تبیان، دستیار زندگی

كشور آسیایى كامبوج تا سال 1970م دارای رژیم سلطنتی بود ولی در این سال، رژیم سلطنتی با یك كودتای نظامی سرنگون شد و رهبر جدید كامبوج كه یك ژنرال دست نشانده امریكا بود، یك حكومت دیكتاتوری نظامی در آن كشور برقرار كرد. در اوایل سال 1975م كمونیست‏‌های كامبوج معروف به خِمِرهای سرخ به رهبری پول پوت دست به یك شورش مسلحانه زدند و با تصرف پایتخت كامبوج، یك حكومت جمهوری خلق تشكیل دادند. خِمِرهای سرخ كه با سلاح‏‌های چینی مسلح شده و اكثراً جوانان نابالغ و كم سن و سال بودند، در جریان شورش و تصرف شهرهای كامبوج و پس از تسلط بر این كشور، مرتكب فجایع بی‏‌شماری شدند و تنها در جریان تصرف پایتخت، صدها هزار نفر را قتل عام كرده و بیش از یك میلیون نفر از جمعیت شهر را از خانه و كاشانه خود بیرون راندند. هم‏چنین تعداد كسانی كه در مدت سه سال حكومت خِمِرهای سرخ در كامبوج كشته شدند در حدود دو میلیون نفر یعنی یك چهارم جمعیت هشت میلیونی كامبوج تخمین زده شده است. ادامه این روند باعث شد تا خِمِرهای سرخ در سال 1978م با حمله نیروهای ویتنامی به كامبوج، از حكومت رانده شوند و در روز هفتم ژانویه 1979 به كلی شكست بخورند. خمرهای سرخ پس از این شكست تا اوایل دهه 1990م، همچنان به مقاومت در برابر حكومت طرفدار ویتنام در كامبوج ادامه می‌‏دادند. با این حال، حكومت خِمِرهای سرخ كامبوج، تا روزی كه بر اثر مداخله مستقیم ویتنام در كامبوج سرنگون شد، از حمایت امریكا برخوردار بود. نام كمونیست‏‌های كامبوج معروف به خِمِرهای سرخ كه به واسطه خشونت و سبوعیّتی كه در كشتار مردم در دوره حكومت بر آن كشور نشان دادند، به عنوان نمونه و سمبل گروه‌‏های افراطی چپ شهرت یافته است.

در طی سال‏‌های اولیه پس از انقلاب كوبا، هزاران كوبایى مخالفت دولت جدید، از كشور گریخته و عمدتاً به ایالت فلوریدای امریكا رفتند. در این زمان، فیدل كاسترو رهبر كوبا نیز دست به اصلاحات اقتصادی زد و ضمن مصادره مزارع نیشكر كه متعلق به سرمایه‌‏داران امریكایى بود، حكومت را به سوی یك نظام سوسیالیستی پیش برد. از همان ابتدای كار مشخص بود كه امریكا نمی‏‌تواند یك حكومت مستقل و یا غیروابسته به نظام سرمایه‏‌داری را تحمل نماید. امریكا با این بهانه كه خطر ماركسیسم به ایالات متحده نزدیك می‌‏شود صراحتاً حضور و سلطه كمونیست‏‌ها در آن منطقه را غیرقابل گفتگو می‌‏دانست. بنابراین با تصویب دوایت آیزنهاور و سپس جان كِنِدی، رؤسای جمهوری وقت امریكا عملیات اعزام مزدوران و نظامیان فراری وابسته به رژیم سرنگون شده باتیستا، در اواسط آوریل آغاز شد. در این زمان هزاران تن از ضد انقلابیون كوبایى كه در امریكا آموزش دیده بودند تصمیم گرفتند در یك یورش زمینی و هوایى به یكی از سواحل كوبا از طریق خلیج باهیادو كوچینوس وارد خاك این كشور شوند. این مزدوران دارای سلاح‏‌های سنگین از جمله تانك بودند و با كشتی و هواپیما نیز حمایت می‏‌شدند. در این حملات، گرچه امریكا متعهد شده بود كه نیروهای خود را در هیچ صورت وارد عملیات نكند اما حمایت‏‌های آشكار و پنهان مالی و نظامی از شورشیان كوبایى آن‏چنان گسترده بود كه حتی در درون هیأت حاكمه امریكا اختلاف نظر به وجود آورد پس از حمله ضد انقلابیون به سواحل كوبا كه بعداً به خلیج خوك‌‏ها معروف شد قوای دولتی كوبا به سرعت وارد عمل شده و ظرف 48 ساعت نیروهای مهاجم را متلاشی نمودند. در جریان این حمله سی‏صد تن از مهاجمان كشته و 1500 نفر از آنان نیز به اسارت درآمدند. این شكست، ضربه سختی به حیثیت امریكا در صحنه جهانی وارد كرد و گذشته از آن كه بر شخصیت سیاسی آنان لطمه شدیدی وارد ساخت، حكومت واشینگتن را به عنوان حامی تروریسم در صحنه بین‌‏المللی معرفی نمود.

