پلتفرم AM3+ آخرین سكوی پرش شركت AMD در حوزه سیستم‌های دارای عملكرد بالا به شمار می‌آید كه قرار است به‌زودی قابلیت‌های پردازنده‌های بولدوزر این شركت را به‌نمایش بگذارد. از سوی دیگر، پشتیبانی AM3+ از پلتفرم‌های پیش از خود به شركت‌های تولیدكننده مادربرد فرصت داده است تا محصولات مبتنی بر این پلتفرم را پیش از عرضه پردازنده‌های بولدوزر روانه بازار كرده و برای جا انداختن آن‌ها در بازار تلاش كنند. البته این سكه یك روی مثبت دیگر نیز دارد، زیرا به كاربرانی كه در حال حاضر قصد دارند یك سیستم مبتنی بر پردازنده‌های AMD را خریداری كنند اجازه می‌دهد تا با خرید یك مادربرد مناسب به همراه یكی از پردازنده‌های موجود، همین حالا یك سیستم فعال و كامل را در اختیار داشته باشند، در حالی كه پس از عرضه پردازنده‌های بولدوزر به راحتی می‌توانند سیستم خود را ارتقا دهند.
ما در چند شماره اخیر، تعدادی از مادربردهای پشتیبانی كننده از پلتفرم AM3+ را معرفی كردیم. این بار نیز به‌سراغ یكی دیگر از این مادربردها رفته‌ایم كه توسط شركت ایسوس تولید شده است: مادربرد M5A97 Evo. شما قبلا در شماره 133 مجله با برادر بزرگ‌تر این محصول یعنی M5A99X Evo آشنا شده‌اید. در مقاله مذكور به این نكته اشاره كردیم كه خانواده چیپ‌ست‌های سری 9 شركت AMD شامل سه عضو است. مادربردی كه در این مقاله به بررسی آن می‌پردازیم، قدرت خود را از كوچك‌ترین عضو این خانواده یعنی چیپ‌ست AMD 970 می‌گیرد. البته تفاوت این چیپ‌ست با برادران بزرگ‌ترش در این است كه تنها یك اسلات PCIe 2.0 x16 را برای نصب كارت گرافیكی فراهم می‌كند. توجه داشته باشید چیپ‌ست AMD 970 در مجموعه هسته‌های منطقی پشتیبانی كننده از پلتفرم AM3+ در یك موقعیت متوسط قرار می‌گیرد. در واقع چیپ‌ست‌هایی از سری 8 و 7 نیز در این گروه قرار می‌گیرند. AMD 970 در واقع به‌عنوان پل شمالی چیپ‌ست انجام وظیفه می‌كند و مسئولیت پل جنوبی نیز بر عهده SB950 است. در واقع می‌توان گفت مادربردهای مبتنی بر این چیپ‌ست برای آن دسته از كاربرانی در نظر گرفته شده‌اند كه می‌خواهند به آخرین فناوری‌های موجود دسترسی داشته باشند، اما نیازی به نصب كارت‌های گرافیكی متعدد روی سیستم خود ندارند و در عین حال به‌دنبال یك راه‌حل ارزان‌تر برای دستیابی به پلتفرم بولدوزر هستند.
این مادربرد قادر است از پردازنده‌هایFX، Phenom II، Athlon II و سریSempron 100 شركت AMD كه با سوكت AM3+ سازگاری داشته باشند، پشتیبانی كند. پردازنده‌های 32 نانومتری جدید شركت AMD كه قرار است حداكثر به 8 هسته پردازنده مجهز باشند نیز در فهرست پشتیبانی این مادربرد قرار می‌گیرند. حداكثر TDP پردازنده‌های پشتیبانی شده توسط این مادربرد می‌تواند به 140 وات برسد.علاوه بر پشتیبانی از پلتفرم AM3+، تفاوت مهم دیگری كه چیپ‌ست‌های سری 9 شركت AMD را از اسلاف آن‌ها متمایز می‌سازد، پشتیبانی ذاتی از ماژول‌های حافظه DDR3-1866 است. به این ترتیب پهنای باند حافظه سیستم به‌طور محسوسی بهبود پیدا می‌كند، البته به شرط آن‌كه پردازنده نصب شده روی سیستم نیز از این نوع حافظه پشتیبانی نماید. مادربرد مورد بحث ما چهار اسلات حافظه را در اختیار شما قرار می‌دهد كه حداكثر از 32 گیگابایت حافظه در یك پیكربندی دو كاناله پشتیبانی می‌كنند. M5A97 Evo به شما امكان می‌دهد كه در حالت عادی از حافظه DDR3 با حداكثر فركانس كلاك 1866 مگاهرتز استفاده كنید. در وضعیت اوركلاك شده، این سقف فركانس تا 2133 مگاهرتز افزایش پیدا خواهد كرد. به این ترتیب دست شما برای انتخاب حافظه مورد استفاده‌تان باز خواهد بود و بر حسب نیازهای خود می‌توانید ماژول‌هایی با فركانس مناسب را خریداری كنید.
