خواص غذایی و سلامتی :

برگ اسفناج از نظر طب قدیم ایران كمی سرد است و برخی عقیده دارند كه متعادل است، یعنی نه سرد است و نه گرم.

1) برگ اسفناج منبع غنی ویتامین A  ، B3 ،C  و آهن و پتاسیم می باشد.

2) بدن را قلیایی می كند.

3) خنك كننده است و برای پایین آوردن تب مفید است.

4) ورم روده كوچك را رفع می كند.

5) برای ورم ریه مفید است.

6) ملین است و یبوست را برطرف می كند.

7) برای لاغر شدن  و كم كردن وزن مفید است.

8) اسفناج به دلیل داشتن ماده ای بنام اسپیناسین، هضم غذا را تسریع می كند. این ماده باعث تحریك معده و ازدیاد ترشحات آن می شود.

9) خوردن اسفناج پخته یا بورانی در رفع تشنگی موثر است.

10) غرغره آب خام یا پخته ی اسفناج، برای از بین بردن ورم و درد گلو مفید است.

11) برای رفع سرفه های خشك ،برگ اسفناج را با جو پوست كنده و روغن بادام بپزید و بخورید.

12) آش اسفناج با گشنیز ، برای سردردهایی كه ناشی از سوء هاضمه و اختلال دستگاه گوارش است، مفید می باشد.

13) اگر آش اسفناج را با آب لیمو و سماق یا آب غوره بخورید، سردردهای ناشی از اختلال كیسه صفرا را برطرف می كند.

14) خوردن اسفناج از سرطان جلوگیری می كند، مخصوصا در افرادی كه به مصرف الكل و سیگار عادت دارند.

15) تحقیقات دانشمندان نشان داده است كه اسفناج در پیشگیری از سرطان روده بزرگ، معده،  پروستات،  ‌حنجره و رحم موثر است.

16) اسفناج، كلسترول خون را پایین می آورد.

17) بهترین دارو برای كسانی است كه مبتلا به كم خونی هستند.

18)  اسفناج مانند جارو، روده بزرگ را تمیز می كند.

19) ترشحات لوزالمعده را افزایش می دهد.

20) اسفناج، سبزی مفیدی برای تقویت اعصاب است.

21) اسفناج پخته، برای رفع بیماری آسم  و گرفتگی صدا بسیار موثر است.

22) رماتیسم و نقرس را درمان می كند.

23) برای زیاد كردن شیر در مادران شیرده  موثر است.

24) سابقا نوعی شربت از  اسفناج تهیه می شد كه در معالجه خونریزی ها و كم خونی از آن استفاده می كردند.

25) تخم اسفناج ملین و خنك كننده است.

26) تخم  اسفناج برای برطرف كردن ورم كبد و یرقان  مفید است.

27) اسفناج، تعداد گلبول های قرمز خون را افزایش می دهد.

28) اسفناج،چون دارای كلروفیل است، عضلات روده را تحریك كرده و تخلیه مدفوع را آسان می كند.

29)  اسفناج اسیدیته ی خون را کم می کند و عضلات و استخوان ها را تقویت می نماید.

30) رعشه و بوی بد دهان  را از بین می برد.

31) قوت غذایی اسفناج از سایر سبزی ها بیشتر است، مشروط بر اینکه آب آن را دور نریزید و از ساقه های نازک و نورسته ی آن در سالاد استفاده کنید.

32) باعث افزایش اشتها به خصوص در کودکان می شود.

33) برای معالجه کک و مک، اسفناج را در روغن زیتون قرار دهید و بعد روی صورت بگذارید.

روش صحیح نگهداری نان

1- چیدن نان های داغ بر روی هم، کپک زدگی را تسریع، فساد زدگی را تسهیل و ضایعات نان را تشدید می کند؛

2- قبل از سرد شدن کامل نان ها، آنها را دسته نکنید. نان سرد شده را نیز در پلاستیک دربسته بگذارید.