كشور سوریه در غرب آسیا و در ساحل شرقی دریای مدیترانه قرار دارد و دارای 185/180 كیلومتر مربع وسعت و بیش از 16 میلیون نفر جمعیت می‌‏باشد. پیش‌‏بینی می‏شود كه جمعیت آن تا سال 2025 بیش از 26 میلیون نفر خواهد بود. 88 درصد جمعیت آن را مسلمانان و بقیه را سایر ادیان، از جمله مسیحیان تشكیل می‏‌دهند. ملیّت مردم سوریه عرب و زبان رسمی آنها نیز عربی است. پایتخت سوریه شهر دمشق و از شهرهای مهم آن حلب، حمص و لاذقیه می‏باشد. نظام سیاسی حاكم بر سوریه جمهوری چند حزبی با یك مجلس قانون‏‌گزاری است و حزب حاكم بر آن حزب بعث است. واحد پول كشور سوریه لیره سوریه می‌‏باشد. سوریه پیش از اضمحلال امپراتوری عثمانی، جزو متصرفات آسیایى آن كشور بود. سپس همراه لبنان، تحت قیمومیت فرانسه درآمد و سرانجام در جریان جنگ جهانی دوم، در سال 1941م به استقلال ظاهری رسید و رژیم جمهوری در آن كشور اعلام شد. با پایان جنگ جهانی دوم، نیروهای متفقین، خاك سوریه را ترك نمودند و در 17 آوریل 1946، این كشور به استقلال كامل رسید كه روز ملی سوریه نیز به حساب می‌‏آید.

اعدام «هانی شافت» دختر جوان هلندی كه نازی‌ها در گزارش‌هایشان او را «دختری با موی سرخ» خطاب می‌كردند و به همین صورت هم وارد تاریخ فعالیت‌های جانبی جنگ جهانی دوم شده است 17 اپریل سال 1945 در امستردام اعدام شد. اگر اعدام او دوهفته به تاخیر افتاده بود جنگ پایان می‌یافت و زنده می‌ماند. پدر و مادر «هانی» هر دو معلم و سوسیالیست بودند. وی كه در 25 سالگی اعدام شد از دهم ماه مه 1940 كه هلند به اشغال نیروهای آلمان در آمده بود وارد سازمان مقاومت هلندی‌ها بر ضد اشغال وطنشان شده بود. هانی در آن زمان دانشجوی دانشگاه بود و برای این كه شناخته نشود هر چند وقت یك بار رنگ موی خود را تغییر می‌داد و رابط چند واحد زیر زمینی مقاومت بود. او سرانجام در 21 مارس 1945 ــ شش هفته مانده به پایان جنگ دوم در اروپا ــ دستگیر و چند روز بعد اعدام شد.

