تبیان، دستیار زندگی

بیشتر از یک دهه از روزی که یک آقای چاق سیبیلو با کلاه ایمنی زرد رنگ بالای سرش، روی صفحه تلویزیون ظاهر شد و گفت «لامپ اضافه خاموش» می‌گذرد. از آن روز به بعد به مرور همه یاد گرفتیم که لامپ‌های کمتری را روشن کنیم. مدتی بعد از آن نیز برچسب‌های مصرف انرژی روی تمام لوازم برقی خانگی زده شد و بالطبع مردم هم به سوی استفاده از وسایلی که کمتر برق مصرف می‌کنند، رفتند.

ولی آیا به راستی با خاموش شدن لامپ‌های اضافه همه مشکلات حل می‌شود؟
شاید بابا برقی در آن زمان این گونه فکر می‌کرد، ولی اعداد زیر تناسب چندانی با این ادعای او ندارند:

الف) روشنایی یک واحد آپارتمان مسکونی متوسط معمولا با ترکیبی از لامپ معمولی، فلوئورسنت و کم‌مصرف تامین می‌شود. با توجه به این‌که همه لامپ‌های یک خانه هم‌زمان با هم روشن نمی‌شوند، مصرف روشنایی هر واحد مسکونی به طور میانگین کمتر از 500 وات در ساعت خواهد بود.

ب) مصرف میانگین هم‌زمان تلویزیون، کامپیوتر و دستگاه پخش خانگی و یخچال به طور میانگین در حدود 500 وات در ساعت است.

ج) کولر آبی در دور کند خود کمتر از 500 وات و در دور تند خود کمتر از 1000 وات مصرف می‌کند (در مورد کولر گازی یک‌پارچه و اسپلیت هم که با توجه به مصرف بسیار زیاد آن اصلا حرف نزنیم، بهتر است!)

د) یک اتوی معمولی خانگی، 2000 وات

ه) یک فر مایکروویو، کمتر از 1000 وات

و) سشوار مو، کمتر از 2000 وات

ز) بخاری برقی هم که با توجه به توان مدیریت بحران مسئولین اداره گاز، داشتن آن در زمستان از نان شب هم واجب‌تر شده؛ 2000 وات برق مصرف می‌کند

با توجه به این ارقام و دانستن این‌که یک لامپ حبابی تنگستن متوسط 100 وات، یک لامپ فلوئورسنت معمولی 40 وات و یک لامپ کم‌مصرف خانگی نیز حداکثر 23 وات برق مصرف می‌کند، خاموش کردن لامپ اضافه در حالی که مثلا ماشین لباسشویی و یا اتو روشن است بیشتر شبیه به یک شوخی است. ولی ما که همیشه از این لوازم استفاده می‌کنیم و زندگی بدون آنها امکان ندارد؛ منطقی هم نیست که برای صرفه‌جویی بخواهیم به یک قرن قبل برگردیم.

پس مشکل از کجا است؟
در سال‌های اخیر ستون جدیدی وارد قبض‌های برق مصرفی خانوار شده که مشخص می‌کند بر اساس الگوی مصرف مطلوب وزارت نیرو و شرکت‌های منطقه‌ای و استانی توزیع برق، مصرف هر یک از خانواده‌ها در چه حد است؛ کم‌بار، میان‌بار و یا پربار که به اذعان مسئولین وزارت نیرو، اکثر مصرف‌کنندگان جزو گروه اول و یا دوم هستند. یعنی اکثر مردم به نصایح بابا برقی عمل کرده‌اند و حتی درصد قابل توجهی از آنها از آن هم فراتر رفته‌اند.

پس چرا در تابستان سال گذشته برای اولین بار بعد از قریب به دو دهه جدول خاموشی منتشر شد و هر منطقه‌ای به طور متوسط 4 ساعت در روز برق نداشت. چرا در تابستان امسال نیز چراغ‌های روشنایی شهری در بسیاری از کوچه‌ها و خیابان‌های فرعی و اصلی خاموش شده‌اند؟

