با وجودي که به نظر مي رسد فناوري کامپيوتر امروزه به چنان سطحي از پيشرفت رسيده است که قادر به شبيه سازي هر سيستم و مکانيزم طبيعي يا مصنوعي است ولي در عمل اين کار همچنان دشوار مي‌نمايد و مثال بارز آن وجود ده ها نرم افزار کوچک و بزرگ در حوزه صوت و موسيقي الکترونيک و ديجيتال است. واقعيت اين است که هنوز هيچ نرم افزاري به تنهايي قادر به تامين تمام نيازهاي يک آهنگساز نيست، به همين دليل هر يک از نرم افزارهاي موسيقي به يک خانواده و دسته از ابزارهاي کامپيوتري که براي اين منظور طراحي شده اند، تعلق دارد و قادر است تنها بخشي از خواسته هاي آهنگساز يا تدوين‌گر موسيقي را برآورده سازد. علاوه بر اين بايد به ياد داشته باشيم که سيستم هاي نرم افزاري بدون ياري گرفتن از امکانات سيستم هاي سخت افزاري نمي توانند خروجي قابل قبولي به کاربر ارائه دهند. بنابراين يک آهنگساز ( اعم از حرفه اي يا آماتور ) نه تنها به انواع نرم افزارهاي صوت و موسيقي بلکه به حداقلي از امکانات سخت افزاري ( مانند کيبورد و کارت صوتي پيشرفته ) نيازمند است.
در دو قسمت پيشين اين سلسله مقاله ابتدا نکاتي را درباره فرمت هاي اصلي مورد نياز براي کار با صوت و موسيقي در کامپيوتر و روش تبديل آنها مرور کرديم و سپس اشاراتي به مکانيزم ديجيتايز شدن صوت در کامپيوتر و چگونگي انتخاب يک کارت صوتي مناسب با توجه به اين موضوع داشتيم. اکنون مي خواهيم نگاهي به انواع نرم افزارهاي صوت و موسيقي بيندازيم و بررسي اجمالي خود را در اين حوزه تکميل کنيم. به اين ترتيب چشم اندازي از آنچه که پيش رو داريم بدست خواهيم آورد. به اين ترتيب مي توانيم جزئيات هريک از فرمت هاي موسيقي و ابزارهاي سخت افزاري مرتبط را همزمان با کندوکاو در کالبد هريک از نرم افزارهاي مورد بحث به تفصيل بررسي کنيم.
چهار خانواده اصلي نرم افزارهاي موسيقي
نرم افزارهاي صوت و موسيقي تنوع بسيار زيادي دارند اما تقريبا مي توان اکثر آنها در قالب يکي از اين چهار دسته تقسيم بندي کرد. اين چهار دسته عبارتند از ويرايشگرهاي صوت يا Wave Editors ، نرم افزارهاي ميکس و تدوين موسيقي يا Sequencers ، برنامه هاي نت نويسي يا Notation Software و نرم افزارهاي شبيه ساز آلات موسيقي ( مکانيکي يا الکترونيکي ) که با اصطلاح فني Samplers ( به معني نمونه بردارها ) شناخته مي شوند.
1ـ Wave Editors :
اين خانواده از نرم افزارهاي موسيقي جزو محبوب ترين ، شناخته شده ترين و پرمصرف ترين نرم افزارهاي صوت و موسيقي هستند. لازم نيست حتما يک آهنگساز يا کارشناس موسيقي باشيد تا روش کار با اين نرم افزارها را ياد بگيريد. بسياري از کاربران عادي کامپيوتر همين حالا مشتري پروپاقرص اين برنامه ها هستند. شايد شما نيز يکي از آنها باشيد! ويرايشگرهاي صوت در دنياي موسيقي ديجيتال همان نقشي را بازي مي‌کنند که نرم افزارهاي ويرايشگر تصوير مانند Adobe Photoshop در دنياي گرافيک کامپيوتري ايفا مي كنند. شکل 1 نمايي از برنامه مشهور CoolEdit2 را نشان مي دهد. اين نرم افزارها قادرند انواع فرمت هاي صوت و موسيقي ( به اسثناي فرمت هاي مبتني بر MIDI) را بخوانند و يا به يکديگر تبديل کنند. به کمک اين برنامه ها مي توانيد قطعات صوت و موسيقي را برش دهيد، شدت و ضعف آنها را تغيير دهيد، رويشان افكت هاي صوتي گوناگون بگذاريد، نويزگيري کنيدو حتي چند تراک صوتي را با هم ترکيب ( ميکس ) کنيد.
