براساس مطالعات انجام‌شده، كودك هر انسانی می‌تواند مانند یك نابغه بدرخشد.
برای بروز نبوغ در فرزندتان به سه عامل زیر توجه كنید:
ـ باور كنید كه می‌توانید نبوغ را در فرزندتان بیدار كنید.
ـ باور كنید كه فرزندتان توان آن را دارد كه یك نابغه شود.
ـ هرگز اجازه ندهید به فكرتان‌خطور كند و هرگز ابراز نكنید كه فرزندتان كم‌هوش و كم‌استعداد است.
اگر این سه نكته كلیدی را در ذهن‌تان داشته باشید، برای بیدار‌كردن نبوغ در فرزندتان آماده‌اید:
برای نبوغ فرزندتان باید چهار قدم اساسی بردارید:
شرایط هدایت‌كننده ایجاد
كنید. گیاه در خاك مناسب و شرایط زیست‌‌محیطی مناسب رشد می‌كند.
استعداد فرزند شما نیز در شرایط هدایت‌كننده و مناسب گل می‌كند. در این
زمینه همواره راهنمایی كنید، اما دستور ندهید. كودكان نسبت به لحن صدای
شما بسیار حساس هستند. آهنگ صدای خود را چنان تنظیم كنید كه ملایم و
ترغیب‌كننده باشد. اگر فرزندتان فشاری احساس كند، هرگز به نتایج
دلخواه نخواهید رسید.
یادگیری باید برای
فرزندتان تجربه‌ای لذت‌بخش باشد. اگر او احساس كند یادگیری به او
تحمیل شده است، دیگر برایش لذت‌بخش نخواهد بود. به او سخت نگیرید. اجازه
بدهید كودكی خود را بگذراند و از آن لذت ببرد. فرزند شما حتی اگر نابغه
باشد، باز یك كودك است كه به بازی نیاز دارد. او باید مراحل رشد خود را
بخوبی طی كند تا در آینده فردی سالم و موفق باشد.
صبور باشید. روان‌شناسان
كودك دریافته‌اند كه كودك تا شش سالگی و گاه بیشتر، به هر موضوعی
نمی‌تواند بیشتر از دو دقیقه توجه كند. یعنی كودك پس از دو دقیقه
حواسش از كاری كه شما می‌كوشید او را به آن مشغول كنید، پرت می‌شود و
سرگرم بازی با عروسك خود می‌شود. مجبورش نكنید به انجام كار مورد‌نظر
شما ادامه دهد، زیرا فقط باعث آزار او می‌شوید.
دانش را با عشق همراه
كنید. والدین مانند همه انسان‌ها میل به ابراز اشتیاق و تعصب بیش از حد
دارند، لذا گاهی خود و فرزندانشان را تحت‌فشار بیش از حد قرار
می‌دهند. ممكن است وقتی مشتاق و حتی نگران بیدار كردن نبوغ در
فرزندتان هستید یك عامل حیاتی را فراموش كنید و آن شادی فرزندتان
است. همیشه دانش را همراه عشق و مهربانی داشته باشید، زیرا نبوغ باید
برای كودك یك موهبت باشد، نه یك تحمیل.
توجه به نكات زیر نیز می‌تواند در بیداری نبوغ فرزندتان سهم بسزایی داشته باشد:
ـ بازی:
این افسانه را از ذهن خود بیرون كنید كه برای نابغه شدن باید فقط خواند و
مطالعه كرد. یكی از راه‌های نابغه شدن بازی است. تا می‌توانید با فرزندتان
بازی‌های خلاقانه كنید.
ـ تخیل:
به كودك اجازه تخیل و بیان آن را بدهید. هرگز تخیلات فرزندتان را هر‌قدر
هم عجیب و بی‌معنی باشد، مسخره نكنید. كودك در صورت مسخره‌شدن، در
آینده گوشه‌گیر خواهد شد و جرات نخواهد كرد از تخیلاتش استفاده كند.
