تبیان، دستیار زندگی

اگر عشق نبود ، به کدامین بهانه می گریستیم ومی خندیدیم؟!کدام لحظه نا یاب را اندیشه می کردیم؟! و چگونه عبور روزهای تلخ را تاب می آوردیم؟!آری!بیگمان پیش از اینها مرده بودیم، اگر عشق نبود. 

اکولوژی

علم اکولوژی علم مطالعه روابط متقابل موجودات زنده با هم و با محیط فیزیکی پیرامون را گویند.علمی است که ما را در ارتباط با سایر موجودات و محیط فیزیکی این علم مطالعه می کند.

علم اکولوژی یک شاخه ای از علم زیست شناسی است در علم زیست یک سری خصوصیات موجودات زنده در طول دوران زندگی مطالعه می کنیم مثل سیستماتیک اما در علم اکولوژی ارتباط موجود با محیط را مورد مطالعه قرار می دهیم . در علم زیست شناسی معمولا در مطالعات موجودات زنده از سلول تا فرد را مورد مطالعه قرار می دهند ولی در اکولوژی ،فرد، جمعیت ها ،جوامع و کل حیات در کره زمین را مورد مطالعه قرار می دهند.

علم اکولوژی را برحسب معیارهای مختلفی تقسیم بندی می کنند برحسب نوع موجودات می گویند اکولوژی گیاهی ، جانوری، حشرات و درختان جنگلی ، گیاهان مرتعی و باغبانی ، زراعت و برحسب محیط زندگی اکولوژی را تقسیم بندی می کنند مثلا اکولوژی آب(باتلاق،شور، شیرین، مرداب)ــ خشکی ــ کوه ــ دشت ــ بیابان و از نظر کاربردی هم اکولوژی را تقسیم بندی می کنند مثل کشاورزی یا اکولوژی گیاهان زراعی ــ اکو فیزیولوژی ــ جامعه شناسی گیاهی

میوه

تقسیمات انواع میوه:1- میوه های ساده 2- میوه های مرکب 3- میوه های مجتمع

میوه های مجتمع از گلی که دارای چند مادگی ساده است بوجود می آیند مثل توت فرنگی ، تمشک

میوه های مرکب  مربوط به چند گل و در مجموع از رشد یک گل آذین بوجود می آید که بعد از رسیدن به صورت توده ای باقی می ماند مانند:انجیر ، توت سفید ، آناناس

میوه ساده از رشد یک مادگی بوجود می آید و شامل یک تخمدان بالغ ساده یا مرکب همراه با بخش های تشکیل دهنده آن می باشد.

انواع میوه های ساده :1- خشک   2- آبدار

انواع میوه خشک :1- شکوفا 2- نا شکوفا

انواع میوه شکوفا: 1- برگه    2- نیام     3- کپسول

انواع میوه نا شکوفا: 1- گندمه     2- کافشه      3- کافشه کرک دار  4- فندقه            5- سامار  6- شیزو کارپ

انواع میوه های آبدار: 1- سته      2- شفت        3- شفت مانند    

1- گل آذین خوشه : گل آذین دارای محور اولیه طویل و گل های دمگل دار بر روی آن

2- سنبله : شبیه خوشه است تفاوت آن با خوشه این است که دمگل ندارد و فرم کوچک شده سنبل را سنبلچه گویند.اسپادیس گل آذین سنبله گوشتی ویژه ای که گل های فرو رفته در محور ضخیم سنبله دارد را گویند عموما برگه ی بزرگی به نام اسپات یا چمچه آن را فرا می گیرد مثل گل شیپوری

3- گل آذین دم گربه ای یا شاتون: گل آذین خوشه فلس دار ،نرم، سنبله یا سنبله مانند با گلهای یک جنسی بدون گلبرگ و کوچک و فقط در درختان و درختچه ها وجود دارد

4- دیهیم: نوعی گل آذین خوشه که دمگل های پایینی رشد بیشتری یافته در نتیجه با گل های بالایی در یک سطح قرار می گیردگل های بالایی در واقع همان غنچه انتهایی است که غنچه در مرکز و گل های باز شده در بیرون گل آذین قرار می گیرد گاهی اوقات شاخه های دیهیم خود منشعب می شود که به آن دیهیم مرکب می گوییم

5- پانیکول ،خوشه گرزن ،خوشه مرکب: پانیکل گل آذینی است که در آن محور ثانوی نیز به نوبه خود منشعب می شود