 |
| شكل1 |
CoolEdit به دليل انعطاف پذيري اينترفيس و سهولت کار با آن و نيز دقت بسيار بالا در پردازش صوت محبوبيت پيدا کرده است. اين برنامه تقريبا قادر به انجام هرکاري که ممکن است بخواهيد روي يک فايل wave يا mp3 انجام دهيد ، مي باشد. با اين وجود CoolEdit يک ضعف بزرگ دارد که البته گاهي اوقات قابل چشم پوشي است. موتور پردازش صوت در اين نرم افزار قادر نيست به صورت Real-Time تغييرات دخواه شما را اعمال کند. براي انجام هر تغييري مي توانيد ابتدا يک Preview روي تکه کوچکي از کل قطعه بگيريد و ببينيد نتيجه آن چه خواهد بود و سپس فرمان اعمال آن تابع را روي کل ناحيه مورد نظر خود صادر کنيد. البته CoolEdit بسيار سريع است و عمل تغيير را آنقدر سريع انجام مي دهد که فقط چند ثانيه منتظر خواهيد ماند. اما اگر نرم افزاري مي خواهيد که همين قابليت هاي CoolEdit را به صورت Real-Time ارائه دهد و بتوانيد همزمان با پخش قطعه موسيقي نحوه تاثير تغييرات مورد نظرتان را مشاهده کنيد ، بهترين نرم افزاري که مي شود معرفي کرد WaveLab از شرکت Steinberg ( يکي از بهترين سازندگان نرم افزارهاي صوت و موسيقي در دنيا )
مي باشد(شکل2).
 |
| شكل 2
|
نرم افزار Sound Forge نيز يکي ديگر برنامه هاي محبوب کاربران کامپيوتر است و بسياري از آهنگسازان و تدوين‌گرهاي صوت و موسيقي کار با آن را به دو نرم افزار فوق ترجيح مي دهند. کاربرد نرم افزارهاي اين خانواده محدود به موسيقي نيست و براي ويرايش يک فايل صوتي با هرنوع محتوايي ( مثلا صداي يک سخنران ) مناسبند.
2ـ Sequencers :
با وجود کارايي و قدرت فوق العاده نرم افزارهاي خانواده Wave Editors ، هنوز يک ضعف بسيار بزرگ در آنها وجود دارد و آن اينکه برنامه هاي کاربردي اين گروه قادر به ميکس انواع نا همگون فرمت هاي موسيقي ( مانند wave و midi ) نيستند. البته قرار نيست اين ضعف برطرف شود زيرا قابليت مورد نياز را بايد اساسا در طيف ديگري از نرم افزارها جستجو کرد. اين گروه اصطلاحا Sequencers ناميده مي شوند و چنانکه از نام اين خانواده پيداست کارشان چيدن قطعات فرعي موسيقي در يک قطعه اصلي و در يک کلام تدوين موسيقي است.
Sequencer ها جزو پيچيده ترين نرم افزارهاي موسيقي هستند. اين پيچيدگي به حدي است که همه نرم افزارهاي اين خانواده را نمي توان در يک گروه اصلي جاي داد و بهتر است آنها را گروه هاي فرعي که هرکدام در يک زمينه تخصص دارند تقسيم کرد. بعضي از آنها مهمترين کاري که انجام مي دهند همين عمل تدوين و ميکس فرمت هاي نا همگون است. نرم افزار SONAR که چند سال پيش با نام Cakewalk شناخته مي شد و محصول شرکتي با همين نام است، از معروف ترين و محبوب ترين برنامه هاي اين خانواده است( شکل 3 ).
