زیر میکروسکوپ از نظر بررسی وجود سلول‌های سرطانی مشاهده می‌شود.

برونکوسکوپی

در این روش، یک لولة ظریف و انعطاف پذیر به نام برونکوسکوپ وارد برونش می‌شود. این روش برای تشخیص و شناسایی تومورها استفاده می‌شود و با استفاده از آن می‌توان نمونه‌هایی از بافت‌ها یا مایعات تهیه کرد و از نظر وجود سلول‌های سرطانی بررسی کرد. برای انجام این آزمایش، داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور به بیمار داده می‌شود.

اولتراسونوگرافی داخل برونشی

در این روش، از امواج صوتی برای تهیه تصاویر قسمت‌هایی از بدن استفاده می‌شود. برای انجام این آزمایش یک لولة ظریف و انعطاف پذیر برونکوسکوپ به یک دستگاه سونوگرافی در انتهای آن متصل می‌شود و از راه نای داخل می‌گردد. اگر نواحی مشکوک مثل غدد لنفاوی بزرگ شده در سونوگرافی مشاهده شد، یک سوزن توخالی از راه برونکوسکوپ و تحت هدایت سونوگرافی وارد منطقه شده و نمونه تهیه می‌کند. سپس این نمونه‌های بافتی زیر میکروسکوپ از نظر وجود سلول‌های سرطانی بررسی می‌شوند.

اولتراسونوگرافی آندوسکوپیک مری:

این روش بررسی، تقریباً مشابه اولتراسونوگرافی داخل برونشی می‌باشد. با این تفاوت که در آن از آندوسکوپ که یک لولة ظریف و انعطاف‌پذیر است استفاده می‌شود. این لوله از راه حلق و مری پایین فرستاده می‌شود. مری دقیقاً پشت نای قرار دارد. این روش همراه دادن بی‌حسی موضعی با دارو و آرام‌بخشی مختصر انجام می‌شود. تصاویر سونوگرافی از داخل مری به یافتن غدد لنفاوی متورم و بزرگ شده داخل قفسة سینه که ممکن است حاوی سلول‌های سرطانی ریه باشد کمک می‌کند. اگر در این روش، نواحی مشکوک مثل غدد لنفاوی بزرگ شده توسط سونوگرافی تشخیص داده شود، یک سوزن توخالی از طریق آندوسکوپ برای نمونه‌گیری از آنها فرستاده می‌شود. سپس نمونه‌های تهیه شده زیر میکروسکوپ از نظر وجود سلول‌های سرطانی بررسی می‌گردند.

بررسی مدیاستن (داخل قفسه سینه) به‌صورت مدیاسیتنوسکوپی یا مدیاسیتنوتومی:

هر دوی این روش‌ها، این امکان را فراهم می‌کنند که ساختارهای بین دو ریه و پشت استخوان جناغ را بررسی کنند و از این نواحی که به آنها، مدیاستن گفته می‌شود، نمونه تهیه کنند. این روش در اتاق عمل تحت بیهوشی عمومی‌انجام می‌گیرد. تفاوت این دو روش در محل و اندازة برشی است که برای بررسی منطقة مذکور لازم است.

توراکوسنتز و توراکوسکوپی:

این آزمایش‌ها، برای بررسی تجمع مایع در اطراف ریه‌ها ناشی از سرطان و یا مشکلات دیگر مثل نارسایی یا انفارکتوس قلبی به‌کار می‌رود. برای انجام توراکوسنتز، پوست را بی‌حس کرده و یک سوزن از فاصلة بین دنده‌ها برای تخلیة مایع وارد شده و جایگزین می‌شود و مایع خارج شده، از نظر وجود سلول‌های سرطانی بررسی می‌شود. برای انجام توراکوسکوپی، با استفاده از یک لولة باریک و سبک که به یک دوربین ویدیوئی متصل است، فضای بین دو ریه و جدار قفسة سینه، بررسی می‌شود. با انجام این کار، پزشک می‌تواند باقیماندة سرطان در ریه و یا جدار قفسه سینه را تشخیص دهد و نمونه‌های بافتی کوچکی برای بررسی زیر میکروسکوپ تهیه کند. از این روش همچنین برای نمونه‌گیری از غدد لنفاوی و مایع لنفاوی و پیش‌بینی رشد تومور به بافت‌ها و اعضای اطراف استفاده می‌شود.

تست‌های آزمایشگاهی و سایر روش‌های بررسی:

نمونه‌های بیوپسی و سایر آزمایش‌ها به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند تا نمونه‌ها در زیر میکروسکوپ از نظر وجود سلول‌های سرطانی بررسی شوند. اگر وجود سرطان تأیید شود، نوع سرطان، تشخیص داده می‌شود. از آزمایش‌های خاصی برای طبقه‌بندی سرطان استفاده می‌شود.

سرطان سایر اعضا هم می‌توانند به ریه‌ها انتشار یابند. شناسایی منشأ سرطان بسیار مهم است. چون درمان برای انواع مختلف سرطان، متفاوت است.

آزمایش‌های خونی:

از این آزمایش‌ها، برای تشخیص سرطان ریه استفاده نمی‌شود ولی برای بررسی سلامت کلی بیمار مفیدند. آزمایش شمارش سلول‌های خونی، نشان می‌دهد که تعداد انواع مختلف سلول‌های خونی به چه صورت است. این آزمایش‌ها، اغلب وقتی فرد تحت شیمی‌درمانی است، انجام می‌شود. چون این داروهای شیمی‌درمانی روی سلول‌های خونساز مغز استخوان اثر می‌گذارند. سایر آزمایش‌های خونی می‌توانند مشکلاتی در سایر اعضا، مثل کلیه، کبد یا استخوان‌ها را تشخیص دهند.

از این آزمایش‌ها، برای تشخیص سرطان ریه استفاده نمی‌شود ولی برای بررسی سلامت کلی بیمار مفیدند. آزمایش شمارش سلول‌های خونی، نشان می‌دهد که تعداد انواع مختلف سلول‌های خونی به چه صورت است. این آزمایش‌ها، اغلب وقتی فرد تحت شیمی‌درمانی است، انجام می‌شود. چون این داروهای شیمی‌درمانی روی سلول‌های خونساز مغز استخوان اثر می‌گذارند. سایر آزمایش‌های خونی می‌توانند مشکلاتی در سایر اعضا، مثل کلیه، کبد یا استخوان‌ها را تشخیص دهند.

آزمایش‌های بررسی عملکرد ریه‌ها:

این آزمایش‌ها، اغلب بعد تشخیص سرطان ریه انجام می‌گیرند و نشان می‌دهند که عملکرد ریه‌ها به چه صورتی است. این کار مخصوصاً اگر جراحی یک روش درمان سرطان باشد، بسیار مهم است. این آزمایش‌ها، برای جراح مشخص می‌کند که چه مقداری از بافت ریه قابل برداشت است و مشخص می‌کند آیا جراحی روش درمانی مناسبی هست یا خیر.

بعد از انجام آزمایش‌ها (مرحله‌بندی سرطان):

مرحله‌بندی سرطان، تعیین میزان انتشار و متاستاز سرطان است. این کار بسیار مهم است چون درمان شما و پیش‌بینی بهبودتان به مرحلة سرطانتان بستگی دارد. از تست‌های تشخیصی که توضیح داده شد هم برای مرحله‌بندی سرطان، کمک گرفته می‌شود. سیستم‌های مرحله‌بندی مختلفی برای سرطان ریة سلول کوچک و غیرسلول کوچک وجود دارند.

مرحله‌بندی سرطان ریه سلول کوچک:

مرحله‌بندی سرطان، پروسه‌ای برای شناسایی میزان گسترش و انتشار سرطان به دوردست است. این کار بسیار مهم است چون درمان و پیش‌بینی بهبود بیماری به مرحله سرطانتان بستگی دراد.

2 روش مختلف طبقه‌بندی برای توصیف میزان گسترش و انتشار سرطان وجود دارد. در این سیستم، سرطان ریه سلول کوچک به مرحله محدود شده و مرحله (منتشر) تقسیم می‌شود.

مرحله محدود شده، اغلب به این معنی است که سرطان فقط محدود به یک ریه و یا احتمالاً گره‌های لنفاوی همان سمت قفسه سینه است. اگر سرطان به ریه سمت مقابل، غدد لنفاوی سمت دیگر قفسه سینه و یا حتی به ارگان‌ها و اعضای دوردست و مایع اطراف ریه انتشار یابد به مرحله گسترده یا منتشر گفته می‌شود. این سیستم طبقه‌بندی بسیار مفید و کاربردی است چون کمک می‌کند که افراد به دو دسته قابل درمان با اشعه و پرتودرمانی و شیمی‌درمانی (مرحله محدود) و کسانی که به احتمال زیاد غیر قابل درمانند (مرحله منتشر) تقسیم شوند.

سیستم مرحله‌بندی TNM:

این نوع مرحله‌بندی یک نوع طبقه‌بندی رسمی‌ برای توصیف رشد و انتشار سرطان ریه است. مراحل بیماری در این نوع تقسیم‌بندی با اعداد لاتین از 0 تا 4 تقسیم‌بندی می‌شوند (0-IV). بعضی از مراحل به زیر گروه‌های کوچکتری به‌صورت A و B طبقه‌بندی می‌شوند. به طور کلی هر چه عدد داده شده کم‌تر باشد، احتمال انتشار سرطان کم‌تر است. اعداد بزرگتر مثل مرحله 4، به معنی سرطان و بیماری جدی تر است. این سیستم بیش‌تر در مرحله‌بندی سرطان ریه غیرسلول کوچک کاربرد دارد و در این نوع سرطان کم‌تر به‌کار می‌رود.

علت آن هم این است که انتخاب‌های درمانی و پیش آگهی درمان بین این مراحل جزئی تفاوتی ندارند.

درمان:

اطلاعاتی که در این بخش آورده می‌شود، مربوط به مجله‌های پزشکی و تجربیات پزشکان است. این اطلاعات درمانی فقط برای اطلاع‌رسانی بوده و به‌عنوان جایگزین درمان اصلی فرد و قضاوت تیم درمانی شما نمی‌باشد. پزشک شما، ممکن است دلایل خاصی برای پیشنهاد یک برنامة درمانی داشته باشد که می‌تواند با این اطلاعات بسیار متفاوت باشد.

انتخاب برنامه درمانی:

اگر مبتلا به سرطان ریه سلول کوچک هستید، اصلی‌ترین درمان شیمی‌درمانی به تنهایی و یا همراه رادیوتراپی است. در موارد بسیار نادر، درمان جراحی در مرحله محدود سرطان قابل انجام است. بعد از تشخیص بیماری و مرحله‌بندی سرطانتان، پزشکتان در مورد انتخاب‌های درمانتان با شما مشورت خواهد کرد. به خودتان زمان دهید تا با اطلاعاتی که دریافت می‌کنید تطابق پیدا کنید. مهمترین مواردی که باید به آنها توجه کرد، نوع سرطان، مرحله آن، وضعیت سلامت عمومیتان، عوارض جانبی درمان و شانس بهبودی از سرطان یا کمک کردن به بهبودی است. سن به تنهایی مانعی برای ادامه درمان نیست. افراد مسن هم تا زمانی که وضعیت سلامت عمومی‌مناسبی داشته باشند، به اندازه افراد جوان از درمان ضدسرطان سود می‌برند. مشورت با یک متخصص دیگر، یک تصمیم مناسب می‌تواند باشد. یک مشاوره دوم می‌تواند اطلاعات بیش‌تری به شما ارائه دهد و کمک کنند که نسبت به برنامه درمانی که انتخاب کرده‌اید، احساس خوبی داشته باشید. پزشکتان نباید از این موضوع ناراحت شود. اگر پزشک اولتان یک سری آزمایش تشخیصی و آزمایشگاهی برای شما درخواست کرده است، نتایج آنها را می‌توانید برای پزشک دوم بفرستید و دیگر لازم نیست که مجدداً آنها را تکرار کنید.