3- حرارت نان باعث کپک زدگی زودرس آن می گردد. از دسته کردن نان داغ جداً بپرهیزید؛

4- نان خوب مستلزم داشتن آرد با کیفیت، نانوای خوب و نگهداری صحیح است؛

5- همان گونه که بعضی از برنج ها پخت خوبی ندارند، آرد نامرغوب نیز پخت خوبی نخواهد داشت؛

6- دادن نان کپک زده به گاوها مضر و سرطان زا است. در ضمن موجب آلوده شدن شیر آنها می شود؛

7- در ایجاد ضایعات نان، مردم 20 درصد، نانوایان 30 درصد و آرد مصرفی 50 درصد تأثیر گذارند؛

8- خرید نان مازاد بر نیاز روزانه، یکی از علل افزایش ضایعات نان است. از خرید نان اضافی خودداری کنید؛

 چیدن نان های داغ بر روی هم، باعث کپک زدگی زودرس آن می گردد. از دسته کردن نان داغ جداً بپرهیزید.

9- از خوردن نان سبوس دار در وعده های غذای خود غافل نشوید؛ مصرف نان سبوس دار در هر وعده ی غذایی 30 تا 40 درصد خطر ابتلا به بیماری های قلبی و گوارشی را کاهش می دهد؛

10- خوردن نان سبوس دار مانع از جذب سریع قند و چربی در خون می گردد؛

11- نان های تیره (حاوی سبوس بیشتر) ارزش غذایی بالاتری نسبت به نان های سفید و روشن دارند؛

12- قرار دادن نان در یخچال، بیات شدن نان را تسریع می نماید؛

13- انباشته شدن نان داغ قبل از سرد شدن، باعث تغییر حالت ظاهری، بیات شدگن زودرس، تسریع در کپک زدگی، تشدید ضایعات و ایجاد بیماری گوارشی می گردد؛

14- قبل از سرد شدن کامل، نان را دسته نکنید. نان سرد شده را نیز در سفره در بسته نگهداری نمایید؛

 مصرف نان سبوس دار در هر وعده ی غذایی 30 تا 40 درصد خطر ابتلا به بیماری های قلبی و گوارشی را کاهش می دهد.

15- هنگام خرید نان حتماً یک سفره ی پارچه ای یا پلاستیکی به همراه داشته باشید؛

16- نانی که پس از سرد شدن با سفره حمل و نگهداری شود، مطبوع تر و ماندگارتر خواهد بود؛

17- هر چه سبوس آرد بیشتر، ارزش غذایی آن نیز افزون تر و هرچه سبوس آرد کمتر، ارزش غذایی آن نیز کمتر و کیفیت نان نیز پایین تر خواهد بود؛

18- بین حرارت، رطوبت و کپک زدگی رابطه ی مستقیم وجود دارد؛ در نتیجه نان هایی که به صورت داغ بر روی هم دسته شوند، محیط مناسبی را برای فساد میکروبی و کپک زدگی فراهم می سازند؛

19- آرد حاصل از گندم تازه و نارس، باعث تولید نان های سفت و بدهضم خواهد شد؛

20- نان خوب نانی است که آرد آن خوب، خمیر آن تخمیر شده، نانوایش ماهر و مصرف کننده ی آن واقف به اصول نگهداری صحیح باشد.

آیا زیاده روی در مصرف سبوس مجاز است؟

همان گونه که کاهش یا عدم مصرف سبوس برای عملکرد سیستم گوارشی مناسب نیست، افراط و زیاده روی در مصرف سبوس نیز عارضه به وجود می آورد. بنابراین توجه به نکات زیر ضروری است :

- زیاده روی در مصرف سبوس ممکن است ایجاد اسهال نماید.

- زیاده روی در مصرف سبوس منجر به انسداد روده و التهاب دیورتیکول روده می شود.

- توصیه می شود پس از مصرف سبوس، مایعات و آب فراوانی نیز مورد مصرف قرار گیرد.

پس رعایت اعتدال و میانه روی در مصرف هر نوع ماده غذایی ( هر چند که مفید باشد ) لازم و ضروری است.