 |
| شکل 3 |
به کمک اين برنامه مي توانيد چند تراک صوت و موسيقي ( اعم از waveيا midi ) و حتي ويدئو را در کنار هم قراردهيد و همه را با هم مخلوط کنيد. البته گرفتن يک خروجي واحد با فرمت waveيا mp3 از کل مجموعه نيازمند امکانات سخت افزاري مخصوص است که در قسمت هاي پيشين اين سلسله مقالات اشاره مختصري به آن داشتيم. به دليل توانايي اين گروه از نرم افزارها در مخلوط کردن انواع نا همگون فرمت هاي صوت و تصوير با يکديگر، Sequencer ها در حقيقت پلاتفرم مرکزي هر استوديوي موسيقي ديجيتال محسوب مي شوند و سخن گفتن از چنين استوديو‌هايي بدون درنظرگرفتن حداقل يک Sequencer غيرممکن است. تمام انواع نرم افزارهاي اين خانواده قادرند علاوه بر اعمال تنظيمات مختلف روي تراك هاي صوتي، انواع جالبي از افكت هاي موسيقي را نيز اعمال کنند. Sequencer ها همچنين مي توانند يک قطعه midi را از جنبه هاي گوناگون زمان بندي و نحوه اجرا کنترل و تنظيم‌کنند.
اگرچه SONAR نرم افزار بسيار محبوبي است ولي شايد هيچ نرم افزاري در اين خانواده به اندازه Cubase مشهور نباشد ( شکل 4 ) تا آنجا که برخي کارشناسان اين نرم افزار را مادر تمام ديگر نرم افزارهاي اين خانواده دانسته اند. يک دليل شهرت فوق العاده اين برنامه آن است که علاوه بر امکانات و قابليت هاي عمومي يک Sequencer ، فناوري جديدي را به دنياي موسيقي ديجيتال معرفي کرد که به سرعت عالم گير شد و انقلابي در اين عرصه ايجاد کرد. اين فناوري که اصطلاحا VST ناميده مي شود براي شبيه سازي صداي آلات موسيقي واقعي و يا الکترونيکي به‌کار مي رود. امروزه صدها نوع Plug-in از جنس VSTدر بازار نرم افزارهاي موسيقي مي توان يافت که هرکدام صداي يک يا چند ساز موسيقي را شبيه سازي مي كنند. شما مي توانيد يکي از اين plug-inها را که گاه بسيار هم گرانند ، بخريد و داخل برنامه Cubase احضار و سپس روي يک تراک midi اعمال کنيد. در اين صورت آن تراک با صداي ساز مورد نظر اجرا خواهد شد. نتيجه گاهي اوقات حيرت انگيز است.
 |
| شکل 4 |
فناوري VST به‌قدري فراگير و محبوب شده است که امروزه اکثر نرم افزارهاي معروف آهنگسازي در خانواده Sequencer از آن پشتيباني مي كنند. در واقع شما مي توانيد از اين plug-in ها در نرم افزارهايي غير از Cubase نيز استفاده کنيد!
فناوري VSTخود متکي بر فناوري بنيادي ديگري است که در دنياي صوت و موسيقي ديجيتال کاملا شناخته شده است و Sampling يا نمونه برداري نام دارد. به کمک اين تکنيک مي توان صداي هر ساز موسيقي و حتي يک ارکستر را با هر درجه از پيچيدگي نمونه برداري و سپس شبيه سازي کرد. در واقع اين تکنيک از آنچنان اهميتي برخوردار است که يک خانواده نسبتا مستقل از نرم افزارهاي موسيقي را تشکيل مي دهد.
برخي از ديگر انواع Sequencer ها براي نوع خاصي از آهنگسازي بهينه شده اند و در عوض برخي از قابليت هاي عمومي اين خانواده مانند ميکس انواع نا همگون فرمت هاي موسيقي را ندارند. اين دسته اخير را در واقع مي توان يک خانواده دو رگه که حاصل ازدواج نرم افزارهاي Sequencer و خانواده Samplers است به شمار آورد. اين برنامه ها مانند Rebirth يا Reason معمولا مثل يک ارگ الکترونيکي هستند و مي توان به کمک آنها قطعات زيبايي از نوع موسيقي الکترونيک خلق کرد. Reason که در نوع خود يکي از اعجاب انگيزترين نرم افزارهاي موسيقي و بلکه کل صنعت نرم افزار است ، نرم افزاري غول پيکر است که از چند دک ( Deck ) مانند دك هاي ضبط صوت هاي جديد تشکيل شده ( شکل 5 ) و در صفحه مانيتور جا نمي‌گيرد و براي ديدن قسمت هاي مختلف و بغايت پيچيده آن از Scrollbar استفاده کنيد. اين نرم افزار عجيب يکي از نادرترين نرم افزارهايي است که پشت و رو دارد و با زدن کليد tab مي توان سيم‌کشي پشت دك هاي مختلف آن را ديد! ( شکل 6 )