درمان جراحی:

جراحی به‌ندرت در درمان سرطان ریه از نوع سلول کوچک انجام می‌شود. در کم‌تر از 1 مورد از هر 20 مورد، سرطان ریه سلول کوچک به‌صورت یک توده یا ندول کوچک است که هیچ انتشاری به غدد لنفاوی یا سایر اعضا ندارد. در این صورت، جراحی می‌تواند کمک‌کننده باشد و معمولاً با درمان‌های بیش‌تر از جمله شیمی‌درمانی و رادیوتراپی دنبال می‌شود.

اعمال جراحی متفاوتی برای درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک موجود است:

1. پنومونکتومی: در این عمل جراحی، کل ریه برداشته می‌شود.

2. لوبکتومی: یک قسمت (لوب) از ریه در این عمل جراحی برداشته می‌شود.

3. سگمنتکتومی ‌(یا برداشت توده‌ای ریه): در این جراحی، قسمتی از لوب برداشته می‌شود. به‌عنوان یک قانون کلی، روش جراحی ارجح برای سرطان ریه سلول کوچک قابل درمان با جراحی، لوبکتومی‌است. در تمام این روش‌های جراحی، غدد لنفاوی هم برداشته می‌شوند تا از نظر انتشار سرطان به آنها مورد بررسی قرار گیرند. در این اعمال جراحی، بیمار تحت بیهوشی عمومی‌ قرار می‌گیرد. در این شرایط لازم است بیمار بعد جراحی یک هفته در بیمارستان بستری باشد. بعد جراحی به دلیل برش خوردن دنده‌ها حین عمل، بیمار درد خواهد داشت. سایر عوارض احتمالی عمل، خونریزی، عفونت زخم و عفونت ریه یا پنومونی خواهد بود.

4. جراحی قفسه سینه به کمک ویدئو (Video-assisted thoracic surgery0 [VATS]: یک نوع جدید جراحی برای افراد در مرحله پایین سرطان ریه این نوع روش است. در این روش، یک دوربین باریک در سوراخ کوچکی که در جدار قفسه سینه ایجاد شده، تعبیه می‌شود تا جراح از طریق آن بتواند غده را ببینید. سپس یک یا دو سوراخ دیگر در پوست ایجاد می‌شود تا از طریق آنها، ابزار بلندی برای برداشت غده وارد می‌شود. برای این اقدامات، تنها برش‌های بسیار کوچکی مورد نیاز است و در نتیجه بعد جراحی درد کم‌تری به‌وجود می‌آید. این روش اغلب در غده‌هایی با اندازه کم‌تر از cm4 کاربرد دارد. شانس درمان در این روش، مشابه جراحی استاندارد است. پزشکی که از این روش استفاده می‌کند باید مهارت و تجربه کافی داشته باشد، چون این کار به مهارت زیادی نیاز دارد.

عوارض جانبی احتمالی عمل جراحی:

عوارض جانبی بعد جراحی به وسعت جراحی انجام شده و وضعیت سلامت فرد قبل عمل بستگی دارد. مشکلات جدی شامل خونریزی شدید، عفونت و پنومونی (عفونت ریه) می‌باشد. در موارد بسیار نادر هم بیمار در اثر جراحی فوت می‌کند. افرادی که وضعیت ریه مناسبی داشته‌اند، می‌توانند بعد برداشت یک لوب یا کل ریه‌شان به فعالیت طبیعی بازگردند. ولی اگر مشکلات زمینه‌ای مثل آمفیزم یا برونشیت مزمن (که اغلب در افرادی که بسیار سیگار می‌شوند) داشته باشند، احتمالاً تنگی نفس طولانی‌مدت خواهند داشت. اگر تحت عمل جراحی توراکوتومی ‌قرار گرفته‌اید، برش می‌تواند تا مدت‌ها بعد جراحی دردناک باشد و فعالیتان تا یک یا دو ماه بعد جراحی محدود شود.

عمل جراحی مجدد برای تسکین علائم:

در بعضی موارد از جراحی می‌توان برای تسکین و تخفیف علائم سرطان به‌جای برداشت کل ریه جهت درمان خود بیماری استفاده کرد. مثلاً از جراحی با لیزر برای جلوگیری از انسداد راه هوایی که منجر به پنومونی و تنگی نفس می‌شود، استفاده می‌کنند. گاهی اوقات لوله‌های فلزی یا پلاستیکی در راه هوایی تعبیه می‌شود تا آن را باز نگه دارد. از بعضی روش‌ها مثل رادیوتراپی برای این هدف، استفاده می‌شود. گاهی اوقات مایع در قفسه سینه تجمع یافته و تنفس را دشوار می‌کند. این مایع از طریق لوله کوچکی که در قفسه سینه جاسازی می‌شود، تخلیه می‌گردد. بعد از تخلیه مایع، تالک یا نوع دیگری از دارو جایگزین می‌شود. این کار باعث پر کردن فضا و جلوگیری از تشکیل مجدد مایع می‌شود.

رادیوتراپی:

این روش، درمان با امواج پر انرژی (مثل اشعه x) برای کشتن یا خرد کردن سلول‌های سرطانی است. امواج از طریق یک منبع خارجی وارد بدن می‌شود. در سرطان ریه سلول کوچک، رادیوتراپی اغلب همراه شیمی‌درمانی انجام می‌شود. (درمرحله محدود شده بیماری)

رادیوتراپی اغلب بعد جراحی برای از بین بردن نواحی کوچک سرطانی که در حین جراحی قابل برداشتن نیستند به‌کار می‌رود و یا معمولاً روی مغز برای جلوگیری از انتشار سرطان به آنجا استفاده می‌شود. رادیوتراپی اغلب برای تخفیف علائمی‌ مثل درد، خونریزی، اختلال مایع یا مشکلات ناشی از انتشار سرطان به مغز به‌کار می‌رود. این روش معمولاً به‌صورت دوزهای کوچک روزانه در طی چندین هفته تجویز می‌شود. رادیوتراپی استاندارد، کمتر از گذشته به‌کار می‌رود. روش‌های جدیدتر این امکان را فراهم می‌کنند که به‌صورت متمرکزتر روی سرطان ریه اثر کنند و اثرات زائدتر کم‌تری روی نسوج اطراف داشته باشد.

عوارض جانبی احتمالی:

عوارض جانبی رادیوتراپی شامل مشکلات پوستی در ناحیه تحت درمان با اشعه، تهوع، استفراغ و خستگی می‌باشد. رادیوتراپی قفسه سینه باعث آسیب به ریه، اختلال در تنفس یا بلع می‌شود. اغلب، این عوارض با خاتمه درمان اتمام پیدا می‌کنند. عوارض جانبی روی مغز، اغلب یک یا دو سال بعد درمان بسیار جدی هستند. این عوارض شامل از دست رفتن حافظه، سردرد، اختلال در تفکر و از دست رفتن میل جنسی می‌باشند. البته این عوارض در مقایسه با سرطان ریه‌ای که به مغز انتشار یافته، بسیار ناچیزند.

شیمی‌درمانی:

شیمی‌درمانی، درمان با داروهای داخل وریدی یا خوراکی است. این داروها از طریق جریان خون جذب شده و در کل بدن انتشار می‌یابد. این درمان برای سرطانی که به اندام‌های خارج از ریه انتشار یافته‌اند بسیار مناسب است. شیمی‌درمانی اغلب درمان اصلی سرطان ریه سلول کوچک است. پزشکان به‌صورت چرخه‌ای (سیکلی) شیمی‌درمانی را تجویز می‌کنند. در این روش، هر دوره درمان با یک وقفه استراحت ادامه می‌یابد تا در این زمان بدن فرصت کافی برای ترمیم پیدا کند. این چرخه‌های شیمی‌درمانی حدوداً 3 تا 4 هفته طول می‌کشند و دوره اول درمان اغلب شامل 4 تا 6 است. شیمی‌درمانی اغلب برای افراد ضعیف که سلامت عمومی‌ مناسبی ندارند انجام نمی‌شود. ولی صرف مسن بودن، مانعی برای انجام آن ایجاد نمی‌کنند.

عوارض جانبی شیمی‌درمانی:

داروهای شیمی‌درمانی در کنار کشتن سلول‌های سرطانی منجر به ایجاد آسیب به سلول‌های طبیعی هم می‌شوند و همین اثر باعث ایجاد عارضه می‌شود. این عوارض جانبی به نوع داروی مصرفی، میزان تجویز شده و طول مدت درمان بستگی دارد. ممکن است بعضی از عوارض کوتاه‌مدت زیر را داشته باشید:

ریزش مو
زخم‌های دهانی
بی‌اشتهایی
تهوع و استفراغ
افزایش ریسک عفونت (در نتیجه کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون)
کبودی آسان و خونریزی (در نتیجه کاهش تعداد پلاکت‌های خون)
خستگی دائم (در نتیجه کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون)
بعضی از داروهای شیمی‌درمانی به اعصاب، آسیب وارد می‌کنند که منجر به بی‌حسی انگشتان دست و پا و احساس ضعف و ناتوانی دست‌ها و پاها می‌شود. در صورت ایجاد این اختلالات به علاوه سایر عوارض جانبی و تغییراتی که متوجه آنها شده‌اید باید به سرعت به پزشکتان اطلاع دهید. اکثر این عوارض جانبی با خاتمه درمان از بین می‌روند ولی باید این عوارض را حتماً به پزشکتان اطلاع دهید.

میزان بقای ناشی از سرطان ریه سلول کوچک بر اساس مرحله‌بندی:

اعداد زیر به معنی میزان بقای ناشی از سرطان سلول کوچک است. امروزه در اثر پیشرفت در روش‌های درمانی، میزان بقای افراد افزایش یافته است.

میزان بقای 5 ساله به این معنی است که افرادی که به علل دیگر فوت می‌کنند، در محاسبه قرار نمی‌گیرند. این ارقام تنها شامل افرادی است که در اثر سرطان ریه از بین می‌روند.

میزان بقای 5 ساله
مرحله سرطان
31%
(1) I
19%
(2) II
8%
(3) III
2%
(4) IV
با وجودی که این ارقام، یک تصویر کلی ارائه می‌دهند، باید توجه داشت که شرایط هر فرد کاملاً منحصربه‌فرد است و این اعداد نمی‌توانند دقیقاً پیش‌بینی کنند که در شرایط شما چه اتفاقی می‌افتد. در صورتی‌که هر سؤالی در مورد شانس درمانتان و میزان بقای ناشی از سرطان داشتید از پزشکتان سؤال کنید.

کارآزمایی بالینی:

ممکن است از زمانی‌که به شما گفته می‌شود که مبتلا به سرطان هستید، لازم باشد اقدامات زیادی انجام دهید. یکی از مهمترین تصمیمات، انتخاب بهترین و مؤثرترین روش درمانی است. ممکن است نکاتی در مورد کارآزمایی‌های بالینی که در مورد نوع سرطان شما انجام می‌شود شنیده باشید. و یا افرادی از تیم درمان، برایتان توضیح داده باشند.

کارآزمایی بالینی مطالعات تحقیقاتی کنترل‌شده‌ای هستند که در بیمارانی که داوطلب شرکت در این مداخلات هستند، صورت می‌گیرد.

این مطالعات برای به‌دست آوردن اطلاعات بیش‌تر و پیشرفت در درمان و روش‌های مداخله‌ای صورت می‌گیرند. اگر مایل به شرکت در یک کارآزمایی بالینی هستید، باید با سؤال کردن از پزشکتان شروع کنید و بپرسید آیا در بیمارستان و یا کلینیکی که شما را تحت درمان قرار می‌دهد، چنین مطالعاتی صورت می‌گیرد یا خیر.

