تبیان، دستیار زندگی

 هر چند کنترل سوسک به وسیله یک کیت، دستاورد بزرگی نیست، اما نشان می‌دهد با پیشرفت در این زمینه می‌توان شاهد طرح‌های بزرگ‌تری بود. در همین باره تیم بک‌یارد برینز بتازگی طی یک برنامه کیک استارتر (تامین هزینه از طریق کاربرها) کیتی را عرضه کرده که در اختیار عموم قرار خواهد گرفت. از این پس هر کسی می‌تواند به وسیله خرید این کیت و البته شکار یک سوسک بزرگ و زنده، حشره قابل کنترل خود را داشته باشد؛ البته سخت‌ترین بخش کار این است که سوسک شکار شده را طی یک عمل جراحی به کیت متصل کنید؛ یعنی باید تعدادی از بخش‌های سر سوسک را شکافته و به کیت متصل کنید. این قابلیت وجود دارد که این سوسک را به وسیله یک برنامه با تلفن هوشمند خود کنترل کنید؛ البته این سوسک فقط دقایقی زنده می‌ماند و خیلی زود از پا در می‌آید. باید دید در آینده محققان با ساخت نمونه‌های پیشرفته این کیت‌ها می‌توانند کنترل حیوانات و موجودات بزرگ تر را در دست بگیرند یا خیر.

 نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، مربوط به بخش‌هایی از مغز انسان می‌شود که مختص به آن شده و به نوعی نیستند که توسط هوش مصنوعی شبیه‌سازی شوند. بر همین اساس تیمی تحقیقاتی در اروپا مشغول به کار است تا مغزی دیجیتال برای شبیه‌سازی ذهن انسان طراحی کند؛ نکته‌ای که با توجه به اطلاعات موجود از جزئیات و پیچیدگی‌های مغز انسان، شاید دور از دسترس باشد، اما به هیچ وجه غیرممکن نیست.

موانع پیش‌رو

بتازگی تیمی در اروپا به رهبری هنری مارکام به عنوان یکی از عصب‌شناس‌های شناخته شده سعی دارد مغزی دیجیتال طراحی کند؛ طرحی که با توجه به وجود یکصد میلیارد نرون و یکصد تیریلیون ارتباط در مغز انسان، کاری سخت و بشدت پیچیده است. در همین ارتباط باید به این نکته نیز اشاره کرد که چندی پیش باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد دولت این کشور قصد دارد با صرف هزینه‌ای چند میلیون دلاری و از طریق سازمانی به نام ابتکار مغز، نقشه‌ای کلی از تمام ارتباطات و فعالیت‌های ذهنی انسان به وجود آورد. چندی پیش، طی فستیوال جهانی علوم، این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و موانع موجود در راه رسیدن به مغز دیجیتال مطرح شد که تیم اروپایی باید برای رسیدن به هدف خود از آنها عبور کند. اولین مانع مطرح شده به این مساله توجه دارد که مغز انسان یک رایانه نیست. هر چند بسیاری از فعالیت‌های ذهنی انسان از طریق کامپیوتر‌ها قابل شبیه‌سازی است، اما باید به قابل پیش‌بینی نبودن ذهن انسان توجه کرد؛ مساله‌ای که در بسیاری از مواقع باعث می‌شود تصمیمات غیرمنتظره‌ای اتخاذ شود که شاید از سوی کامپیوتر غیرمنطقی بوده و در برنامه‌اش وجود نداشته باشد.

ارتباط‌های پیچیده

دانشمندان توانسته‌اند بخش‌های مختلف مغز انسان را شکافته و مورد بررسی قرار دهند. هر کدام از بخش‌های مغز انسان از نرون‌های مختلفی تشکیل شده است که فعالیت خاصی را به‌عهده دارد و به وسیله ریشه‌هایی خاص با یکدیگر ارتباط پیدا می‌کند. دانشمندان توانسته‌اند این ارتباط‌ها را به وسیله میکروسکوپ‌های الکترونی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و به کامپیوتر منتقل کنند. نکته‌ای که در این میان اهمیت بالایی دارد، برقراری ارتباط میان این عصب و نرون‌هاست که ساختارشان از مغز انسان به کامپیوتر منتقل شده است. کریستین هریس، عصب‌شناس دانشگاه تگزاس استین توضیح داده برای پردازش اطلاعات بین هر کدام از عصب‌ها به یک کامپیوتر نیاز است. همین مساله نشان می‌دهد بار پردازشی موجود برای ساخت مغزی دیجیتال بشدت بالاست و هم‌اکنون امکانات مورد نیاز برای انجام آن وجود ندارد.

مشکلی تازه

حتی اگر دانشمندان در ایجاد ارتباط میان نرون‌ها موفق شده و چنین بار پردازشی را فراهم کنند، با مشکل دیگری با نام گلیا روبه‌رو هستند که بخش دیگری از مغز انسان را تشکیل می‌دهد. تحقیق‌ها نشان می‌دهد نرون‌ها تنها 15 درصد مغز را شکل داده و بخش عمده‌ای از ارتباط‌ها به وسیله گلیا شکل می‌گیرد. مشکل اساسی زمانی خود را نشان می‌دهد که متوجه می‌شویم ساختار گلیا با نرون‌ها بکلی تفاوت دارد و ارتباط بین آنها نیز از نوعی نیست که در گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. باید دید محققان چه روشی را برای شبیه‌سازی چنین شبکه‌ پیچیده‌ای پیدا می‌‌کنند و آیا سرانجام می‌توانند مغز انسان را به صورت دیجیتال شبیه‌سازی کنند یا خیر؟

نکته قابل توجه اینجاست که دولت روسیه اعلام کرده اکنون روی ربات‌هایی با همین منظور کار می‌کند. مسئولان عالی‌رتبه روسی توضیح داده‌اند محققان این کشور اکنون مشغول ساخت تعدادی ربات هستند که پس از آموزش‌های مختلف، در زمینه امنیت شهری یا با مقصود‌های نظامی مورد استفاده قرار گیرند. این در حالی است که دیمیتری روگزین، معاون نخست‌وزیر روسیه اعلام کرده هدف اصلی ساخت ربات در این کشور مبارزه با تروریسم است. این ربات‌ها از فناوری و قابلیت‌های مخلتفی چون دید از پشت دیوار و شناسایی تیرانداز‌ها از فاصله دور بهره می‌برند. هنوز تاریخ دقیقی از سوی روسیه برای تکمیل این طرح اعلام نشده، اما دست‌کم باید تا یک دهه صبر کرد تا نمونه‌های اولیه این ربات‌ها را دید. نکته دیگری که مورد اهمیت قرار می‌گیرد، در رابطه با امنیت خود این ربات‌هاست. مطمئنا ساخته‌هایی اینچنینی که به صورت خودکار هستند، مورد هدف هکر‌ها و انواع ویروس‌ها قرار خواهند گرفت.

