تبیان، دستیار زندگی

درواقع همانطور که شادی، غم، خشم، عشق و نفرت از جمله هیجان‌های اساسی انسان به شمار می‌روند، ترس نیز یکی از هیجان‌های اصلی است که برای هر چه بهتر مواجه شدن با آن نخست باید به خوبی آن را بشناسیم. پس باید بدانیم از چه می‌ترسیم و برای چه؟ ممکن است از این می‌ترسیم که در میان جمع صحبت کنیم، تصمیم‌گیری کنیم، با دیگران روابط صمیمانه‌ای برقرار کنیم، تغییر شغل بدهیم، تنها شویم، سنمان بالا برود، کسی را از دست بدهیم و تنها بمانیم و... . اگر شما هم از تمام این موارد هراس به دل راه می‌دهید یا فقط بعضی از این ترس‌ها را تجربه کرده‌اید نگران نباشید. اگر خوب دقت کنیم متوجه می‌شویم در تمام این موارد ما نسبت به آنچه می‌ترسیم آگاهی کامل نداریم. در واقع از آنچه نمی‌شناسیم و راجع به آن شناخت نداریم هراس به دلمان راه می‌دهیم. می‌ترسیم شغلمان را تغییر دهیم چون نمی‌دانیم چه آینده‌ای در انتظارمان است و با چه موقعیت جدیدی روبه‌رو می‌شویم. می‌ترسیم رابطه‌ای را آغاز کنیم چون نمی‌دانیم این ارتباط به کجا می‌رسد و نسبت به طرف مقابلمان نیز شناخت کافی نداریم و بسیاری موارد دیگر. ترس اساسا مشکلی تربیتی است که با دوباره آموزش‌دادن ذهن می‌توان آن را صرفا به‌عنوان یک واقعیت زندگی به جای مانعی در برابر آن پذیرفت. در واقع می‌توان ترس را با تعلیم دادن دوباره از طریق تجربه‌هایی که قبلا کسب کرده‌ایم برطرف کرد.

چرا می‌ترسیم؟

شاید در ذهن شما هم دائم ندایی به گوش می‌رسد که می‌گوید بهتر است موقعیت‌ات را تغییر ندهی، شاید همین موقعیتی را هم که داری از دست بدهی. تو هرگز نخواهی توانست به تنهایی از پس کارهایت برآیی، ریسک نکن شاید پشیمان شوی، در میان جمع صحبت نکن شاید دیگران فکر کنند به اندازه کافی آگاهی نداری و....

اگر با چنین ترس‌ها و تردیدهایی روبه‌رو هستید، فراموش نکنید تا زمانی که خودتان نخواهید، نمی‌توانید مانع شنیدن این صداها شوید. تنها زمانی می‌توانید بر ترس‌ها و دلهره‌هایی از این‌قبیل غلبه کنید که به‌خودتان اطمینان داشته باشید. واقعا بخواهید که دیگر نترسید و به‌دنبال راه جدیدی برای رویارویی با اینگونه هراس‌ها باشید. هنگامی که واقعا آماده باشید قطعا راهی نیز خواهید یافت. معمولا بسیاری از ما هر وقت وارد قلمروی ناآشنا یا دنیای جدیدی می‌شویم ابتدا ترس را تجربه می‌کنیم و همین ترس است که ما را در زندگی از حرکت کردن به جلو باز می‌دارد. اما روش مقابله با اینگونه ترس‌ها این است که به‌خود اجازه دهیم آنها را احساس کنیم ولی به جلو گام برداریم و از حرکت‌کردن بازنمانیم و به هر ترتیب دست به اقدام بزنیم.

متأسفانه خیلی افراد با انتخاب مسیری که از همه راحت‌تر است و نیاز به تغییر و تحول خاصی هم ندارد، زندگی‌شان را به‌طور یکنواختی کسل‌کننده و کم‌محتوا می‌کنند اما به‌خاطر داشته باشید که شما با تغییر دادن تصورات‌تان می‌توانید به‌طور معجزه‌آسایی شرایط خود را بهبود بخشید و با دنیای جدیدی آشنا شوید.

