تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : آيات ذيل بيانگر اين است که هيچ چيز در اين عالم يافت نمي شود که از نظام زوجيت تهي باشد:« و من کل شيء خلقنا زوجين لعلکم تذکرون»، و از هر چيزي دو گونه ( يعني نر و ماده ) آفريديم، اميد که شما عبرت گيريد.در گياه و حيوان، در اتم و کهکشان، در متحرک و ساکن ... بر همه اينها زوجيت حاکم است. در هر چيزي اتمي وجود دارد که داراي الکترون با بار منفي و در مقابل آن پروتون با بار مثبت است . در مغناطيس نيز قطب منفي و مثبت وجود دارد. در انواع گوناگون روييدني ها و تيره هاي آن نيز اين دوگانگي ديده مي شود:« و من کل الثمران جعل فيها زوجين اثنين»، و از هرگونه ميوه اي در آن (زمين) جفت جفت قرار داد.همچنين تمام جانداران در رسته هاي مختلف آن از يک موجود تک سلولي گرفته تا پرسلولي و پستانداران و انسان، همگي زوجيت را پذيرا شده اند و داراي نشانه هاي نري و مادگي هستند. خواه با هم باشند يا جدا از هم.

پاسخ : با نگاهي به آيات « و جعل القمر فيهن نورا و جعل الشمس سراجا ...» مي فرمايد: و ماه را در ميان آسمانها روشن و خورشيد را چون چراغي قرار داد.« هو الذي جعل الشمس ضياء والقمر نورا»، اوست کسي که خورشيد را درخشان و ماه را روشن قرار داد. و دقّت در اينکه صفت « ضياء» براي خورشيد و «نور» براي ماه آمده و با توجه به اينکه «ضوء» قوي تر از «نور» است. به خاطر اين که خورشيد خود به امر پروردگار تعالي حرارت و نور را توليد مي نمايد در حاليکه ماه، نور خورشيد را منعکس کرده و مي درخشد. همچنين خداي سبحان از خورشيد به عنوان « سراج» (چراغ) تعبير فرموده است. مي دانيم که چراغ نيز منشا نوري مي باشد که اجسام اطرافش را روشن مي کند. بنابراين از آنجا که خورشيد سرچشمه «نور» و « حرارت» است مي توان گفت « ضوء» اصل و اساس «نور» ميباشد.

پاسخ : « يا ايها الناس ان کنتم في ريب من البعث فانا خلقنا کم من تراب ثم من نطفه ثم من علقه ثم من مضغه مخلقه و غير مخلقه لنبيين لکم»، اي مردم اگر درباره برانگيخته شدن درشکيد، پس بدانيد که ما شما را از خاک آفريده ايم سپس از نطفه، سپس از علقه، آنگاه از مضغه، داراي خلقت کامل و احيانا خلقت ناقص تا قدرت خود را بر شما روشن گردانيم.

پاسخ : درود خداوند بر رسول اکرم - صل الله عليه و آله- به معناي رضايت و خشنودي و رحمت و ستايش او از همه خوبي هاست. درود ملائکه به معناي تزکيه نموده پيامبر (صلّي الله عليه و آله) و درود از جانب مومنان به معناي درخواست علو منزلت و جايگاه رفيع براي آن حضرت از خداوند متعال است.

پاسخ : « يا ايها الذين آمنوا عليکم الصيام کما کتب علي الذين من قبلکم لعلکم تتقون»، اي مومنان، روزه بر شما مقرر شده است همانگونه که بر پيشينيان شما واجب شده بود باشد که پرهيزکاري کنيد.در اين آيه هدف روزه داري علاوه بر فوائدي نظير سلامت تن و آثار مثبت روحي و اجتماعي، رسيدن به مرحله تقوي است و شايد اصلي ترين هدف در اين راه رسيده به ابعاد مختلف تقوا باشد.

پاسخ : در قرآن کريم آمده است: « و ذالنون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر عليه فنادي في الظلمات ان لا اله الا انت سبحانک ائي کنت من الظالمين* فاستجبنا له و نجيناه من الغم و کذلک ننجي المومنين»، و ياد کن ذوالنون يونس را آنگاه که خشمگين رفت و پنداشت که ما هرگز بر او قدرتي نداريم تا در دل تاريکي ها ندا در داد که : معبودي جز تو نيست منزهي تو، به راستي که من از ستمکاران بودم پس دعاي او را برآورده کرديم و او را از اندوه رهانيديم و مومنان را چنين نجات مي دهيم.و در آيه اي ديگر فرموده است: « فلولا انه کان من السبحين* للبث في بطنه الي يوم يبعثون»و اگر او از زمره تسبيح کنندگان نبود، قطعاتا روزي که برانگيخته مي شوند در شکم آن ماهي باقي مي ماند.