فقط به خود فکر نکنید

تحقیقات نشان داده پرندگان محبوس در قفس در مقایسه با سایر همنوعان خود نسبت به عوامل بیماریزا آسیب‌پذیرتر هستند. علاوه بر آن نزدیکی پرندگان با انسان‌ها می‌تواند سرمنشأ مشکلات زیادی برای آنها باشد که بسیاری از آن غافل هستند. پرهای کنده‌شده و بقایای فضولات پرندگان می‌تواند حامل انواع باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و حتی انگل‌ها باشد. واقعیت این است که این معادله دو طرفه معمولا نتیجه‌ای جز باخت هر دو طرف ندارد. بسیار دیده شده تشخیص ندادن بیماری، پرنده بیگناه را محکوم به مرگ کرده و صاحب پرنده حتی متوجه زجری که پرنده کشیده نیز نشده است. نگهداری پرندگان در محیط‌های بسته با هوای راکد به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. لذا بهتر است کسانی که می‌خواهند پرنده‌ای بخرند اول به محل زیست آن فکر کنند.

تاثیر غذاهای نامتعارف بر پرندگان

تحقیقات نشان داده است بسیاری از پرندگان محبوس با مشکل ته‌نشینی آهن در بدن مواجه هستند. آهن عنصری است که وجود آن برای بسیاری از مهره‌داران از جمله انسان ضروری است، اما همین عنصر می‌تواند در بدن پرندگان نقش کاملا متفاوتی ایفا کند. تاثیر سمی بودن آهن در بدن پرندگان از یک جنس به جنس دیگر متفاوت است، اما در مجموع انباشت آهن در کبد و سایر ارگان‌ها باعث خواهد شد متابولیسم طبیعی در بدن پرندگان به هم بخورد. در دهه 1970 میلادی مشخص شد دلیل مرگ نابهنگام بسیاری از پرندگان خانگی، انباشت آهن در جگر، قلب و طحال آنهاست. مرغان مینا بشدت نسبت به افزایش آهن حساس هستند. پرنده‌شناسان معتقدند غذاهای تجاری موجود در بازار نیز نقش بسزایی در این باره دارند. هموسیدروسیس یا همان بیماری افزایش آهن باعث می‌شود به لیزوزوم‌ها که یکی از اندام‌های درون یاخته‌ای است، آسیب وارد شود و آنها از خود یون آهن آزاد کنند. لیزوزوم‌ها در اصل حاوی آنزیم‌های گوارشی بویژه آنزیم‌های هیدرولیتیک یا تجزیه‌کننده آب هستند که در هضم مولکول‌های بزرگ موثرند. یون آهن آزادشده از لیزوزوم‌ها باعث می‌شود غشاء‌های سلولی و پروتئین‌ها نه تنها آسیب ببینند بلکه بسرعت هم اکسیده شوند. ادامه این روند در نهایت بافت‌ها و ارگان‌ها را فیبروزه خواهد کرد. فیبروز به التهاب عضلانی که اغلب با درد همراه است، گفته می‌شود. چنانچه این التهاب در اندام‌های حیاتی بدن رخ دهد، نتیجه آن مرگ نابهنگام و دردناک پرنده خواهد بود.

سرماخوردگی ساده یا بیماری حاد؟

بیماری‌های باکتریایی، از موارد شایع در طوطی‌هاست هر چند سایر پرندگان نیز می‌توانند به آنها مبتلا شوند. یکی از این بیماری‌های شایع کلامیدیوفیلاپسی تاسی است. این باکتری می‌تواند مولد عفونت‌های مهلک و کشنده‌ای در پرندگان و حتی انسان‌ها باشد. علائم اولیه این بیماری در انسان و پرنده کاملا مشابه آنفلوآنزاست. عفونت در پرندگان باعث آلوده شدن سلول‌های مخاطی می‌شود. پرندگانی با چشم‌های مرطوب و آبریزش بینی احتمالا به این بیماری مبتلا هستند. تنفس مدفوع خشک یا جابه‌جا کردن بافت‌های آلوده می‌تواند باعث انتقال بیماری به بدن انسان شود. عمده‌ترین راه انتقال این نوع باکتری به بدن از طریق تنفس، تماس یا خوردن صورت می‌گیرد. طوطی، کبوتر و بوقلمون از بهترین ناقلین این باکتری محسوب می‌شوند زیرا باکتری می‌تواند در بدن آنها باقی بماند و بر اثر فشارهای عصبی یا سوءتغذیه فعال شود. تحقیقات نشان داده احتمال بروز این بیماری در پرندگانی که در قفس نگهداری می‌شوند، بیشتر از سایرین است. پرنده‌ای که به این باکتری آلوده شده باشد، بسرعت باید قرنطینه شود. بهترین راه پیشگیری از این بیماری حفظ بهداشت و پرهیز از هر نوع فشار عصبی به پرندگان است.

بیماری‌ سالمونلا و ...

سالمونلا باکتری دیگری است که می‌تواند حیات پرندگان را با خطر جدی مواجه کند. البته سالمونلا در میان پرندگان وحشی کمتر شایع است و بیشتر می‌توان آن را در مرغان و ماکیان‌ خانگی جستجو کرد. از نشانه‌های بارز این بیماری در پرندگان می‌توان به اسهال شدید اشاره کرد، اما گاهی اوقات دیده شده پرندگانی که به این باکتری مبتلا بوده‌اند، هیچ نوع نشانه ظاهری نداشته‌اند. این باکتری می‌تواند بسرعت به سایر پرندگان و حتی انسان منتقل شود. بهترین راه پیشگیری از آن نیز حفظ بهداشت، قرنطینه کردن پرنده و مراجعه سریع به دامپزشک است. ای‌کولای بیماری باکتریایی دیگری است که می‌تواند بسرعت در میان پرندگان شایع شود و احتمال انتقال آن به انسان‌ نیز وجود دارد. علائم این بیماری کاملا شبیه به سالمونلاست.

