«شیر مادر غذای منحصر به فرد و ایده آلی برای کودک است.» این جمله حتما برایتان آشناست. اما این نکته که تغذیه با شیر مادر چه مزایایی می تواند در تمام زمینه های سلامت فرد داشته باشد، قابل تامل است. هوش بیشتر، اندازه مغز بزرگ تر، فشار خون بالای کمتر، کاهش استرس و کاهش احتمال ابتلا به آسم و آلرژی در دوران بلوغ از فواید مهم تغذیه با شیر مادر در سال های بعدی زندگی است. تغذیه با شیر مادر در دوران شیرخواری نیز می تواند کودک را از ابتلا به بسیاری از بیماری ها از قبیل بیماری های اسهالی، عفونت های گوش میانی و مننژیت حفظ کند و چشم انداز سالم تری را پیش روی کودک قرار دهد، بنابراین شیر مادر علاوه بر فوایدی که در همان زمان شیرخوارگی و شیردهی برای نوزاد و مادر به همراه دارد، در زمان کودکی، بلوغ و بزرگسالی نیز بسیاری از اثرات مفیدش باقی می ماند. بد نیست نگاهی به رشد قسمت های مختلف بدن کودک نوپایی که ۲ سال با شیر مادر تغذیه شده است بیندازید تا تفاوت ها را بهتر درک کنید.
موهایی به نرمی پر دارند
کودک ۲ ساله ای که با شیر مادر تغذیه شده است، موهای صاف تر و سالم تری دارد. همان طور که می دانید پروتئین از بزرگ ترین اجزای عملکردی و ساختاری سلول های موست که در ترمیم و رشد موها نقش اساسی دارد. با توجه به این که سوء تغذیه یکی از علل عمده کم مویی در کودکان است، بنابراین کمبود پروتئین و ویتامین مهم ترین بخش تغذیه کودکان در رشد مو محسوب می شود. اما بعد از ۱۲ ماهگی(یک سالگی) ۴۴۸ میلی لیتر از شیر مادر، ۴۳درصد از نیازهای پروتئینی خردسال را به طور طبیعی فراهم می کند و بنابراین می تواند در رشد طبیعی مو موثر عمل کند.
حس استقلال بیشتری دارند
شیرخوارگی زمانی است که کودک به نوعی برای رفع نیازهای تغذیه ای اش کاملا وابسته است اما همین موضوع کلیدی است برای ایجاد حس استقلال کودک. کودکانی که در مسیر طبیعی به استقلال لازم می رسند نسبت به آن هایی که مجبور به داشتن استقلال زودهنگام می شوند، در امان تر بوده و حاشیه امنیت بهتری دارند.
گوش هایشان بهتر می شنوند
کودکان در ۲ سالگی حس شنوایی بهتری دارند. علت آن هم این است که نسبت به قبل کمتر به عفونت گوش مبتلا می شوند. به علت صافی شیپور استاش در نوزادان و ارتباط آن با اسفنگترهای ضعیف حلقی نوزاد و در نتیجه تجمع قطرات شیر در پشت گوش میانی گاهی اوقات عفونت های حاد گوش میانی در نوزادان مشاهده می شود که با رعایت نکاتی از جمله توجه به زاویه سر کودک هنگام شیر خوردن این مسئله برطرف می شود.
مغزشان بهتر کار می کند
شیر مادر نوعی چربی به نام«دکا» دارد که در رشد سلول های عصبی و مغزی شیرخوار نقش مهمی را ایفا می کند که البته این چربی در شیر خشک وجود ندارد. هم چنین در شیر مادر، اسیدی به نام«آراشیدونیک» وجود دارد که آن هم در رشد سلول های عصبی و مغزی کودک تاثیرگذار است. کودکانی که ۲ سال کامل شیر مادر خورده اند در مقایسه با آن هایی که با شیر خشک تغذیه شده اند یا مدت زمان کمتری از شیر مادر استفاده کرده اند قدرت فکری و ذهنی بالاتری دارند. نقش موثر و مفید شیر مادر در رشد ذهنی کودکان ناشی از وجود همین اسیدهای چرب اشباع نشده ای است که در این شیر یافته شده است.
از غذا کمتر ایراد می گیرند
کودکانی که با شیر مادر تغذیه کرده اند کمتر از غذا ایراد می گیرند. در اصل یکی از چیزهایی که می تواند از دمدمی مزاج شدن کودک شما جلوگیری کند، شیر مادر است. شیر مادر همان چیزی است که همچنان با کیفیت باقی می ماند. مسلما بعد از ۱۲ ماه تغذیه با شیر مادر یکباره این مایع تبدیل به چیزی غیرقابل خوردن نخواهد شد هر چند که بسیاری از غذاهای جامد ممکن است به این حال و روز بیفتند.
خوش سفرترند!
این مزیت بیشتر متوجه مادران است. برای مادری که کودکش با شیر او تغذیه می کند نقل و انتقال و حتی مسافرت بسیار راحت است. در واقع تغذیه با شیر مادر بسیار سبک تر از حمل شیشه شیر و شیر خشک و دیگر لوازم مورد نیاز تغذیه کودک است. علاوه بر این، در این حالت مادر از کیفیت و تازگی تغذیه کودک اطمینان بیشتری دارد.