 |
| شکل 5 |
 |
| شکل 6 |
در ميان Sequencer ها يک خانواده فرعي بسيار مهم نيز وجود دارد و آن هم خانواده Synthesizerها است. اين نرم افزارها دقيقا معادل کامپيوتري ارگ هاي الکترونيکي مرسوم هستند و بعضي از مدل هاي آن بسيار تخصصي مي باشند. قدرتمند ترين و پيچيده ترين Sythesizer شناخته شده در دنياي نرم افزار برنامه Reaktor ساخت شرکت Native Instruments است( شکل 7 )
 |
| شکل 7 |
اين شرکت طيف متنوعي از محصولات در همين زمينه را عرضه کرده است. Reaktor يک شبيه سازي کامل از ادوات الکترونيکي صنعت موسيقي الکترونيک در دهه 70 و 80 ميلادي است. اين برنامه شامل انواع اسيلاتورهاي فرکانس هاي بالا و پايين ، انواع اسيلوسکوپ و مجموعه کاملي از انواع فيلترهاي فرکانسي است. شما مي توانيد با سيم بندي هر تعداد از اين اسيلاتورها و فيلترها انواع صدا هاي عجيب و غريب الکترونيکي را خودتان ابداع کنيد و سپس يک قطعه ريتميک يا ملوديک را به کمک آن بنوازيد.
با وجودي که اين نرم افزارها بسيار قدرتمند هستند اما به دليل پيچيدگي فوق العاده زياد و نياز به داشتن تخصص براي کار با آنها در ميان عموم مردم طرفدار چنداني ندارند. در عوض صنعت نرم افزارهاي موسيقي طي چند سال اخير به سمت انواع ساده شده اي از Sequencer ها و Sythesizer ها حرکت‌کرده است و نسل تازه اي از آنها را به بازار معرفي کرده که اصطلاحا DJ Software ناميده مي شوند و گردانندگان باشگاه ها و کلوپ هاي سراسر دنيا علاقه وافري به اين دسته از نرم افزارها دارند. البته خروجي اين نوع نرم افزارها نوع خاصي از موسيقي الکترونيک به سبک غربي است که کاربردهاي محدودي دارد. در ايران شما مي توانيد صداي آندسته از آثار موسيقي را که دقيقا توسط همين Sequencer ها توليد شده اند، در برنامه هاي ورزشي راديو و تلويزيون بشنويد.
3ـ نرم افزارهاي نت نويسي :
علي رغم توانايي بسيار زياد نرم افزارهاي خانواده Sequencer در تدوين ، ميکس و اجراي تراك هاي موسيقي، اين برنامه ضعف شديدي در نت نويسي دارند و اين موضوع در برخورد اول ممکن است باعث تعجب کاربر شود. طنز قضيه اين است که Sequencer ها فقط در خلق موسيقي الکترونيک تبحر دارند و در توليد ساير انواع موسيقي هيچ استعدادي ندارد و اگر چه مي توانند قطعات ريتميک ، پرسروصدا ، پرحجم و پيچيده الکترونيکي توليد کنند، از توليد چند موتيف ساده براي دو سه ساز معمولي مانند پيانو، فلوت و ويلن عاجزند. Sequencerها فقط اجرا کننده قطعات هستند. يک آهنگساز حرفه اي براي توليد آثار خود پيش از هر ابزار ديگري به يک نرم افزار نت نويسي نياز دارد. تا يک قطعه خلق نشود ، نمي توان آن را نواخت. نرم افزارهاي Notation دقيقا براي تامين همين نياز پديد آمده اند. هرچقدر شما براي کار با برنامه هاي Sequencer و Synthesizer نيازمند دانستن علم آگوستيک و موسيقي الکترونيک هستيد، به همان اندازه هنگام کار با برنامه هاي نت نويسي بايد از علم موسيقي و هارموني و رسم الخط آن آگاهي داشته باشيد. يکي از نرم افزارهاي نت نويسي که تقريبا قديمي و منسوخ شده است اما هنوز در ايران طرفداران زيادي دارد برنامه Encore4 است ( شکل 8 )
 |
| شکل 8
|
خط توليد اين نرم افزار بسته شده است و پيشنهاد ما اينست که سراغ آن نرويد. با اين وجود از آنجا که هنوز خيلي از اهالي موسيقي ( خصوصا دانشجويان رشته موسيقي در ايران ) هنوز با اين برنامه کار مي كنند، داشتنش سودمند است. Encore4 به دليل سهولت کار با آن محبوبيت پيدا کرد ولي چون خط توليد آن بسته شد ، عيب و ايرادهاي فراواني که دارد هيچگاه فرصت اصلاح نيافت.