درمان‌های جایگزین و جبرانی:

وقتی مبتلا به سرطان می‌شوید، بسیار علاقه‌مندید که در مورد راه‌هایی برای درمان بیماریتان یا تسکین علائمتان که با درمان استانداردتان متفاوت است، بیش‌تر بدانید. این روش‌ها، می‌توانند شامل استفاده از ویتامین‌ها، داروهای گیاهی، رژیم‌های غذایی خاص و یا روش‌هایی مثل ماساژ یا طب سوزنی باشد. ممکن است سؤالات متعددی در مورد این درمان‌ها داشته باشید. در اینجا سؤالاتی که تاکنون به آنها فکر کرده‌اید آورده شده‌اند:

چگونه بدانم که روش درمانی من مطمئن و ایمن است؟
چگونه مطمئن شوم که این روش، اثربخش است؟
آیا باید یک روش یا تعداد بیش‌تری از این روش‌ها را امتحان کنم؟
پزشکم در مورد این روش‌های درمانی چه می‌داند؟ وآیا باید به پزشکم بگویم که می‌خواهم این روش‌ها را امتحان کنم؟
آیا این روش ها، در درمان اصلی و استاندارد من مشکل و تداخل ایجاد می‌کند؟
تفاوت درمان جایگزین و جبرانی چیست؟
چگونه می‌توانم اطلاعات بیش‌تری در مورد این روش‌ها به‌دست آورم؟
اصطلاحات گیج کننده‌اند:

چون همة افراد این اصطلاحات را به یک صورت به‌کار نمی‌برند، آنها می‌توانند گیج‌کننده باشد. درمان جبرانی به درمان‌هایی که همراه درمان استاندارد شما انجام می‌شوند و درمان‌های جایگزین به درمان‌هایی که به‌جای درمان اصلی شما انجام می‌شوند، گفته می‌شوند.

درمان مکمل و جبرانی:

این درمان‌ها در اکثر موارد، روش درمانی سرطان شما نیستند. آنها اغلب به شما کمک می‌کنند احساس بهتری داشته باشید. بعضی روش‌هایی که قابل انجامند شامل تمرکز برای کاهش استرس، طب سوزنی برای تسکین درد و یا چای نعناع برای کاهش تهوع می‌باشند. راه‌های دیگری هم وجود دارند. مشخص شده که بعضی از این راه‌ها، کمک‌کننده‌اند و راه‌های دیگر هنوز امتحان و بررسی نشده‌اند. ثابت شده که بعضی دیگر، کمک‌کننده نیستند یا حتی مضرند.

درمان‌های جایگزین:

درمان‌هایی هستند که به‌جای درمان‌های اصلی استاندارد به‌کار می‌روند. مطمئن بودن و اثربخشی این درمان‌ها در کارآزمایی بالینی هنوز ثابت نشده است. بعضی از این روش‌ها می‌توانند خطرناک و مضر باشند. بیش‌ترین خطر در اکثر موارد، از دست دادن شانس استفاده از درمان‌های استاندارد است. تأخیر یا قطع روش‌های استاندارد، به سرطان زمان بیش‌تری برای رشد و گسترش می‌دهد.

تصمیم‌گیری:

بسیار آسان است که بفهمیم چرا افراد مبتلا به سرطان به درمان‌های جایگزین فکر می‌کنند. آنها می‌خواهند هر تا حد امکان با سرطان مبارزه کنند. گاهی اوقات درمان استاندارد مثل شیمی‌درمانی ممکن است دیگر اثری نداشته باشد و یا دریافت آن سخت باشد و بیمار تحملش را نداشته باشد. گاهی اوقات افراد پیشنهاد می‌کنند که این روش‌های متفاوت به بیمار کمک می‌کنند که بدون عوارض جانبی جدی، بیماری را درمان کنند و این بسیار طبیعی است که بیمار تمایل داشته باشد این موضوع را بپذیرد. ولی واقعیت این است که بیش‌تر این روش‌ها، هنوز خیلی بررسی و آزمایش نشده‌اند و اثربخشی آنها در درمان سرطان هنوز به اثبات نرسیده است. چندین مرحلة مهم برای مطمئن شدن از مناسب بودن این روش‌ها وجود دارد:

با پزشکتان در مورد روشی که تمایل به استفاده از آن را دارید مشورت کنید.
لیست موارد هشدار که در زیر آورده شده است را حتماً در نظر داشته باشید. و در صورت داشتن هر کدام از آنها، این درمان‌ها را انجام ندهید:
علائم هشدار:

به سؤالات زیر پاسخ دهید. در صورتی‌که به هر سؤال پا پاسخ مثبت دارید باید آن را به‌عنوان نشانة هشدار قلمداد کنید.

آیا این روش درمانی، درمان تمام یا بیش‌تر انواع سرطان را بهبود می‌دهد؟
آیا به شما گفته شده که نباید درمان استاندارد سرطان را داشته باشید؟
آیا درمان و یا داروی گفته شده محرمانه است و تنها افراد خاصی می‌توانند آنها را تجویز کنند؟
آیا برای این روش درمانی، لازم است به کشور دیگری سفر کنید؟
آیا افرادی که این داروها را تبلیغ می‌کنند. ضد مجامع پزشکی یا علمی ‌هستند؟
تصمیم‌گیری با خود شماست:

بهترین فردی که می‌تواند در مورد انتخاب روش درمانی برای شما تصمیم بگیرد خودتان هستید. اگر در فکر استفاده از درمان مکمل و جبرانی و یا جایگزین هستید، باید در مورد آن روش اطلاعات زیادی کسب کنید و با پزشکتان در موردش صحبت کنید. در صورت داشتن اطلاعات مناسب و درست و حمایت تیم درمانیتان، می‌توانید از روش‌هایی که به شما کمک می‌کنند استفاده کنید و از انواع زیان آور، دوری کنید.

سؤالاتی که می‌توانم از پزشکم بپرسم:

همزمان با تطابق با سرطان و درمان آن، به شما توصیه می‌کنیم که گفت‌وگوی راحت و باز و صمیمانه با پزشکتان داشته باشید. هر سؤالی که دوست دارید از پزشکتان بپرسید و اصلاً مهم نیست که چقدر کوتاه یا طولانی است. در اینجا چندین سؤال که دانستن آنها برایتان مفید است آورده شده.

نوع دقیق سرطان مرا برایم بنویسید
آیا می‌توانم یک فتوکپی از گزارش پاتولوژی خود داشته باشم؟
آیا سرطان من از محل اولیة خود گسترش یافته و در قسمت‌های دیگر پخش شده است؟
مرحلة سرطان من کدام است؟ و این مرحله‌بندی در شرایط من به چه معناست؟
آیا تست‌های تشخیصی دیگری قبل شروع تصمیم‌گیری برای درمان لازم است که انجام شود؟
چه انتخاب‌های درمانی دارم؟
چه پیشنهادی به من می‌کنید و چرا؟
هدف این درمان چیست؟
درمان من چقدر طول می‌کشد؟ این درمان در کجا باید انجام شود و شامل چه مراحل و اقداماتی است؟
چقدر احتمال دارد که سرطان من با این انتخاب‌های درمانی بهبود یابد؟
عوارض جانبی و خطرات درمان پیشنهادی شما کدامند؟
بعد درمان چه نوع پیگیری باید انجام دهم؟
چقدر احتمال دارد که بعد درمان سرطان مجدداً برگردد و عود کند؟ در صورت اتفاق افتادن این حالت چه باید کرد؟
آیا دچار ریزش مو می‌شوم؟ اگر چنین شود، چه کارهایی می‌توانم انجام دهم؟
چه کارهایی باید انجام دهم که برای درمان آمادگی داشته باشم؟
بعد از درمان:

تکمیل درمان می‌تواند پر از اضطراب باشد. با وجودی که از تکمیل درمان احساس آرامش دارید ولی هنوز بسیار سخت است که نگران بازگشت و عود سرطان نباشید.

این، یک نگرانی کاملاً شایع در افرادی است که مبتلا به سرطان هستند.

مدتی طول می‌کشد که از بهبودی خود اطمینان کامل پیدا کنید و نگرانی‌هایتان بهبود یابند.

پیگیری و پی‌جویی:

بعد از پایان درمان، بسیار مهم است که در تمام جلسات پیگیری شرکت کنید. در طی این ملاقات‌ها، پزشکتان در مورد علائم بالینی سؤال می‌پرسد. معاینة بالینی انجام می‌دهد و در صورت لزوم تست‌های آزمایشگاهی، تصویربرداری مثل سی.تی.اسکن یا عکس اشعة x درخواست می‌کند. اکثراً پزشکتان، انجام ویزیت‌های پیگیری و سی.تی.اسکن هر 4 تا 6 ماه برای دو سال اول بعد درمان و ملاقات و انجام سی.تی.اسکن بعد از این زمان را در نظر دارند و توصیه می‌کنند.

این پیگیری‌ها برای بررسی نشانه‌های عود و بازگشت سرطان یا انتشار و پخش شدن آن در بدن و همچنین عوارض جانبی درمان صورت می‌گیرند. این جلسات این فرصت را به شما می‌دهند که هر سؤالی که دارید از تیم درمانیتان بپرسید و در مورد هر نگرانی که دارید صحبت کنید.

تقریباً هر نوع درمان سرطان، عوارضی دارد. بعضی از آنها برای چند هفته تا چندین ماه طول می‌کشند ولی بعضی دیگر دائمی‌ خواهند بود. در صورت داشتن هر نوع علامت یا عارضة جانبی به پزشکتان اطلاع دهید و اصلاً درنگ نکنید تا برای کنترل آن به شما کمک کند.

در صورت عود و بازگشت سرطان، درمان به محل اولیة شروع سرطان، نوع درمان‌هایی که قبلاً گرفته‌اید بستگی دارد. درمان‌های بیش‌تر شامل جراحی، رادیوتراپی، شیمی‌درمانی، هدف‌درمانی و یا ترکیبی از تمام روش‌های فوق است.

معاینه توسط یک پزشک جدید:

گاهی اوقات بعد تشخیص و درمان سرطانتان، ممکن است خود را در مطب یک پزشک جدید بیابید. بسیار مهم است که بتوانید به پزشک جدیدتان اطلاعات دقیق و جزئی در مورد تشخیص و درمان بیماریتان ارائه دهید. مطمئن شوید که اطلاعات زیر را با خود داشته باشید:

فتوکپی گزارش آسیب‌شناسی نمونه برداشته شده غده سرطانی و نمونة جراحی
فتوکپی از شرح عمل جراحی، در صورتی‌که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اید
در صورت بستری در بیمارستان، فتوکپی از خلاصه پرونده که هر پزشک موظف است در زمان ترخیص بیمار از بیمارستان به او ارائه دهد.
در صورتی‌که تحت رادیوتراپی قرار گرفته‌اید، خلاصه‌ای از نوع، دوز و مقدار اشعه و زمان و محلی که تحت درمان بوده است، ذکر شود.
اگر تحت شیمی‌درمانی یا هدف‌درمانی قرار گرفته‌اید، لیستی از داروهایتان، دوز آنها و زمان دریافتشان داشته باشید.
تغییر شیوة زندگی در حین و بعد درمان:

داشتن سرطان و درگیر درمان آن بودن، بسیار زمان‌گیر و از نظر روانی و احساسی بسیار فشارآور است. ولی این زمان می‌تواند فرصتی برای بازنگری به زندگیتان به روش‌های جدید باشد. شاید به دنبال یافتن راه‌هایی برای پیشرفت سلامتیتان در بلندمدت هستید.

انتخاب‌های سالم‌تری داشته باشید:

زندگیتان را قبل این که بفهمد مبتلا به سرطان هستید به یاد بیاورید. آیا کارهایی انجام می‌دادید که سلامتیتان را به‌خطر می‌انداخت؟ ممکن است بیش از حد نیاز غذا می‌خوردید، سیگار می‌کشیدید و یا فعالیت بدنی کافی نداشتید.

اکنون زمان افسوس خوردن، احساس گناه و مقصر دانستن خود نیست. می‌توانید از امروز شروع به ایجاد تغییراتی در شیوة زندگی خود کنید که اثر مثبتی در کل زندگیتان ایجاد کند.

با این کار نه تنها احساس بهتری پیدا می‌کنید، بلکه سالم‌تر هم خواهید شد.

می‌توانید با تغییر مواردی که بیش‌ترین نگرانی را در موردشان دارید و یا تغییرشان برایتان بسیار سخت است شروع کنید. مثلاً اگر سیگار می‌کشید، یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش شانس موفقیت درمان، ترک آن است.