فیبر و الیاف گیاهی سبوس عامل باز دارنده ی سرطان کولون

پژوهش های جدید نشان می دهد که مصرف سبوس و نان سبوس دار احتمال پیدایش سرطان کولون  و راست روده را کاهش می دهد.  سبوس موجب تخمیر و آزاد سازی ترکیبات ناشی از سوخت و ساز بدن در کولون می گردد و همین پدیده یعنی پیدایش ترکیبات ناشی از فعل و انفعالات متابولیسم، عامل باز دارنده در پیدایش سرطان روده ها و مانع حدوث بیماری های دستگاه گوارش است

 سبوس، ملین و مسهل قوی ( ضد یبوست )

یکی از پژوهشگران علوم تغذیه و فیزیولوژی دستگاه گوارش به نام جین کاربر می گوید : "در تنظیم سیستم گوارشی و رفع یبوست هیچ ماده ای با قدرت سبوس برابری نمی کند. سبوس موجب رانش مدفوع در طول لوله های روده ی کوچک و بزرگ شده و در عین حال تاثیر فراوانی بر حرکات موجی شکل روده ها دارد".

علاوه بر آن یبوست باعث جذب سموم مدفوع و ورود آنها به خون شده و خون را کثیف و غلیظ می سازد. پیداست که خون آلوده محیط مناسبی برای تغذیه ی سلول ها و نیز گلبول های سفید و قرمز نبوده و سبب تیرگی رنگ رخسار و رسوب مواد سمی در انتهای مفاصل و درد و التهاب آنها در نواحی کمر و پا می گردد. به ویژه اگر همراه با اوره و اسید اوریک بالا ناشی از مصرف زیاد مواد پروتئینی مانند گوشت های قرمز باشد ، این اثرات تشدید می شود.

یبوست بر سیستم عصبی و روابط و رفتار افراد نیز اثر می گذارد و موجب بروز عصبانیت ، پرخاشگری ، افسردگی ، تنش های روانی، خستگی های مفرط، کوفتگی بدنی، بی حوصلگی، کسالت و سرانجام پیری زودرس در اثر رادیکال های آزاد می گردد.

توصیه می شود هنگام مصرف سبوس ، از نوشیدن مایعات به ویژه آب ، آب میوه ها و نیز مصرف روغن زیتون  غافل نشوید. این مواد به اثر بخشی سبوس در حفظ سلامتی بدن کمک می کنند.

گروهی از پژوهشگران انگلیسی به سرپرستی "کومانگ" از دانشگاه کمبریج انگلیس، اقدام به مقایسه ی اثرسبوس و اثرات هویج  ، کلم  و سیب  در تنظیم حرکات دودی شکل روده در میان 19 هزار فرد سالم و طبیعی نمودند و به این نتیجه رسیدند که اگر چه سبزیجات و میوه اثرات ملین خوبی در روده های انسان دارند، اما میزان این اثر هرگز به پای تاثیر سبوس بر روده ها نمی رسد.

پژوهشگران دانشگاه کمبریج به این نتیجه رسیدند که مصرف روزانه ی 50 گرم سبوس، وزن مدفوع و سهولت خروج آن از روده ها را دو برابر می کند.

برای دستیابی به چنین اثری باید 5 فنجان هویج یا کلم پخته یا 11عدد سیب خورده شود تا اثر 50 گرم سبوس را در بدن داشته باشد.

در طی پژوهشی دیگر روشن شده که مصرف روزانه 15 گرم سبوس به اضافه ی مصرف انواع غذاهایی مانند دانه های گیاهی، شیر  یا سیب زمینی  منجر به درمان 60 درصد از مبتلایان به یبوست گردیده است.

کشفیات جدید علمی در خصوص فواید سبوس

هم اکنون پزشکان اتفاق نظر دارند که سبوس مهم ترین راه درمان طبیعی یبوست به شمار می رود . جلوگیری از یبوست نیز از بروز بواسیر ، التهاب دیورتیکول (کیسه ای مدوربه اشکال و اندازه های مختلف است که در جدار داخلی روده ایجاد می شود)، سرطان کولون، شقاق، فیستول، شکاف بافت معده و عفونت های دستگاه گوارش (که غالباً در میان افراد مسن مشاهده می گردد) پیشگیری می کند.