میکوباکتریوم نیز باکتری مولد سل در پرندگان است. این بیماری خیلی نادر است، اما به هر صورت احتمال انتقال آن به انسان وجود دارد. پرندگانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند اغلب هیچ نشانه‌ای بجز استرس زیاد از خود نشان نمی‌دهند. پاستئورلاها نیز باکتری‌های بیماریزایی هستند که تشخیص آنها در پرندگان سخت است. این پاتوژن که از طریق گازگرفتگی حیواناتی همچون گربه یا سگ به پرندگان منتقل می‌شود، در نهایت می‌تواند انسان را نیز آلوده کند.

بیماری‌های شایع قارچی در پرندگان

آسپرژیلوس یکی از عوامل بیماریزای قارچی است که اغلب بر اثر محبوس کردن پرندگان در یک فضای محدود ایجاد می‌شود. این بیماری بیشتر میان طوطی‌ها بخصوص کاسکو و قوها شایع است. از نشانه‌های ابتلا به این بیماری در پرندگان حالتی مشابه حالت سرماخوردگی، باز و بسته کردن مداوم دهان و عطسه کردن زیاد است. در این شرایط پرنده هم ضعیف می‌شود و هم اغلب بسیار عصبی است. این بیماری که درمان آن سخت است، ریشه در رعایت نکردن بهداشت دارد. بسیاری از وسایلی که در قفس پرندگان وجود دارد اعم از چوب یا اسفنج‌های زیر قفس به دلیل جذب رطوبت می‌توانند مولد این بیماری باشند. برای پیشگیری از این بیماری بهتر است هر منبع رشد قارچی را در قفس از بین ببرید.

تغذیه زیاد همیشه هم خوب نیست

برفک بیماری قارچی دیگری است که بیشتر در میان طوطی‌ها بخصوص طوطی‌های کاکل سفید شایع است. منشأ این بیماری تغذیه نادرست است. در حقیقت تغذیه مداوم و بی‌رویه عامل ابتلا به برفک است. بسیاری از کسانی که پرنده نگه می‌دارند، عادت دارند دائم به حیوان غذا ‌دهند. شاید در ظاهر این کار دلسوزانه باشد، اما اگر شما اجازه ندهید ظرف غذا خالی شود و سپس آن را پر کنید، ظرف غذا به نوعی قارچ آلوده خواهد شد. برای درمان پرنده‌ای که به این قارچ مبتلا شده، معمولا از داروهای ضد قارچ استفاده می‌کنند، اما در برخی مواقع نیز تنها راه درمان جراحی خواهد بود.

عفونت‌های ناشی از تک‌یاخته‌ای‌ها

کوکسیدیا، یکی از انواع عفونت‌های تک‌یاخته‌ای است که اغلب میان مرغ و جوجه‌ها شایع است، اما پرندگانی مانند طوطی و فنچ نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند. نشانه‌های این بیماری، اسهال خونی یا حتی مرگ ناگهانی است. این بیماری بسرعت میان سایر پرندگان شایع می‌شود و به دلیل مرگ سریع معمولا راه درمانی ندارد. در مری کبوترها و بخصوص جغد بوبوک گاهی توده‌های پنیری شکلی تشکیل می‌شود که نشان از ابتلا به نوعی تک‌یاخته‌ای دارد. این بیماری که بیشتر در میان پرندگان محبوس شایع است، باید بسرعت توسط دامپزشک درمان شود.

عفونت‌های ویروسی

از عفونت‌های ویروسی شایع در پرندگان می‌توان به ویروس پوکس که مولد توده پنیری غده مانند در گلوی پرندگانی نظیر زاغ‌هاست، ویروس انترو در طوطی‌های کاکل سفید جوان و بیماری نیوکاسل که اغلب میان پرندگان آبزی شایع است، اشاره کرد.

عفونت‌های انگلی

کرم‌های انگلی از موارد شایع در بدن طوطی‌ها و بسیاری از پرندگان آبزی است. انگل همیشه از طریق اسهال قابل تشخیص نیست. برخی از کرم‌های انگلی از طریق خوردن حشرات به بدن پرندگان وارد می‌شوند، البته لازمه این امر آن است که حشره پیشتر از تخم کرم‌های انگل تغذیه کرده باشد. انگل‌ها اغلب بلعیدن پرندگان را با مشکل مواجه می‌کنند.

اصول اولیه

اصل اول آن است که تا می‌توانید از پذیرش پرنده در منزل خودداری کنید. دیدن پرندگان در فضای باز همیشه بسیار جذاب‌تر از دیدن آنها در قفس است. دوم رعایت قرنطینه است. پیش از وارد کردن پرنده به محل سکونت خود مدتی آن را در قرنطینه نگه دارید و به دقت شرایط وی را مدنظر قرار دهید. سوم رعایت بهداشت است. قفس پرندگان، آبخوری و لانه آنها باید هر روز تمیز شود. چهارم این که هیچگاه غذا را با آب مخلوط نکنید. بسیاری از عفونت‌ها از همین طریق منتقل می‌شود. به خاطر داشته باشید اگر تلاش دارید پرنده خود را گرم کنید، محیط را برای ورود بسیاری از میکروب‌ها مهیا کرده‌اید. همیشه محل را گرم کنید و نه قفس را. اصل پنجم این است که قبل و بعد از دست زدن به قفس دست خود را بشویید. ثابت شده که صاحبان پرنده همیشه از خود پرنده آلوده‌تر هستند. ششم این که مراقب زخم‌های پرندگان باشید، زیرا زخم می‌تواند سرمنشأ عفونت باشد. هفتم این که قفس پرنده خود را بی‌دلیل شلوغ نکنید. هشتم این که از قفس‌هایی که می‌توانند پرنده را زخمی کنند جدا پرهیز کنید. توصیه می‌شود که قفس‌ها از جنس فولاد ضد زنگ باشد چون تمیز کردن آنها هم راحت‌تر است و در آخر این‌که حتما درباره پرنده خود، بیماری‌ها و مسائل مربوط به آن بیشتر اطلاعات کسب کنید.

 بنابراین، اضطراب نشانه اصلی اختلال است. اما به این سبب به آن فراگیر می‌گویند که تقریباً همیشه با فرد همراه است و ربطی به موقعیت خاص ندارد. انگار این افراد همیشه در حالت دلشوره، تنش مزمن، نگرانی و ناراحتی پراکنده به سر می‌برند و خیلی وقت‌ها به قول خودشان «اصلا نمی‌دانند چرا دلشان شور می‌زند». بنابراین اضطراب به طور مبهم در همه زندگیشان هست.