با توجه به اذعان مسئولین به رعایت الگوی مصرف از سوی مشترکین؛ و به رغم تبلیغات وسیع تلویزیونی برای کاهش مصرف (و با پذیرفتن این واقعیت ساده که کمتر کردن مصرف برق از میزان کنونی تقریبا ناممکن است)؛ دو گزینه باقی می‌ماند: یا وزارت نیرو در سالیان اخیر ( و به طور مشخص در 4 سال اخیر) به وظایف خود در گسترش منابع تولید و انتقال و توزیع نیروی برق (شامل نیروگاه‌ها، خطوط انتقال و پست‌های توزیع و همچنین نوسازی شبکه فرسوده توزیع برق) به هر دلیل عمل نکرده است (که عمده‌ترین و قابل قبول‌ترین آنها نبود منابع مالی کافی حتی برای بازپرداخت کامل طلب‌های سال‌های گذشته پیمان‌کاران است) و یا این‌که اشکال کار از جای دیگری است. شاید این نه میزان مصرف، که نحوه مصرف است که باید تغییر کند. سالها است که ضرورت تغییر نحوه مصرف برق در کشورهای دیگر پذیرفته شده و به آن عمل می‌شود، ولی در کشور ما هنوز به طور جدی به آن پرداخته نشده است.

مشکل چیست؟
در سال‌های اخیر و با کاهش ساعات حضور بابا برقی در تلویزیون، همکارانش به واژه جدیدی به نام «ساعات اوج مصرف» پرداختند. ساعات اوج مصرف، به زمانی گفته می‌شود که بیشترین میزان مصرف برق در آن انجام می‌شود و به طور مشخص بازه زمانی تقریبا از یک ساعت قبل از تاریکی هوا را تا ساعت 10:30 شب شامل می‌شود. یعنی زمانی کارمندان و کارگران به خانه‌های خود برگشته‌اند، چراغ‌ها روشن شده‌اند و لوازم پرمصرف خانگی نیز به کار گرفته می‌شوند.

با در نظر گرفتن این نکته که برق قابلیت ذخیره شدن ندارد و هر میزان از برق مصرفی باید در همان لحظه تولید شود، می‌بینیم که کل شبکه برق یک کشور باید بر اساس مصرف 3 ساعت در شبانه روز تنظیم شود و در 21 ساعت بقیه درصد عظیمی از این ظرفیت بی‌استفاده می‌ماند. در عمل نیز تمام مشکل کمبود برق مربوط به همین بازه زمانی است و راحت‌ترین راه کاهش مشکل نیز این است که قسمتی از بارهای مصرفی در این سه ساعت از آن کاسته شود و در دیگر ساعت‌ها توزیع گردد. مثلا ماشین لباس شویی را می‌توان به جای ساعت 8 شب، در ساعت 12 شب روشن کرد و صبح لباس‌ها را از آن خارج کرد. به این ترتیب هم کارها به خوبی انجام می‌شود و هم فشاری به شبکه تولید و توزیع برق وارد نمی‌شود.

ما چه کرده‌ایم؟
عملا هیچ! فرض کنید همسر من هوس کند ساعت 8 شب لباس شویی را روشن کند و هم‌زمان مانتویش را هم برای فردا اتو کند، کولر و تلویزیون و یخچال هم که روشن هستند. در این میان اگر من هم هوس سشوار کشیدن به موهایم را داشته باشم که نور علی نور خواهد شد. 50 نفر از همسایگان من باید هر کدام دست‌کم یکی از چراغ‌های خانه خود را خاموش کنند که فقط با اضافه بار ناشی از اتو و سشوار و ماشین لباس‌شویی خانه ما به تعادل برسد. چه چیزی مانع من از انجام این کارها می‌شود؟ هیچ!

اکنون در بسیاری از کشورها از کنتورهای چند زمانه استفاده می‌شود. این کنتورها هزینه مصرف برق را بر اساس ساعت مصرف آن حساب می‌کنند؛ تقریبا معادل سیستمی که مخابرات در کشور خودمان برای تعرفه تلفن استفاده می‌کند. به این ترتیب اگر ماشین لباس‌شویی را ساعت 8 شب روشن کنید، هزینه برق آن مثلا دوبرابر یا بیشتر از حالتی باشد که این دستگاه را در ساعت 11:30 روشن کنید. در برخی از کشورها مانند فرانسه، این کنتورها می‌توانند تا 7 بازه زمانی را تفکیک کنند. اما ما چه می‌کنیم: یک بار دیگر، هیچ!