تغذیه و رژیم غذایی:

داشتن تغذیة صحیح برای بیش‌تر افراد معمولاً مشکل است ولی این حالت در حین و بعد درمان سرطان، می‌تواند سخت‌تر هم شود. یکی از بهترین کارها بعد درمان، جایگزین کردن عادات غذایی سالم است. با مشاهدة اثرات درازمدت بعضی از این تغییرات ساده، شگفت‌زده خواهید شد. بعضی از این تغییرات شامل:

افزایش تنوع غذاهای سالم در رژیم غذایی است. سعی کنید روزانه حداقل 5 واحد میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید. به‌جای مصرف آرد سفید و شکر از تمام رده‌های غلات استفاده کنید. مصرف گوشت پرچرب را محدود کنید. مصرف غذاهای فرآوری شده مثل سوسیس، کالباس و بیکن را متوقف کنید. و داشتن فعالیت بدنی منظم را از یاد نبرید.

ترکیب رژیم غذایی مناسب و تمرین منظم به شما کمک می‌کند که وزن مناسب خود را حفظ کنید و احساس انرژی و نشاط بیش‌تری کنید.

استراحت، خستگی، کار، فعالیت بدنی:

خستگی، یک علامت بسیار شایع در افراد تحت درمان سرطان است. این نوع خستگی، یک خستگی عادی نیست بلکه نوعی احساس عمیق است که اغلب با استراحت بهتر نمی‌شود. در بعضی از افراد، این خستگی معمولاً مدتی بعد خاتمة درمان ادامه می‌یابد و آنها را از فعالیت فیزیکی باز می‌دارد.
فعالیت همچنین به شما کمک می‌کند احساس خستگی کم‌تری داشته باشید.

اگر بیمار هستید و نیاز دارید در طی درمان استراحت بیش‌تری داشته باشید، بسیار طبیعی است که انتظار داشته باشید، تناسب اندام، مقاومت بدنی و قدرت عضلانیتان تا حدی کاهش یابد. درمان فیزیکی به شما کمک می‌کند قدرت و محدودة طبیعی حرکت عضلانیتان را حفظ کنید تا از این طریق با خستگی و احساس افسردگی که گاهی اوقات با خستگی همراهی دارد مقابله کنید. هر نوع برنامة فعالیت بدنی باید با شرایط شما مطابقت داشته باشد. به همین دلیل قبل شروع فعالیت بدنی با تیم درمانیتان مشورت کنید و نظر آنها را در مورد برنامه‌های ورزش و فعالیت خود بپرسید. سپس سعی کنید برای ورزش، یک همراه پیدا کنید تا مجبور نباشید به تنهایی ورزش کنید.

اگر بسیار خسته هستید، با وجودی که باید بین فعالیت بدنی و استراحت تعادل برقرار کنید، کاملاً طبیعی است که هر زمانی که احساس نیاز دارید استراحت کنید.

فعالیت فیزیکی می‌تواند باعث بهبود سلامت فیزیکی و روانی، وضعیت قلبی عروقی، قدرت عضلانی، کاهش ضعف و خستگی، کاهش اضطراب و افسردگی شود و… منجر شود که در کل حال عمومی‌ بهتر و احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید.

همچنین ورزش در درازمدت در جلوگیری از بسیاری از سرطان‌ها بسیار مؤثر است. توصیه می‌شود جوانان حداقل 1 فعالیت فیزیکی برای حداقل 30 دقیقه در حداقل 5 روز در هفته داشته باشند.

مواردی در مورد سلامت روانی:

با پایان درمان، ممکن است در احساسات خود غرق شوید. این حالت برای بسیاری از افراد پیش می‌آید. شما در مورد اثرات سرطان روی خانواده، دوستان و شغلتان بسیار فکر می‌کنید.

حتی ممکن است روابطتان با همسرتان را مجدداً ارزیابی کنید. شرایط غیرقابل پیش‌بینی، همچنین باعث ایجاد نگرانی می‌شود. مثلاً وقتی در اثر بهبود حال عمومی ‌و سالم‌تر شدن، دیدارهای پزشکتیان کم‌تر شود، تیم پزشکتیان را کم‌تر ملاقات می‌کنید. این حالت می‌تواند منبع اضطراب شما باشد.

اکنون زمان مناسبی برای درخواست حمایت اجتماعی و احساسی است. شما به افرادی احتیاج دارید که به شما کمک کنند احساس قدرت و آرامش و اعتمادبه‌نفس کنید. حمایت می‌تواند به‌صورت حمایت خانوادگی، دوستان، گروه‌های اجتماعی، گروه‌های معنوی و یا مشاوره‌های شخصی باشد. سرطان باعث می‌شود احساس تنهایی بکنید. واقع‌بینانه و درست نیست که این مسیر را تنهایی طی کنید. حتی دوستان و خانواده‌تان در صورتی‌که آنها را وارد این شرایط نکنید احساس ناراحتی می‌کنند. به آنها و هر کسی که به شما کمک می‌کند احساس بهتری دست می‌دهد اگر اجازه دهید به شما نزدیک شوند و به شما کمک کنند.

شما نمی‌توانید این واقعیت را که مبتلا به سرطان شده‌اید تغییر دهید. چیزی که قابل تغییر است، شیوة زندگی برای کل مدت زندگی است. سعی کنید انتخاب‌های سالم انجام دهید تا حد امکان بتوانید از نظر جسمی و عاطفی احساس سلامتی کنید.

موارد جدید در مورد سرطان ریة غیرسلول کوچک:

تحقیقات در مورد سرطان ریه در بسیاری از مراکز پزشکی کل دنیا ادامه دارد.

پیشگیری:

تنباکو:

بسیاری از محققین معتقدند که پیشگیری بیش‌ترین نقش را در این زمان برای مقابله با سرطان ریه ایفا می‌کند. سیگار کشیدن هنوز هم مسئول %90-%85 موارد مرگ‌ومیر ناشی از سرطان ریه است.

مطالعات همچنان ادامه دارند تا مشخص کنند چگونه می‌توان به بهترین شکل به افراد، برای ترک سیگار کمک کرد. راه‌هایی وجود دارد مثل مشاوره، جایگزینی نیکوتین از راه‌های مختلف از جمله چسب‌های نیکوتینی و سایر داروها و روش‌های درمانی. سایر مطالعات به دنبال راه‌هایی برای متقاعد کردن جوانان برای جلوگیری از شروع سیگار کشیدن هستند.

تغذیه و رژیم غذایی:

تحقیقات برای یافتن راه‌های پیشگیری از سرطان ریه در افراد پرخطر ادامه دارد. تاکنون مشخص نشده استفاده از ویتامین‌ها و یا داروها در این کار مؤثرند. بعضی از محققین معتقدند حفظ وزن فرد و خوردن حداقل 5 وعده میوه و سبزیجات تازه به‌صورت روزانه، بهترین روش است.

تشخیص زودرس سرطان ریه:

ممکن است بتوانیم به‌صورت زودرس سرطان ریه را در افراد پرخطر از طریق انجام سی.تی.اسکن مخصوص، تشخیص دهیم. در یک مطالعة دیگر از طریق راه‌های جدید، می‌توان سلول‌ها را در نمونة خلط پیدا کرد. همچنین محققین می‌توانند بسیاری از تغییرات را که اغلب در DNA سلول‌های سلول‌های سرطانی ایجاد می‌شوند، مشخص کنند. بسیاری از روش‌های جدید می‌توانند از این طریق به پیدا کردن زودرس سرطان ریه در مراحل اولیه کمک کنند.

درمان

شیمی‌درمانی:

بسیاری از کارآزمایی‌های بالینی برای بررسی میزان اثربخشی داروهایی که در شیمی‌درمانی به‌کار می‌روند، صورت می‌گیرند. این مطالعات، اطلاعاتی در مورد کاهش عوارض جانبی ارائه داده و راه‌های بهتر برای درمان ترکیبی شیمی‌درمانی و رادیوتراپی ارائه می‌دهند. بسیاری از داروهای جدید شیمی‌درمانی که در مطالعات اولیه مورد بررسی قرار گرفته‌اند امروزه در کارآزمایی‌های بالینی بزرگ آزمایش می‌شوند.

هدف‌درمانی:

امروزه، اطلاعات ما در مورد مولکول‌هایی که در کنترل رشد و انتشار سلول‌های سرطانی نقش دارند بسیار بیش‌تر شده است. هدف بسیاری از روش‌های درمانی، این مولکول‌ها هستند تا مشخص شود آیا با تغییر آنها می‌توان کمک کرد افراد بیش‌تر زنده بمانند یا علائم تخفیف یابند.

داروهای مهارکننده رشد عروق خونی (داروهای ضد آنژیوژنز و رگ‌سازی):

همزمان با رشد سرطان، عروق خونی جدید برای تغذیه این بافت‌ها مورد نیازند. داروهای جدید مشخص شده‌اند که می‌توانند رشد و تشکیل این عروق جدید را متوقف کنند. تعداد بسیاری از این داروها، امروزه تحت بررسی‌اند.

واکسن‌ها:

در کارآزمایی‌های بالینی تعداد زیادی واکسن مورد بررسی قرار گرفته‌اند تا اثر آنها را بر تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سلول‌های سرطانی مشخص کنند. برخلاف واکسن‌های ضدعفونی از جمله واکسن ضد سرخک و سرخجه، این واکسن‌ها اثر درمانی دارند و پیشگیری‌کننده نیستند.

 

پنومونی (ذات‌الریه) و سرطان ریه هر دو در ریه‌ها بروز می‌کنند و یک‌سری علایم مشابه دارند.
پنومونی یک عفونت رایج ریه است که توسط باکتری، ویروس یا قارچ ایجاد می‌شود. سرطان ریه نوعی تومور مُضر است که اغلب اوقات بر اثر مصرف دخانیات بروز می‌کند.

 

این مقاله در این مورد بحث می‌کند که سرطان ریه و پنومونی چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارند، چطور هر یک از این دو بیماری تشخیص داده و درمان می‌گردد و دورنماهای مرتبط به آنها کدامند.
مطالب این مقاله:
1.    مروری بر پنومونی و سرطان ریه
2.    علایم
3.    تشخیص و درمان
4.    دورنما

مروری بر پنومونی و سرطان ریه

پنومونی چیست؟
بینی و راه هوایی در پیشگیری از ورود اجرام موجود در هوا به درون ریه‌ها بسیار مؤثرند. اجرامی که سبب پنومونی می‌شوند گاهی از اوقات می‌توانند از سد دفاعی مقابل خود بگذرند، یا از طریق دیگر نواحی بدن برای عفونی کردن ریه‌ها گسترش پیدا کنند.
اجرام مسبب پنومونی می‌توانند مشتق از طیفی از باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا برخی مواد شیمیایی باشند. شدت عفونت ایجاد شده بر مبنای علت ایجاد آن متفاوت است.
شایع‌ترین اشکال پنومونی انواع ویروسی و میکربی آن است و در عین حال این دو می‌توانند همزمان بروز کنند.
وقتی عفونت در انتهای ریه‌ها منتشر می‌شود، کیسه‌های کوچک هوایی که برای اکسیژن امکان ورود به جریان خون را به وجود می‌آورند از مایع پر می‌شوند. در این حالت کیسه‌های هوایی دیگر قادر به عملکرد کامل نخواهند بود. آنگاه اکسیژن کمتری از ریه‌ها به خارج انتقال می‌یابد و دی‌اکسید کربن بیشتری در جریان خون باقی می‌ماند.

سرطان ریه چیست؟
سرطان توسط جهشی در DNA سلول ایجاد می‌شود که سبب می‌گردد سلول‌ها دچار عملکرد غیر نرمال و تکثیر غیر قابل کنترل و بیش از اندازه شوند. این سلول‌های سرطانی می‌توانند به شکل تومور رشد کنند که عملکرد نرمال بدن را مختل می‌کند.
سرطان ریه بعد از سرطان سینه دومین سرطان شایع در ایالات متحد آمریکا است. این سرطان هنگامی بروز می‌کند که سلول‌های سرطانی در یکی از ریه‌ها یا هر دوی آنها پدید می‌آیند.
این موضوع محتمل است که سلول‌ها در نتیجة روند پیری نرمال سرطانی شوند اما در اغلب موارد سرطان ریه ناشی از عوامل محیطی است.
در حدود 80 تا 90 درصد موارد سرطان ریه بر اثر سیگار کشیدن اتفاق می‌افتد. این بیماری همچنین می‌تواند نتیجة تحریک ناشی از قرار گرفتن در معرض دیگر مواد شیمیایی شامل رادون و آزبست باشد.

