پیشگیری

بهترین راه برای جلوگیری از بروز برونشیت چیست؟ شستن دست‌ها کمک می‌کند تا از انتقال بسیاری میکروب‌ها که موجب بروز این مشکل می‌شود، جلوگیری به عمل آید—مخصوصاً در فصل سرما و سرماخوردگی.

اگر سیگار نمی‌کشید، هیچوقت آنرا شروع نکنید! و اگر سیگار می‌کشید، سعی کنید آن را ترک کرده یا کم کنید. سعی کنید در معرض افراد سیگاری قرار نگیرید زیرا حتی این مسئله هم شما را دربرابر عفونت‌های ویروسی آسیب‌پذیر کرده و گرفتگی داخل مجراهای هوا را بیشتر می‌کند. حتماً به اندازه کافی استراحت داشته باشید و خوب غذا بخورید تا بدنتان بتواند به خوبی با بیماری‌ها مقابله کند.

وقتی فرزندتان نیاز به پیوند قلب دارد

اگر فرزندتان به پیوند قلب نیاز پیدا کرده باشد احتمالاً یکدفعه احساسات مختلفی را تجربه می‌کنید، عصبانیت، ناراحتی، سردرگمی و خستگی. این احساسات ممکن است بسیار قوی شوند، مخصوصاً اگر فرزندتان منتظر یک قلب جدید باشد.

خوشبختانه، کودکان بسیاری که پیوند قلب انجام می‌دهند می‌توانند زندگی نرمالی داشته باشند و وقتی از جراحی ریکاور شدند، به سلامت به زندگی خود ادامه دهند. در طولانی مدت، لازم است که برای جلوگیری از بروز مشکلات داروهایی مصرف کنند و مرتب برای چکاپ نزد دکتر بروند تا عملکرد قلبشان بررسی شود.

طی این دوران سخت، بهترین راه برای مراقبت از فرزندتان این است که آگاه باشید و با دکتر فرزندتان ارتباطی مستقیم و باز داشته باشید. درصورت لزوم برای اینکه مطمئن شوید فرزندتان می‌فهمد که اتفاقی قرار است برای او بیفتد با او حرف بزنید و برای مشکلات پیش روی خود آماده باشید.

زندگی با قلبی سالم تا پایان عمر

کودکان زیادی که پیوند قلب انجام می‌دهند زندگی سالمی را دنبال می‌کنند. برخی از آنها حتی از قبل هم حالشان بهتر می‌شود. ازآنجاکه هیچکس نمی‌تواند پیش‌بینی کند که قلب جدید چه مدت به فعالیت ادامه می‌دهد، فرزندتان باید تلاش کند تا قلب خود را سالم نگه دارد.

او باید برنامه دارویی خود را به نحو احسن دنبال کند. انجام اینکار ممکن است دشوار باشد، مخصوصاً برای کودکانی که در سنین پایین هستند. همچنین باید علائم فرزندتان مثل تب، خستگی، مشکل در تنفس، استفراغ، افزایش وزن و کم‌اشتهایی را خوب بررسی کنید. درصورت مشاهده این علائم یا علائم دیگر، بلافاصله با پزشک او تماس بگیرید. همچنین باید فرزندتان را تشویق کنید خوب ورزش کند و خوب غذا بخورد.

در طولانی مدت نیاز به چکاپ‌های منظم برای کنترل مشکلات است. این چکاپ‌ها اول مکررتر انجام می‌گیرد و به تدریج کمتر می شوند تاجاییکه به یک یا دوبار در سال می‌رسند.

اصول سرطان

بیشتر مردم فکر می‌کنند سرطان برای نوجوانان پیش نمی‌آید. سرطان در بزرگسالان متداول‌تر است و احتمالاً کسانی را می‌شناسید که سرطان گرفته باشند، مثل سالخوردگان فامیل یا یکی از دوستان خانوادگی. اما نوجوانان هم ممکن است به بعضی از انواع سرطان مبتلا شوند. اگر می‌خواهید بیشتر درمورد سرطان اطلاعات پیدا کنید، مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

کنار آمدن و بهبودی از سرطان

کنار آمدن با سرطان و درمان‌های آن می‌تواند برای مدتی در زندگی عادی بیمار اخلال ایجاد کند. معمولاً لازم است که بیماران سرطانی از جاهای مختلف پشتیبانی و مراقبت بگیرند. مثلاً نوجوانان سرطانی لازم است که در منزل توسط معلم خصوصی درس بخوانند و به بزرگسالان سرطانی نیز لازم است که در کارهای خانه و شغلشان کمک شود. و بسیاری از افراد نیز از مشاوران متخصص درمورد جنبه احساسی کنار آمدن با بیماریشان کمک می‌گیرند.

ممکن است بشنوید که دکترها درمورد پیش‌بینی بیماری فرد سرطانی صحبت کنند. پیش‌بینی بیماری برآوردی از میزان خوب بودن جریان درمان بیمار و درصد احتمال برگشت آن است.

پس از جراحی یا درمان با شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی، دکتر آزمایشاتی انجام می‌دهد تا ببیند سرطان هنوز وجود دارد یا خیر. اگر هیچ علائمی از سرطان مشاهده نشد، آنگاه فرد وارد دوره نقاهت می‌شود. دوره نقاهت هدف بیمار در زمانی است برای درمان به بیمارستان می‌رود. گاهی‌اوقات، لازم است برای مدتی درمان‌های اضافی مثل شیمی‌درمانی، برای افرادیکه در دوره نقاهت از بیماری به سر می‌برند انجام شود تا از برگشت سلول‌های سرطانی جلوگیری شود.

چه مدت پس از طلاق می‌توان دوباره وارد رابطه شد؟

به‌ تازگی طلاق گرفته اید و نمی‌دانید چه مدت باید بگذرد تا آمادگی وارد شدن به یک رابطه جدید را پیدا کنید. آیا یک ماه بعد از طلاق برای یک آشنایی جدید خیلی زود است؟ آیا یک مادر یا پدر مجرد بودن بر فرزندتان تاثیر منفی می‌گذارد؟

نکاتی برای شروع رابطه جدید پس از طلاق

دلیلش را پیدا کنید. باید اول به درون خودتان و همسرتان نگاه کنید. آیا ازدواجتان بخاطر اعتیاد یا رفتارهای آزاردهنده همسرتان، خودتان یا هر دو شما برهم خورده است؟ وقتش رسیده که دیگر با خودتان صادق باشید. لازم نیست کسی بفهمد که شما درمورد دلیل طلاقتان چه فکر می‌کنید. بعد از اینکه اینکار را کردید بعد می‌توانید تصمیم بگیرید که چه جور آدمی باید باشید و می‌خواهید با چه جور آدمی رابطه جدیدتان را آغاز کنید.

تابحال چند رابطه داشته‌اید و چه تعداد از آنها جدی بوده‌اند و کدامیک را فکر می‌کرده‌اید بادوام باشد اما اینطور نشده است؟ اینها چیزهایی هستند که باید به آن فکر کنید تا مطمئن شوید که فقط جذب ویژگی‌های ظاهری فرد جدید نشده‌اید. اگر بخواهید با کسی ازدواج کنید باید به دنبال زیبایی درونی او باشید. با این روش مطمئن خواهید شد که رابطه با این فرد جدید آخرین رابطه شما خواهد بود و اینبار دیگر طلاق و جدایی پیش نخواهد آمد.

شما تنها نیستید. بااینکه تصور می‌کنید بعد از جدا شدن از همسرتان واقعاً تنها شده‌اید اما اینطور نیست. فرزندانتان نیز همینطور فکر خواهند کرد. ممکن است نیاز شما فقط صمیمیتی باشد که از این فرد جدید دریافت می‌کنید اما نیازهای فرزندانتان بسیار بیشتر از این حرف‌هاست—آنها به هر دو والدینشان نیاز دارند. پدر یا مادر خوب بودن زمانی اتفاق می‌افد که هر دو والدین به بزرگ کردن بچه‌ها کمک کنند.

چه ‌زمان بعد از طلاق می‌توان وارد رابطه جدید شد؟

طلاق گرفتن یکی از سخت‌ترین شرایطی است که یک نفر می‌تواند گرفتار آن شود. قبل از اینکه وارد یک رابطه جدید شوید، باید اول مطمئن شوید که قلب و فکرتان هر دو به این نتیجه رسیده‌اند که با همسر سابقتان برهم زده‌اید یا نه. اگر اینطور نباشد، ممکن است لازم باشد که کمی به خودتان زمان بدهید و از وارد شدن به هر رابطه جدیدی خودداری کنید. باید اول رابطه بد قبلی را فراموش کنید تا بتوانید دوباره کسی را دوست داشته باشید.

برقراری رابطه‌های اینترنتی: می‌توان گفت در این زمانه هر کسی حداقل یکبار رابطه اینترنتی را تجربه کرده است. اما همه از آن برای پیدا کردن فرد موردنظر خود در زندگی استفاده نمی‌کنند. بعضی‌ها فقط می‌خواهند با آدم‌ها و شخصیت‌های بیشتری آشنا شوند. ازآنجا که شما به تازگی یک ازدواج بد را پشت سر گذاشته‌ اید، می‌توانید از فضای مجازی اینترنتی استفاده کنید تا ببینید اصلاً برای یک رابطه جدید احساس آمادگی می‌کنید یا نه. ممکن است همین که بفهمید فقط شما نیستید که ازدواجی بد داشته‌اید و آدم‌های زیادی مثل شما وجود دارند، احساس بهتری پیدا کنید.

چه مدت است که با این فرد جدید وارد رابطه شده‌اید؟ یادتان باشد که تقریباً هرکسی وقتی برای اولین بار با کسی آشنا می‌شود حس خوبی دارد. همیشه تصور می‌کنیم این فرد جدیدی که با او آشنا شده‌ایم فردی فوق‌العاده است. آنچه باید بفهمیم این است که با هسر قبلیمان نیز همین احساس را داشته‌ایم.

قبل از اینکه خود را متعهد کنید: شروع یک رابطه جدید همیشه مفرح است اما با گذشت زمان رابطه کمرنگ‌تر می‌شود. خیلی مهم است که مطمئن شوید رابطه معمولی با این فرد جدید با وارد شدن به یک رابطه متعهد متفاوت است. اینکه چه زمان دوباره وارد یک رابطه جدی شوید به خودتان بستگی دارد چون هیچ قانونی عمومی برای آن وجود ندارد. بااینکه بیرون رفتن و رابطه برقرار کردن با فردی جدید هیچ اشکالی ندارد اما باید به اندازه کافی به خودتان زمان بدهید تا با این فرد جدید خوب آشنا شوید تا قلبتان دوباره شکسته نشود. باید از اشتباهاتتان درس بگیرید تا نگذارید اتفاقات بد گذشته دوباره تکرار شود.

نگرش مثبت خود را نشان دهید. شما دیگر در آن رابطه بد گذشته نیستید. پس خوشحال باشید. علاوه ‌براین خیلی مهم است که دیگران شما را فردی مثبت و شاد ببینند، این باعث می‌شود اجتماعی‌تر شوید و درنتیجه افراد خوب زیادی را به سمت خودتان جذب کنید.

زمان دادن به خودتان بعد از جدایی به شما کمک می‌کند از بروز یک رابطه بد دیگر جلوگیری کنید و بتوانید شرایطی پیدا کنید که دوباره عاشق شوید.

رمضان؛ فرصتی برای نزدیکی هرچه بیشتر به خالق

ماه مبارک رمضان فرصتی ارزشمند و مغتنم برای تهذیب و همینطور پالایش روح و روان است. ماه سلوک و زدودن زنگارهای شیطانی از آیینه دل و برافروختن چراغ معرفت در شبستان وجود است، فرصتی برای تلاوت و تدبر و زمان دعا خواندن و تحول است.

در ماه مبارک رمضان عاشقان واقعی از سفره پرفیض الهی بهره مند شده و مشام جان را با عطر عبادت و معنویت می نوازند.

آثار و برکات روزه از منظر اهل بیت

پیامبر اکرم (ص)

پیامبر خدا فرمود: صوموا تصحوا . روزه بگیرید تا صحت و سلامتی خویش را تضمین کنید .

حضرت رسول در روایت دیگری می فرماید : لکل شیء زکاة و زکاة الابدان الصیام . برای هر چیزی زکاتی است و زکات بدنها روزه است.

حضرت علی (ع)

امام در قسمتی از خطبه ای می فرماید : و مجاهدة الصیام فی الایام المفروضات ، تسکینا لاطرافهم و تخشیعا لابصارهم ، و تذلیلا لنفوسهم و تخفیفا لقلوبهم ، و اذهابا للخیلاء عنهم و لما فی ذلک من تعفیر عتاق الوجوه بالتراب تواضعا و التصاق کرائم الجوارح بالارض تصاغرا و لحوق البطون بالمتون من الصیام تذللا.

با روزه گرفتن های دشوار، در روزهایی که واجب است، اندامها با این کار آرام می گیرند و دیده ها خاشع و جانها خوار می گردد و دلها سبک می شود و خودبینی از ایشان به وسیله این عبادتها زدوده می گردد و با گزاردن چهره های شاداب با تواضع بر خاک و با نهادن مواضع سجده بر زمین خود را در مقابل خدا خرد می نمایند و اینکه با روزه داری شکمها به پشت می رسند.

حضرت علی (ع) در جای دیگری می فرماید: والصیام ابتلاء لاخلاص الخلق. روزه برای آزمایش نمودن اخلاص مردم است.

امام رضا (ع) و روزه

وقتی از امام رضا (ع) درباره فلسفه روزه می پرسند ، می فرماید : همانا مردم مأمور به روزه گرفتن شدند تا درد و ناگواری های گرسنگی و تشنگی را دریابند و آنگاه استدلال کنند بر سختی های گرسنگی و تشنگی و فقر آخرت که پیامبر اکرم در خطبه شعبانیه فرمود " واذکروا بجوعکم و عطشکم جوع یوم القیمة و عطشة"؛ به وسیله گرسنگی و تشنگی از روزه داریتان ، گرسنگی ها و تشنگی های روز قیامت را به یاد آورید ، که این یادآوری انسان را به فکر تدارک برای قیامت می اندازد تا جد و جهد بیشتری در کسب رضای خدا بنماید .