افرادی که می‌ترسند می‌پذیرند هم‌اکنون در زندگی خود در جایی قرار دارند که نمی‌خواستند باشند. چیزی نیاز به تغییر دارد، اما تاکنون قادر نبوده‌اند آن را عوض کنند. فراموش نکنید شکل بخشیدن به زندگی آنگونه که خودتان می‌خواهید به شجاعت و شهامت نیاز دارد. البته تغییر هم آسان نیست چون ممکن است موانع زیادی سر راه شما قرار بگیرد اما این نباید باعث دلسردی شما شود. اگر واقعا بخواهید می‌توانید به تغییرات، پاسخ مثبت دهید، ترس‌هایتان را بپذیرید و در زندگی‌تان اعتماد و رضایت خاطر بیشتری به‌وجود آورید.

مراحل ترس

ترس را می‌توان به 3 سطح تفکیک کرد؛ نخست ترس‌هایی که اتفاق می‌افتند مانند پیری، تغییر، جنگ، تصادف، تنهایی، فجایع طبیعی، نداشتن امنیت مالی یا ترس‌از موقعیت‌هایی که مستلزم انجام کاری هستند مانند تصمیم‌گیری، شروع رابطه‌ای جدید، مصاحبه‌کردن، صحبت در میان جمع، وزن کم کردن و... . اگر شما در این مرحله از ترس، نتوانید برخورد درستی با آن داشته باشید ترس به سطح دیگری می‌رسد؛ یعنی در این مرحله ترس شما دیگر تنها از وضعیتی خاص نیست؛ بلکه بحث غرورتان به میان می‌آید. مثلا اگر می‌ترسید ارتباط جدیدی را شروع کنید، ترس برای شما دلیل و برهان می‌آورد که لزومی هم ندارد این کار را بکنید و به این ترتیب راضی می‌شوید که همان شرایط را بپذیرید و وارد سطح دوم ترس می‌شوید؛ یعنی احساس شکست، درماندگی، نارضایتی، آسیب‌پذیری، مورد قبول واقع نشدن و... می‌کنید. در این سطح از ترس، با حالات درونی ذهن سر و کار دارید که منعکس‌کننده احساس شما از خویشتن و توانایی‌هایتان در برخورد با جهان بیرون است؛ یعنی اگر از طرد شدن می‌ترسید همین ترس عملا بر تمام بخش‌های زندگی شما (دوستان، روابط صمیمانه، مصاحبه‌های شغلی و...) نیز تأثیر می‌گذارد. بنابراین شروع به دفاع کردن از خود کرده و در نتیجه خودتان را محدود می‌کنید و درهای جهان پیرامونتان را روی خود می‌بندید و به این ترتیب وارد سطح سوم از ترس می‌شوید که اصلی‌ترین ترسی است که در حقیقت دست و پای شما را می‌بندد و آن این است که با خود می‌گویید: «نه، من نمی‌توانم، من از عهده آن برنمی‌آیم»! هنگامی خود را ناتوان احساس می‌کنید از حرکت باز می‌ایستید و این ترس است که بر شما غلبه می‌کند.

چه باید کرد؟

اما بدانید و باور داشته باشید که می‌توانید از عهده تمام ترس‌هایتان برآیید، بدون اینکه مجبور باشید چیزی را در جهان خارج تحت کنترل خود درآورید. در واقع برای اینکه از ترس خود بکاهید، تنها کاری که باید انجام دهید این است که به توانایی‌های خود در کنترل‌کردن موانعی که سر راهتان قرار می‌گیرد بیشتر اعتماد کنید.

پس، از حالا به بعد هرگاه احساس ترس و دلهره می‌کنید فورا به‌خاطر بیاورید نسبت به‌خود احساس خوبی ندارید. اما چرا نسبت به‌خودمان بی‌اعتماد هستیم؟ البته هیچ‌کس نمی‌تواند به درستی پاسخ کاملی به این سؤال بدهد ولی می‌توان گفت شاید چون اندیشه درستی از قرار گرفتن در شرایط مختلف نداشته‌ایم. شیوه‌های آموزشی مختلف دائم به ما هشدار داده‌اند که «مراقب باش» و همین کلمه حاوی پیامی است که «جهان بیرون حقیقتا خطرناک است و تو نمی‌توانی از عهده رویارویی با آن برآیی. پس احتیاط کن و جلو نرو». البته شاید ریشه ترس‌های ما واقعا در جای دیگری نهفته باشند ولی صرف‌نظر از ریشه‌یابی ترس‌ها باید درصدد تغییر و مداوای آنها برآییم.