چه کسانی در معرض بیشترین خطر قرار دارند؟
هم پنومونی و هم سرطان ریه می‌توانند در هر فردی بروز کنند، اما برخی از افراد بیش از دیگران در معرض ابتلاء به این بیماری‌ها قرار دارند.
سیگار کشیدن یک ریسک فاکتور اصلی ابتلاء به سرطان ریه است. هر قدر مدت زمان سیگار کشیدن فرد بیشتر باشد ریسک مزبور بیشتر می‌شود.
افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف به طور مشخص مستعد ابتلاء به پنومونی هستند. این دلیل این موضوع است که چرا افراد بسیار کم‌سن و افراد پیر بیش از دیگر گروه‌های سنی در معرض ابتلاء به پنومونی قرار دارند.
این در عین حال دلیل این موضوع است که چرا 50 تا 70 درصد افراد دچار سرطان ریه در طول دورة بیماری خود به عفونت‌های جدی ریه نظیر پنومونی مبتلا می‌شوند.
به علاوه، درمان‌های تهاجمی که برای مهار سرطان ریه انجام می‌شود اغلب مردم را دچار تضعیف سیستم ایمنی می‌کنند. این بدین معنی است که:
•    افراد کمتر می‌توانند از ورود میکرب‌ها به درون بدن خود جلوگیری کنند
•    همچنین برای مقابله با عفونت یا پاسخ دادن به داروها دارای امکانات مناسب نیستند
در این موارد، عفونت یکی از خطرات جدی متوجه سلامت است. پنومونی در حال حاضر پس از خود تومورهای سرطانی دومین قاتل بیماران دچار سرطان ریه است.
ضعف سیستم ایمنی همچنین دلیل این موضوع است که چرا پنومونی به ویژه در افراد بسیار کم‌سن و پیرها شدید و گاهی از اوقات کشنده است.

علایم
توصیف موارد تفاوت علایم پنومونی و سرطان ریه در برخی مواقع دشوار است زیرا آنها در مورد برخی علایم همپوشانی‌هایی دارند. معمولاً علایم سرطان ریه شدیدتر است.
علایم مشابه میان سرطان ریه و پنومونی شامل موارد زیر است:
•    سرفه: در سرطان ریه این علامت گرایش به دوام بیشتر دارد، و چندین هفته ادامه یافته و به صورت مدام شدیدتر می‌شود.
•    خلط: این خلط معمولاً به رنگ قرمز تیره، قهوه‌ای، زرد یا سبز رنگ است.
•    تنگی نفس: این مورد در سرطان ریه ادامه‌دارتر از پنومونی است.
•    دردهای قفسة سینه: این مورد در سرطان ریه بیش از پنومونی ادامه دارد.
•    خستگی: در سرطان ریه شایع‌تر از پنومونی است.
•    از دست دادن اشتها: در سرطان ریه این مورد اغلب با کاهش وزن همراه است.
•    خس خس: در هر دو بیماری کمتر شایع است.
علایم شایع اضافی که فقط به پنومونی مرتبطند شامل موارد زیر هستند:
•    تب
•    ضربان قلب شدید
•    گرگرفتگی سرد و گرم
علایم شایعی که کمتر با پنومونی مرتبطند شامل موارد زیر هستند:
•    انواع سردرد
•    تهوع و استفراغ
•    دردهای مفاصل و عضلات
•    حالت گیجی
علایم شایع اضافی که فقط به سرطان ریه مرتبطند شامل موارد زیر می‌شوند:
•    خون بالا آوردن با سرفه
•    عفونت‌های مداوم سینه
علایم کمتر شایع که فقط با سرطان ریه مرتبطند شامل موارد زیر هستند:
•    تورم در ناحیة صورت یا گردن
•    درد ادامه‌دار شانه و گردن
•    دشواری بلع
•    خشونت صدا
•    بالا رفتن دمای بدن
•    تغییر اندازة نوک انگشتان

تشخیص و درمان
تشخیص پنومونی ممکن است شامل یک معاینة فیزیکی برای بررسی تورم غدد، ناهنجاری تنفس یا بالا رفتن دمای بدن باشد. تشخیص در این مورد معمولاً با آزمایش خون یا عکسبرداری با اشعة ایکس برای مشاهدة ایجاد مایعات در ریه‌ها انجام می‌شود.
درمان پنومونی بر مبنای نوع پنومونی و سلامت عمومی فرد متفاوت است. در اغلب موارد، پنومونی را می‌توان در محیط خانه با نوشیدن زیاد مایعات، استراحت، و مصرف دارو درمان کرد.
در موارد شدیدتر ممکن است به بستری کردن بیمار در بیمارستان نیاز باشد تا بتوان مایعات و آنتی‌بیوتیک‌ها را از طریق وریدی به وی رساند. اکسیژن درمانی یا تنفس کمکی نیز ممکن است مورد نیاز باشد.
تشخیص سرطان ریه ممکن است مشکل‌تر باشد. عکسبرداری اشعة ایکس می‌تواند یک بررسی سریع و ساده ایجاد کند، اما برای تأیید تشخیص انجام سی تی اسکن ضروری است.
در صورت تأیید ابتلاء به سرطان ریه، تست‌های بیشتر شامل اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون – سی تی (PET-CT) برای مشخص کردن محدودة تمامی سلول‌های سرطانی باید انجام شود.
بیپوسی نیز در این مورد انجام می‌شود که در آن مقدار کمی از نمونة بافت ریه‌ها گرفته می‌شود و زیر میکروسکُپ مورد بررسی قرار می‌گیرد.
عموماً این بافت با استفاده از یک لولة کوچک که از طریق بینی یا دهان روانة ریه ‌شده گرفته می‌شود. این عمل تحت عنوان برونکوسکُپی شناخته می‌شود. 
نتایج این آزمایش‌ها نوع سرطان ریه، محدودة تومور اولیه و مرحله‌ای را که بیماری در آن قرار دارد، مشخص می‌کند.
این اطلاعات بعد از در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به میزان سلامت عمومی فرد برای مشخص کردن مؤثرترین برنامة درمانی برای بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
درمان‌ها با هدف مداوا، کنترل یا محو علایم بیماری انجام می‌شوند. گزینه‌های در دسترس بسته به میزان وخامت وضعیت بیمار، طیف متفاوتی از عمل پایه‌ای جراحی تا شیمی‌درمانی و رادیوتراپی را شامل می‌شود.

دورنما
بیشتر موارد پنومونی شدید تلقی نمی‌شود اگرچه این بیماری نوعی بیماری جدی است.
مدت زمان دوام علایم بیماری در نهایت به سلامت فرد و نوع پنومونی بستگی دارد.
علایم پنومونی باکتریایی معمولاً در طول 1 تا 3 هفته از بین می‌رود. پنومونی مایکوپلاسما ممکن است بین 4 تا 6 هفته ادامه داشته باشد، و پنومونی ویروسی ممکن است حتی بیشتر طول بکشد. 
اگر پنومونی درمان نشود، ارگان‌های حیاتی بدن نظیر قلب و ریه ممکن است اکسیژن کافی دریافت نکنند. پیامدهای این وضعیت می‌تواند بروز حالت گیجی، کُما، نارسایی قلبی یا حتی مرگ باشد.
دورنمای سرطان ریه فارغ از درمان آن بدان تمایل دارد که شدیدتر باشد.
اگر این سرطان در مراحل اولیة بیماری تشخیص داده شود این شانس برای بیمار وجود دارد که تومور را بتوان وقتی که هنوز کوچک است و در بدن منتشر نشده است، با استفاده از جراحی از بدن خارج کرد. این وضعیت شانس خوبی برای بهبود در اختیار بیمار قرار می‌دهد.
در هر حال، بسیاری از بیماران وقتی تشخیص داده می‌شوند که سرطان در بدن آنها گسترش پیدا کرده است. در این موارد برداشتن تومورها نامحتمل است. در عوض درمان‌ها بر محدود کردن پیشرفت بیماری و اوج‌گیری علایم آن متمرکز می‌شوند.

هر فصل زبان خودش را دارد، اگر با زمستان همراه نشوید، سرما می‌خورید و اگر خوب به صدای تابستان گوش ندهید، گرمازدگی‌اش به شما می‌رسد، بهار اما در میان فصول همان خانه‌تکانی و پاکیزه کردن بدن را از شما می‌خواهد. تن‌تان در این فصل نیاز به کمی توجه و پاکسازی دارد تا به شما سلامتی هدیه دهد.

به گزارش جام جم، برای سالم و چابک بودن همگام با نو شدن و شکوفه زدن درختان، نیاز به بدنی پاک و عاری از سموم دارید. بدنتان را در یابید. غذاها، نوشیدنی‌ها و عادات بهاری را به جانتان ببندید و سرحال و شاداب از زیبایی این فصل لذت ببرید. در ادامه دکتر سعید صانعی، متخصص طب سنتی نکات مفیدی درباره شیوه زندگی در بهار می‌گوید. برای دانستن فنون سنتی در بهار مطلب زیر را از دست ندهید.

بیماری‌های بهاری را دریابید

در فصل بهار بیماری‌های پوستی و حساسیت‌های مختلف مانند آبریزش بینی، عطسه، کهیر و خارش بسیار بروز می‌کند. سرگیجه، پرخوابی و خواب آلودگی، بیحالی و کسالت، اسهال و استفراغ هم از دیگر علائم پاییزی برای بسیاری از افراد است. با توجه به طب سنتی، دلیل اصلی این همه مشکلات در بهار منبسط شدن سمومی است که در زمستان خفته بودند؛ در فصل بهار مواد و اخلاط غذایی که در زمستان به دلیل سردی هوا منجمد بودند، در بدن سیار می‌شوند و هرکدام بیماری خاصی را ایجاد می‌کنند. فصل بهار زمان مناسبی برای دفع مواد زائدی است که در بدن باقی مانده‌‌اند. در طب سنتی هر فصل ویژگی‌های خاص و مزاج مخصوص به خودش را دارد . بهار از نظر مزاجی گرم و تر است، به همین دلیل غذاهای سنگین در این فصل مناسب نیستند. گوشت از جمله غذاهایی است که باید مصرفش کاهش یابد. بهتر است به جای گوشت از مواد غذایی با حجم زیاد که راحت هضم می‌شوند، میل کنید. در بهار تا می‌توانید شکم‌تان را با سبزیجات و میوه‌ها پر کنید تا بدن بتواند فضولات را دفع یا بازیافت کند.

بهاری بنوشید

همان‌طور که باید به غذای خود توجه کنید، نوشیدنی‌ها نیز باید با توجه به مزاج فصول مصرف شوند. از نوشیدنی‌هایی که برای بهار مناسبند، می‌توان به زنجبیل اشاره کرد. زنجبیل را دم کنید و به صورت چای بنوشید تا مواد هضم نشده که در بدن تلنبار شده‌اند، ذره ذره دفع شوند. شربت آبلیمو و شربت نارنج و به، بهاری‌اند. آب انار هم می‌تواند گزینه‌ای مناسب این فصل باشد. در گروه نوشیدنی‌های خنک، آب هویج و آب هندوانه برای دفع سموم از کلیه‌ها بسیار مفید است و در گروه دم‌نوش‌های گرم نیز دم کرده بابونه می تواند به کمک کلیه‌ها بیاید و به دفع سمومش کمک کند. خوردن دمنوش‌هایی مانند رازیانه برای خانم‌ها و ارزن جوش برای آقایان بسیار توصیه می‌شود.

