تبیان، دستیار زندگی

با دیدن این همه تفاوت‏ها و ناهنجارى‏ها، چگونه نظام را اسلامى بدانیم؟

اولاً معناى نظام اسلامى آن نیست كه تمام افراد جامعه‏اش عادل باشند، بلكه نظام اسلامى آن است كه قوانین و مدیرانش اسلامى باشند. 
مسافرت خوب آن است كه ماشین سالم و راننده ماهر باشد تا مسافرین را به مقصد برساند، نه آن كه تمام مسافران بى مسئله باشند. هیچ كس در هیچ سفرى براى سوار شدن به اتوبوس و قطار و هواپیما، تك تك مسافران را بررسى نمى‏كند، بلكه به سلامتى وسیله و مهارت راننده مى‏اندیشد. 
در آیه 102 سوره بقره مى‏خوانیم كه در زمان حضرت سلیمان‏علیه السلام (پیامبر معصومى كه حكومتش هدیه‏اى الهى بود)، گروهى به جاى پیروى از آن حضرت، پیرو شیطان بودند: «واتّبعوا ما تتلوا الشیاطین على ملك سلیمان» 
ثانیاً عدالت همه جا به معناى تساوى نیست. پزشك عادل، پزشكى نیست كه به همه بیماران یك نوع دارو بدهد، معلّم عادل، معلّمى نیست كه به همه دانش‏آموزان یك نمره بدهد، بلكه این تساوى، كمال بى عدالتى است. 
مگر سلّول چشم با سلّول استخوان پا یكسان است؟ مگر برگ‏ها، میوه‏ها، كوه‏ها، دشت‏ها، معدن‏ها، جنگل‏ها، كرات آسمانى، كهكشان‏ها، رنگ‏ها، نژادها و... یكسانند؟! 
آرى، تفاوت دو نوع است: گاهى حكیمانه و بر حق است و گاهى تبعیض و ناحقّ. 
اختلافات گاهى بر اساس ظلم است كه باید با تمام قدرت جلوى آن را گرفت. سرمایه‏هایى را كه با زد و بند، كم‏فروشى، احتكار، توطئه، اختلاس، سرقت، ربا و امثال آن جمع شده است، باید از حلقوم متجاوزان بیرون كشید. 
امّا گاهى تفاوت و اختلافى كه در اثر كار، هنر، تخصص، مدیریّت، ابتكار و امثال آن پیدا مى‏شود، چنانچه حقوق واجب الهى آن (خمس و زكات و...) پرداخت شود، مانعى ندارد. اگر بخواهیم حق ابتكار و هنر و كار و تخصّص را نادیده بگیریم، جامعه راكد مى‏ماند و رشدى ندارد.

برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی 

معناى انتظار امام زمان علیه السلام چیست؟ آیا به معناى سكوت و بى‏تفاوتى در برابر ظلم و فساد است؟

ما هر شب منتظر طلوع خورشید فردا هستیم، امّا معناى انتظار خورشید آن نیست كه دست روى دست بگذاریم و تا صبح در تاریكى به سر بریم، بلكه هر كس اتاق خود را روشن مى‏كند. 
ما در زمستان منتظر فرارسیدن تابستان هستیم، ولى انتظار تابستان به آن معنا نیست كه در زمستان بلرزیم و اتاق خود را گرم نكنیم. 
در زمان غیبت امام زمان علیه السلام نیز باید به مقدار توانِ خود با ظلم مبارزه كنیم و در صدد اصلاح خود و جامعه برآییم. در روایات مى‏خوانیم: «أفضلُ الاعمال اِنتظارُ الفَرج»(بحار، ج 75، ص 208.) بهترین عمل، انتظار آمدن حضرت مهدى علیه السلام است. 
بر اساس این حدیث، انتظار، حالت نیست، بلكه عمل است: «افضل الاعمال» بنابراین، منتظران واقعى باید اهل‏عمل باشند. منتظران مصلِح باید خود صالح باشند، كسى كه منتظر مهمان است در خانه آرام نمى‏نشیند. 
وظیفه مردم در زمان غیبت، خودسازى و امر به معروف و دعوت به حق و آگاه سازى دیگران است.

برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی   

چرا خدا به ستمگران و گنهكاران مهلت مى‏دهد؟

سازمان آب و برق، به تمام منازل آب و برق مى‏رساند، این صاحبان منازلند كه مى‏توانند از این آب و برق استفاده صحیح كنند یا نادرست. 
خداوند انسان را آزاد و مختار آفرید و همه گونه امكان رشد را در اختیار او گذاشت، اگر انسان با علم و آگاهى راه بدى را انتخاب كرد، مقصّر خود اوست. 
امّا چرا خداوند جلوى چنین انسان‏هایى را نمى‏گیرد، زیرا: 
اگر همین كه انسان بناى ناسزا و دروغ گفتن داشت، خداوند او را لال كند و همین كه بناى سیلى زدن به مظلوم داشت، دست او فلج شود، همین كه بناى نگاه بد داشت چشمش كور شود و... آیا این انسان كه از روى ناچارى خلاف نكرده، قابل ستایش است؟ ارزش انسان زمانى است كه با اختیار خودش، آزادانه و آگاهانه كارى را انجام دهد و یا از خلافى دست بردارد. 
اگر دست انسانى را با طناب بستند و از جیب او پول درآوردند و خرج كردند، نمى‏توان گفت آن دست بسته، مرد سخاوتمندى است و اگر مرد نابینایى، به نامحرم نگاه نكرد، نمى‏گویند چه انسان پاكى. 
آرى، خداوند مى‏خواهد انسان‏ها آزاد باشند تا خود راه خیر و خوبى یا راه شرّ و بدى را انتخاب نمایند و عمل كنند.

 
برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی  
 

با همسران و فرزندانى كه هم فكر ما نیستند، چگونه برخورد كنیم؟

هنگامى كه پیامبرصلى الله علیه وآله از مكّه به مدینه هجرت كرد، مسلمانان مكّه نیز هجرت كردند، امّا بعضى مسلمانان با مخالفت همسر و فرزند خود مواجه شدند. آیه نازل شد كه بعضى همسران و فرزندان شما دشمن شما هستند، از آنان دورى كنید. بعضى مسلمانان مهاجر تصمیم گرفتند كه حتى اگر همسر و فرزندشان توبه كردند و هجرت كردند، آنان را نپذیرند. 
آیه در ادامه مى‏فرماید: اگر شما مخالفت‏هاى گذشته آنان را نادیده بگیرید و از آنان درگذرید، براى شما بهتر است و خداوند نیز شما را خواهد بخشید. «یا ایّها الّذین آمنوا اِنّ من أزواجكم و اولادكم عدوّاً لكم فاحذَروهم و اِنْ تَعفوا و تَصفحوا و تَغفروا فانّ اللّه غفورٌ رحیم»(سوره تغابن، آیه 14.)

برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی  

یاد خدا در همه كارها، به چه معناست و این همه سفارش به آن براى چیست؟

در حدیث مى‏خوانیم: براى هركارى «بسم اللّه» بگویید، حتى سر سفره اگر نوع غذا را تغییر دادید «بسم اللّه» را تجدید كنید.( بحار، ج‏63، ص‏421.) 
اگر شما به یك كارخانه توجه كنید، به تمام كالاها و تولیدات خود، آرم و نشانه خود را مى‏زند. مثلاً یك كارخانه چینى سازى، به همه ظرف‏هاى كوچك و بزرگ، حتّى كارتون و كامیونى كه مربوط به حمل و نقل است، نام و آرم خود را مى‏زند. 
پرچم هر كشورى، هم روى میز مدیران آن كشور است، هم بالاى ساختمان ادارات و هم روى كشتى هایى كه از آن كشور به اطراف دنیا مى‏روند. 
انسان خداپرست نیز تمام كارهایش، نام و آرام خدایى دارد؛ چه كوچك وچه بزرگ. 
حضرت ابراهیم‏علیه السلام مى‏گوید: نمازم، عباداتم، زنده بودنم و مرگم براى پروردگار جهانیان است. «انّ صلاتى و نُسكى و مَحیاىَ و مَماتى لِلّه رَبّ العالَمین»(سوره انعام، آیه 162.) 
قرآن به پیامبرصلى الله علیه وآله مى‏فرماید: هم در آغاز كار، یاد پروردگارت باش: «اِقرأ بِاسمِ ربِّك»(سوره علق، آیه 1.) و هم پس از فراغت، كارى دیگر شروع كن كه در راه رضاى پروردگارت باشد، «فاذا فَرَغتَ فَانصَب و الى ربِّكَ فَارغَب»(سوره انشراح، آیه 7 - 8 .)

برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی  

یاد خدا در همه كارها، به چه معناست و این همه سفارش به آن براى چیست؟

در حدیث مى‏خوانیم: براى هركارى «بسم اللّه» بگویید، حتى سر سفره اگر نوع غذا را تغییر دادید «بسم اللّه» را تجدید كنید.( بحار، ج‏63، ص‏421.) 
اگر شما به یك كارخانه توجه كنید، به تمام كالاها و تولیدات خود، آرم و نشانه خود را مى‏زند. مثلاً یك كارخانه چینى سازى، به همه ظرف‏هاى كوچك و بزرگ، حتّى كارتون و كامیونى كه مربوط به حمل و نقل است، نام و آرم خود را مى‏زند. 
پرچم هر كشورى، هم روى میز مدیران آن كشور است، هم بالاى ساختمان ادارات و هم روى كشتى هایى كه از آن كشور به اطراف دنیا مى‏روند. 
انسان خداپرست نیز تمام كارهایش، نام و آرام خدایى دارد؛ چه كوچك وچه بزرگ. 
حضرت ابراهیم‏علیه السلام مى‏گوید: نمازم، عباداتم، زنده بودنم و مرگم براى پروردگار جهانیان است. «انّ صلاتى و نُسكى و مَحیاىَ و مَماتى لِلّه رَبّ العالَمین»(سوره انعام، آیه 162.) 
قرآن به پیامبرصلى الله علیه وآله مى‏فرماید: هم در آغاز كار، یاد پروردگارت باش: «اِقرأ بِاسمِ ربِّك»(سوره علق، آیه 1.) و هم پس از فراغت، كارى دیگر شروع كن كه در راه رضاى پروردگارت باشد، «فاذا فَرَغتَ فَانصَب و الى ربِّكَ فَارغَب»(سوره انشراح، آیه 7 - 8 .)

برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی  

چه گناهانى را خدا نمى‏بخشد؟

در روایات مى‏خوانیم: «اِتّقوا المُحقّرات من الذّنوب فانّها لاتغفر»( وسائل، ج 15، ص‏310.)، از گناهان كوچك پرهیز كنید كه بخشیده نمى‏شود. شاید به این دلیل كه در گناهان كوچك، انسان احساس شرمندگى نمى‏كند و لذا به فكر توبه هم نمى‏افتد، بلكه جسارت و جرأت او بر تكرار آن زیاد و زمینه‏اى براى بخشش فراهم نمى‏شود. 
اگر كسى كه مقدار كمى بدهى دارد، به طلبكار بگوید: تو كه از من‏طلبى ندارى، مقدارى كه مى‏خواهى ارزشى ندارد، او طلب خود را نمى‏بخشد، ولى اگر مبلغ بیشترى بدهكار باشد و نزد طلبكار آید و عذرخواهى كند، طلبكار یا به او مهلت مى‏دهد و یا او را مى‏بخشد. آرى، طلبكار، مقدار كم را با جسارت نمى‏بخشد، ولى مقدار زیاد را ممكن است با عذرخواهى ببخشد.

برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی 

چه كنیم تا روح ما بزرگ و ظرفیّت ما زیاد شود؟

حضرت على‏علیه السلام به همام مى‏فرماید: «عَظُمَ الخالِقُ فى أنفسِهم و صَغُر ما دون ذلك»(نهج‏البلاغه، خطبه‏193.) یعنى چون خداوند در روح آنها عظمت دارد، غیر خدا هرچه باشد كوچك جلوه مى‏كند. تا وقتى روى زمین هستیم، یك هكتار زمین براى ما بزرگ است، امّا اگر سوار هواپیما شدیم هرچه هواپیما بالاتر برود، این قطعه زمین براى ما كوچك‏تر مى‏شود. 
اگر توجهى به پولهاى موجود در بانك بكنیم، سرمایه خود را ناچیز خواهیم دید. اگر به تسبیح گفتن همه موجودات توجه داشته باشیم، گفتن چند «سبحان اللّه» را چیزى نمى‏دانیم. اگر به كتابخانه‏هاى بزرگ و مهم دنیا نگاه كنیم، مطالعه چند كتاب ما را مغرور نخواهد كرد. 
وقتى به امام سجادعلیه السلام گفتند: چرا اینقدر عبادت مى‏كنى؟ فرمود: عبادت من كجا و عبادت علىّ‏بن ابیطالب كجا! 
خداوند در قرآن به پیامبرش مى‏گوید: یادى از سختى‏هاى انبیاى گذشته كن تا سختى‏ها براى تو آسان و سبك شود. آرى، اگر به پشت سر نگاه كنیم و راه رفته را ببینیم مغرور مى‏شویم، باید به راه نرفته نظر دوخت تا به فكر رفتن بیفتیم.

 برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی 

چرا خداوند كارهایى را كه ذرّه‏اى شرك و ریا در آن باشد، نمى‏پذیرد؟

خداوند مى‏فرماید: «أنا خیر شَریك فمَن عَمل لى و لِغیرى فهو لِمَن عَمله غیرى»(وسائل، ج‏1، ص‏72) من بهترین شریك هستم، اگر كسى عملى را انجام بدهد كه هدفش هم من و هم غیر من باشد، من سهم خود را به آن شریكى كه براى من پنداشته واگذار مى‏كنم تا پاداش خود را از او بگیرد. 
آرى، هركس و هر چیز را در كنار خدا قرار دادن، توهین به مقام الهى است. 
اگر كسى به شما بگوید: من شما و سنگ را دوست دارم، این توهین به شماست. 
اگر بگوید: از غذایى كه تهیّه كرده‏ام، هم شما بخورید هم گربه‏ام مى‏خورد، توهین است. 
علاوه بر آنكه هدف خداوند از انجام دستوراتش، رشد و كمال انسان است و شرك و ریا مایه سقوط انسان است. اگر یك موش در دیگ غذا بیفتد، تمام غذا از قابلیّت مصرف مى‏افتد. 
یك روز تمام مسافران هواپیما را پیاده و بارى را كه بسته شده بود تخلیه كردند و گفتند: یك موش در هواپیما دیده شده است. پرسیدیم: این همه مسافر و بار به خاطر یك موش باید پیاده شود؟ گفتند: بله، زیرا ممكن است این موش یكى از سیم‏ها را بجود و رابطه خلبان با فرودگاه قطع شود و موجب سقوط هواپیما شود. 
آرى، موش شرك، سیم اخلاص را مى‏جود و رابطه بنده با خالق قطع مى‏شود.

برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی 

آیا انسان آزاد است یا مجبور؟ مرز آزادى تا كجاست؟

خداوند، انسان را آزاد آفریده است و به او اختیار داده تا كارهایش را انتخاب كند. گرچه بعضى گفته‏اند: انسان در كارهایش مجبور است و گمان مى‏كند كه آزاد است، امّا دلایل بسیارى بر اختیار انسان وجود دارد كه به برخى از آنها اشاره مى‏كنیم: 
الف) هر انسانى در كارهاى خود گاهى دچار تردید و شك مى‏شود كه آیا انجام دهد یا ندهد؟ همین شك، دلیل بر آزادى اوست كه مى‏تواند كارى را انجام دهد و مى‏تواند انجام ندهد. 
ب) گاهى انسان‏ها به كار یكدیگر انتقاد دارند. انتقاد نیز دلیل آن است كه كسى كه كار را انجام داده، مى‏توانسته انجام ندهد. 
ج) هر انسانى در عمر خود بارها از گفتار و رفتار خود پشیمان شده است و همین پشیمانى دلیل آن است كه مى‏توانسته انجام ندهد و لذا با خود مى‏گوید: اى كاش انجام نمى‏دادم! 
د) همه مردم فرزندان خود را تربیت مى‏كنند و یا به معلّم و مربّى مى‏سپارند و این دلیل آن است كه فرزند انسان مى‏تواند مسیر كج را رها و به راه حق برود. 
بنابراین شك، انتقاد، پشیمانى و تربیت، دلیل آزدى انسان است. علاوه بر آنكه آزادى خواسته تمام انسان‏ها بلكه حیوانات است. شما اگر گربه‏اى را در قفس كنید، هر نوع غذا براى او در قفس قرار دهید، باز ناراحت است و ترجیح مى‏دهد در كوچه و خیابان ساده‏ترین غذا را بخورد امّا در قفس نباشد. 
در بهشت نیز اگر آزادى نباشد، مؤمن رنج مى‏برد و لذا مؤمنان هنكامى كه وارد بهشت مى‏شوند، خدا را به خاطر آزادى در بهشت سپاس مى‏گویند: «ألحمدُ لِلّه الّذى نَتبَوّء من الجنّة حیث نشاء»(سوره زمر، آیه 74.) 
با این همه، انسان بنده خداست و باید به دستورات او عمل كند و اگر آزادى مرز نداشته باشد و انسان اختیار خود را به نفس و تمایلات شخصى یا تمایلات دیگران بدهد او را به دره هلاكت سقوط خواهد داد. 
آزادى باید در چارچوب فرامین خدا و عقل باشد تا سبب سلب آزادى دیگران نشود.

برگرفته از مطالب سایت آقای قرائتی