شروع کنید

اگر واقعا می‌خواهید برای مقابله با ترس‌هایی که مانع پیشرفت شما در زندگی می‌شوند اقدامی کنید باید اعتمادتان را نسبت به‌خودتان بیشتر کنید تا جایی که بتوانید به‌خود بگویید در هر وضعیتی می‌توانم از عهده آنچه برایم اتفاق می‌افتد برآیم. در واقع باید ترس را کاملا احساس کرد و به هر ترتیب دست به اقدام زد. آدم‌های موفق بارها و بارها ترسیده‌اند اما این ترس هیچ‌گاه نتوانسته مانع از انجام کاری شود که قصد انجام آن را داشته‌اند. اگر ترس مانع از رسیدن شما به هدفتان شده احتمالا متوجه حقایق آن نشده‌اید و به جای اینکه ترس را به‌عنوان چراغ سبزی برای حرکت کردن به جلو تعبیر کنید، آن را به‌عنوان نشانه‌ای برای عقب‌نشینی تفسیر کرده‌اید. اما تنها کاری که باید انجام دهید پیداکردن راهی است برای خروج از زندانی که برای خود ساخته‌اید تا بتوانید طرز فکرتان را تغییر دهید.

شما می‌توانید

با توجه به اینکه بسیاری از افراد هنگام قرار گرفتن در شرایط جدید احساس ترس می‌کنند اما عده زیادی هم در همین شرایط با وجود ترس، دست به اقدام می‌زنند و به جلو گام برمی‌دارند، بنابراین می‌توانیم نتیجه بگیریم اصل موضوع، ربطی به ترس ندارد بلکه به نحوه رویارویی ما با آن بستگی دارد. ترس عده‌ای را از پا می‌اندازد و گروهی دیگر را مصمم می‌کند تا اقدامی کنند و کاری انجام دهند؛ یعنی آنها را قدرتمندتر می‌کند و به آنها قدرتی برای رسیدن به شادی و رضایت خاطر می‌دهد. در واقع برای مقابله با ترس باید قدرتمند عمل کرد و این کار را می‌توان از انتخاب واژه‌های انرژی‌بخش به جای واژه‌های ناامیدانه و ناشی از ناتوانی شروع کرد. مثلا شاید تفاوت‌های لغوی جزئی به‌نظر برسند ولی اطمینان داشته باشید که اینطور نیست. مثلا کلماتی مانند نمی‌توانم، ‌ای کاش، چقدر وحشتناک است، خیلی بدشانسم و... چه بار معنایی را برایتان تداعی می‌کند؟ واژه‌هایی ناشی از عجز و درماندگی شخصی.

اما واژگان قدرتمند و انرژی‌بخش نه‌تنها درک شما را از خودتان تغییر می‌دهند بلکه حضورتان را در جهان دگرگون می‌کنند. فراموش نکنید با افرادی که قدرت درونی زیادی دارند در مقایسه با آنهایی که همیشه ضعیف ظاهر می‌شوند، به طرز متفاوتی برخورد می‌شود. بنابراین در انتخاب واژه‌های خود دقت بیشتری کنید. در واقع برای ترسو نبودن باید قوی و شجاع بود.

با اعتماد به اینکه همه‌‌چیز به‌طور صحیح و کامل در دنیا در حال وقوع هستند می‌توانیم از ترس‌های بیهوده‌ای که وجود ما را دربر گرفته‌اند رهایی یابیم و آرامش بیشتری را تجربه کنیم. اگر به‌طور مداوم و آگاهانه نتوانیم توجه‌مان را به بخش معنوی وجودمان معطوف کنیم نمی‌توانیم شادمانی، آرامش و خشنودی را که همه‌ما در جست‌وجوی آن هستیم تجربه کنیم. با اعتماد به اینکه همه‌‌چیز به‌طور صحیح در حال رخ دادن هستند کمتر دچار ترس و اضطراب می‌شویم و در واقع دلیلی ندارد که بترسیم. اما بزرگ‌ترین مشکلی که ممکن است پیش‌روی شما قرار گیرد نداشتن صبر و تحمل است. توجه داشته باشید که عجله کردن به‌گونه‌ای مجازات خویشتن است و باعث ایجاد تنش نارضایتی و همچنین ترس می‌شود.