در ميان برنامه هاي اين خانواده دو نرم افزار در تمام دنيا بيش از سايرين محبوبيت دارند. يکي از آنها Finale ( شکل 9 ) و ديگري Sibelius است. هر دو آنها بسيار نيرومند هستند و خوبست بدانيد اکثر آهنگسازان معروف معاصري که مي شناسيد و هنوز در قيد حياتند با يکي از اين دو برنامه کارکرده اند. نسخه هاي قديمي Finale داراي يک انيترفيس غير استاندارد بود به گونه اي که کارکردن با آن براي کاربران عادي کامپيوتر که به روش و سبک و سياق ديگر نرم افزارها عادت دارند چندان آسان نبود. اما خوشبختانه اين نرم افزار سال به سال بهتر شده است و اکنون اينترفيس آخرين نسخه برنامه بسيار خوش‌دست و راحت است. تمام علائم و رسم‌الخط نت نويسي را مي توانيد در اين برنامه بيابيد. Finaleهمچنين امکانات وسيعي براي ايجاد تغييرات سيستماتيک در قسمت هاي مختلف يک قطعه دارد. در يک کلام مي توان گفت نه تنها نت نويسي، بلکه آهنگسازي با Finale آسان‌تر از نت نويسي دستي است. اين نرم افزار در اکثر دانشکده هاي موسيقي سراسر دنيا محبوبيت دارد.
 |
| شکل 9 |
Sibelius نيز برنامه قدرتمندي است. برخلاف Finale و بسياري از نرم افزارهاي ديگر در اين خانواده، برنامه Sibelius قادر به اجراي قطعات با استفاده از Sample هاي آلات موسيقي نيز هست( شکل10 ) . به طور معمول برنامه هاي نت نويسي از فرمت midi يا فرمت هاي مبتني بر آن استفاده مي كنند و به همين دليل هنگام اجراي قطعات بسيار بد صدا و غير قابل تحمل هستند. بنابراين بايد اين قطعات را بعدا توسط يک Sequencer يا Sampler مناسب اجرا کرد. خوشبختانه نسخه 3 برنامه Sibelius همراه يک Player به نام Kontakt ارائه شده است که در اصل يک Sampler نيرومند ساخت شرکت Native Instruments است. Kontakt Player مجموعه مناسبي از صداي آلات موسيقي يک ارکستر سمفونيک را در خود دارد که براي اجرا کيفيت قابل قبولي دارد هرچند که براي کارهاي حرفه اي ايده ال نيست. گفته مي شود که در نسخه هاي جديد Finale نيز امکان بهره‌گيري از امکانات Sampler ها گنجانده شده است.
 |
| شكل 10 |
به کمک نرم افزارهاي Notation مي توانيد پارتيتورهاي موسيقي را با هر ميزان پيچيدگي توليد کنيد. در حقيقت اکثر نت هاي موسيقي که در دنياي نشر کتاب و مجلات به دست شما مي رسند ـ از جمله نت آثار برجسته موسيقي کلاسيک ـ توسط همين نرم افزارها حروفچيني شده اند.