علائم این مشکل

ویژگی اصلی اختلال اضطراب فراگیر، وجود اضطراب و نگرانی زیاد درباره برخی از رویدادهای زندگی است. این اضطراب و نگرانی معمولاً بیشتر روزها و حداقل به مدت شش ماه باید با شخص همراه باشد تا تشخیص داده شود فرد به این اختلال مبتلاست. همچنین کنترل این نگرانی، برای افراد مبتلا، بسیار دشوار است و باعث اختلال در عملکرد او می‌شود. سایر نشانه‌هایی که معمولاً افراد مبتلا در بیشتر روزها تجربه می‌کنند، عبارت است از:

1) بی‌قراری یا احساس برانگیختگی

2) بسرعت خسته شدن

3) مشکل در تمرکز کردن یا احساس تهی شدن ذهن

4) تحریک‌پذیری

5) تنش عضلانی

6) اختلال خواب (اشکال در به خواب رفتن یا ادامه یافتن آن و نیز تجربه خواب متلاطم و آشفته)

بیشتر افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، درخصوص تهدیدات احتمالی در محیط، حساسیت و گوش‌به‌زنگی بالایی دارند و برای کاهش و تخفیف این تهدیدهای فرضی به فعالیت‌های اجتنابی ظریفی مانند طفره رفتن، وارسی کردن و تماس گرفتن مکرر با عزیزانشان برای کسب اطمینان از سلامت آنها می‌پردازند. در کودکان و نوجوانان دچار این اختلال، اضطراب‌ها و نگرانی‌ها اغلب به کیفیت عملکرد تحصیلی یا عملکردشان در دروس عملی و ورزش لطمه می‌زند. همچنین ممکن است درباره رویدادهای فاجعه‌آمیزی مانند زلزله، سیل یا جنگ نگران باشند.

مرز بیماری و سلامت

همه ما در مواقعی احساس اضطراب کرده‎ایم، شاید نگران بودیم اتفاق ناخوشایندی بیفتد. شاید شب‎هایی به خاطر امتحان یا سایر موقعیت‌های استرس‌زای پیش رو خواب آرامی نداشته‎ایم و احساس اضطراب در این موارد به ما کمک کرده است خود را با تهدید احتمالی بهتر سازگار کنیم، اما علائم جسمانی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، چنان است که زندگی عادی‎شان را مختل می‎کند. شایع‌ترین نشانه‌های جسمانی در این اختلال عبارت است از این‌که شخص نمی‌تواند احساس آرامش بکند، خوابش مختل است، خسته و از پا افتاده است، سردرد دارد، گیج و منگ است و تپش قلب دارد. همچنین، این افراد نه‌تنها در تصمیم‌گیری مشکل دارند، بلکه بعد از این‌که تصمیمی می‌گیرند همان تصمیم تبدیل به منبع نگرانی‌های دیگری می‌شود (مثلاً احساس تردید ناشی از این‌که آیا همه جوانب ممکن را پیش‌بینی کردم؟! منجر به ایجاد نگرانی و دلشوره در آنها می‌شود). نگرانی مدام افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر باعث می‌شود آنها همواره ناراحت و دلسرد باشند. تحقیقات نشان می‌دهد شایع‌ترین زمینه‌های نگرانی آنها شامل خانواده، کار، امور مالی و ترس از بیماری‌های شخصی است.

در چه گروه‌هایی بیشتر دیده می‌شود؟

اختلال اضطراب فراگیر بیماری شایعی است. آمارها حکایت از آن دارد که تقریباً 3 درصد جمعیت در هر دوره یکساله و 5 درصد افراد در مقطعی از زندگی خود از این اختلال رنج می‌برند. این اختلال در زنان تقریباً دو برابر بیشتر از مردان شیوع دارد. مشخص کردن سن شروع اغلب دشوار است. زیرا بسیاری از مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر گزارش می‌کنند در همه زندگیشان مضطرب و ناآرام بوده‌اند. اگرچه بیش از نیمی از کسانی که برای درمان مراجعه می‌کنند در دوران کودکی یا نوجوانی مبتلا شده‌اند، پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد این اختلال معمولاً در بزرگسالان که اختلال اضطرابی در آنها بسیار شایع‌تر است، روی می‌دهد. اما سیر این اختلال مزمن، نوسانی است و اغلب در مواقع وجود فشار روانی بدتر می‌شود.

چرا این مشکل پیش می‌آید؟

یکی از دلایل ابتلا به این اختلال عوامل ارثی است. بعضی تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که پدر، مادر یا اقوام درجه یک آنها به یکی از انواع اختلالات اضطرابی مبتلا هستند بیشتر احتمال دارد به این اختلال دچار شوند. اما با توجه به این‌که بزرگ‌ترین و جدیدترین تحقیق درباره‌ دوقلوها، نقش عوامل ارثی را در اختلال اضطراب فراگیر، تقریباً 15 تا 20 درصد برآورد می‌کند، به نظر می‌رسد عوامل دیگری مانند تجربیات محیط زندگی، شیوه تربیتی والدین و میزان استرس‌های زندگی فرد هم مؤثر باشد. والدینی که شیوه فرزندپروری سختگیرانه دارند، همواره در کودکان خود نوعی ترس و اضطراب را ایجاد می‌کنند، که می‌تواند به همه بخش‌های زندگی آنها سرایت کند. همچنین والدینی که از فرزندان خود بیش از اندازه حمایت می‌کنند نوعی وابستگی و ترس را ایجاد می‌کنند که فرد آن را به همه جنبه‌های زندگی خود می‌برد.

یکی دیگر از عواملی که در بروز این اختلال مؤثر شناخته شده، استرس‌های محیطی و پیش‌بینی‌پذیر بودن محیط است. افرادی که در زندگی خود با استرس‌های زیادی روبه‌رو بوده‌اند، مثل از دست دادن عزیزان یا بیماری سخت در خود یا اطرافیان، بویژه اگر این اتفاقات ناخوشایند ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی بوده باشند، نسبت به بروز اتفاقات حساس‌تر می‌شوند. این موضوع فقط در مورد اتفاقات نیست، رابطه با والدین، همسر، همکار یا هر فرد مهم زندگی که رفتار غیرقابل پیش‌بینی دارد به مراتب سخت‌تر از حالتی است که آن فرد قابل پیش‌بینی باشد. برای مثال، زندگی با فردی که به خاطر هر مشکل پیش‌پا افتاده‌ا‌ی از کوره در می‌رود و همسرش را به طلاق تهدید می‌کند ممکن است دیگری را در حالت اضطراب مزمن ناشی از نبود امنیت در زندگی زناشویی نگه دارد.