آش بار کنید

بهتر است در وعده نهار از غذاهایی حاوی حبوبات مانند جوانه ماش و جوانه عدس استفاده کنید. سبزیجات دیگر مانند یونجه، ریحان، کرفس، کاهو، اسفناج، بامیه و کلم میل کنید. این سبزیجات همه و همه در راستای دفع سموم کارسازند و به سلامت بدن شما کمک می‌کنند. این مواد فیبر بالایی دارند که حجم مدفوع را افزایش می‌دهند. مدفوع در حجم زیاد درست مانند اسفنج عمل می‌کند که تمام سمومات را به خود جذب و از بدن خارج می‌کند. کافی است مدتی از این ترکیبات استفاده کنید تا از شر رخوت و خستگی رهایی یابید و احساس سبکی کنید. آش جو برای این فصل مناسب است اما توصیه ما به شما این است که آش جو را هرچه بیشتر بهارانه کنید و در آن کرفس، کلم، کدو سبز، اسفناج و برگ چغندر بنا به سلیقه مزاجی‌تان اضافه کنید. برای چاشنی هم از آبغوره یا آب تمبر هندی غافل نشوید. اگر تا به حال آش دوغ درست نکرده‌اید، وقت آن رسیده است تا دستوراتش را بخوانید و کمر همت بر تهیه آن ببندید. آش دوغ در بعضی نقاط کشور مرسوم است که انتخاب مناسبی برای بهار است. آش دوغ غذایی سبک و دافع سموم است و بهتر است نخود، لوبیا و ماش در آن زیاد نباشد تا سبزیجات به کار رفته در آن بدن را تمیز کنند. تا می‌توانید روغن و چربی را از غذا کم کنید و فراموش نکنید که در بهار سراغ کله پاچه نروید. فرنی و حریره بادام هم غذاهایی سبک، ساده و مقوی‌اند و خیلی هم فضولات ندارند.

حالا وقت چاشنی‌هاست

چاشنی زنجبیل و سیر هر دو آنتی‌بیوتیک‌هایی قوی به شمار می‌روند که انگل‌ها و میکروب‌های روده را از بین می‌برند. زیره سیاه به برنج اضافه کنید تا سردی و رطوبت آن را بگیرید و مناسب برای فصل مرطوب بهار کنید. غذاهای شور، تند یا ترشی‌ها در این فصل خورده نشوند که فضولات آنها زیاد است. برای مزه دار کردن غذاها می‌توانید از تمبر هندی و آب نارنج استفاده کنید که همسو با بهارند.

دلخوش‌کنک‌های بهاری در میان‌وعده

استفاده از سکنجبین را فراموش نکنید، کاهو سکنجبین هم یکی از غذاهایی است که در بهار بسیار توصیه شده است که خوردن آن در سیزده‌به‌در هم زمان دیرینه مصرف آن را اثبات می‌کند. این ترکیب به دفع سموم از کبد و کلیه‌ها کمک می‌کند. سکنجبین از ترکیب یک شیرینی و ترشی حاصل می‌شود به طور کلی واژه سکنجبین از سرکه و انگبین از عسل گرفته شده است که در طب سنتی انواع مختلفی دارد. مویز و انجیر در جیب‌تان بریزید و به عنوان میان‌وعده استفاده کنید. فلوس نیز در گروه شبه غذاها قرار می‌گیرد و به عنوان مسهل می‌توانید از آن استفاده کنید. فلوس میوه‌ای است که اصالتا به کشور هند مربوط می‌شود و روی درختی مرتفع رشد می‌کند و شمایلی مانند لوله دارد که 30 یا 50 سانتی‌متر طول دارد. داخل میوه فلوس پوسته‌ و پره‌هایی وجود دارند. برای مصرف آن پره‌ها را خارج کنید و به میزان سه قاشق غذاخوری از آن را با یکی دو لیوان آب جوش به مدت پنج ساعت بخیسانید، سپس صاف کنید و در زمان ناشتا یا قبل از خواب بنوشید تا به عنوان مسهلی قوی عمل و بیماری پوستی و کثیفی خون را درمان کند و به میزان زیادی شما را از شر بیماری‌هایی مانند جوش صورت، آکنه و دمل که در این فصل شایع است، خلاص کند.

دو نکته بهاری

نکته بهاری اول: اگرچه ورزش همیشه توصیه می‌شود و رکن جدا نشدنی سلامت بدن است، اما اهمیت آن در فصل بهار دو چندان می‌شود. ورزش به خاطر ایجاد شرایطی برای تنفس بیش از معمول و عرق کردن به دفع مواد رسوب کرده زمستانی کمک می‌کند. به همین دلیل پیاده‌روی و کوه نوردی را در هوای مناسب بهار در برنامه خودتان بگنجانید. از طرفی رسوبات با ورزش از طریق انقباض و انبساط ماهیچه‌ها، عصب‌ها و تاندون‌ها کنده و از طریق روده‌ها و کلیه‌ها از بدن خارج می‌شوند.

نکته بهاری دوم: همان‌طورکه گفتیم در این فصل باید سعی کنید بدن پاکیزه شود و یکی از کارهایی که بسیار در بهار برای دفع مواد زاید توصیه می‌شود، حجامت است. به طور کلی فصد، حجامت و زالو بسیار در بهار رونق می‌گیرند و خون دادن نیز راه میانبری برای پاکسازی بدن محسوب می‌شوند. اگر قصد اهدای خون دارید، حتما فصل بهار را انتخاب کنید تا علاوه بر کمک به دیگران خودتان را نیز از شر بیماری فشار خون و مشکلات زیادی رهایی دهید.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت از وجود ۵ میلیون دیابتی و ۵ میلیون فرد در آستانه ابتلاء به دیابت در کشور خبر داد.

 

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا، محمدهادی ایازی در حاشیه مجمع سلامت استان سمنان گفت: بسیاری از افراد در آستانه ابتلا بیماری می‌توانند با تغییر سبک زندگی خود از بیمارشدن جلوگیری کنند.

وی بر لزوم اجتماعی شدن نظام سلامت در کشور تاکید و تصریح کرد: اجتماعی شدن نظام سلامت و یا به عبارتی جلب مشارکت آحاد مردم در حوزه سلامت و متعاقب آن جلب مشارکت دیگر دستگاه‌های اجرایی می‌تواند نقش مهمی در سلامت جامعه داشته باشد.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت با بیان اینکه بدون مشارکت دیگر نهادها و سازمان‌ها قادر به تامین سلامت مردم نیستیم،اظهارکرد: براساس آمارهای جهانی مدیران حوزه سلامت تنها ۲۵ درصد در سلامت مردم نقش دارند و نقش دیگر نهادها و سازمان‌ها در این بخش بیش از ۷۵ درصد است لذا جذب مشارکت دیگر نهادها و اجتماعی شدن نظام سلامت از اهداف و اولویت‌های وزارت بهداشت است.

ایازی با ابراز خرسندی از شکل‌گیری مجامع سلامت گفت: اولین مجمع ملی سلامت با حضور دکتر روحانی در اسفندماه ۹۵برگزار و مقرر شد که مجمع سلامت استان‌ها به ریاست استاندار و مجمع سلامت شهرستان‌ها به ریاست فرمانداران تشکیل شود.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت از به تاخیر افتادن زمان برگزاری دومین مجمع ملی سلامت در کشور خبر داد و خاطرنشان کرد: قرار بود دومین مجمع ملی سلامت کشور سوم اردیبهشت با حضور رئیس‌جمهور تشکیل شود اما تاکید رئیس جمهور و وزیر بهداشت بر این بود که این مجمع به بعد از شکل‌گیری همه مجامع استانی موکول شود لذا قرار است که ظرف سه ماهه اول امسال مجمع استانی سلامت در همه استان‌های کشور تشکیل و دومین مجمع ملی سلامت کشور نیز با حضور دکتر روحانی در سه ماهه دوم امسال برگزار شود.

وی با اشاره به هزینه بالایی که بیماری‌ها هر ساله به کشور تحمیل می‌کنند از آن به عنوان یک چالش مهم نام برد و گفت: اگر آحاد مردم با تغییر سبک زندگی و انجام اقداماتی برای خود و خانواده خود، زمینه بروز بیماری‌ها را کمتر کنند بخش مهمی از اعتباراتی که هر ساله صرف بیماری‌ها می‌شود می‌تواند تا حد زیادی کاهش بیابد.

3 علامت عجیب و خاموش انسداد عروق را بشناسید
سالانه صدها هزار نفر در جهان در معرض حمله قلبی قرار دارند و تعداد زیادی نیز در نتیجه ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر (CHD) جان خود را از دست می‌دهند.

 

به گزارش جام جم، نرخ بالای ابتلا به این بیماری‌ها نشان‌دهنده اهمیت آگاهی از علائم هشدار دهنده آنهاست، زیرا تشخیص زودرس می‌تواند به طور چشمگیری شانس زنده ماندن مبتلایان به این بیماری‌ها را افزایش دهد. با چهار مورد از شایع‌ترین علائم هشدار دهنده و خاموش انسداد عروق آشنا شوید.

 

طاسی

در مطالعه‌ای که روی 37 هزار مرد انجام شد محققان به ارتباط قوی میان CHD و طاسی شدید در ناحیه فرق سر پی بردند. مطالعه دیگری که روی 7000 نفر (از جمله بیش از 4000 زن) انجام شد نشان داد خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی در کسانی که دارای میزان متوسط و شدید طاسی هستند، دو برابر است.

وجود چین در لاله گوش

تحقیقات نشان داده است بین سکته و بیماری‌های قلبی با برخی نشانه‌های ظاهری لاله گوش ارتباط وجود دارد. به گفته محققان، چین یا خطی که لاله گوش را به دو قسمت تقسیم می‌کند با بیماری‌های خاموش قلبی مرتبط است. بر اساس یک مطالعه مشخص شد نرسیدن جریان خون به گوش عامل شکل گیری چین و چروک یا خط در لاله گوش است. وجود این خط به این معناست که خون بخوبی به گوش نمی‌رسد و احتمالا یک انسداد یا گرفتگی در یکی از عروق بدن وجود دارد.

درد پشت ساق پا هنگام راه رفتن

آترو اسکلروز یا تصلب شرایین که در افراد سیگاری شایع است، می‌تواند قبل از تشخیص CHD، عروق پا را مسدود کند و منجر به بروز درد در ناحیه پشت ساق پا شود. در صورت بروز چنین علامتی حتما به پزشک مراجعه کنید، زیرا این عارضه ممکن است از مشکلات قلبی و ضعف در گردش خون ناشی شده باشد.

گوشت های فرآوری شده، مانند سوسیس و کالباس، حاوی مواد شیمیایی افزوده شده و تیرامین هستند که هر دو با شکل گیری سردرد پیوند خورده اند.

 

 

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از عصرایران، صبح از خواب بیدار می شوید و آماده آغاز روز خود هستید. خورشید در آسمان می درخشد و پرندگان آواز می خوانند. قرار است روز خوبی باشد!

اما به ناگاه دردی مبهم در سر شما آغاز می شود که با گذشت زمان بر شدت آن نیز افزوده می شود. درد به اندازه ای شدت می یابد که حتی دست زدن به سر و لمس چشم ها نیز آزار دهنده می شوند.

با سردردی دیگر مواجه هستید و قرار نیست روز خوبی پیش روی شما باشد.

اگر این شرایطی آشنا برای شما محسوب می شود خبر خوب این است که می توان بیشتر سردردها را پیش از این که آغاز شوند، متوقف کرد و این می تواند به سادگی تغییر در مواد غذایی مصرفی باشد. در ادامه با برخی مواد غذایی که مصرف آنها می تواند به شکل گیری سردرد منجر شود بیشتر آشنا می شویم.

محصولات لبنی

شیری که به همراه غلات صبحانه مصرف می کنید می تواند دلیل سردرد شما باشد. افراد بسیاری که به طور مرتب دچار سردرد می شوند نسبت به محصولات لبنی حساسیت دارند. از این رو، مصرف این مواد غذایی را کنار گذاشته و بررسی کنید آیا سردردهای شما بهبود می یابند یا خیر.

به جای شیر گاو می توانید شیر سویا، بادام، یا نارگیل را امتحان کنید. همچنین، ماست های تهیه شده از شیر سویا یا نارگیل نیز در دسترس هستند. در مورد کره، استفاده از روغن زیتون به همراه نان تست یا سیب زمینی را امتحان کنید.