تلویزیون عبارت است از دستگاهی كه صحنه‌‏های ثابت یا متحرك را به وسیله برق انتقال می‌‏دهد. از نخستین پیش‏گامان موفق در ساخت این دستگاه، "جیووانی كازلی" دانشمند ایتالیایى است كه در سال 1862م موفق به ساخت دستگاهی شد كه با استفاده از سیستم دستگاه تلگراف قادر به مخابره نقوش و تصاویر ساده بود. سال‏‌ها طول كشید تا این دستگاه برای انتقال عكس آماده شود. اما اولین كسی كه عملاً یك تلویزیون ابتدایى ساخت "جان بیرْدْ" پژوهشگر اسكاتلندی بود. وی با كمك ابزار و آلات اولیه در سال 1922م دستگاهی ساخت كه برای اولین بار انتقال تصویر را امكان‏پذیر نمود، گرچه در مراحل اولیه فقط قادر به انتقال یك تصویر از یك اتاق به اتاق دیگر در همان خانه بود. تلاش‌‏های جان بیرد ادامه یافت و سرانجام در 17 آوریل 1926م اولین تصویر تلویزیونی برای انجمن سلطنتی انگلستان به نمایش گذاشته شد. تكنیك اصلی تلویزیون عبارت است از تصویربرداری از صحنه‏‌های مورد نظر و تجزیه این تصاویر به صورت نقاط و خطوط و سپس پخش آن از فرستنده پس از تبدیل به امواج الكترومغناطیسی. پس از تكمیل این دستگاه، سرانجام اولین برنامه‌‏های تلویزیونی در سال 1936م در ایستگاه‏‌های فرستنده تلویزیونی تهیه و ارسال گردید. در طی سال‏‌های بعد تحولاتی در تلویزیون پیدا شد كه دستیابی به تكنیك تلویزیون رنگی، استفاده از ماهواره برای پخش جهانی و كاربردهای علمی و آموزشی از آن جمله است. تلویزیون در مسیر خود همچنان راه پیشرفت را طی می‏‌نماید و در هر مدت پدیده‏ای جدید در این عرصه ارائه می‏‌گردد.

اعتصاب افراد پلیس تهران (اداره نظمیه) به سبب عقب افتادن مواجب ماهانه، از 28 فروردین 1301 (17 اپریل 1922) آغاز شد و تا دریافت قسمتی از آن ادامه یافت. در طول اعتصاب، سربازان مستقر در باغ شاه (امروز: پادگان حرّ) مامور حفظ نظم شهر شده بودند ولی حق رسیدگی به شكایات عادی و روزمره را نداشتند، یعنی وظیفه ضابط قوه قضایی بودن پلیس به آنان واگذار نشده بود. در آن زمان دریافتی ایران از شرکت نفت انگلستان ناچیز بود، دریافت مالیات از اربابان املاک که در عین حال از مقامات و رجال کشور بودند امکان پذیر نبود و دولت از بازاریان ترس داشت که مالیات بگیرد و گمرکات کشور یا در رهن خارجی بود و یا آلوده به فساد اداری و در نتیجه، خزانه کشور خالی از پول.

در هفدهم آوریل 1915م، برای اولین بار در جهان از گاز خفه كننده در جریان جنگ جهانی اول استفاده شد. آلمان در جنگ با انگلستان و فرانسه در ناحیه ایپر فرانسه، با استفاده از این گاز تعداد زیادی از سربازان متفقین را كشت. در این جنگ كه به جنگ گاز معروف شد، آلمانی‏‌ها پیروزی نسبی به دست آوردند. پس از پایان جنگ جهانی اول، تلاش‏‌هایى برای ممنوعیت استفاده از گازهای شیمیایى در جنگ آغاز شد كه منجر به تدوین و امضای چند معاهده بین‏‌المللی مبنی بر منع تولید، تكثیر و استفاده از سلاح‌‏های شیمیایی در جنگ شد. با وجود این، برخی كشورها همچنان به استفاده از انواع پیشرفته‏‌تر این گازهای خطرناك پرداختند كه استفاده از مواد شیمیایی در جنگ ویتنام توسط امریكا و استفاده رژیم عراق از انواع سلاح‏‌های شیمیایی در جنگ این رژیم علیه ایران از آن جمله است.

17  اپریل 1898 روزی است كه ادوارد برنشتاین Eduard Bernstein اندیشمند آلمانی كتاب خود «سوسیالیسم از راه تحول» را در برلین منتشر ساخت كه بعدا به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شد. با این كتاب، «سوسیال دمكراسی» كه اینك در چند کشور ملاك نظام اجتماعی ـ اقتصادی قرارگرفته است متولد شد كه یك «ایسم» عملی تر و موافقتر با طبیعت بشر تلقی شده است.