گاهی پیش می‌آید والدین در برابر یک رفتار فرزند خود به شیوه ثابتی عکس‌العمل نشان نمی‌دهند. مثلاً یک‌بار که فرزند آنها دیر به منزل می‌آید، چون حال خودشان خوب است، هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند و یک‌بار که حالشان بد است، به بدترین شکل ممکن او را تنبیه می‌کنند. بی‌ثباتی در روش‌های تربیتی شکل دیگری از پیش‌بینی‌ناپذیری است که افراد را با اضطراب مبهم و فراگیر روبه‌رو می‌کند. در کنار این عوامل وراثتی و تربیتی، بعضی از بیماری‌های جسمی مانند کم‌خونی یا مشکلات در بعضی غدد مانند غده تیروئید، می‌تواند به بروز اضطراب بینجامد.

روش‌های مؤثر

افراد درگیر با این مشکل معمولا، روش‌های متفاوتی را برای کم کردن اضطراب خود به کار می‌برند که بعضی از آنها مؤثر است و بعضی باعث تشدید مشکل آنها می‌شود. مثلاً مادری که همیشه نگران است برای فرزندانش اتفاقی بیفتد، در روز چند بار با آنها تماس می‌گیرد. یا رفت‌وآمدهای آنها را بشدت کنترل می‌کند. اگرچه این چک‌کردن‌ها تا حدی از اضطراب مادر کم می‌کند، این حالت بسیار موقتی است. در ضمن باعث دلخوری و تنش‌هایی در روابط بین اعضای خانواده می‌شود. چون تصور می‌کنند تحت‌ نظر هستند و مادر یا پدر به آنها اعتماد ندارد. بعضی افراد از روش‌های مفیدتری مثل مطالعه کتاب در این زمینه یا ورزش کردن استفاده می‌کنند. این روش‌ها نیز در صورتی که اضطراب شدید نباشد، مؤثر است. اما در موارد شدید، دیگر چندان کارساز نیست.

در درمان این مشکل اضطرابی، قبل از هر چیز، فرد باید مرز بین نگرانی‌ها و اضطراب‌های مؤثر و غیرمؤثر خود را شناسایی کند. در واقع قدم اول پذیرش غیرواقعی بودن این نگرانی‌هاست. این بررسی با کمک یک متخصص می‌تواند بخوبی صورت گیرد. در ضمن او با دلایل مختلف این مشکل در خودش آشنا شود. دلایل جسمی، روانشناختی و اجتماعی. چون همان‌طور که گفته شد، یکی از دلایل مؤثر، مشکلات جسمی است، بهتر است این افراد ابتدا از نظر وجود مشکلاتی مانند کم‌خونی یا غدد مورد بررسی قرار گیرند و در صورت وجود مشکل، برای درمان آن اقدام کنند.

طی درمان روان‌شناختی، فرد از راهکارهای مفید و غیرمفید خود آگاه و با استرس‌ها و عواملی که مشکل او را تشدید می‌کند آشنا می‌شود. همانند درمان‌های پزشکی که انواع مختلفی مثل دارو و جراحی دارد، روش‌های روان‌درمانی مختلفی نیز وجود دارد. در بعضی از این روش‌ها مستقیماً روش‌های مؤثر برای مقابله با استرس‌ها به افراد آموزش داده می‌شود یا افکار آزاردهنده فرد مورد بررسی قرار‌می‌گیرد و او با کمک درمانگر به چالش با آنها می‌پردازد. درمان دارویی هم گاهی کاملاً ضرورت پیدا می‌کند؛ بویژه زمانی که علائم جسمی مثل تپش قلب زیاد باشد یا فرد از نظر خواب و اشتها دچار مشکل جدی باشد. گاهی شدت نگرانی آنقدر زیاد است که در زمینه کاری، روابط بین فردی یا تحصیلی برای فرد دردسرهای جدی به وجود می‌آورد.

برعکس تصور بسیاری افراد که از دارو بسیار اجتناب می‌کنند، در صورتی‌که داروها با تشخیص دقیق و تحت نظر روانپزشک و با توجه به شرایط خاص بیمار مورد استفاده قرار گیرد، نگرانی در مورد آنها وجود ندارد. گاهی برای شروع روان درمانی نیاز است مدتی دارو استفاده شود تا فرد آمادگی و تمرکز لازم برای درمان‌های دیگر را پیدا کند. با این حال مصرف خودسرانه داروهایی مثل کلردیازپوکسید که در این بیماران رایج است، می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود. در کنار روان درمانی آموزش خودآرام سازی، ورزش‌هایی مانند شنا و پیاده‌روی مکمل‌های خوبی برای درمان هستند.

البته سیاست‌های خاص شرکت‌های بیمه‌گذار هم در القای چنین دیدگاهی ‌بی‌تاثیر نیست. حال اگر گروه خاصی از داروها را بیمار مصرف کند انواع برچسب‌ها را هم براحتی به او می‌چسبانند و متاسفانه این امر گاهی در میان جامعه پزشکی هم دیده می‌شود: «وای‌ داروی ضدایدز مصرف می‌کند» به دلیل حساسیت‌های موجود در جامعه ایرانی گروه داروهای هورمونی و داروهای موثر بر رفتارهای جنسی، در دامنه سکوت و پنهان‌کاری بیشتری قرار دارند. البته این به معنای اطلاعات کافی در زمینه داروهای مذکور نیست. معمولا این دسته داروها به صورت درگوشی و با رنگ‌و‌رویی سرخ و ارغوانی در داروخانه از تکنیسین داروخانه به طرز ناشیانه‌ای پرسیده می‌شود در این نوشتار سعی بر آن است که الفبای مصرف دارو و درمان از منظری جدید بررسی شود و تعاملات دارو و بدن را قدری ساده‌تر بازگو کند.