4ـ Samplers :
آخرين گروه از نرم افزارهاي موسيقي ديجيتال که در اينجا بررسي مي كنيم Sampler ها هستند. علت ظهور اين خانواده از نرم افزارها اينست که فرمت MIDI در اصل براي تامين نياز آهنگسازان در اجراي نتهاي موسيقي توسط کامپيوتر و ادوات الکترونيک معرفي شد. اما به استثناي ارك هاي الکترونيکي ( نام صحيح‌تر اين وسايل سينتي سايزر است ) که داراي بانک هاي صوتي توکار از صداي ضبط شده برخي آلات موسيقي هستند، ديگر مشتري اصلي فرمت MIDI يعني کامپيوترهاي شخصي به شدت در تامين اين نياز ناتوان است و نت هاي موسيقي که توسط سيستم MIDI کارت هاي صوتي معمولي کامپيوترها اجرا مي شود به طور محسوسي بد صدا و غير قابل قبول هستند. از سال ها پيش براي رفع اين مشکل نرم افزارهاي Sampler يا نمونه بردار معرفي شدند تا آهنگ سازان بتوانند صدا آلات موسيقي دلخواه خود را خودشان نمونه برداري کنند و سپس توسط فناوري MIDI بنوازند و به اين ترتيب از پرداختن هزينه اجراي قطعات موسيقي به نوازندگان بي‌نياز شوند! البته هنوز هم هيچ چيز جاي کيفيت و حسي را که يک قطعه اجرا شده توسط يک نوازنده چيره دست دارد، نمي‌گيرد ولي به هرحال امروزه تکنولوژي Sampling تا حد قابل قبولي توانسته است صداي آالات موسيقي و ارکسترهاي گوناگون کلاسيک ، راک ، جاز ، فلکلور و غيره را شبيه سازي کند.
اگرچه نرم افزارهاي Sampler در اصل براي در اختيار گذاشتن امکان نمونه برداري از سازهاي واقعي به يک آهنگساز ابداع شدند اما خيلي زود معلوم شد که خود اين کار نيز عمليات پردردسري دارد که نيازمند دقت و حوصله است. بنابراين شرکت هاي سازنده اين نرم افزارها تصميم گرفتن خودشان با همکاري نوازندگان چيره‌دست و ارکسترهاي خوب اين کار را انجام دهند و نتيجه کار را به صورت CD هايي حاوي صداي نمونه برداري شده آلات واقعي موسيقي به بازار عرضه کنند. حال کار بسيار خوب درآمد و به شدت در ميان آهنگسازان مورد استقبال قرارگرفت. بنابراين اگرچه نرم افزارهاي اين خانواده قابليت هاي زيادي در نمونه برداري از صداي آلات موسيقي دارند ولي بيشتر به صورت Player نمونه هاي از قبل آماده اي که در بازار به فروش مي رسند استفاده مي شوند. در ميان نرم افزارهاي اين خانواده برنامه GigaStudio هنوز هم قوي ترين و محبوب ترين برنامه است ( شکل 11 ). اين نرم افزار به همراه کليکسيوني از صداي نمونه برداري شده انواع آلات موسيقي که به GigaSamples معروفند به بازار عرضه شده است. GigaStudio نرم افزار گرانقيمت و نيرومندي است و به يک کامپيوتر قوي نياز دارد و روي کارت هاي صوتي معمولي کار نمي كند. اين نرم افزار قادر است همزمان در کسري از ثانيه چندين مگابايت اطلاعات مربوط به تن و کاراکتر صداي سازهاي مختلف موسيقي را در حافظه بارگذاري و اجرا کند. نتيجه به قدري خوب است که يک گوش غير حرفه اي قادر نيست تشخيص دهد صدايي که مي شنود از يک ارکستر واقعي بيرون مي‌آيد يا از کارت صوتي کامپيوتر!
 |
| شكل 11
|
سيستم هاي نمونه برداري امروزه بخش اصلي نرم افزارهاي Sequencer نيز هستند زيرا چنانکه گفتيم هدف اصلي از به‌کارگيري اين برنامه ها اجراي قطعات موسيقي است و طبيعتا لازم است که اين نرم افزارها به سيستم هاي Sampling مجهز باشند. برخي از انواع نرم افزارهايي که در ابتدا به عنوان Sampler معرفي شدند در نسخه هاي بعدي هرچه بيشتر به سمت Sequencer و Synthesizer حرکت کردند. نرم افزاري مانند FruityLoops جزو همين دسته است( شکل 12 ). برخي ديگر از Sequencer ها نيز اين قابليت را دارند. مثلا برنامه Reason به همراه يک CDکامل از صداي نمونه برداري شده سازهاي ارکستر سمفونيک عرضه مي شود. کلکسيون plug-in هاي موسوم به VSTنيز در واقع چيزي جز صداهاي نمونه برداري شده و ضبط شده نيستند. صداي برخي از اين plug-in ها از چنان کيفيتي برخوردار است که مانند Grand Piano VST به عنوان يک بسته نرم افزاري مستقل (که البته بايد توسط يک Sequencer سازگار با فناوري VST اجرا شود) فروخته مي شود.
 |
| شكل 12
|
منبع: سایت ماهنامه رایانه خبر