گلوتن

حساسیت غذایی دیگری که می تواند به سردرد منجر شود به واسطه مصرف گلوتن شکل می گیرد. این پروتئین در گندم، جو، و چاودار یافت می شود. در زمان انتخاب کربوهیدارت ها، نان ها، پاستا، برنج و غلات صبحانه تهیه شده از غلات کامل بدون گلوتن را برای کاهش علائم سردرد انتخاب کنید.

گوشت های فرآوری شده

گوشت های فرآوری شده، مانند سوسیس و کالباس، حاوی مواد شیمیایی افزوده شده و تیرامین هستند که هر دو با شکل گیری سردرد پیوند خورده اند.

به جای گوشت های فرآوری شده، ماهی های آب سرد تازه مانند سالمون، خالمخالی، تن، هالیبوت، ساردین را انتخاب کنید. از این طریق اسیدهای چرب امگا-3 را دریافت می کنید که توانایی خود در کاهش علائم سردرد را نشان داده اند.

غذاهای شور

سدیم بیش از حد یکی دیگر از دلایل پنهان سردردهای تنشی است، زیرا این ماده می تواند موجب کم آبی بدن شده و عضلات را منقبض نماید. اگر به طور مرتب از تنقلات شور و فرآوری شده که سرشار از مونوسدیم گلوتامات (MSG) و دیگر مواد شیمیایی هستند استفاده می کنید، احتمال مواجهه با سردردها نیز افزایش می یابد.

الکل

الکل در دسته نوشیدنی ها و نه مواد غذایی قرار می گیرد، اما یکی از دلایل اصلی سردردها محسوب می شود. نوشیدن الکل موجب تغییراتی در جریان خون مغز می شود، به کم آبی منجر شده و سطوح الکترولیت ها را تغییر می دهد که تمام این موارد از محرک های سردرد هستند.

تنقلات شیرین

خوراکی های شیرین مانند کیک و دونات از عطر و طعم فوق العاده برخوردار هستند، اما مصرف آنها می تواند موجب نوسان در قند خون شده و زمینه ساز سردرد شود.

نکته های دیگر برای پرهیز از سردرد

مواد غذایی بخشی از محرک های سردرد را تشکیل می دهند، اما دلایل دیگری نیز در این زمینه موثر هستند.

یکی از مهم‌ترین اقداماتی که می توانید برای پیشگیری از سردرد مد نظر قرار دهید مدیریت استرس است. استرس یکی از محرک های سردرد تنشی، شایع‌ترین نوع سردرد، محسوب می شود.

زمانی که استرس دارید همه چیز در بدن زیر فشار قرار گرفته و انقباض اندام ها از گردن و شانه ها آغاز می شود. تنش از گردن می تواند به بخش های دیگر بدن و حتی پوست سر منتقل شود. سپس، فشار آرواره ها روی یکدیگر و ساییدن دندان ها به هم آغاز می شود. و در نهایت سردرد شکل می گیرد.

سردردهای تنشی می توانند محرک میگرن ها نیز باشند و این چیزی است که به هیچ وجه قصد ندارید با آن روبرو شوید.

مدیتیشن، تکنیک های تنفس عمیق و ورزش، روش های موثری برای مدیریت استرس و در نتیجه آن پیشگیری از بروز یک سردرد تنشی هستند.

گزینه دیگر خواب کافی است. اختلالات خواب و سردردهای میگرنی با یکدیگر مرتبط هستند. گاهی اوقات آپنه خواب انسدادی یا بی خوابی می توانند دلایل شکل گیری سردردها باشند. بیدار ماندن تا دیر وقت نیز می تواند احتمال تجربه سردرد در صبح روز بعد را افزایش دهد.

اگر 7 تا 8 ساعت در شب نمی خوابید، ممکن است سردردهای شما با این شرایط مرتبط باشد. این کار را انجام داده و بررسی کنید آیا بهبودی در سردرد حاصل می شود یا خیر.

در نهایت، سوابق سردرد خود را ثبت کنید. روز، زمان و کاری که انجام داده یا غذایی که خورده اید و پس از آن دچار سردرد شده اید را یادداشت کنید. از این طریق می توانید الگوها را کشف کرده و تغییرات لازم را انجام دهید.

بیست و نه فروردین، مصادف با روز ارتش جمهوری اسلامی ایران و بزرگداشت حماسه آفرینی های دلاور مردان نیروی زمینی ارتش است.همزمان با به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی،ارتش رژیم شاهنشاهی که پیکره اصلی آن را جوانان برومند خانواده های مسلمان و اغلب مستضعف ایرانی تشکیل می داد، به ندای آسمانی رهبر انقلاب لبیک گفت و در نتیجه همصدا و همراه با امت در براندازی رژیم ستمشاهی وستیز بی امان با دشمنان داخلی و خارجی انقلاب برخاست و به عنوان نخستین بازوی توانمند نظامی انقلاب در جهت تحقق اهداف جمهوری اسلامی ایران تلاشهای خستگی ناپذیر و مستمری را با فداکاری و ایثار و در ابعاد مختلف آغاز کرد.

 به همین مناسبت امام امت روز بیست و نه فروردین را روز ارتش جمهوری اسلامی ایران نامگذاری کرد. امام خمینی (ره) روز پیوستن ارتش به مردم را با عبارت حکیمانه "لحظه شادی بندگان خدا و یاس ستمگران" نقطه عطف درخشان و افتخار آمیز قلمداد فرمود.

با نگاهی گذرا به تاریخ خونبار انقلاب اسلامی در می یابیم که از لحظه نخست پیروزی انقلاب، ارتش و ارتشیان، عشق و علاقه و میل باطنی خود را به حرکت ستم سوز و توفنده انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام راحل ابزار داشتند و در اثبات این معنا فداکاریها، تلاشها و ایثارگریهای بسیاری به خرج دادند.

گسستن از رژیم فاسد و منفور پهلوی و پیوستن به اقیانوس ملت، بیعت با امام امت، درهم شکستن توطئه های گوناگون دشمن بویژه مقابله با ضد انقلاب، حضور گسترده، مستمر و چشمگیر چندین ساله در عرصه های حماسه و شرف، حراست و دفاع از مرزهای زمینی، هوایی، دریایی و کیان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران خود شاهدی صادق بر این مدعاست.

در ماههای خون و شهادت رهنمودهای مدبرانه و حکیمانه رهبر فقید انقلاب، بر آگاهی دلاور مردان ارتشی در برابر ماهیت ضداسلامی و غیر مردمی رژیم فاسد پهلوی افزود. در این رهگذر فرمایشهای "حضرت امام" وجدانهای بیدار و فطرتهای آلوده نشده ارتشیان را در سطوح مختلف به بیداری می خواند و زمینه را برای پیوستن آنان به انقلاب اسلامی و ملت بپا خاسته ایران مهیا می کرد.

 

این سخنان گهربار که از اعماق وجود رهبری هوشمند و مشفق بر می آمد لاجرم بر دلها می نشست و محبت خود را در بین ارتشیان خداجوی می گذاشت و بذ ر آگاهی و بیداری را در دلهای مستعد و حنیف آنها می افشاند.

فرار روز افزون نظامیان از پادگانها، استنکاف و خود داری از مقابله با مردم، رژه رفتن پرسنل نیروی هوایی در روز 19 بهمن در محضر امام خمینی (ره)، سرپیچی از دستورات فرماندهان طاغوت، شرکت در خثنی کردن کودتای 21 بهمن 1357، بیعت با امام امت (ره) و پیوستن کامل به صفوف ملت در 22 بهمن و فرو ریختن دژهای ستمشاهی از نتایج درخشان و ارزنده همان برخورد حکیمانه و خردمندانه حضرت امام (ره) در سال 1357 با ارتش بود.

با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و تحول و دگرگونی در بنیادها و معیارهای ارزشی جامعه، از مسائل مطرح در مجامع مختلف بخصوص نیروهای مسلح این بود که انقلاب اسلامی و رهبر انقلاب چه دید گاهی نسبت به ارتش دارند و اصولاً در نظام اسلامی تکلیف نیروهای مسلح کنونی چیست؟

 

در چنین جو تاریک و مبهمی که در فضای جامعه و بخصوص اذهان نظامیان به وجود آمده بود و دشمنان کمین کرده انقلاب و به تبعیت از آنان دوستان نا آگاه، نغمه شوم و خطرناک انحلال ارتش را سرداده بودند و ارتش در حساسترین شرایط حیات خود قرار گرفته بود، امام امت (ره) به عنوان بزرگترین حامی ارتش پای در میدان نهاد و نقشه شوم دشمنان انقلاب را نقش بر آب نمود و طی پیامی، با قاطعیت هرچه تمامتر، ضرورت حفظ ارتش را اعلام و در جهت انسجام، یکپارچگی و وحدت ارتش ، فرمان تاریخی و مهمی را صادر فرمودند:

 
بسم الله الرحمن الرحیم

ملت شریف و مبارز ایران و فقهم الهه تعالی؛ با اهدا سلام و سپاس از مجاهدت خستگی ناپذیر شما ملت شجاع که اهداف مقدس اسلام را تا آستانه پیروزی رساندید و دست خیانتگران داخلی و خارجی را به خواست خدای بزرگ قطع کردید؛ لازم است به تذکرات زیر توجه نمایید:

1ـ روز چهارشنبه 29 فروردین روز ارتش اعلام می شود. ارتش محترم در این روز در شهرستانهای بزرگ با ساز و برگ به رژه بپردازند و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و حفظ مرزهای کشور اعلام نمایند.

 

 

2ـ ملت ایران موظفند از ارتش اسلامی استقبال کنند و احترام برادرانه از آنان بنمایند. اکنون ارتش در خدمت اسلام است و ارتش اسلامی است و ملت شریف لازم است آن را به این سمت رسماً بشناسند و پشتیبانی خود را از آنان اعلام نمایند. اکنون مخالفت با ارتش اسلامی که حافظ استقلال و نگهبان آن است جایز نیست. ما و شما و ارتش برادرانه باید برای حفظ و امنیت کشورمان کوشش کنیم و به شرارت اشرار و اخلال مفسدین خاتمه دهیم.

3ـ افراد ارتش موظفند در داخل ارتش حفظ نظم و سلسله مراتب و ضوابط را بکنند. توجه ننمودن به این مسائل موجب ضعف ارتش اسلامی می شود و نظام را از هم می پاشد. سربازان و درجه داران و افسران موظفند با ارتش به طور محبت و برادری رفتار نمایند و از دیکتاتوری که در رژیم طاغوت بود اجتناب نمایند. ارتش اسلامی باید با حفظ سلسله مراتب و نظام صحیح اسلامی و اطاعت کامل زیردست از مافوق و رعایت کامل مافوق از زیردست، اداره شود تخلف از این امر ضد انقلاب است و مورد مؤاخذه خواهد بود.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته

روح الله الموسوی الخمینی

28 فروردین1358
 

پس از صدور این پیام تاریخ ساز نیز ارتشیان در عمل ثابت کردند که شایستگی حمایت و  پشتیبانی امام  امت (ره) را  داشته و  دارند و در این رهگذر با خلق  حماسه های عظیم و به یادماندنی در سالهای پیروزی انقلاب اسلامی  و پس از آن اوراق زرینی بر دفتر تاریخ سراسر حماسه قیام ملت ایران افزودند که از جمله می توان به همبستگی و همراهی با ملت انقلابی در آغاز حرکت توفنده انقلاب اسلامی، نقش اساسی وتعیین کننده و حضور درخشان و ارزشمند ارتش در رفع غائله گروهکها و ضد انقلاب در جای جای میهن اسلامی، هشت سال ایثار و جانبازی  و دفاع مقدس در برابر هجوم همه جانبه استکبار جهانی و نیز فعالیت چشمگیر در دوران  بازسازی و نوسازی کشور اسلامی، اشاره کرد.

ارتش و جنگ تحمیلی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حالی که جمهوری نوپا، برای حل و فصل مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از یک انقلاب مردمی درگیر مسایل عدیده ی داخلی بود، دشمنان انقلاب که از یک سو به شدت از پیروزی انقلاب ضربه خورده و از سوی دیگر در ایجاد اختلافات داخلی برای نابودی انقلاب اسلامی درمانده بودند، به شکل ناجوانمردانه جنگ تحمیلی گسترده ای را به کشور تحمیل کردند.