هرگاه ندای منفی درونتان باعث می‌شود احساس بی‌صبری کنید، از خود بپرسید: چرا عجله می‌کنم. من اطمینان دارم که بهترین‌ها در انتظارم هستند. پس دلیلی برای نگرانی و ترس وجود ندارد. فراموش نکنید ناشکیبایی قدرت را از شما سلب می‌کند و باعث تنش، نارضایتی و ترس بیشتر شما می‌شود. بنابراین بعد از آنکه ترس را احساس کردید، آن را بپذیرید، سپس آن را از خود دور کنید و فراتر از آنچه تاکنون بوده‌اید، باشید. به‌خودتان قول بدهید بیاموزید چگونه انرژی قدرتمند خود را برای شروع هر کاری در زندگی به‌کار گیرید.

چارلی چاپلین می‌گوید، من دریافته‌ام که ایده‌های بزرگ زمانی به ذهن خطور می‌کنند که اراده کنیم چنین ایده‌هایی را داشته باشیم. بنابراین ایده‌پردازی از اراده بشر سرچشمه می‌گیرد.

ایده‌ها یک منبع غنی و سرشار از انژری هستند و سوخت موتور کسب‌و‌کار محسوب می‌شوند، اما منشاً پیدایش آنها چندان مشخص نیست. به عبارت دیگر نمی‌توان به طور دقیق گفت که ایده‌ها از کجا می‌آیند. به‌علاوه ایده‌های خلاق‌، نوآورانه و مبتنی برحل مساله‌، مولکول‌های سازنده‌ی یک کسب وکار متمایز هستند و در حقیقت نطفه‌ی یک کسب‌وکار با ایده‌ای ناب و متفاوت بسته می‌شود.

برخورداری از تفکر خلاق و نیز تفکر انتقادی را می‌توان پایه‌ی طراحی یک ایده دانست. به‌علاوه، طراحی ایده نیازمند جمع‌آوری اطلاعات در مورد وضعیت حوزه مربوطه است. در مرحله بعد می‌بایست به دسته‌بندی این اطلاعات بپردازیم و سپس تحلیلی در خصوص این اطلاعات ارائه کنیم. حالا با چاشنی کردن نوآوری می‌بایست با نگاهی تاره و زاویه‌‌ای متفاوت به این اطلاعات تحلیل شده بنگریم و بعد به انتخاب بهترین گزینه برای حل یا بهبود مسائل و دغدغه‌های موجود بپردازیم.

گاه تخصص افراد‌، ایده‌های متمایزی است که در ذهن دارند. در واقع بزرگ‌ترین کسب‌وکارهای جهان نیز از یک ایده ساده، اما متفاوت شروع شده‌اند. به هر ترتیب، مطالعه و رصد بازار یکی از بهترین روش‌ها برای دستیابی به ایده‌های جدید در کسب‌وکار و تولید محصولات و خدمات جدید است.

چنانچه سوالاتی درست در ذهن خود مطرح سازیم و نگاهی فرصت‌یابانه و نزدیک‌تری به پدیده‌ها بیندازیم، خواهیم دید که فرصت‌ها در هر گوشه وکناری خود را استتار کرده‌اند. زمانی که ایده‌ها براساس مطالعه بازار بدست می‌آیند، می‌توان امیدوار بود که این ایده‌ها مبتنی برنیازهای واقعی مصرف‌کنندگان هستند وبه این ترتیب با اقبال بیشتری از جانب بازار مواجه خواهند شد.

گفتنی‌است نوآوری و خلاقیت تنها به معنای ایجاد چیزهای کاملاً جدید نیست، بلکه انجام متفاوت و متمایز کارها را نیز شامل می‌شود.

به قول بزرگی برای نوآوری کردن نیازی نیست که چرخ را از ابتدا اختراع کنیم، بلکه کافی است که چیزهای موجود را کمی بهبود دهیم.