اجازه دهید فرزندتان در فراخوانی رویاهایش آزاد باشد. بسیاری از
اندیشه‌های بزرگ ریشه در تخیلات عجیب دارد.
ـ استقلال:
استقلال به نبوغ قدرت می‌بخشد. فرزندتان باید احساس امنیت و استقلال
كند تا دست به كار تازه بزند. اگر قرار باشد هر كاری كه می‌خواهد
انجام دهد شما برایش انجام دهید، او هیچ‌وقت نابغه نخواهد شد. نگرانی‌تان
را با نظارت از دور كاهش دهید، نه با دخالت.
ـ برانگیختن: تشویق در گوش كودك مانند موسیقی است. از كنار هر كار خلاقانه مثبتی كه كودك‌تان انجام میدهد بی‌اعتنا رد نشوید و تشویقش كنید.
ـ نوشتن و نقاشی‌كردن:
وقتی كودك شروع به نوشتن می‌كند، ارتعاشات خاصی را كه بر اثر روند
تفكر در مغز ایجاد می‌شود، تجربه می‌كند و دلش می‌خواهد با این افكار
رابطه برقرار كند. نوشتن موجب روشنی و انسجام افكار، سازمان‌یابی و
انضباط شخصی می‌شود و نیز به كودك كمك می‌كند بهتر ارتباط برقرار
كند. نقاشی نیز برای كودك مهارت بسیار مهمی است؛ احساسات او را در
سطحی ابراز می‌كند و پیش‌درآمد نوشتن است. ابتدا كودك نابغه‌تان را
ترغیب به نقاشی كشیدن كنید. پس از این‌كه خواندن یاد گرفت، بتدریج او
را به سمت نوشتن سوق دهید.
گیاه در خاك و شرایط زیست‌‌محیطی مناسب رشد می‌كند. استعداد فرزند شما نیز در شرایط هدایت‌كننده و مناسب گل خواهد کرد
ـ بررسی علایق: كودك
خود را خوب زیر‌نظر داشته باشید. ببینید در چه زمینه‌هایی بیشتر می‌پرسد،
در مورد چه چیزهایی كنجكاوتر است، چه چیزهایی چشم او را بیشتر می‌گیرد. در
بازی‌هایش به چه چیزهایی بیشتر اشاره می‌كند. هیچ‌كس به اندازه خود او
نمی‌تواند به شما نشان بدهد كه او در چه زمینه‌ای استعداد دارد و نابغه
می‌شود.
ـ حتی اگر می‌دانید كه
او خیلی باهوش است، دائم این موضوع را به او نگویید. اگر او با این
پیش‌زمینه وارد مدرسه شود كه خیلی باهوش است و درس‌ها را خیلی ساده ببیند،
این خطر وجود دارد كه در آینده هم مواجهه با هر مساله‌ای را ساده فرض كند.
در چنین شرایطی از مواجه شدن با موقعیت‌های دشوار هراسان خواهد بود، چون
می‌ترسد دچار این تردید شود كه نكند واقعا خیلی باهوش نیست.
ـ برایش موقعیت‌های
متنوعی را برای تجربه كردن به وجود بیاورید. محیط‌های متنوع و غنی،
نه‌تنها به رشد هوش او كمك می‌كند، بلكه به او فرصت كشف استعدادهایش را
میدهد.
ـ فراموش نكنید استعدادهای فرزند شما نباید لزوما
در رشته‌های كلیشه‌ای باشد كه متاسفانه سیستم آموزشی ما خود را به آنها
محدود كرده است. فرزند شما می‌تواند در مدیریت، درك انسان‌ها، كمك به
طبیعت، تجسم انتزاعی، انواع رشته‌های هنری و ورزشی، زبان‌ها، مهارت‌های
اجتماعی و... دارای استعداد بالایی باشد كه اگر شما متوجه نباشید، شاید
هیچ‌وقت در مدرسه خود را نشان ندهد و كسی متوجه آن نشود.
محمد برومند/كارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی
