امام جواد(ع) از نگاه دیگران
شخصت والای علمی اخلاقی امام جواد(ع) در نگاه خلفا، دانشمندان، نویسندگان و تاریخ نگاران غیر شیعه سندی گویا بر جایگاه رفیع این امام همام در بین مسلمانان می باشد که بعنوان نمونه به چند مورد آن اشاره می شود:
* مامون عباسی: خلیفه مقتدر عباسی در پاسخ به اعتراض بزرگان بنی عباس درخصوص به تزویج درآوردن دخترش «ام الفضل» به امام جواد(ع)، این امام همام را اعجوبه عصر خواند و گفت: «قد اخترته لتبریزه علی کافی اهل الفضل فی العلم و الفضل مع صغر سنه و الاعجوبه فیه بذالک»، «من بدان جهت وی را به دامادی خود برگزیدم که با کمی سن در علم و فضیلت بر همه اهل زمان برتری دارد و اعجوبه ای است در علم و دانش.»
منبع: بحارالانوار، ج50، ص 75- موسوعه الامام الجواد(ع)، ج1، صص 360 و 363- اعیان الشیعه، ج3، ص 129
* اسقف بزرگ مسیحی: وی پس از آگاهی یافتن از علم و دانش امام جواد(ع) در مسائل پزشکی گفت: «به نظر می رسد این شخص (امام جواد(ع)) پیامبری از نسب پیامبران است».
منبع: المناقب لابن شهر آشوب، ج4، ص 389- موسوعه الامام الجواد(ع)، ج1، ص 362
* سبط بن جوزی: وی پس از بیان تاریخ تولد و شهادت حضرت می نویسد: «کان علی منهاج ابیه فی العلم و التقی و الزهدوا الجود»، «او در علم و تقوی، پرهیزگاری و سخاوت چون پدر بزرگوارش، امام رضا(ع)، و دنباله رو او بود.»
منبع: تذکره الخواص، ص 202- الامام الجواد(ع)، ص 72
* ابن ابی طلحه: وی در کتاب مطالب السؤول فی المناقب آل الرسول درباره شخصیت امام جواد(ع) می نویسد: «او اگرچه صغیر السن است ولی کبیر القدر و رفیع الذکر می باشد».
منبع: کشف الغمه، ج2، ص 186- سرور الفؤاد، ص 40
* ابن صباغ مالکی: علی بن محمد احمد مشهور به ابن صباغ فقیه مالکی و متوفای 855 در مکه پس از بیان گوشه ای از خصوصیات زندگی حضرت جواد(ع) می نویسد: «آری چنین بود کرامات جلیل و مناقب او» و در جای دیگر می افزاید: «چه می گوئیم ما در جلالت و مقام امام جواد(ع) و فضیلت کمال و عضمت و جلال او، حضرتش در میان طبقات ائمه(ع) سنش کمتر از همه و قدر و شأنش اعظم است. او در اندک مدتی از عمر شریفش کراماتی بسیار و معجزاتی بیشمار از خود نشان داده و معارج و فضیلت کمال را طی کرده و از ترشحات و تراوش دانش و بینش خود اثرها گذاشته و از نفحات و ریزش فضل کمالش بی اندازه و شمار فیوضاتی به عالم علم نثار فرموده، چه با مجالس و محافلی که متکلم به احکام گردیده و از مسائل، حلال و حرام را بیان نموده و زبان دشمنان و خصم بدفرجام را به منطق صحیح و گفتار ملیح خود الکن و کلیل کرده و چه بسیار انجمن و محفلی که در صدر جلساء و راس خطباء و بلغاء قرار گرفته و در برابر خود تمامی فصحاء و علما و حکما را تحت شعاع گذارده.
منبع: حلیه الابرار، ج4، ص 568- الفصول المهه، ص 266- موسوعه الامام الجواد(ع)، ج1، ص 364- سرور الفواد ابوالقاسم سحاب، صص 40 و 41
* صلاح الدین صفدی: خلیل بن ابیک بن عبدالله، معروف به صلاح الدین صفدی، اهل صفد، ادیب و مورخ نامدار اهل فلسطین که در حدود 200 تصنیف از وی برجا مانده، می نویسد:
«محمد بن علی، همان جواد بن الرضا(ع) بن الکاظم موسی(ع) بن الصادق جعفر(ع) رضی الله عنهم است. لقب او جواد، قانع و مرتضی است. وی از فرزندان اهل بیت نبوت است که در سخاوت شهرت داشت تا جایی که او را جواد نام نهاده اند. او یکی از امامان دوازده گانه است.
منبع: الوافی بالوافیات، ص105- الامام الجواد(ع)، ص 73
* ابن تیمیه: وی می گوید: «محمد فرزند علی ملقب به جواد، از بزرگان و اعیان بنی هاشم است که در سخاوت و بزرگواری شهرت تام دارد».
منبع: منهاج السند، ص 127
* یوسف بن اسماعیل نبهانی حنفی: وی ادیب و شاعر فلسطینی، متولد 1350 هجری که از وی 13 کتاب مهم برجای مانده، می نویسد: «محمد جواد(ع) فرزند علی الرضا(ع) از بزرگان امامان و چراغ هدایت امت و سادات اهل بیت(ع) است که عبدالله شیراوی شافعی نیز از وی در کتاب خود «الاتحاف بجب الاشراف» با ستایش و تکریم یاد کرده است.
منبع: جامع کرامات الاولیاء، ج1، ص 100
* محمود بن وهیب بغدادی فنخی: «محمد الجواد(ع) فرزند علی بن الرضا(ع) است. کنیه او مانند کنیه جدش محمد الباقر(ع)، ابوجعفر است. سه لقب وی جواد، قانع و مرتضی است که مشهورترین آنها «جواد» است. رنگ پوست او سفید، قامتش معتدل و نقش انگشترش «نعم المقدر الله» و وارث علم پدر بود.
منبع: جوهره الکلام، ص 147- الامام الجواد(ع)، ص 76
* علی جلال حسینی: این دانشمند بزرگ مصری می نویسد: « محمد الجواد ابوجعفر(ع) دوم فرزند علی(ع) در سال 195 هجری در مدینه دیده به جهان گشود. وی با وجود سن کم در علم و فضیلت سرآمد همه عالمان و اهل فضیلت زمان خویش بود.
منبع: الحسین، ج2، ص 207- الامام محمد الجواد(ع)، ص 76- زندگانی امام جواد(ع)، ص 200
* خیرالدین زرکلی: وی می نویسد: «ابوجعفر جواد(ع) چون اجداد خویش مقام بلندی داشت. هوشمند و خوش بیان بود و استعداد نیرومند و اصیلی داشت».
منبع: الامام محمد الجواد(ع)، ص 76- زندگانی امام جواد(ع)، ص 200
حضرت زهرا (س):
« بارالها! جایگاهم را می بینی و کلامم را می شنوی و بر تمامی کارهایم اشراف داری و بر آنچه در وجودم می گذرد آگاهی...
و تو پروردگاری هستی که گناهان را می بخشی.
به غیر از من کسانی را می یابی که عذاب کنی ولی من جز تو آمرزنده ای نمی یابم و تو از عذاب من بی نیازی و من نیازمند رحمت و لطف تو هستم...
پس به سبب نیازمندیم به تو و بی نیازیت از من و قدرت و تسلطت بر من از تو می خواهم که این دعایم را دعایی قرار دهی که نزدیک به اجابت باشد...»
وقتی رسول خدا از ایشان می پرسند که دخترم اکنون فرشته ی وحی در کنار منه و از جانب خدا پیام آورده که هر چه بخواهی تحقق پذیرد، درخواستت از پروردگارت چیست؟
و حضرت فاطمه(س) می فرمایند:
«لذتی که از خدمت به خدا می برم مرا از هر خواهشی باز داشته، مرا حاجتی جز این نیست که پیوسته ناظر جمال زیبا و والای خداوند باشم.»