M5A97 Evo همانند برادر بزرگ‌تر خود از یك برد سیاه‌رنگ استفاده می‌كند كه قطعاتی با سطوح مختلفی از رنگ آبی روی آن به چشم می‌خورند. این الگوی رنگ به استاندارد مادربردهای عمومی ایسوس در سال 2011 تبدیل شده و آن‌ها را از خانواده‌های RoG و Sabertooth متمایز می‌سازد. سوكت پردازنده با رنگ سیاه در نظر گرفته شده تا از سوكت AM3 متمایز شود. با وجود آن‌كه از نظر ظاهری این دو سوكت تنها دارای رنگ‌های متفاوتی هستند، اما باید بدانید كه پردازنده‌های مبتنی بر سوكت AM3+ از پایه‌های ضخیم‌تری استفاده می‌كنند تا امكان نصب آن‌ها در سوكت AM3 وجود نداشته باشد. با وجود آن‌كه حفره‌های سوكت AM3+ كمی بزرگ‌تر از سوكت AM3 هستند، اما پردازنده‌های موجود بدون هیچ مشكلی به‌طور كاملا پایدار روی آن نصب می‌شوند. این مادربرد از فناوریDigi+ VRM شركت ایسوس بهره می‌گیرد. طراحی كلی مدار تغذیه مادربرد نیز شامل هشت فاز برای پردازنده، یك فاز برای پل شمالی و دو فاز برای ماژول‌های حافظه است. مادربردهای ایسوس به‌خاطر طراحی بسیار خوب مدار تغذیه خود كه پایداری و عملكرد بالای سیستم را تضمین می‌كند، شهرت پیدا كرده‌اند.
بد نیست بدانید چهار LED روی این مادربرد تعبیه شده‌اند كه در صورت بروز هر گونه مشكلی در فرآیند راه‌اندازی سیستم به شما كمك می‌كنند تا علت آن را پیدا كنید. در واقع مادربرد برای هر یك از مولفه‌های پردازنده، حافظه، كارت گرافیك و ابزار بوت خود دارای یك چراغ شاخص است. در صورتی كه برای راه‌اندازی سیستم خود با مشكلی مواجه شدید، می‌توانید با نگاه كردن به این LEDها متوجه شوید كه كدام ابزار به‌طور صحیح نصب نشده است. این روش بصری به كاربران كمك می‌كند تا به‌جای توجه به تركیب نامفهوم بوق‌های سیستم در هنگام روشن شدن، خیلی زود دلیل اصلی مشكل را پیدا كنند.روی مادربرد 6 اسلات توسعه به چشم می‌خورند. شما می‌توانید دو اسلات PCIe x16، دو اسلات PCIe x1 و دو اسلات PCI را روی این مادربرد مشاهده كنید. البته تمام اسلات‌های PCIe این مادربرد از مشخصات نسخه دوم اینترفیس مذكور پشتیبانی می‌كنند، اما تركیب اسلات‌های PCIe x16 آن نباید شما را فریب دهند زیرا تنها یكی از آن‌ها (اسلات آبی رنگ) واقعا با 16 مسیر PCIe كار می‌كند. اسلات PCIe x16 دوم كه با رنگ سیاه مشخص شده، تنها چهار مسیر را برای برقراری ارتباط در اختیار دارد.
برای اتصال ابزارهای ذخیره‌سازی، شما 6 درگاه SATA 6Gb/s را در اختیار خواهید داشت كه توسط چیپ‌ست مادربرد تامین می‌شوند. با وجود آن‌كه ایسوس در این محصول خود از یك كنترلر JMicron JMB362 استفاده كرده، اما تصمیم گرفته هر دو درگاه تامین شده توسط آن را به‌صورت دو درگاه eSATA قرمز رنگ روی پنل پشتی مادربرد تعبیه كند. این درگاهها از سرعت انتقال 3 گیگابیت بر ثانیه پشتیبانی می‌كنند. البته نباید فراموش كنیم كه درگاه‌های SATA مادربرد از پیكربندی‌های RAID 0/1/5/10 پشتیبانی می‌كنند.