6- چتر: نوعی گل آذین دیهیم که در آن تمام دمگل ها از یک نقطه محور اصلی خارج شده و غالبا برگها در قاعده چترجمع شده و گریبان را می سازد

گل آذین

طرز قرار گرفتن گلها بر روی گیاه را گل آذین گویند. طبق یک تقسیم بندی کلی بر اساس ترتیب و طرز قرار گرفتن غنچه ها گل آذین به دو نوع کلی تقسیم می شود.1ــ گل آذین نامعین ( نا محدود) 2ــ گل آذین معین(محدود)در گل آذین نامعین محور اصلی یا جوانه انتهایی آن به یک گل ختم نمی شود و رشد آن به طور کلی نا محدود است.در حالی که در گل آذین معین محور اولیه یا جوانه انتهایی به یک گل ختم می شود در این صورت رشد محور اولیه متوقف شده گل آذین دارای تعدادی محور ثانوی محدود و مشخص می شود که هر یک از آنها نیز به یک گل ختم می شود رشد این نوع گل آذین در جهت گریز از مرکز است.

ساقه

جوانه اولیه بذر که پس از رشد و خارج شدن ریشه ظاهر می گردد و به سمت بالا می رود ساقه ی گیاه را که روی آن برگها و شاخه ها پدیدار می شود را تشکیل می دهد .

وظایف ساقه : 1- استوار نگهداشتن قسمت های هوایی ( برگ ، گل ،میوه ) 2- انتقال مواد غذایی 3- ساختن مواد غذایی 4- ذخیره ی مواد غذایی 5- تکثیر

ساقه تشکیل شده :1- یقه : هحل اتصال ساقه به ریشه برای پیوند زدن نشا نهال 2- گره : برآمدگی روی ساقه ی جوان گیاه را که برگها از آن خارج می شود 3- جوانه : ساقه بسیار جوان و کوچک که به وسیله فلسهای محکم و بسیار سخت پوشیده شده است.

وجود فلسها به واسطه ی وجود دیواره ی کوتینی و غیر قابل نفوذ خود بافتهای داخلی جوانه را از تغییرات محیط (سرما) حفظ می نماید .

فاصله ی بین دو گره را میانگره می گویند فاصله ی گره ها به تدریج از پایین ساقه به طرف بالا کم می شود .

اقسام جوانه :1- انتهایی : جوانه ای که در انتهای ساقه قرار دارد و مسئول طویل شدن ساقه می باشد (رشد و نمو طولی)

2- جوانه جانبی (محوری) : جوانه ای که در مجاورت برگها قرار دارد و مسئول تولید ساقه و برگ و گاهی غنچه و گل می باشد مثلا در هلو ، بادام جوانه جانبی مولد گل یا مولد ساقه جداگانه بوده در حالی که در سیب و گلابی و مو ابتدا برگ و ساقه تولید و بعد روی این ساقه گل آذین تشکیل می گردد.

گیاه بنابر اقتضای محیط ساقه ی خود را تغییر می دهد .

 انواع ساقه :1- ساقه ی هوایی : ساقه هایی که در خارج از زمین به رشد و نمو پرداخته و در واقع از نور آفتاب بهره مند می شوند این ساقه ابتدا سبز رنگ بوده و سپس تغییر رنگ می دهد .2- ساقه زیر زمینی:درون خاک وجود دارد و فاقد سبزینه می باشد .

گیاهان انرژی نورانی (خورشیدی) را به انرژی شیمیایی تبدیل و مواد آلی را می سازند .

مواد آلی : قندها ، نشاسته ، چربی، پروتئین

صفات بارز موجودات زنده در گیاهان : رشد ، تولید مثل ، تبدیل انرژی ، واکنش در برابر عوامل محیطی و ترکیبات آلی

پیکر هر گیاه شامل یک محوری است که از یک طرف به ریشه و از طرف دیگر به ساقه ختم می شود و از اندامهایی تشکیل می شود که خود مرکب از بافت ها و سلول های مختلفی می باشد .

ریشه نخستین عضو یک گیاه که از بذر کاشته شده خارج می شود و با محیط اطراف خود ( معمولا خاک) تماس بر قرار می کند می باشد .