امام رضا (ع) در جایی دیگر درباره فلسفه روزه این چنین می فرماید : علت روزه برای درک درد گرسنگی و تشنگی است تا بنده ، ذلیل ، متضرع و صابر باشد . همچنین در روزه شکستگی شهوات وجود دارد .

مقام روزه دار

امام صادق(ع) در رابطه با صبر روزه دار می فرماید: هیچ روزه داری نیست که بر گروهی که مشغول غذاخوردن هستند حاضر شود مگر اینکه اعضا و جوارح او تسبیح پروردگار می کنند و ملائکه بر او درود و رحمت می فرستند که درود ملائکه نیز به معنای استغفار است.

روزه، سپری پولادین

روزه عاملی برای تقویت اراده و نماد شخصیت انسانی است. فردی که اراده اش با بهره گیری از آثار و تبعات روزه تقویت شده می تواند کارهای بزرگ را به خوبی انجام دهد و برای چنین انسانی به منظور رسیدن به خیر، نیکی و سعادت هیچ مانعی وجود ندارد .

روزه در ماه رمضان انسان را درد آشنا می کند، چنین انسانی بیش از پیش شرایط نیازمندان را درک خواهد کرد، رسیدن به چنین جایگاهی موقعیتی بسیار مناسب برای ارائه خدمات مطلوب به نیازمندان جامعه و همچنین دستگیری از آنان است .

در ماه رمضان انسانها بیش از هر زمان دیگری به خدا توجه دارند، به همین دلیل در این ماه به خوبی می توان در راستای رفع فقر مادی و به ویژه فقر معنوی گامهای ارزنده ای برداشت. بی تردید استفاده از چنین فرصتی که هر سال در اختیار انسانها قرار می گیرد از ارزشهایی است که نباید نادیده گرفته شده و آن را از دست داد.

روزه و حکمت آن

احکام و دستورات وحیانی اسلام با توجه به حوزه تأثیرات آنها به دو گروه فردی و اجتماعی تقسیم می شوند. برخی مانند نمازهای مستحبی در گروه عبادات فردی و برخی دیگر مانند نمازهای جمعه و جماعت در گروه برنامه های اجتماعی قرار می گیرند. دامنه تأثیرات روزه هر دو زمینه فردی و اجتماعی را در بر می گیرد . 

زمانیکه همه مسلمانان در یک روز و ماه مشخص روزه می گیرند نشان می دهد در روزه نظم اجتماعی نهفته است و علاوه بر این مسلمانان و مؤمنان در ماه رمضان و به هنگام روزه داری اعمال و رفتار خود را نیز مورد ارزیابی قرار می دهند و از انجام معاصی دوری می کنند از این رو روزه یک مکتب تربیتی است که بر اعمال و رفتار مسلمانان تأثیر می گذارد.

روزه ای مطلوب پروردگار و مورد قبول اولیای دین است که همه جانبه بوده و آلوده به گناه و معصیت نباشد، روزه تنها نخوردن و نیاشامیدن نیست، روزه واقعی و مقبول، امساک از هر آنچیزی است که انسان را به سمت گناه سوق می دهد.

از منظر تعالیم اخلاقی و عرفانی مکتب اسلام، روزه تنها پرهیز از خوردن و آشامیدن نیست بلکه تمام اعضا و جوارح باید مصون از گناه و اشتباه باشند، در واقع روزه عبادتی پررمز و راز است که نکات سازنده بسیاری در دل آن نهفته است.

یکی از والاترین صفات اخلاقی روزه دار، تصفیه قلب و جان است از هرآنچه که رنگ و بوی غیرالهی دارد . انسانهای مؤمن برای دست یافتن به آن رنج و زحمات بسیاری بر خود هموار می سازند.

مشاهده افرادی كه در زمان روزه داری به آرامش روحی و روانی می رسند، پژوهشگران مسلمان و حتی غیرمسلمان را بر آن داشته كه به تحقیقات علمی در این زمینه دست بزنند.

در واقع براساس پژوهش های علمی، روزه داری سبب آرامش روحی شده و استرس و نگرانی را از انسان روزه دار دور می كند.این امر مسلما تنها در سایه گرسنگی و تشنگی های بی هدف و بدون احساسات پاك معنوی میسر نخواهد شد.

ارتباط معنوی انسان با معبود و توكل بر او باعث نوعی نشاط روانی در فرد می شود. در واقع آنچه كه در سیستم عصبی انسان رخ می دهد و به صورت انواع رفتارها بروز می كند، بستگی به ترشح مواد میانجی سیستم عصبی دارد.

این مواد میانجی سیستم عصبی كه نورو ترنسمیتر نام دارند با انتقال پیام های عصبی و نیز با كم و زیاد شدن باعث بروز خلق و خوی هر فرد می شوند. تكیه بر قدرتی برتر و والا با بالا بردن سطح نورو ترنسمیتر های خاصی در سیستم عصبی موجب از بین رفتن حس بی پناهی و ایجاد نوعی آرامش در فرد می شود.

محققان اروپایی با بررسی تاثیر روزه در مسائل روحی افراد روزه دار دریافتند كه با پررنگ تر شدن اصول معنوی در ماه رمضان، بسیاری از مسائل روحی آنها ازجمله وسواس، افسردگی، پرخاشگری و... كاهش چشمگیری می یابد.

روزه، تمرینی برای " نه " گفتن

یكی از اثرات روحی روزه داری، پاسخ منطقی به امیالی است كه پروردگار به آن امر و نهی كرده است. اینجاست كه انسان به خاطر آن نیروی برتر به خود"نه" می گوید. شاید در بسیاری از شرایط زندگی، نه گفتن سخت باشد، اما اگر عادت كنیم كه با خواسته خود یا دیگران موافقت كنیم، روزی فرا می رسد كه دیگر به مزاحمت های فكری خود و خواسته های نگران كننده دوستان و اطرافیان هم نمی توانیم نه بگوییم، اما در روزهای پرفیض ماه رمضان تمرین می كنیم كه با دلیل و منطق، خواسته ها را به زمان خاص خودش موكول كنیم و در مقابل آشامیدن و خوردن بگوییم باشد تا زمان افطار.

 این گونه است كه اعتماد به نفس و قاطعیت خود را نیز تقویت خواهیم كرد. محققان روان شناس معتقدند كه توانایی هر فرد در برخورد صحیح با احساسات و امیال سبب پیشگیری از آسیب های اجتماعی همچون اعتیاد می شود.هنوز فرصت هست و در روزهای باقیمانده این ماه بركت می توان خودسازی را تمرین كرد.

درهای بهشت و جهنم کدامند؟

اکنون که حقیقت معنای لفظ «در»را فهمیدی و نیز با توجه به آنچه پیش تر گفته شد رابطه بهشت و جهنم را با وجود انسان و اعمال و رفتار وی دانستی، گوییم:اگر به حاق آنچه گفتیم رسیده باشی، بدون تردید تصدیق خواهی کرد که مراد ازدرهای بهشت، مطلق اموری است که راه را برای انجام کارهای شایسته و نیک هموار کرده و موجب می شوند که از آدمی اعمال پسندیده و خوب صادر شود، ونیز حکم خواهی کرد که مقصود از درهای جهنم مطلق اموری است که راه را برای ارتکاب اعمال ناشایست و زشت باز و موجب می شوند که از آدمی کارهای ناپسندسربزند.

حال اگر بپرسی اموری که راه انجام کارهای شایسته را هموار می کنند و بدین سبب درهای بهشتند چیست؟و نیز اموری که راه ارتکاب اعمال ناشایست را بازمی کنند و بدین جهت درهای جهنم هستند کدام است؟گوییم:از آن رو که آدمی همه کارهایش را-چه خوب و چه بد-به وساطت قوایی که خدای تبارک و تعالی آنها را در وجود او تعبیه کرده است انجام می دهد، و آنها عبارتند از حواس پنج گانه ظاهری(لامسه، باصره، سامعه، ذائقه، شامه)و حواس سه گانه باطنی(متخیله، واهمه، عاقله)می توان گفت حواس پنجگانه ظاهری به اضافه قوه متخیله و قوه واهمه، در صورتی که مطیع قوه عاقله نباشند(بدون قوه عاقله)اموری هستند که راه را برای ارتکاب کارهای ناپسند هموار می کنند و درهای هفت گانه جهنمند ولی همین هفت حواس در صورتی که تحت امر قوة عاقلة واقع شوند، (به اضافه قوه عاقلة)اموری هستند که راه را برای انجام اعمال پسندیده بازمی کنند و درهای هشت گانه بهشتند و شاید به همین جهت باشد که در برخی ازنصوص دینی تعداد درهای بهشت هشت عدد و تعداد درهای جهنم هفت عدد ذکرشده است.حق تعالی در سوره حجر درباره جهنمیان می فرماید:

و ان جهنم لموعدهم اجمعین لها سبعة ابواب لکل باب منهم جزء مقسوم ; [13] به درستی که وعده گاه همه آنها جهنم است که آن را هفت دروازه است و هردروازه ای به گروهی اختصاص یافته است.»

امام باقر علیه السلام می فرماید:

«احسنوا الظن بالله و اعلموا ان للجنة ثمانیة ابواب...; [14] به خداوند گمان نیکوبرید و بدانید بهشت را هشت دروازه است.»

محقق و مدقق بی نظیر خواجه نصیر الدین طوسی-رضوان الله تعالی علیه-درفصل چهاردهم تذکره آغاز و انجام-که در اشاره به درهای بهشت و دوزخ است-چنین می فرماید:

مشاعر حیوانی-که به آن اجزای عالم ملک ادراک کنند-هفت است.پنج ظاهر و آن حواس خمسه است و دو باطن و آن خیال و وهم است، که یکی مدرک صور ویکی مدرک معانی است.چه مفکره و حافظه و ذاکره از مشاعر نیستند، بل اعوان ایشانند.

و هر نفس که متابعت هوا کند و عقل را در متابعت هوا مسخر گرداند: ارایت من اتخذ الهه هواه [15] هر یکی ازین مشاعر سببی باشند از اسباب هلاک او:

و اضله الله علی علم [16] تا حالش آن بود که: فاما من طغی و آثر الحیوة الدنیافان الجحیم هی الماوی [17]

پس هر یکی از این مشاعر به مثابت دری اند از درهای دوزخ: لها سبعة ابواب لکل باب منهم جزء مقسوم [18]

و اگر عقل-که مدرک عالم ملکوت است و رئیس آن همه مشاعر است-رئیس مطاع باشد و نفس را از هوای او منع کند تا به هر یکی از مشاعر آیتی از کتاب الهی را از عالم امری که ادراکش به آن مشعر خاص باشد به تقدیم رساند و به عقل نیزاستماع آیات کلام الهی را از عالم خلقی تلقی کند، به خلاف آن قوم که: و لو کنانسمع او نعقل ما کنا فی اصحاب السعیر. [19] این مشاعر هشت گانه که عقل باهفت حس مدرک-که مذکور شد-باشد، به مثابت درهای بهشت باشد.

و اما من خاف مقام ربه و نهی النفس عن الهوی فان الجنة هی الماوی. [20]

البته لازم است تاکید کنیم که درهای بهشت و جهنم به اموری که بدان هااشاره شد محدود نمی گردند، بلکه همان طور که در ابتدا خاطرنشان گردید:درهای بهشت، مطلق اموری است که راه را برای انجام کارهای خیر هموارمی کنند و همچنین درهای جهنم، مطلق اموری است که راه را برای ارتکاب اعمال بد باز می نمایند، ولی از آن رو که در میان اموری که انجام کارهای خیریا شر را تسهیل می کنند، حواس پنج گانه ظاهری و حواس سه گانه باطنی، نمودبیشتری دارند، مورد تاکید و اشاره قرار گرفته اند.و گرنه انحصاری در کارنیست، و می توان علاوه بر آنها چیزهای دیگری را مصداق درهای بهشت یا جهنم دانست.

درست به همین جهت است که نصوص دینی در بیان تعداد درهای بهشت وجهنم متفاوتند و در عین تفاوت همه صادق و مطابق با واقعند;زیرا، هر کدام ازآنها مساله یاد شده را از دیدگاهی معین و به اعتباری مخصوص مورد ملاحظه قرارداده است;

مثلا از جمله اموری که، راه را برای انجام کارهای خیر یا شر هموار می کنند، امام و رهبر جامعه است;یعنی اگر زعامت ملت در کف با کفایت امامی صالح قرار گیرد، راه برای انجام کارهای خیر هموار می گردد و اگر رهبری امت دردست امامی ناصالح بیفتد، راه برای انجام کارهای شر باز می شود.لذا امام صالح، امام نور و دری از درهای بهشت است و امام ناصالح امام نار و دری ازدرهای جهنم. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم درباره حسین بن علی علیهما السلام می فرماید:

«الا و ان الحسین باب من ابواب الجنة من عانده حرم الله علیه ریح الجنة [21];آگاه باشید که حسین علیه السلام دری از درهای بهشت است و هر کس با او دشمنی ورزدخداوند بوی بهشت را بر او حرام خواهد کرد.»

امیر مؤمنان علی بن ابی طالب-علیه افضل صلوات المصلین-می فرماید:

«ان للجنة احدی و سبعین بابا یدخل من سبعین منها شیعتی و اهل بیتی و من باب واحد سائر الناس [22];به درستی که برای بهشت هفتاد و یک در است که شیعیان و خاندان من از هفتاد در و دیگران از یک در آن داخل می شوند.»

امام صادق علیه السلام در خبری بعد از آن که تعداد درهای جهنم را هفت در ذکرمی کند، آنها را به هفت نفر از ائمه جور اختصاص داده و می فرماید:

«فهم ابواب لمن اتبعهم » [23] یعنی:پس آنان برای پیروان خویش درهایی ازجهنمند و راه ورود آنها را به آتش هموار می سازند.