M5A97 Evo همانند تمام مادربردهای جدید ایسوس از فناوری‌های مدرن انحصاری این شركت بهره می‌گیرد كه نقش مهمی در بهبود عملكرد و كارایی آن دارند. همان‌طور كه قبلا اشاره كردیم، ساختار تغذیه مادربرد از فناوری DIGI+ VRM استفاده می‌كند و دو پردازنده هوشمند TPU و EPU نیز مثل همیشه وظیفه خود را روی این مادربرد انجام می‌دهند. دو كلید تعبیه شده روی مادربرد به شما امكان می‌دهند كه عملكرد هر یك از این پردازنده‌ها را به‌صورت سخت‌افزاری فعال یا غیرفعال كنید. از سوی دیگر، شما روی این مادربرد به یك بایوس UEFI دسترسی خواهید داشت كه امكان پیكربندی آسان و كاربردی سیستم را بدون درگیر شدن با اصطلاحات و منوهای خشك بایوس‌های قدیمی در اختیارتان قرار می‌دهد. ساختار جدید بایوس به شما امكان می‌دهد از فناوری‌های پیاده‌سازی شده روی مادربرد خود و سایر ویژگی‌های آن به بهترین شكل ممكن بهره‌گیری كنید.
در حوزه اتصال تجهیزات جانبی، چیپ‌ست 970 شركت AMD تنها از استاندارد USB 2.0 پشتیبانی می‌كند. بنابراین هیچ پشتیبانی ذاتی از استاندارد USB 3.0 وجود نخواهد داشت. شما در مجموع به 14 درگاه USB 2.0 روی این مادربرد دسترسی خواهید داشت. از سوی دیگر، ایسوس با بهره‌گیری از یك كنترلر ASMedia، چهار درگاه USB 3.0 را نیز روی مادربرد خود پیاده‌سازی كرده است. برای ارتباط با دنیای خارج، این مادربرد یك مجموعه كامل از درگاهها را روی پنل پشتی خود ارایه می‌كند. در واقع شما اینجا به یك درگاه PS/2 برای اتصال صفحه‌كلید یا ماوس، هشت درگاه USB 2.0، دو درگاه USB 3.0، یك درگاه IEEE 1394a، یك خروجی S/PDIF اپتیكال، یك درگاه اترنت گیگابایتی و فیش‌های ورودی/خروجی صدای آنالوگ دسترسی خواهید داشت. توجه داشته باشید كه یك درگاه IEEE 1394a، دو درگاه USB 3.0 و شش درگاه USB 3.0 نیز از طریق هدرهایی روی خود مادربرد قابل دسترسی خواهند بود و می‌توانید آن‌ها را به درگاه‌های قسمت جلوی كیس خود متصل كنید.
همه چیز حاكی از آن است كه M5A97 Evo شما را ناامید نخواهد كرد. در واقع اگر تصمیم ندارید از دو كارت گرافیكی برای اجرای بازی‌ها با عملكرد بالاتر استفاده كنید، می‌توان گفت كه این مادربرد تمام نیازهای شما را برآورده خواهد ساخت. مادربرد مورد بحث ما در این مقاله تمام ملزومات مورد نیاز برای راه‌اندازی یك سیستم پایدار و قابل اعتماد بر اساس آخرین پلتفرم AMD را در اختیار شما قرار می‌دهد. از سوی دیگر، شما با انتخاب این مادربرد می‌توانید از پرداخت پول برای قابلیت‌هایی كه به آن‌ها نیاز ندارید جلوگیری كنید. با توجه به وضعیت موجود و شرایط قابل پیش‌بینی در بازار پردازنده‌ها، می‌توان گفت كه پلتفرم AMD در اصل روی حوزه قیمت تمركز كرده است زیرا بعید به‌نظر می‌رسد بتواند در زمینه عملكرد گوی رقابت را از اینتل برباید. با توجه به این واقعیت، می‌توان گفت كه M5A97 Evo یك گزینه كاملا منطقی برای كاربرانی است كه به دنبال یك سیستم مدرن با قابلیت‌های كامل هستند، اما نمی‌خواهند هزینه اضافی را بپردازند.
مزایا
یك انتخاب خوب برای ارتقا به پلتفرم بعدی AMD
معایب
-
مشخصات فنی
چیپ‌ست: AMD 970/SB950
سوكت: AM3+
پشتیبانی حافظه: 32 گیگابایت حافظه از نوع DDR3 با حداكثر فركانس 2133 مگاهرتز
اسلات‌های توسعه: دو اسلات PCIe x16، دو اسلات PCIe x1 و دو اسلات PCI