آب هم داروست

همه ما در طول زندگی، اگر اغراق نباشد، در طول روز با داروهای مختلفی سر‌و‌کار داریم. برای روشن شدن این مدعا، به تعریف دارو نگاهی می‌اندازیم: «دارو ماده‌ا‌ی است که برای تشخیص، درمان، کنترل یا پیشگیری از بیماری به کار برده می‌شود و می‌تواند از منابع طبیعی یا غیر‌طبیعی و عمدتا مصنوعی تهیه شود» با این تعریف اولین و ساده‌ترین دارویی که می‌شناسید چیست؟ استامینوفن؟ آسپرین؟ خیر چندان هم ساده نیست! ساده‌ترین دارو غذاست و شاید بیراه نباشد اگر آب را هم جزو ساده‌ترین داروها تقسیم‌بندی کنیم. به نظر شما آیا می‌توان دارو را هم غذا نامید؟ پاسخ در حالت کلی منفی است. حتی در برخی بیماری‌ها که بیمار قادر به تغذیه دهانی نیست نیازهای تغذیه‌ای او به وسیله فرمول‌های دارویی تامین می‌شود که هرچند نقش تغذیه بیمار را در مدت محدودی بر عهده می‌گیرند ولی باز هم دارو هستند و نه غذا. نیاز بشر پشتوانه اصلی او در کشف و ساخت داروهای جدید بوده به نحوی که امروزه دسته‌های دارویی مختلفی وجود دارند. راستی چگونه است که موجود بودن داروهای یک نسخه را با یک نگاه سریع به قفسه‌ها ‌یا فشار دادن چند دگمه در کامپیوتر می‌توان استنتاج نمود؟ داروها را می‌توان براساس روش‌های مختلفی همچون مکانیسم اثر و پاسخ درمانی آنها در بدن تقسیم‌بندی کرد. مثلا می‌گوییم داروهای مدر. حال در میان داروهای مدر، دسته‌های مختلفی بر اساس ساختمان شیمیایی آنها وجود دارند که تفاوت‌هایی با هم نشان می‌دهند و طبعا کاربردهای بالینی آنها نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود. روش‌هایی نیز برای نشان دادن تقسیم‌بندی داروها وجود دارد که از آن جمله کد ATC است که گاهی در بروشورهای دارویی با آن مواجه می‌شویم و اشاره به روش آناتومیکی ورود دارو به بدن و گروه درمانی ـ شیمیایی آن دارد. این تقسیم‌بندی یا کد بیشتر مورد استفاده مراجع قانونگذار و نظارتی (وزارت بهداشت) و پزشکان، است.

اثرات دارو

دارو پس از استفاده در بدن تاثیراتی می‌گذارد و به عکس از بدن تاثیر هم می‌پذیرد. در واقع نقش قابلی و فاعلی را همزمان ایفا می‌کند. آنچه در درمان مطلوب واقع می‌شود استفاده از اثر هدایت شده فاعلی داروست که از آن به پاسخ درمانی یاد می‌کنیم. نکته اینجاست که اثرات فاعلی دارو مرتبط با تجویز‌کننده دارو حتی سازنده اولیه داروست. از این روست که نقش درمانگر در چرخه درمان به خوبی مشخص می‌شود. درمانگر در واقع بخشی از روح درمانگری خود را وارد بدن پذیرنده یا بیمار می‌‌کند و غالبا این کار با تجویز دارو یا حالتی نمادین مانند معاینه بیمار یا نوشتن نسخه دارویی نشان داده می‌شود. بنابراین توجه به دارو به عنوان راهی برای جریان یافتن روح درمانگر به پذیرنده بسیار حائز اهمیت است که در علم طب و داروسازی نیز به آن توجه شده است. به عنوان مثال در ساخت دارویی دو میلی‌گرم ماده موثره دارویی قرار است استفاده شود، در حین ساخت این قرص باید توزیع دو میلی‌گرم در همه جای قرص یکسان باشد که لازمه آن توجه و دقت لازم در حین مراحل ساخت داروست و در واقع سازنده بخشی از جانمایه خود را در آن بارگذاری می‌کند.

ایمان به درمان

باور و قبول درمان مهم‌ترین گام در روند بهبود بیمار محسوب می‌شود. شاید اگر بگویم اساسی‌ترین گام قبول درمان توسط خود بیمار است، عجیب به نظر برسد ولی حقیقت است. قبول درمانگر و تسلیم در مقابل درمان را پذیرش می‌گویند. عواملی بر پذیرش بیمار موثرند که می‌توان مهم‌ترین آنها را امید به درمان توسط بیمار دانست به این مفهوم که اساسا چقدر درمان برای بیمار معنادار است. هزینه‌های درمانی، شکل دارویی و تعداد دفعات مصرف دارو، از سایر عوامل موثر هستند. گاهی برای افزایش پذیرش بیمار بسته‌بندی دارو را تغییر می‌دهند یا از وسایل پزشکی کمکی استفاده می‌شود.

بسیاری از روش‌های طب مکمل در پذیرش درمان توسط بیمار موثر واقع می‌شوند. در واقع بیمار در سیری که می‌کند به این باور می‌رسد که موجودی دوست‌داشتنی است و شایسته برخورداری از نعمت زندگی است. همین جمله ساده گاه مدت‌های طولانی نیاز دارد تا بیمار باور کند و بخواهد خودش را ببخشد و بخشش را از درون جاری سازد.

پذیرفتن نقشی که از دارو انتظار داریم در روند بهبود ما نقش بسزایی دارد. همان گونه که مصرف کورکورانه توصیه نمی‌شود تابعیت مطلق هم در این وادی نیاز به تامل دارد. مصرف دارو از سر اجبار یا تفنن مخرب بوده و می‌تواند منجر به بروز نابسامانی‌های بعدی در جسم و روان بیمار شود و او را هر چه بیشتر از مرکز تعادل دور کند. به همان نسبت دانستن جزئی‌ترین عارضه احتمالی یک دارو ممکن است بیمار را نسبت به دارو دچار وسواس کرده و هر لحظه منتظر بروز یک عارضه در بدن خود بگردد. این عوارض بخشی به صورت جسمی‌ ظاهر می‌شوند که به آنها عوارض جانبی دارو می‌گوییم. لذا بیمار باید نسبت به بیماری و داروهایی که برایش تجویز می‌شود تا حدی اطلاعات کلی داشته باشد. اطلاعاتی که باعث تعامل موثرتر با دارو می‌شود.