برنشتاین نوشته است كه پیش‌بینی ماركس مبنی بر تامین برابری كامل انسان‌ها از طریق انقلاب طبقه زحمتكش، ممكن است موقتا عملی شود، ولی به پیروزی نهایی نخواهدرسید؛ زیرا قدرت تخریب یك انقلاب پرولتاریا چنان آنی و زیر و رو كننده است كه فرصت ساخت یك جامعه سوسیالیستی بادوام را به دست نخواهد داد. كشور كه با انقلاب وضع گذشته را از دست داده ممکن است به آینده مورد نظر هم نرسد و با دشواری و ابهام رو به رو شود و احیانا فرو پاشد. انقلاب پرولتاریا همچنین طبقه متوسط و عمدتا کارشناس یک کشوررا از میان خواهد بُرد و درنتیجه نارسایی، بوروکراسی و فساد اداری به وجود خواهد آمد که مردم را گرفتار و ناامید خواهد ساخت. برنشتاین برای این كه یك جامعه برای رسیدن به سوسیالیسم (برابری نسبی مردم ) با چنان وضعیتی رو به رو نشود، فرمول سوسیال دمكراسی ــ پیشروی به سوی سوسیالیسم با شتابی كم و گام‌های منطقی و آهسته و مرحله به مرحله را به دست داده است.
برپایه عقاید برنشتاین، سوسیال دمكراسی نظامی است كه نسبت به لیبرالیسم در چپ و نسبت به ماركسیسم در راست قرار گرفته است. با وجود این، هدف نهایی همانا رسیدن به سوسیالیسم و تامین برابری اجتماعی ــ اقتصادی مردم است . بنابراین، سوسیال دمكراسی این نظریه رایج كاپیتالیسم را كه جهان جای دادن «ناهار رایگان» نیست و هركس برای ادامه بقاء مكلّف و مجبور به تامین معاش خویش است و نباید تحمیل بر دیگران (جامعه) شود به آن صورت ردّ می‌كند و این اتهام كاپیتالیسم را كه یك جامعه سوسیالیست؛ كشور رفاه رایگان و بهشت تنبلان و مفت خورهاست سفسطه می‌خواند. سوسیال دمكراسی تامین رفاه عمومی، بازنشستگی عمومی، تامین معیشت بیكاران و ازكارافتادگان، بهداشت و آموزش و پرورش عمومی و رایگان را نخستین گام و تكلیف هر دولت می‌داند. ویلی برانت فقید معروفترین شخصیت از همفكران برنشتاین كه گفته است سوسیال دمكراسی از پدیده‌های قرن 20 و تازه ترین «ایسم» برای نجات بشر از بدبختی‌ها است در تفسیر كتاب «سوسیالیسم از راه تحول» نوشته است: تا آنجا كه لازم است باید در كنار كاپیتالیسم گام برداشت و در فرصت كاملا مناسب به راه اصلی قدم نهاد.
برانت اضافه كرده است كه سوسیال دمكراسی باید از حمایت روزنامه نگاران و نویسندگان ماهری برخوردار باشد تا به محض برخورد با یك عیب و یا گاف كاپیتالیسم، آن را برای مردم بشكافند و آنان را آماده عبور از كاپیتالیسم كنند. ویلی برانت صدر اعظم اسبق آلمان، رهبر سابق سوسیال دمكرات‌های آلمانی و رئیس پیشین اتحادیه سوسیال دمكرات‌های اروپا توصیه كرده است كه مبادا برای توزیع عادلانه ثروت و تامین برابری اقتصادی افراد یك جامعه «مهلت» تعیین كنید كه اگر در مهلت معین موفق نشوند، مردم مایوس و منفعل خواهند شد. نخست، كنترل ثروت باید از راه وضع مالیات‌های تصاعدی برآن صورت گیرد. وی سوسیال دمكراسی را از سوسیال لیبراسم جدا می‌داند و تاكید كرده است كه این جدایی باید برای مردم روشن شود.