شاید وقت آن رسیده باشد که سیاست‌مداران و قانون‌گزاران تصمیم بگیرند که نظام چند تعرفه‌ای برق، آن هم به قیمت واقعی باید راه‌اندازی شود تا دیگر مجبور نباشیم مانند تابستان پارسال، صنایع را تعطیل کنیم و یا مانند تابستان امسال روشنایی شهری را قطع کنیم. وقت زیادی باقی نمانده

منبع :خبرآنلاین

ولی تصاویر جدیدی که از سطح ماه گرفته شده و آثار فرود فضاپیماهای آپولو و همچنین ابزار به جا مانده فضانوردان در آنها به خوبی پیداست، نشان می‌دهند که این توطئه هم توهمی بیش نبوده است.

به گزارش نیوساینتیست، این تصاویر توسط مدارگرد اکتشافی سطح ماه (LRO) و در بازه زمانی کمتر از یک ماه پیش گرفته شده‌اند. ریچارد وندراک، از دانشمندان پروژه مدار گرد ال.آر.او در مرکز پروازهای فضایی گدارد ناسا به خبرنگاران گفت: «من فکر می‌کنم این اولین بار است که ابزارهای فضانوردان ماموریت‌های آپولو توسط کسی غیر از خود آنها دیده شده است».

مایکل وارگو، دانشمند ارشد بخش سطح ماه در مرکز فرماندهی ناسا می‌گوید: «این فقط یک نگاه اجمالی بود. این‌ها تازه اولین تصاویر از عکس‌هایی هستند که خواهید دید، از این به بعد آنها فقط در راه بهتر شدن گام برمی‌دارند».

نزدیک و نزدیک‌تر

ال.آر.او در روز 18 ژوئن / 28 خرداد و به عنوان اولین پیشاهنگ ناسا در راه بازگشت به کره ماه به فضا پرتاب شد. این کاوشگر به دنبال نواحی مناسب برای فرود انسان و شواهدی از وجود آب و یخ در سطح ماه می‌گردد و تاثیرات تشعشعات فضایی بر بافت شبیه سازی شده بدن انسان را نیز می‌آزماید.

ال.آر.او. در حال حاضر حول ماه و در یک مدار بیضوی بزرگ حول قطب‌های ماه می‌گردد و از قطب جنوب آن در فاصله تقریبی 30 کیلومتری می‌گذرد و هنگامی که به قطب شکال می‌رسد این فاصله به 200 کیلومتر می‌رسد. هنگامی که ابزارهای مدارگرد تنظیم شدند، موتورهایش را به کار می‌اندازد و وارد مدار دایروی شکلی می‌شود که تقریبا 50 کیلومتر از سطح ماه فاصله دارد.

نزدیک‌ترین فاصله‌ای که مدارگرد در هنگام گرفتن این عکس‌ها از سطح ماه داشت، 100 کیلومتر بود، که آن هم هنگامی بود که این مدار گرد در حال عکس برداری از محل فرود ماه نورد ماموریت آپولو 16 بود. ولی مارک رابینسون از دانشگاه ایالتی آریزونا به خبرنگاران گفت که دقت عکس‌های بعدی حد اقل دو برابر عکس‌های کنونی خواهد بود، چرا که مدار حرکتی آن تغییر خواهد کرد و به ماه نزدیک‌تر خواهد شد. رابینسون دانشمند ارشد قسمت دوربین کاوشگر در این ماموریت است.

بدون پرچم
ولی حتی با این وجود هم تصاویر بعدی آن‌قدر شفاف نیست که بتواند پرچم ایالات متحده را که در جریان ماموریت آپولو 11 در ماه نصب شد، ثبت کنند و بفهمند که آیا هنوز هم در آن جا قرار دارد یا خیر.

ولی اولین سری از تصاویر گرفته شده فعلی، به وضوح قسمت‌های باقیمانده 5 ماه‌نشینی را که فضانوردان ماموریت‌های آپولو سوار بر آن بر روی سطح ماه فرود آمدند و هنگام پرتاب دوباره از سطح ماه روی ماه جا ماندند، نشان می‌دهند. محدوده‌ای فرود ماموریت آپولو 12 نیز تا یک ماه دیگر عکس‌برداری می‌شود و قسمت‌های باقی‌مانده از آن ماه‌نورد نیز مشخص خواهد شد). سایه‌های این تجهیزات که هر کدام تقریبا 4 متر طول دارند، نیز در عکس‌های کنونی قابل رویت است.