آخرین نکته ای که در این مقطع از بحث لازم است مورد تاکید قرار گیرد این است که درهای بهشت و جهنم را در هر عالمی صوری است مناسب با همان عالم.صور ظاهری و دنیوی آنها همان هایی است که به عنوان مصادیق درهای بهشت و جهنم بدان ها اشاره شد;ولی صور باطنی و اخروی آنها صور دیگری است که در عالم آخرت مناسب با همان عالم، بروز می کنند. ای عزیز!اکنون که-با توجه به مطالب مزبور-درهای بهشت و جهنم راشناختی و با حقیقت آنها آشنا شدی، باید بدانی که اگر چشم را جهت نظر به مناظرمحرم و نامشروع بگشایی، در حقیقت دری از درهای جهنم را به روی خودگشوده ای و اگر گوش را برای استماع سخنان نامربوط و باطل باز بگذاری، درحقیقت دری از درهای جهنم را باز گذاشته ای و اگر دهان را جهت بیان، هرسخن نامربوط و باطلی باز کنی، در حقیقت دری از درهای جهنم را به روی خویش باز کرده ای.

بر عکس اگر چشم را جهت دیدن مناظر مشروع یا تشخیص راه از بیراهه بگشایی، در حقیقت دری از درهای بهشت را به روی خود گشوده ای و اگر گوش را جهت شنیدن حرف حق باز بگذاری، در حقیقت دری از درهای بهشت را بازکرده ای و اگر دهان را هت بیان کلام حق باز کنی، در حقیقت دری از درهای بهشت را به روی خویش گشوده ای.

همچنین باید بدانی که اگر ولایت امام نور را بپذیری، در حقیقت دری ازدرهای بهشت را به روی خود گشوده ای و بر عکس اگر ولایت امام نار را قبول کنی، در حقیقت دری از درهای جهنم را به روی خود باز کرده ای و همین طور دربقیه موارد.

نیز باید بدانی مقصود رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از این که فرمود:در ماه مبارک رمضان درهای بهشت باز و درهای جهنم بسته و شیاطین در حبسند، این است که خداوندتبارک و تعالی، با آداب و رسومی که در ماه مبارک رمضان مقرر کرده، راه انجام کارهای خیر را هموار و طریق ارتکاب اعمال ناشایست را مسدود و غرایز نفسانی و هواهای شیطانی را به بند کشیده است.

و همچنین باید بدانی مراد آن جناب از این که فرمود:از خداوند بخواهیددرهایی که از بهشت به روی شما باز می شود، همان طور باز، و درهایی که ازجهنم به روی شما بسته می شود، همان طور بسته و شیاطینی که در حبس واقع می شوند، همان طور محبوس بمانند، این است که از خداوند متعال درخواست کنید توفیقاتی که به سبب وقوع در ماه مبارک رمضان نصیبتان می شود و بر اساس آن اعمالی را انجام می دهید و یا گناهانی را ترک می کنید و یا خود و هواهای شیطانی خویش را به مقررات و حدود الهی مقید می سازید، بعد از ماه مبارک رمضان نیزادامه داشته باشد.

این گونه نباشد که با رفتن ماه مبارک رمضان، خیرات و برکاتی که این ماه عزیزبا خود می آورد، نیز از میان برود و اهتمامی که در انجام عبادات و ترک محرمات به خرج می دهید و کنترلی که بر هواها و غرایز نفسانی اعمال می کنید، ضعیف وکم رنگ شود.

در آخر یکی از ماه های رمضان، به یکی از دوستان گفتم:از امشب درهای بهشت به روی خیلی ها بسته می شود و در عوض، درهای جهنم به روی آنها بازمی گردد.آن دوست پرسید چگونه؟

گفتم:چگونگی آن را بگذار برای فردا هنگام اذان صبح.

آن شب سپری شد وقت اذان صبح، به سمت مسجد حرکت کردم و در بین راه آن دوست را دیدم.عطف به صحبت شب گذشته بدو گفتم:به این اتاق هاکه چراغ های آنها همه خاموش است خوب بنگر و ببین چگونه مردم خفته اندو از فرا رسیدن سحرگاه و نماز اول وقت غافل هستند.در صورتی که در شب های گذشته نزدیک اذان صبح همه این چراغ ها، روشن و مردم بیدار بودند:یکی قرآن می خواند و دیگری دعای سحر و دیگری نافله شب، یکی مسواک می کردو دیگری وضو می ساخت و دیگری آماده رفتن به مسجد و خلاصه هر کسی به صورتی در جنب و جوش و تلاش بود و با اعمال و حالاتی که داشت، درهای بهشت را به روی خویش باز کرده بود، ولی امشب و امروز همان طورکه می بینی و خواهی دید، از آن همه جنب و جوش و تلاش و آن همه اعمال وحالات، هیچ خبری نیست، ترک آن اعمال و از دست دادن آن حالات، یعنی بسته شدن درهای بهشت و بر عکس، ادامه و استمرار آنها، یعنی باز نگه داشتن درهای بهشت.