پاسخ : نوشيدن شراب يکباره تحريم نشد بلکه در چندين مرحله حرمت آن به تدريج اعلام گرديد. نخستين آيه اي که در اين باره نازل شد مستي را تنها هنگام نزديک شدن به نماز حرام کرده بود: « لا تقربوا الصلاه و انتم سکاري حتي تعلموا ما تقولون»، در حال مستي به نماز نزديک نشويد تازماني که بدانيد چه مي گوييد.سپس اين آيه فرود آمد:« قل انما حرم ربي الفواحش ما ظهر منها و ما بطن و الاثم و البغي ...»، بگو: پروردگار من فقط زشتکاريها را چه آشکار و چه پنهان و گناه و ستم ناحق را حرام گردانيده است. چندي بعد در آيه اي ديگر اين حکم نازل شد: « انما الخمر و الميسر والانصاب و الازلام رجس من عمل الشيطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون »، شراب و قمار و بتها و تيرهاي قرعه پليدند و از عمل شيطانند. پس از آنها دوري گزينيد، باشد که رستگار شويد. مدتي بعد مسلمانان آماده پذيرش مرحله آخر حکم تحريم شراب بودند در اين هنگام آيه کريمه زير نازل شد: « انما يريد الشيطان ان يوقع بينکم العدوات ولبغضاء في الخمر ولميسر ويصدکم عن ذکرالله و عن الصلوه فهل انتم منتهون»، شيطان مي خواهد با شراب و قمار، ميان شما دشمني و کينه ايجاد کند و شما را از ياد خدا و از نماز بازدارد آيا شما دست برمي داريد؟

پاسخ : آيه « فمن اضطر غير باغ و لا عاد فلا اثم عليه»، کسي که (براي حفظ جان خدا به خوردن آنها) ناچار شود، در صورتيکه ستمگر و متجاوز نباشد، بر او گناهي نيست.« باغي» به کسي مي گويند که مرتکب کار حرام مي شود بدون اين که ضرورتي وجود داشته باشد و « عادي» به کسي گفته مي شود که در خوردن خوراکي حرام از حد نياز خود تجاوز کند . و « مضطر» نيز کسي است که مي ترسد اگر از خوراکي حرام تناول نکند، بميرد يا دچار بيماري شود يا بيماري و مرض او شدت گيرد.

پاسخ : آيه « هماز مشاء بنميم. مناع للخير معتد اثيم. عتل بعد ذلک زنيم»، « عيبجوست و براي خبرچيني گام برمي دارد، مانع خير، متجاوز، گناه پيشه، گستاخ، و گذشته از آن ناپاک زاده است».و آيه بهتان و تهمت: « و من يکسب خطيئه او اثما ثم يرم به بريئا فقد احتمل بهتانا و اثما مبينا»، « و هرکس که خطا يا گناهي مرتکب شود؛ سپس آن را به فرد بي گناهي نسبت دهد قطعا بهتان و گناه آشکاري بر دوش کشيده است».

پاسخ : آيه « يا ايها الذين آمنوا اجتنبوا کثيرا من الظن ان بعض الظن اثم»، « اي کساني که ايمان آورده ايد از بسياري از گمان ها بپرهيزيد که پاره اي از گمان ها گناه است»خداوند در جايي ديگر بندگان خويش را به دوري از گمان بد امر فرموده چرا که اين وضعيت آنها را به سوي هلاکت و نابودي سوق مي دهد. « و ظننتم ظن السوء و کنتم قوما بورا»، و گمان بد کرديد و شما مردمي شايسته هلاکت بوديد.برخي مي گويند مفهوم اجتناب از گمان بد اين است که فرد از ترتيب اثر دادن به آن گمان دوري کند. چون کسي که به برادر مومن خود گمان بد مي برد در حقيقت او را به اين وسيله متهم ساخته و موضوع را براي ديگري نيز نقل مي نمايد و از اين پس است که پيامدهاي ديگر آن يکي در پي ديگري ظاهر مي شود.