تحصیلکرده‌ها سخت‌پذیرترند

برقراری پل ارتباطی صحیح با بیمار امری ضروری است که باید مورد توجه دقیق کادر درمانی قرارگیرد. انتخاب کلمات ساده و مطابق سطح زندگی بیمار برای توضیح بیماری و روند درمانی‌اش باعث می‌شود بیمار با آسودگی بیشتری به کادر درمانی اعتماد کرده و در نتیجه پذیرش درمانی بیشتری داشته باشد. وقتی خیلی می‌دانیم کمتر گوش می‌دهیم. وقتی اصلا نمی‌دانیم ساده‌تر به توصیه‌هایی که ارائه می‌شود گوش جان می‌سپاریم. گاهی بیمارانی که اطلاعات علمی ‌یا تحصیلی بالایی دارند پذیرش کمتری نسبت به رعایت نکات لازم در حین مصرف دارو و مقاومت بیشتری به درمان نشان می‌دهند.

با استناد به آمار، مصرف سرانه نوشابه‌های گازدار در ایران دو برابر استانداردهای جهانی است؛ این در حالی است که ایرانیان تمایل چندانی به نوشیدن شیر ندارند و تنها حدود یک سوم نرم جهانی از این ماده مغذی مصرف می‌کنند. به عبارت دیگر، سرانه مصرف نوشابه در ایران 24 و در جهان 12 لیتر است؛ این در حالی است که سرانه مصرف شیر در کشور کمتر از 80 لیتر و در کشورهای توسعه یافته حدود 300 لیتر است. به طور متوسط مصرف روزانه نوشابه در هر فرد ایرانی بیش از دو لیوان است! این در حالی است که هر لیوان نوشابه حاوی ده قاشق شکر همراه 250 کیلو کالری انرژی نهفته است. اگر بخواهیم به زبان ریاضی سخن بگوییم، تقریبا مصرف سه بطری نوشابه معادل انرژی دریافتی در یک وعده غذایی است. متأسفانه، در 20 سال گذشته مصرف نوشابه‌های گازدار در کشور بیش از 15 درصد رشد داشته است؛ این در حالی است که در مدت مشابه مصرف شیر و فرآورده‌های آن یک دهم درصد رشد نشان می‌دهد.

مضرات مصرف نوشابه‌های گازدار

پوسیدگی دندان

تمام نوشابه‌های گازدار، محیطی اسیدی دارند. به همین سبب نوشیدن آنها را می‌توان خطری بالقوه برای از بین رفتن مینای دندان به حساب آورد. از سویی دیگر وجود مقادیر زیادی شکر افزوده به رشد ترکیبات باکتریایی منجر می‌شود که به دندان حمله کرده و موجب بروز بیماری‌های گوناگونی در آن می‌شود. توصیه می‌شود هنگام نوشیدن از نی استفاده کرده و این مایع را تا حد امکان در محیط دهان و دندان نگردانید و به طور مستقیم آن را نوش جان نمایید؛ پس از نوشیدن نیز حتما دهان خود را با آب بشویید تا آثار مخرب نوشابه روی دندان‌ها به حداقل برسد.

مرض قند (دیابت)

از آنجا که میزان شکر افزوده موجود در نوشابه بسیار بالاست، 10 دقیقه پس از مصرف این نوشیدنی، بدن با افزایش شدید قند خون مواجه می‌شود که برای مقابله با آن به ناچار دست به ترشح انسولین می‌زند؛ این کار نیز به افت کاذب قند خون منجر می‌شود. 20 دقیقه بعد از مصرف، کبد برای جلوگیری از بالا رفتن میزان قندخون، شروع به تبدیل قند به چربی کرده و آن را در بدن انبار می‌کند. بد نیست بدانید طی صد سال گذشته مصرف قند و شکر به میزان معنی‌داری افزایش یافته است. برای نمونه در سال 1292 شمسی متوسط مصرف مواد قندی در روز حدود 45 گرم بود؛ در حالی که این رقم در سال جاری به بیش از 85 گرم رسیده است؛ که خود از عوامل مهم بروز بیماری‌های گوناگون از جمله مرض قند (دیابت) است.

چاقی مفرط

نوشابه از آب آشامیدنی، افزودنی‌های مصنوعی و شکر تشکیل شده است. به همین سبب فاقد هرگونه مواد مغذی مورد نیاز بدن است. از سوی دیگر شکر موجود در این نوشیدنی میزان کالری آن را بسیار بالا برده و یکی از عوامل مهم بروز چاقی مفرط در جوامع صنعتی و در حال توسعه به شمار می‌رود. این در حالی است که در نوشابه‌های رژیمی نیز از شیرین‌کننده‌های مصنوعی کم کالری نظیر آسپارتام استفاده می‌شود. گرچه این ماده کالری زیادی ندارد، با این حال موجب می‌شود فرد در مدت کوتاهی پس از مصرف احساس گرسنگی کاذب کرده و به دنبال غذایی برای خوردن باشد که در نهایت به نتیجه واحد یعنی چاقی منتهی می‌شود. تحقیقات جدید نشان می‌دهد شیرین‌کننده‌های مصنوعی نظیر آسپارتام جدا از این‌که به کاهش قدرت حافظه منجر می‌شود، از عوامل مهم بروز بیماری‌هایی همچون میگرن و سرگیجه است.

سوءتغذیه

قربانیان اعتیاد به نوشیدنی‌های گازدار و نوشابه‌ها به دلیل ابتلا به بیماری‌های گوارشی گوناگون و عدم کارکرد صحیح این عضو حیاتی، از جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن محروم شده و متأسفانه در مدت زمان کوتاهی به سوءتغذیه، عدم رشد کافی ـ بخصوص در کودکان و نوجوانان ـ و سایر بیماری‌های مشابه مبتلا می‌شوند. اگر دوست دارید کودکانی رشید و سر زنده داشته باشید، آنها را به نوشیدن آب و دوغ عادت دهید. دوغ حاوی کلسیم و ویتامین‌های ضروری است که پوسیدگی دندان‌ها را کاهش می‌دهد و به‌دلیل داشتن باکتری‌های مفید از جمله استرپتوکوکوس، ترموفیلوس، ولاکتوباسیلوس و بولگاریکوس برای حفظ سلامت دستگاه گوارش موثر بوده و مانع رشد میکروارگانیسم‌های مضر می‌شود. همچنین مصرف این نوشیدنی به‌عنوان یک نوشابه لبنی می‌تواند تا یک چهارم نیاز روزانه بدن به کلسیم را تأمین کند. بهتر است دوغ را بدون گاز و به صورت کم‌نمک مصرف کنید، چرا که دوغ پر نمک میزان ابتلا به بیماری‌های قبلی، عروقی و نیز فشارخون را افزایش می‌دهد.