بر اساس پژوهش های مختلف ، سبوس غنی ترین منبع غذایی فیبر و الیاف گیاهی محسوب می شود. این فیبر و الیاف را که بیشتر مواد سلولزی و همی سلولزی می باشد، اکثر مردم می شناسند و می دانند که مصرف آن موجب افزایش حجم مدفوع می گردد. افزایش حجم مدفوع عامل اساسی مبارزه با یبوست و بیماری کولون و پیدایش سرطان کولون می باشد.

البته باید گفت که فیبرهای گیاهی به دو نوع محلول و نامحلول تقسیم می شوند. سبوس گندم جزء فیبرهای غذایی نامحلول است که در جلوگیری از یبوست و سایر بیماری های روده بزرگ تاثیر زیادی دارند. 

سبوس جو و برنج جزء فیبرهای محلول می باشند که اثر زیادی در کاهش کلسترول خون دارند.

 

لوسیون شنبلیله

 

مواد لازم:

تخم شنبلیله	20 گرم
آب مقطر	150 سی سی
گلاب	40 سی سی

طرز تهیه:

- تخم شنبلیله(تصویر بالا) را طوری آسیاب کنید که به پودر تبدیل شود.

- سپس آب مقطر در حال جوش را روی آن ریخته و بگذارید با در بسته سرد شود.

- پس از سرد شدن، گلاب را به آن اضافه کنید.

- در انتها محلول آماده شده را در شیشه ای قهوه ای رنگ ریخته و با در بسته در محلی خنک نگهداری کنید.

طریقه ی مصرف:

- دو تکه پنبه را در این محلول مرطوب کنید و روی پلک چشم بسته قرار دهید. سپس دستمال تیره رنگی را روی این پنبه ها قرار دهید تا چشم استراحت کند.

استفاده از این محلول برای برطرف کردن التهاب چشم ها و تورم پلک ها که بر اثر خستگی زیاد و حساسیت شدید به نور به وجود آمده اند، مفید است.

 خواص شیره درخت انجیر

شیره درخت انجیر طعم تلخ و سوزنده ای دارد:

- مسهل بسیار خوبی است .

- دارای دیاستازهای مختلفی است و برای نرم و ترد كردن گوشت به كار می رود.

- اگر شیره درخت انجیر ( شیرابه سفید انتهای دم میوه یا دم برگ ) را به مدت چند روز روی زگیل یا میخچه پا بگذارید، آن را از بین می برد.

- اگر شیره درخت انجیر را با زرده تخم مرغ یا روغن مخلوط كنید و روی زخم ها بگذارید ، باعث التیام آنها خواهد شد .

- ضماد شیره درخت انجیر با شنبلیله برای رفع نقرس مفید است.

- برای معالجه جراحت های پوستی ، ضمادی از شیره درخت انجیر با آرد جو درست كرده و روی آنها بگذارید.

- مالیدن شیره درخت انجیر بر روی سر از ریزش مو  جلوگیری می كند.

 خواص برگ انجیر

- برگ پخته درخت انجیر ملین است .

- برای برطرف كردن ورم های بدن، برگ انجیر را روی این قسمت ها بگذارید .

- برگ درخت انجیر را در آب جوش ریخته و بگذارید كمی سرد شود. سپس آن را داخل یک لگن بریزید و داخل آن بنشینید که بواسیر دردناك و متورم را درمان می كند.

- جوشانده برگ درخت انجیر شكم درد را برطرف می كند.

- دم کرده برگ های درخت انجیر به مقدار 26 گرم تا30 گرم در یک لیتر آب، مُسکّن است و برای معالجه سرفه تجویز می شود.

- برگ تازه انجیر برای التیام جراحات و زخم ها و جوش خوردن سریع زخم های سطحی موثر است. می توان برگ تازه را به مدت کمی روی زخم های سطحی گذارد.

- جوشانده ساقه های جوان درخت انجیر، آب اضافی را از بدن خارج می كند.

- برای درمان اسهال های ساده و خون ریزی های مختلف از جوشانده پوست تازه درخت انجیر استفاده كنید.