تصویری که از محل محل فرود آپولو 14 گرفته شده، همچنین رد پای فضانوردان را نشان می‌دهد، این رد پا احتمالا مربوط به زمانی است که آنها حدود 100 متر از محل فرود به سمت جایی که بخشی از تجهیزاتشان افتاده بود راه پیمایی کرده بودند.

به گفته رابینسون تصاویر ال.آر.او. از محل فرود آپولو‌ها چیزی بیشتر از مجموعه‌ای از تصاویر زیبا خواهد بود. دیدن محو شدن آثار و ردپاها در اثر مرور زمان، می‌تواند دامنه فعالیت الکتریکی در سطح ماه را مشخص کند. همچنین می‌تواند دلیل برخاستن خاک از سطح این سیاره را نیز معلوم کند، پدیده‌ای که مهندسان باید هنگامی‌که پایگاه‌های بعدی انسان را در ماه طراحی می‌کنند، در نظر بگیرند؛ چرا که ممکن است این گرد و خاک بر سلامتی فضانوردان تاثیر بگذارد.

شمارش دهانه‌های برخوردی که از زمان ماموریت‌های آپولو تا کنون شکل گرفته‌اند نیز می‌تواند اطلاعات بیشتری از مقدار برخوردها به سطح ماه به ما بدهد.

ماه‌نشین‌ها
تصویر سمت چپ به وضوح ،ابزاری را نشان می‌دهد که نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در 20 جولای 1969 / 30 تیر 1348 سوار بر آن بر سطح ماه فرود آمدند. اما در پاییز که ال.آر.او در مدار نهایی قرار بگیرد، می‌تواند تصاویری به مراتب بهتر و پرکیفیت‌تر از آن‌چه می‌بینید، تهیه کنید. وضوح تصویر ماه‌نشین ایگل حداقل 2 برابر خواهد بود.

تصویر راست نیز ماه‌نشین فالکون را نشان می‌دهد که فضانوردان آپولو 15 با استفاده از آن بر ماه فرود آمدند. فضانوردان آپولو 15 که 30 جولای 1971 / 8 مرداد 1350 بر ماه گام نهادند، نخستین فضانوردانی بودند که با استفادهاز خودروی ماه‌نورد روی ماه حرکت کردند.

آپولو

موقعیت خورشید در آسمان ماه برای تهیه این تصویر، بسیار مناسب بود؛ طوری‌که در نگاه اول می‌توان ماه‌نشین آنتارس (نام لاتین ستاره قلب‌العقرب) را که در ماموریت آپولو 14 استفاده شد، تشخیص داد. در سمت چپ این ماه‌نشین می‌توان ردپاهای برجامانده از چهل سال پیش را تشخیص داد.

رد پای چهل ساله

این تصویر جزئیات بیشتری را به نمایش گذاشته است. ردپاها، محل فرود آپولو 14 را به ابزارهای علمی که فضانوردان اندکی دورتر نصب کرده‌اند، متصل می‌کند. این ابزار، شامل چند ابزار شناسایی ساختار داخلی ماه و هم‌چنین، مجموعه آینه‌هایی است که چهل سال است برای اندازه‌گیری دقیق فاصله زمین تا ماه استفاده می‌شود. فضانوردان با استفاده از تلسکوپی غول پیکر، پرتوهای لیزر را به این آینه می‌تابانند و تقریبا 2 ثانیه بعد، بازتاب آنها را دریافت می‌کنند. در طول این چهل سال، دانشمندان متوجه شده‌اند که ماه هر سال حدود 3 سانتی‌‌متر از زمین دورتر می‌شود که مهم‌ترین عامل آن، پدیده جزر و مد در زمین است.

آخرین ماموریت‌ها

ماه‌نشین اوراین که در ماموریت آپولو 16 استفاده شد، در 21 آوریل 1972 / 1 اردیبهشت 1351 در منطقه‌ای مملو از گودال‌های برخوردی فرود آمد.
اما ماه‌نشین چلنجر که در آخرین ماموریت سفر به ماه استفاده شد، فضانوردان آپولو 17 را در 11 دسامبر 1972 / آذر 1351 بر ماه نشاند. تنها مسافر زمین‌شناس ماه، هریسون اشمیت نیز در این ماموریت به همراه فرمانده یوجین کارنن حضور داشت. این دو با طی 30 کیلومتر، رکورد حرکت در ماه را شکستند و همراه با 110 کیلوگرم نمونه‌های خاک و سنگ از ماه به زمین بازگشتند.

منبع : خبر آنلاین