بنابراین موضوع اصلی در خلق و پرورش یک ایده، پاسخ به نیازهای بازار است. چرخ بارها و بارها و برحسب نیازهای متغیر بازار اختراع شد، و از شکل ابتدایی خود که در قالب کنده‌های گرد چوب بود به شکل‌ امروزین آن و تایرهای بدون تیوب و با قابلیت‌های بالا درآمد.
با این اوصاف ایده‌های جدید و فرصت‌های تازه را می‌توان در کجا یافت؟

فرصت‌ها را می‌توان در جاهای مختلف یافت از جمله:

آیا می‌دانید که رهبران و پیشروان فعال در صنعت مورد علاقه‌‌تان، چه خواب و خیال‌هایی برای آینده دیده‌اند و چه برنامه‌هایی در سر دارند؟ و یا اینکه صنعت مربوطه در چه وضعیتی به سر می‌برد و به کجا پیش میرود و چهره آینده آن چگونه‌ خواهد بود؟

سوالاتی از این دست بسیار حیاتی هستند و پاسخ آنها را جز با رصد هوشمندانه بازار نمی‌توان یافت. آگاهی از وضعیت رقبا و نیز شرایط صنعت و زیر ذره‌بین داشتن حرکات آنها و در نتیجه الگو‌برداری آگاهانه از پیشروان بازار، یکی ازبهترین مراجع و منابع ایجاد و پرورش ایده‌های خلاقانه است.

رقابت، لازمه پویایی و بقای کسب‌و‌کار است و از رکود و ایستایی آن جلوگیری می‌کند. ضمن آنکه بسیاری از ایده‌ها در بطن رقابت شکل و نمو می‌یابند. بنابراین اراده اجرای ایده‌ها و ورود به عرصه رقابت می‌تواند سرمنشا تولید ایده‌های جدید باشد. به قول عطار، تو پـای به راه درنــه و هیـــچ مـپرس، خـود راه بگویدت که چـون باید رفت.

دیدگاه مشتریان در خصوص محصولات و خدمات، از غنی‌ترین منابع اطلاعاتی است که می‌توان به مدد آن به ایده‌های بسیاری دست یافت. امروزه شرکت‌های بسیاری تلاش دارند تا با مرور دیدگاه‌های مشتریان خود و رقبایشان به بهبود نوآوری اقدام کنند.

برای نمونه، بانک بارکلیز که از پرآوازه‌ترین بانک‌های بریتانیا است، با شعار ما گوش می‌دهیم تلاش کرد تا از طریق جلب ایده‌های مشتریان و یا مخاطبان به بهینه‌سازی خدمات و ارائه سرویس‌های جدید اقدام کند.

بارکلیز و موسسات دیگر با استفاده از فناوریهای مبتنی بر جمع‌سپاری (crowdsourcing) می‌کوشند تا مبتنی برخرد مشتری مدارانه خود عمل کنند. ایده‌ها و دیدگاه‌ها، به ویژه نظرات و انتقادات مشتریان به علاوه مرجع مناسبی برای تشخیص نیازهای جدید و یا برطرف نشده بازار هستند، و می‌توان پایه کسب‌وکار جدید خود را مبتنی بر فراوانی و کیفیت و چیستی این دیدگاه‌ها بنا کرد.

سایت‌هایی نیز وجود دارند که به انعکاس دیدگاه مشتریان می‌پردازند و اطلاعات مناسبی را درخصوص ذائقه بازار در اختیار قرار می‌دهند. فروشگاه‌های اینترنتی نیز یک منبع کاربردی برای شناخت بازار هستند.

نظر مصرف‌کنندگان درخصوص محصولات و خدمات رقبایتان چیست؟ آیا آنها شکایت یا انتقادی در این خصوص دارند و یا احساس کمبودی می‌کنند که شما قادر به رفع آن باشید؟ گوش دادن به نجوای بازار می‌تواند به ارائه راهکاری بازارپسند منتهی شود. راهکاری که ضمن برطرف ساختن نیازهای واقعی مصرف‌کنندگان، سودآوری مناسبی را عاید شرکت‌ها می‌کند.

صنعت نمایشگاهی، از اهمیت بسیاری در دنیای کسب‌وکار برخوردار است. نمایشگاه‌ها دیرینه‌ای طولانی دارند و از زمانی که صاحبان کالا و خدمات، در محل‌هایی گردهم می‌آمدند و به عرضه کالاها و خدمات مازاد خود می‌پرداختند، مفهوم نمایشگاه شکل گرفت.

البته نخستین نمایشگاه به شکل رسمی و تحت عنوان نمایشگاه کالاهای ملل جهان در هاید پارک لندن ودر سال 1851 برگزار شد.