پوکی استخوان

اسید فسفریک موجود در نوشابه‌های گازدار بشدت سمی است و موجب دی‌اکسید شدن خون می‌شود. از سوی دیگر مصرف این ماده به آزاد شدن کلسیم انباشته در استخوان‌ها و دفع آن به صورت ادرار منتهی شده و در نهایت پوکی شدید استخوان را در پی خواهد داشت. به دلیل بروز عادات ماهانه‌ در زنان و دختران جوان و تأثیر مخرب نوشابه‌های گازدار بخصوص نوشابه کولادار (نوشابه سیاه) بر استخوان‌ها، متخصصان تغذیه و سلامت مصرف این نوشیدنی را در این گروه ممنوع کرده‌اند. مصرف این نوع نوشابه‌ها نه تنها کلسیم موجود در استخوان‌ها را هدف قرار می‌دهد، بلکه از جذب ویتامین D بخصوص در زنان جلوگیری می‌کند. نتایج تحقیقات علمی نشان می‌دهد مصرف نوشابه و بروز پوکی استخوان به مراتب در زنان شایع‌تر از مردان است.

تأثیر مخرب کافئین

جالب است بدانید بیشتر نوشابه‌های گازدار عمداً با ماده‌ای اعتیادآور به نام کافئین غنی می‌شوند! کافئین موجود در نوشابه بیشتر از ماده مشابه در قهوه، چای یا کاکائو جذب بدن می‌شود و می‌تواند با تحریک شدید سیستم عصبی، به بروز علائم بی‌خوابی در فرد منتهی ‌شود. از دیگر تأثیرات مخرب کافئین می‌توان به تشدید سندرم‌های پیش از قاعدگی در زنان، بروز کم آبی شدید بدن و ترشح مضاعف اسید معده اشاره کرد. همچنین ‌مصرف بیش از اندازه کافئین موجب برداشت کلسیم از استخوان می‌شود به طوری که به ازای هر 100 میلی‌گرم کافئین دریافتی (موجود در نوشابه‌های گازدار و حتی یک فنجان کوچک تا متوسط قهوه) 6 میلی‌گرم کلسیم ارزشمند بدن از بین می‌رود.

تأثیر مخرب بر قلب، پوست و کلیه

نوشابه‌ها سرشار از گاز دی‌اکسیدکربن (CO2) هستند که پس از مصرف موجب بروز تپش قلب، اضطراب و سردرد‌های مضمنی می‌شوند که بخصوص برای سالمندان و بیماران قلبی عروقی مضر است. از سوی دیگر، وقتی کلیه‌ها با اسید فسفریک زیاد موجود در نوشابه‌های گازدار مواجه می‌شوند، مجبورند برای تصفیه آن مدت زمان بیشتری کار کنند. از این گذشته نوشابه، کلسیم را از استخوان‌ها شسته و آن را در کلیه‌ها انباشته می‌کند، که در نهایت به بروز سنگ کلیه در فرد منتهی می‌شود. اما در پوست، بالا رفتن میزان اسیدیته خون از دیگر عواقب مصرف نوشیدنی‌های گازدار است. در چنین حالتی عملکرد گلوتاتیون مختل شده و تأثیرات مخربی در پی خواهد داشت. از سوی دیگر فقدان مواد معدنی و ویتامین‌ها در انواع نوشابه‌ها موجب جدا افتادن بدن از مواد مغذی مورد نیاز شده و به بروز انواع چین و چروک‌های پوستی و پیری زودرس پوست می‌انجامد.

به گزارش روابط عمومی بورس تهران، حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار با بیان این مطلب افزود: دیروز 5 درصد از سهام سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین معادل یک میلیارد و 450 میلیون سهم عرضه شد و هر سهم این شرکت برابر با 350 تومان قیمت خورد. به این ترتیب حدود 500 میلیارد تومان سهام شرکت تامین تاپیکو در بازار معامله شد.

وی با اشاره به این‌که سرمایه شرکت نفت و گاز و پتروشیمی تأمین 2900 میلیارد تومان است، تصریح کرد: با توجه به قیمت بازار، ارزش این شرکت ده هزار میلیارد تومان تعیین شد. قبل از این عرضه، ارزش بازار 258 هزار میلیارد تومان بود که با احتساب این عرضه، ارزش بازار به 268 هزار میلیارد تومان رسید.

قالیباف‌اصل افزود: سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین تاپیکو که متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری شستا است،‌ به عنوان یک شرکت بخش خصوصی عرضه شد.

وی تاکید کرد: با توجه به تعهد سهامدار عمده 5 درصد سهام تامین تاپیکو روز گذشته عرضه شد و بقیه به صورت تدریجی و با توجه به کشش بازار عرضه می‌شود.

قالیباف‌اصل ادامه داد: شرکت تامین تاپیکو از نظر ارزش بازار در رتبه هفتم قرار گرفت؛ ضمن این‌که با عرضه این شرکت، تعداد شرکت‌های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران به 317 شرکت رسید.

کیهان شادور به روابط عمومی شبکه دو گفت: استاد همه چی دون نام عروسکی است که به همراه دستیارش، پیمان هر بار به یک سوال که از آزمایشگاه آنها شروع می‌شود و به فضای مستند علمی می‌رسد، پاسخ می‌دهد.

این تهیه‌کننده گفت: شاید بتوان گفت این برنامه یک دایره‌المعارف مصور کودکانه است که در آن توجه ویژه‌ای به مسائل علمی می‌شود. سعی می‌کنیم با زبانی کودکانه مفاهیم سخت علمی مثل این ‌که خورشید کی تمام می‌شود، کهکشان راهی شیری چیست، پاراگلایدرها چطور پرواز می‌کنند و موارد دیگر را برای بچه‌ها توضیح دهیم.

وی تصریح کرد: این برنامه به سفارش گروه کودک و خردسال شبکه دو، در 52 قسمت 15 ـ 10 دقیقه‌ای تولید شده و شنبه تا چهارشنبه ساعت 16 و 35 دقیقه پخش می‌شود.

صداپیشگی عروسک «استاد همه چی دون» را محمد بحرانی به عهده دارد و پیمان فاطمی نیز نقش دستیار این عروسک را ایفا می‌کند.