وظیفه ی ریشه در گیاهان عبارتند از : 1- نگهداشتن پیکر گیاه در خاک 2- جذب آب و مواد معدنی از خاک و انتقال آن به ساقه 3- ذخیره ی مواد غذایی

ریشه از لحاظ منشا و زمان : ریشه اصلی یا اولیه که از رشد و نمو ریشه چه بوجود می آید . ریشه ثانوی یا جانبی که از ریشه ی اولیه منشا می گیرد و ریشه نابه جا

انواع ریشه :1- ریشه ی ذخیره ای : ریشه ی بیشترگیاهان دو ساله و چند ساله بزرگ شده و مقداری مواد غذایی در خود ذخیره می کند مثل هویج ، چغندر و شلغم 2- ریشه افشان : گیاهانی که فاقد ریشه اصلی هستند یا ریشه ی اولیه و ثانویه آنها قابل تشخیص نیست را گویند مثل ذرت 3- ریشه نا به جاو جانبی : ریشه هایی که بر ساقه و برگ ظاهر می شود را ریشه جانبی می گویند مثل ریشه هایی که از غده ی سیب زمینی می رویند  و زمانی که ریشه های جانبی به طور مستقیم ازساقه خارج گردد را ریشه نا به جا گویند مثل ریشه ای که از ساقه نعناع یا ساقه ی زیرزمینی مرغ خارج می شود. بعضی از گیاهان دارای ریشه های هوایی می باشندکه برای گیاهان مناطق حاره مفید هستند .

انواع ریشه های غده ای : 1-گروهی یا دسته ای مثل کوکب و زنبق 2- کروی مثل اقسام چغندر 3- فرفره ای یا شلغمی مثل شلغم 4- دوکی شکل مثل هویج 5- واژ مخروطی مثل سیب زمینی شیرین

انواع ریشه های هوایی:1-ریشه بالارونده مثل انواع اشقه ها 2- ریشه های تنفسی که خاص گیاهان باتلاقی است مثل حرا

به طور کلی از نظر دوام وطول عمر اندام های گیاه به 3 حالت ممکن است دیده شود. یک ساله،دو ساله ، چند ساله

گیاهان یک ساله گیاهانی هستند که یک سال زندگی و در این مدت رشد می کنند گل و میوه می دهند و در انتها می میرند یعنی فاز رویشی و زایشی خود را در یک سال تمام می کنند و در انتهای یک سال می میرند.

گیاهان دو ساله گیاهانی هستند که در سال اول ایجاد برگ و غده می کنند و در سال دوم گل و میوه می دهند مثل چغندرقند

گیاهان چند ساله گیاهانی هستند که چند سال عمر می کنند یعنی بیش از 2سال و در فصل نامساعد رشد نه تنها بذر آنها باقی می ماند بلکه قسمت های زیر زمینی آنها نیز زنده اند.

راه تشخیص این 3گروه از هم این است که ممکن است بنابر داشتن غده، یقه چوبی زیر زمینی یا بقایای ساقه مرده و برگ سال قبل انجام گیرد.

مرفو لوژی ( ریخت شناسی)

گیاهان دانه دار دارای اندام های رویشی و زایشی می باشند که اندام های رویشی آنها شامل ریشه، ساقه، برگ و اندام های زایشی آنها شامل گل،گل آذین، میوه ودانه می باشد.

رشد گیاهک در درون دانه شروع می شود که آغاز رویش دانه است اولین قسمتی که از دانه بیرون می زند را ریشه چه گویند که ریشه چه طویل می شود و محور زیر لپه را بوجود می آورد و محور زیر لپه امتداد پیدا می کند و ریشه اولیه را بوجود می آورد و ریشه اولیه منشعب می شود و ریشه ثانویه را بوجود می آورد.

سیستم های ریشه ای شامل سیستم ریشه اصلی و سیستم ریشه افشان

سیستم ریشه اصلی در دولپه ای ها و سیتم ریشه افشان تقریبا در همه ی تک لپه ای ها و در بعضی از دو لپه ای ها وجود دارد.

در سیستم ریشه اصلی ریشه اولیه و ثانویه قابل تشخیص است اما در سیستم ریشه افشان ریشه اولیه و ثانویه قابل تشخیص نمی باشد.

ریشه نابه جا: زمانی که ریشه از غیر از گیاهک دانه بوحود آید را ریشه نابه جا گویند ریشه نابه جا ساقه و برگ بسیاری از گیاهان در آب تولید ریشه می کند.