صنعت نمایشگاهی قابلیت‌های فراوانی دارد تا جایی که بسیاری، پیشرفت‌های چشم‌گیر کشور چین را مرهون صنعت نمایشگاهی آن می‌دانند، چرا که نمایشگاه‌ها را می‌توان پیش درآمد ارتباطات تجاری موثر دانست. نمایشگاه‌ها ویترین اقتصادی بازار هستند و می‌توان از طریق آنها فرصت‌های بسیاری را کشف کرد. پی‌بردن به ضمیر بازار و ایجاد روابط و مناسبات تجاری در نمایشگاه‌ها، فرصتی ذی قیمت را فراهم می‌کند که به مسائل و موضوعات ودغدغه‌های مبتلا به جامعه مصرف‌کنندگان پی ببریم.

بازار بهترین محل برای یادگیری و یافتن فرصت‌های متفاوت است. به فروشگاه‌های محلی و مراکز ارائه خدمات و محصولات سری بزنید و با مشتریان و فروشندگان آنها گپ و گفتی خودمانی بزنید. این فرآیند البته به صورت سیستماتیک و بهره‌گیری از روش‌های علمی تحقیقاتی بازار نیز امکان‌پذیر است. اما کسب‌وکارهای کوچک عموماً فاقد چنین امکاناتی هستند.

لذا به مشاهده و گوش دادن به بازار دقت ویژه‌ای داشته باشید و ببیند که چه مشکلاتی گربیان‌گیر مشتریان است وآنها با ورود به فروشگاه بیشتر به دنبال چه چیزهایی می‌روند. آیا از خدمات دریافتی به اندازه کافی خشنود هستند؟ مشتری بهترین کسی است که می‌تواند به ما در خصوص کسب‌وکار آینده ایده دهد. بنابراین تا حد ممکن با او ارتباط کاری برقرار کنید و با توفان مغزی با اهالی بازار، به ایده‌های دست اول دست یابید.

اطلاعات، بی امان گسترش می‌یابد و امواج سهمگین خبری و اطلاعاتی، حد و مرزی نمی‌شناسند و در این میان گریزی از این امواج نیست.

سهولت و سرعت خدمات رسانی، سهولت و سرعت دستیابی به مصرف کننده، کاهش هزینه‌ها و کسب ارزان اطلاعات رقبا، و تسهیل عملیات فروش و بازاریابی تنها گوشه‌ای از دستاوردهای دنیای اینترنت برای کسب‌و‌کار است.

امروزه اینترنت بستری مهم برای فرصت‌یابی و گنجینه‌ای از اطلاعات ارزشمند است. روزانه نویسندگان بسیاری مطالب و گزارشات و مشاهدات خود را در فضای مجازی به اشتراک می‌گذارند و جدیدترین روندهای کسب‌وکار(Business trends) را می‌توان به کمک ابزارهای فناورانه رصد کرد.

سرویس اطلاع‌دهی گوگل به نام گوگل الرت (Google alert) از جمله سامانه‌های بسیار مفید در این زمینه است، که به کاربران اجازه می‌دهد تا در اسرع وقت موضوعات مورد علاقه خود را دنبال کنند و به روزآمدترین اطلاعات درآن حوزه دسترسی پیدا کنند. [آشنایی با 10 ابزار مهم گوگل]

برای مثال چنانچه به آخرین دستاورهای صنعت بسته‌بندی علاقه‌مندید، می‌توانید با معرفی این کلید واژه (packaging trends) به گوگل، از آخرین اخبار در خصوص وضعیت این صنعت در ایمیل خود آگاه شوید. چنین خدمتی موجب هوشیاری بیشتر در خصوص بازار می‌شود و اطلاعات روز آمد را به سیستم تزریق می‌کند.

یافتن فرصت‌ها نخستین مولفه‌ی نوآوری و اولین گام در پیشرفت تجاری است. پس از این مرحله می‌بایست به پرورش ایده‌ها بپردازیم و راهکار خود را با مسائل موجود بازار تطبیق دهیم. بازارها معادنی سرشار از فرصت هستند و با کمی هوشمندی و فراست رقابتی می‌توان به ایده‌هایی دست اول از آنها دست یافت. در بازارها می‌توان به روند میل و ذائقه مصرف‌کنندگان واقف شد و خلاقیت ونوآوری را متناسب با نیاز بازار درآورد.

به نظر شما از چه منابع دیگری می‌توان به ایده دست یافت و این ایده‌ها را چگونه می‌توان به پدیده‌های تجاری تبدیل کرد؟

سبز باشید.

* محقق و مشاور بازاریابی