 

عراق عامل اصلی این تجاوز آشکار و ابزار اجرای این توطئه شوم،با آغاز حرکت اسلامی مردم ایران مترصد فرصتی بود تا با دیدن چراغ سبز استکبار جهانی به ایران اسلامی تجاوز کند. عامل مهمی که دولتمردان عراق را در تجاوز به خاک ایران تشویق و ترغیب می کرد، تجزیه و تحلیل های ناشیانه ای بود که دستگاه های اطلاعاتی غرب از اوضاع داخلی ایران ارائه می دادند. این تحلیل ها از عدم ثبات در ارتش جمهوری اسلامی ایران به دلیل نابسامانی های موجود داخلی، تزلزل فرماندهی، عدم تثبیت انضباط، کاهش مدت سربازی از دو سال به یکسال، تعویض پی در پی فرماندهان و .... منشا می گرفت و در نتیجه سبب شده بود که بر عدم توانایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تجاوز، حساب جدیدی بگشایند.

 

 

به دنبال هجوم ارتش عراق به خاک ایران اسلامی با استفاده از دوازده لشکر و بهره گیری از امکانات تسلیحاتی پیشرفته ی غرب و شرق، غیور مردان ارتش کفر ستیز اسلام بار دیگر مسؤولیت خطیر حراست و پاسداری از کیان مقدس جمهوری اسلامی ایران را مشتاقانه پذیرا شدند و مردانه برای ادای این وظیفه سنگین قیام کردند، و طی هشت سال نبرد مقدس دو شادوش برداران پاسدار خود و خیل عظیم جان بر کفان بسیج موفق به دفع تجاوز و سرکوب متجاوز شدند، و در این راه پر فراز و نشیب، شهدای گرانقدری را به اسلام تقدیم کردند.

 

 

 

عبدالعزیز علی عبدالحفیظ الرِّنتیسی، مبارز معروف فلسطینی و رهبر جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس در 23 اكتبر 1947م، یعنی هفت ماه پیش از شكل‏‌گیری رژیم نژادپرست اسرائیل در منطقه یافا در فلسطین به دنیا آمد. با اعلام موجودیت رژیم غاصب قدس، پدر و مادرش ناگزیر شدند همراه وی و نه برادر و دو خواهرش به اردوگاه خان یونس در جنوب نوار غزّه كوچ كنند. رنتیسی در شش سالگی وارد مدرسه ابتدایى شد اما فقر و تنگنای شدید مالی، وی را وادار كرد تا برای كمك به خانواده به دست فروشی روی آوَرَد. با این حال تحصیلات خود را ادامه داد و دوره دبیرستان را با رتبه ممتاز به پایان رساند. وی سپس برای تحصیل در رشته پزشكی راهی شهر اسكندریه مصر شد و در 1976م با رتبه بالا از این دانشگاه فارغ‌‏التحصیل گردید. رنتیسی از آن زمان به فلسطین بازگشت و در كنار مسئولیت‏‌های سیاسی و اجتماعی، به تدریس، معالجه و درمان بیماران و مجروحان فلسطینی پرداخت. وی در سال‏‌های 1982 تا 1992م بارها به زندان رژیم صهیونیستی افتاد و آخرین بار در سال 1997م از زندان رهایى یافت. عبدالعزیز رنتیسی و شیخ احمد یاسین، دیگر مبارز فلسطینی، از پایه‏‌گذاران جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس، در سال 1987م بودند. وی در سال 1992م به همراه چهارصد تن از مجاهدان فعال و مسؤولان حماس و جهاد اسلامی به لبنان تبعید شد و در مقام سخنگوی رسمی تبعید شدگان فعالیت كرد. پس از چندی، رژیم صهیونیستی تحت فشار افكار عمومی، به وی و دیگر مبارزان فلسطینی اجازه ورود به فلسطین را داد، اما وی به محض ورود به فلسطین بازداشت شد و تا سال 1997م در زندان به سر بُرد. رنتیسی در سال‌‏های پس از آن، فعالیت‏‌های سیاسی خود را افزایش داد و تحت نظر او، تلفات سنگینی به رژیم صهیونیستی وارد آمد. وی در سال‌‏های پایانی عمر، به عنوان یكی از رهبران مؤثر مبارزان فلسطینی و مرد شماره دو جنبش حماس فعالیت كرد. از این رو، مزدوران رژیم صهیونیستی درصدد از میان برداشتن او بودند اما ترور رنتیسی در بهار 2003م ناكام ماند. آشنایى با زبان انگلیسی و شخصیت مؤثر وی در محافل سیاسی داخل فلسطین، ذهن باز و روشن، حافظه قوی و برخورد قاطع با اقدامات اسرائیل، از جمله ویژگی‌‏های بارز شهید عبدالعزیز رنتیسی بود. عبدالعزیز رنتیسی پس از شهادت شیخ احمد یاسین، رهبر معنوی حماس، به رهبری این جنبش در نوار غزه برگزیده شد، اما 26 روز بعد در حمله بالگردهای رژیم صهیونیستی در 18 آوریل 2004م در 57 سالگی به شهادت رسید. در این ترور، فرزند و دو همراه رنتیسی نیز به شهادت رسیدند و بار دیگر قساوت و سبوعیت رژیم صهیونیستی را به اثبات رساند.

 

 

 

عبدالعزیز علی عبدالحفیظ الرِّنتیسی، مبارز معروف فلسطینی و رهبر جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس در 23 اكتبر 1947م، یعنی هفت ماه پیش از شكل‏‌گیری رژیم نژادپرست اسرائیل در منطقه یافا در فلسطین به دنیا آمد. با اعلام موجودیت رژیم غاصب قدس، پدر و مادرش ناگزیر شدند همراه وی و نه برادر و دو خواهرش به اردوگاه خان یونس در جنوب نوار غزّه كوچ كنند. رنتیسی در شش سالگی وارد مدرسه ابتدایى شد اما فقر و تنگنای شدید مالی، وی را وادار كرد تا برای كمك به خانواده به دست فروشی روی آوَرَد. با این حال تحصیلات خود را ادامه داد و دوره دبیرستان را با رتبه ممتاز به پایان رساند. وی سپس برای تحصیل در رشته پزشكی راهی شهر اسكندریه مصر شد و در 1976م با رتبه بالا از این دانشگاه فارغ‌‏التحصیل گردید. رنتیسی از آن زمان به فلسطین بازگشت و در كنار مسئولیت‏‌های سیاسی و اجتماعی، به تدریس، معالجه و درمان بیماران و مجروحان فلسطینی پرداخت. وی در سال‏‌های 1982 تا 1992م بارها به زندان رژیم صهیونیستی افتاد و آخرین بار در سال 1997م از زندان رهایى یافت. عبدالعزیز رنتیسی و شیخ احمد یاسین، دیگر مبارز فلسطینی، از پایه‏‌گذاران جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس، در سال 1987م بودند. وی در سال 1992م به همراه چهارصد تن از مجاهدان فعال و مسؤولان حماس و جهاد اسلامی به لبنان تبعید شد و در مقام سخنگوی رسمی تبعید شدگان فعالیت كرد. پس از چندی، رژیم صهیونیستی تحت فشار افكار عمومی، به وی و دیگر مبارزان فلسطینی اجازه ورود به فلسطین را داد، اما وی به محض ورود به فلسطین بازداشت شد و تا سال 1997م در زندان به سر بُرد. رنتیسی در سال‌‏های پس از آن، فعالیت‏‌های سیاسی خود را افزایش داد و تحت نظر او، تلفات سنگینی به رژیم صهیونیستی وارد آمد. وی در سال‌‏های پایانی عمر، به عنوان یكی از رهبران مؤثر مبارزان فلسطینی و مرد شماره دو جنبش حماس فعالیت كرد. از این رو، مزدوران رژیم صهیونیستی درصدد از میان برداشتن او بودند اما ترور رنتیسی در بهار 2003م ناكام ماند. آشنایى با زبان انگلیسی و شخصیت مؤثر وی در محافل سیاسی داخل فلسطین، ذهن باز و روشن، حافظه قوی و برخورد قاطع با اقدامات اسرائیل، از جمله ویژگی‌‏های بارز شهید عبدالعزیز رنتیسی بود. عبدالعزیز رنتیسی پس از شهادت شیخ احمد یاسین، رهبر معنوی حماس، به رهبری این جنبش در نوار غزه برگزیده شد، اما 26 روز بعد در حمله بالگردهای رژیم صهیونیستی در 18 آوریل 2004م در 57 سالگی به شهادت رسید. در این ترور، فرزند و دو همراه رنتیسی نیز به شهادت رسیدند و بار دیگر قساوت و سبوعیت رژیم صهیونیستی را به اثبات رساند.

 

 

 

عبدالعزیز علی عبدالحفیظ الرِّنتیسی، مبارز معروف فلسطینی و رهبر جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس در 23 اكتبر 1947م، یعنی هفت ماه پیش از شكل‏‌گیری رژیم نژادپرست اسرائیل در منطقه یافا در فلسطین به دنیا آمد. با اعلام موجودیت رژیم غاصب قدس، پدر و مادرش ناگزیر شدند همراه وی و نه برادر و دو خواهرش به اردوگاه خان یونس در جنوب نوار غزّه كوچ كنند. رنتیسی در شش سالگی وارد مدرسه ابتدایى شد اما فقر و تنگنای شدید مالی، وی را وادار كرد تا برای كمك به خانواده به دست فروشی روی آوَرَد. با این حال تحصیلات خود را ادامه داد و دوره دبیرستان را با رتبه ممتاز به پایان رساند. وی سپس برای تحصیل در رشته پزشكی راهی شهر اسكندریه مصر شد و در 1976م با رتبه بالا از این دانشگاه فارغ‌‏التحصیل گردید. رنتیسی از آن زمان به فلسطین بازگشت و در كنار مسئولیت‏‌های سیاسی و اجتماعی، به تدریس، معالجه و درمان بیماران و مجروحان فلسطینی پرداخت. وی در سال‏‌های 1982 تا 1992م بارها به زندان رژیم صهیونیستی افتاد و آخرین بار در سال 1997م از زندان رهایى یافت. عبدالعزیز رنتیسی و شیخ احمد یاسین، دیگر مبارز فلسطینی، از پایه‏‌گذاران جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس، در سال 1987م بودند. وی در سال 1992م به همراه چهارصد تن از مجاهدان فعال و مسؤولان حماس و جهاد اسلامی به لبنان تبعید شد و در مقام سخنگوی رسمی تبعید شدگان فعالیت كرد. پس از چندی، رژیم صهیونیستی تحت فشار افكار عمومی، به وی و دیگر مبارزان فلسطینی اجازه ورود به فلسطین را داد، اما وی به محض ورود به فلسطین بازداشت شد و تا سال 1997م در زندان به سر بُرد. رنتیسی در سال‌‏های پس از آن، فعالیت‏‌های سیاسی خود را افزایش داد و تحت نظر او، تلفات سنگینی به رژیم صهیونیستی وارد آمد. وی در سال‌‏های پایانی عمر، به عنوان یكی از رهبران مؤثر مبارزان فلسطینی و مرد شماره دو جنبش حماس فعالیت كرد. از این رو، مزدوران رژیم صهیونیستی درصدد از میان برداشتن او بودند اما ترور رنتیسی در بهار 2003م ناكام ماند. آشنایى با زبان انگلیسی و شخصیت مؤثر وی در محافل سیاسی داخل فلسطین، ذهن باز و روشن، حافظه قوی و برخورد قاطع با اقدامات اسرائیل، از جمله ویژگی‌‏های بارز شهید عبدالعزیز رنتیسی بود. عبدالعزیز رنتیسی پس از شهادت شیخ احمد یاسین، رهبر معنوی حماس، به رهبری این جنبش در نوار غزه برگزیده شد، اما 26 روز بعد در حمله بالگردهای رژیم صهیونیستی در 18 آوریل 2004م در 57 سالگی به شهادت رسید. در این ترور، فرزند و دو همراه رنتیسی نیز به شهادت رسیدند و بار دیگر قساوت و سبوعیت رژیم صهیونیستی را به اثبات رساند.