دندان هایشان محکم تر می شود
مکیدن انگشت شست در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند بسیار کمتر اتفاق می افتد و احتمال این که دندان های آن ها دچار نامرتبی شود، کمتر است. فک و دندان های کودک با مکیدن شیر مادر تقویت شده و رشد مناسبی در آینده خواهد داشت. تجربه نشان داده است، کودکانی که در ۲سال اول زندگی از سینه مادر شیر می خورند، فک قوی تر و دندان های سالم تری نسبت به دیگر کودکان دارند. پستانک و شیشه شیر با فرم فیزیولوژیکی سینه مادر تفاوت زیادی دارد و استفاده مکرر از این وسایل موجب جلوزدگی فک کودک می شود. کودکانی که از شیشه شیر استفاده می کنند مدام در حال شیر خوردن هستند و شیر به صورت مستمر روی دندان های آنها جریان دارد که موجب از بین رفتن بهداشت دهان و پوسیدگی دندان های کودک می شود. کودکانی که از سینه مادر تغذیه می شوند، شیر خوردنشان روند منظم تری داشته و علاوه بر سلامت جسمی، فک و دندان سالم تری خواهند داشت. این کودکان در بزرگسالی فک، صورت و چهره متقارن تری خواهند داشت.
سوی چشم هایشان بیشتر می شود
چشم مانند مغز در مورد بافت های عصبی مانند هم عمل می کند و بنابراین کودکی که شیر مادر می خورد دید قوی تری دارد. هم چنین بعد از ۱۲ماهگی، ۴۴۸ میلی لیتر از شیر مادر ۷۵ درصد از ویتامین A مورد نیاز کودک در این سن را فراهم می کند. ویتامین A در واقع به وسیله رتینای چشم ایجاد می شود و برای روشنایی کم و دید رنگی بسیار لازم و ضروری است. شیر مادر حاوی اسیدهای چرب و اسید آراشیدونیک است و DHA از ترکیبات اصلی شبکیه بوده و وجود آن در شیر مادر باعث افزایش بینایی می شود. در نوزادان زودرس به علت کم بودن اسیدهای چرب در شیر مادرشان، مشکلات بینایی بیشتری نسبت به نوزادان طبیعی به وجود می آید.
در برابر بیماری مقاوم ترند
در یک سالگی، سیستم ایمنی بدن کودک تنها ۶۰ درصد از کارایی سطح سیستم ایمنی یک بزرگسال را دارد. اما آنتی بادی های موجود در شیر مادرهمچنان مقاومت کافی را برای دوره نوپایی فراهم می کند. در حقیقت فواید«ایمونولوژیک» شیر مادر در طول سال دوم و سوم شیرخوارگی نیز افزایش پیدا می کند. ایمونوگلوبولین ها و گاماگلوبولین ها به صورت زنده در شیر مادر وجود دارند و مصرف خوراکی آن می تواند به صورت موضعی حتی با عفونت های دستگاه گوارش مقابله کند. هم چنین شیر مادر حاوی ماکروفاژهای زنده است که با عفونت ها مقابله می کند. شیر مادر آنتی کورها(سلول های ایمنی اختصاصی) یا پادتن هایی را علیه بسیاری از بیماری های شایع به صورت سیستمی برای شیرخوار تهیه می کند. مثلا اگر مادر سرما خورده باشد یا دچار عفونت ساده ای شود، آنتی بادی های تولیدشده، وارد شیر مادر می شود و مثل یک واکسن به شیرخوار ارائه می شود.
استحکام استخوان ها
کلسیم ماده معدنی مهم استحکام استخوان هاست. بعد از ۱۲ ماهگی، ۴۴۸میلی لیتر از شیر مادر حدود ۳۶ درصد از کلسیم مورد نیاز کودک نوپا را به طور طبیعی فراهم می کند و بنابراین تا حدود زیادی از بروز پوکی استخوان در بزرگسالی پیشگیری می کند.
وزن مناسب
کودکانی که با شیر مادر تغذیه می کنند برای مدت طولانی لاغر می مانند و ریسک کمتری برای ابتلا به چاقی دارند. هر چه دوران استفاده کودکان از شیر مادر طولانی تر باشد و دیرتر خوردن غذاهای معمولی و جامد را آغاز کنند، احتمال ابتلا به چاقی در بزرگسالی برای آن ها کمتر است. بیشتر کودکان در روزهای بیماری به ویژه در جریان اسهال، استفراغ و تب کم اشتها هستند ولی معمولا اشتهایشان نسبت به تغذیه با شیر مادر حفظ شده یا حتی بیشتر می شود، بنابراین این منبع مهم آب و غذا در روزهای بیماری از شدت کاهش وزن آنان می کاهد و به بهبودشان کمک می کند. به سبب ویژگی های موجود در شیر مادر، شیرخوار پرخوری نمی کند و خوب وزن می گیرد.
بدنی قوی تر
بیشتر کودکان در حال بازی دچار جراحت یا کبودی می شوند. در این میان شیر مادر یکی از بهترین مسکن ها هنگام ضربه، کبودی و خون مردگی است.
مقاومت در برابر کم آبی
بچه هایی که با شیر مادر تغذیه می کنند کمتر احتمال بیمار شدن شان وجود دارد و اگر آن ها دچار بیماری شوند و نتوانند مایعات دیگری را بنوشند، شیر مادر می تواند آب بدن آن ها را حفظ کند. متاسفانه کودکانی که با شیر مادر تغذیه نمی شوند، بیشتر بیمار می شوند. هنگام بیماری کودکی که با شیر خشک تغذیه می کند، والدین سعی می کنند به او آبرسانی کنند اما وقتی این روش کارساز نیست اقدامات پزشکی در بیمارستان باید انجام شود که ممکن است عفونت های دیگر را به همراه داشته باشد. با استفاده از تغذیه با شیر مادر، والدین تقریبا همیشه می توانند به کودک کمک کنند. ضمن آن که مادر در این حالت احساس بهتری از این که در شرایط بیماری کودکش به او کمک می کند، دارد.
منبع: مجله سیب سبز