نیكیتا سرگئی یوویچ خُروشْچُف، رهبر پیشین اتحاد جماهیر شوروی سابق و پدر اصلاحات سیاسی و اقتصادی این كشور، در 17 آوریل 1894م در اوكراین به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود، در جریان انقلاب اكتبر 1917م در كنار لنین و یارانش قرار گرفت و از 1929م دبیر حزب كمونیست در مسكو شد. خروشچف در سالیان بعد، مدارج ترقی در حزب كمونیست را پیمود و پس از مرگ استالین، در سال 1953م به مقام دبیر اولی حزب كمونیست شوروی سابق و در واقع رهبری این كشور نایل آمد، مقامی كه استالین، 30 سال در اختیار داشت. شهرت خروشچف در تاریخ شوروی، بیشتر به سبب افشاگری مهمی بود كه پس از مرگ استالین علیه او در این كشور كرد و پرده از جنایات بی‏رحمانه‏‌اش برداشت. خروشچف در كنگره بیستم حزب كمونیست به تشریح جزئیات وحشتناك شكنجه و قتل عام مردم بی‌‏گناه در دوران استالین پرداخت و قساوت‏‌هایى را كه استالین سال‏‌ها در انكار آن كوشیده بود مطرح كرد. او در ادامه سیاست استالین زدایى، بسیاری از اردوگاه‏‌های كار اجباری را تعطیل كرد و صدها هزار زندانی دوران استالین را گروه گروه آزاد ساخت. او بودجه نظامی را كاهش داد و به تامین رفاه و آسایش سیاسی و اجتماعی مردم پرداخت. هم‏چنین به مطبوعات نیز آزادی نسبی اعطا كرد و به آنان اجازه داد تا از دولت انتقاد كنند. در ادامه سیاست استالین‏‌زدایى، خروشچف بیش از نیمی از دبیران اول حزب كمونیست شوروی را از كار بركنار كرد. خروشچف به سبب تغییرات سیاسی و بعضاً اقتصادی كه در شوروی به وجود آورد به پدر اصلاحات سیاسی و اقتصادی معروف شد. او با طرح دكترین هم‏زیستی مسالمت‌آمیز با غرب، جنگ سرد را تخفیف داد ولی مخالفت چین را برانگیخت كه به ویژه با ممانعت صدور تكنولوژی هسته‏‌ای شوروی به چین، دامنه آن بالا گرفت. ادامه اختلافات خروشچف با حاكمیت چین، ضربه بزرگی بر اقتدار وی وارد آورد. هم‏چنین سازش خروشچف با امریكا بر سر بحران موشكی كوبا و نیز شكست برنامه‏‌های توسعه كشاورزی او، موقعیت وی را بیش از پیش تضعیف كرد. با تضعیف موقعیت داخلی و بین‌‏المللی خروشچف و تشدید حملات چینی‏‌ها به رهبر شوروی كه دیگر علناً او را به تجدیدنظر طلبی و خیانت به آرمان كمونیسم متهم می‏‌ساختند، از اواسط سال 1964م، توطئه‏‌ای علیه خروشچف در كمیته مركزی حزب كمونیست شوروی شكل گرفت و هنگامی كه خروشچف در اكتبر 1964م برای استراحت به سواحل كریمه رفته بود در 15 اكتبر 1964م در جریان جلسه حزب كمونیسم شوروی از همه مشاغل حزبی و دولتی‏اش بر كنار شد و پس از وی لئونید بِرِژنف كه تمام نفوذ و قدرت خود را مرهون حمایت‏‌های ویژه خروشچف بود، به دبیر كلی حزب كمونیست شوروی و رهبری این كشور منصوب گردید. نیكیتا خروشچف سرانجام هفت سال بعد در 11 سپتامبر 1971 در 77 سالگی درگذشت.

در پی قتل آبراهام لینكن (لینكلن) رئیس جمهور وقت آمریكا در یك تماشاخانه در شهر واشنگتن، هفدهم اپریل 1865 یك زن 42 ساله به اتهام مشاركت در طرح نقشه قتل او و تشویق یك بازیگر تئاتر به این عمل، در خانه‌اش در شهر واترلو واقع در جنوب ایالت مریلند دستگیر شد. لینكن را هواداران كنفدراسیون آمریكا كه در جنگ داخلی شكست خورده بودند ترور كرده بودند. كنفدراسیونی‌ها خواهان كاهش نفوذ و اختیارات دولت مركزی در ایالت‌ها بودند و در واقع، مایل بودند كه ایالات متحده شكل یك جامعه مشترك المنافع را داشته باشد. بانوی دستگیر شده «مری الیزابت سورات» نام داشت و پس از محاكمه، هفتم ژوئیه 1865 (16 تیر) به دار آویخته شد. وی نخستین زن در تاریخ ایالات متحده است كه به حكم دادگاه اعدام شده است.