و بر همین منوال است بسته یا باز بودن درهای جهنم، یعنی در روزهای ماه مبارک رمضان اگر کسی می خواست دروغ بگوید یا غیبت بکند و یا خدای ناکرده به ناموس مردم نگاه شهوت آلود داشته باشد، با خود می گفت من روزه هستم، نباید این کارها را انجام دهم و لذا با بستن چشم و گوش و زبان و دیگراعضا از گناه، درهای جهنم را به روی خویش می بست و غرایز و شهوات ومیل های شیطانی را به زنجیر می کشید.ولی از امروز به بعد، که ماه رمضان سپری شده است بسیاری از همین مردم که در حال روزه مراقب چشم و زبان وگوش خویش بودند کم کم این محدودیت ها را از میان برداشته و قید و بندها رامی گسلند و بدین ترتیب، درهای جهنم را دوباره به روی خویش می گشایند وشیاطین امیال و شهوات را از حبس آزاد کرده و باز آنها را به جان خویش می اندازند.

باز کردن چشم و گوش و زبان به گناه، یعنی باز کردن درهای جهنم به روی خویش.رها کردن امیال و شهوات از محدودیت های شرعی، یعنی آزاد کردن شیاطین از حبس و بر عکس، نگاه داشتن اعضا و جوارح از گناه، یعنی بستن درهای جهنم، به قید و بند کشیدن غرایز و شهوات، یعنی به زنجیر کشیدن شیاطین.و استمرار این حالات و ادامه این کنترل ها، یعنی بسته نگاه داشتن درهای جهنم و در حبس ماندن شیاطین.

ماه تزکیه نفس

بنابر آنچه گفته شد گوییم:ای عزیز!اگر قصد آن داری که با اقتدار کامل برغرایز و شهوات خویش فایق آیی و در مسیر تقوا و پرهیزکاری قدم های مؤثری برداری، باید بدانی که ماه مبارک رمضان فرصت بسیار خوبی است و نباید آن را به راحتی و رایگان از کف بدهی، و نیز باید بدانی که اگر خدای ناکرده در این ماه عزیز(ماه خودسازی و تزکیه نفس)نتوانی خود را اصلاح کنی، به طریق اولی درغیر این ماه نخواهی توانست به تزکیه خویش بپردازی.

مثلا کسی که به ضعف اعصاب مبتلاست و با هزار و یک ناراحتی دست به گریبان است اگر در یک محیط آرام-که تمام شرایط فراهم و همه موانع برطرف گردیده است-نتواند یا نخواهد استراحت کند، در غیر آن محیط-که تمام موانع موجود و همه مقتضیات مفقود است-به طریق اولی نمی تواند و نخواهد توانست به استراحت بپردازد.

خدای تبارک و تعالی ماه مبارک رمضان را ماه خودسازی و تهذیب نفس قرارداده است در این ماه، تمام شرایط فراهم و همه موانع بر طرف گردیده تا مؤمنان ومسلمانان به خود پرداخته و خویش را اصلاح کنند.حال اگر من یا شما قدر آن راندانسته و از این فرصت خدادادی-آن طور که باید-استفاده نکنیم، بدون تردید درغیر این ماه نخواهیم توانست به اصلاح خویش بپردازیم و یا لا اقل جهت رسیدن به امر یاد شده با مشکلات فراوانی مواجه خواهیم گردید.

پس ای رفیق!به هوش باش و از فرصت ها حداکثر استفاده را بکن که به خداسوگند!فردا دیر است و اگر به امید آینده ای، بدان که آینده، چیز نامعلومی است، روی چیز نامعلوم حساب باز نکن که ضرر می کنی و خدای ناکرده چشم باز می کنی و می بینی جز روسیاهی و تباهی چیزی در بساط نداری.

هواهای پلید و زشت و پستت نمی دانی چه ها داده به دستت شدی هم کاسه با ابلیس ملعون به مکرش هر دو دست از پشت بستت چو شیطان در وجودت خانه کرده به حکم وی بود خیز و نشستت زدوده از دلت یاد خدا را ربوده از کفت عهد الستت تو کی پیروز بودی بر هریمن که امروزت بود روز شکستت بغیر از انی و منی نداری درون سینه و آن نفس مستت گذشت از عمر تو سی یا چهل سال همین سان بگذرد پنجاه و شستت [24] (سحر)بیدار شو از خواب غفلت که نرود فرصت باقی ز دستت مشو غافل ز حق تا می توانی کزو گردیده ظاهر، بود و هستت

(مؤلف)