تبیان، دستیار زندگی

اصولا باید توجه داشت كه در نگرش صحیح دینی‌، اعداد نقش خاصی به‌ لحاظ عدد بودن‌، در القای معنا و منظوری خاص ندارند؛ به این صورت كه‌ كسی نمی ‌تواند به صرف این كه در فلان مورد یا موارد، عدد هفت یا دوازده یاچهل یا هفتاد به كار رفته‌، استنباط و استنتاج خاصی داشته باشد. این یادآوری‌، از آن روست كه برخی از فرقه‌های مذهبی‌، بویژه آنها كه تمایلات‌ «باطنی‌گری‌» داشته یا دارند و گاه و بیگاه خود را به شیعه نیز منسوب می ‌كرده‌اند، و نیز برخی از شبه فیلسوفان متأثر از اندیشه‌های انحرافی و باطنی ‌و اسماعیلی‌، مروج چنین اندیشه‌ای درباره اعداد یا نوع حروف بوده و هستند.
در واقع‌، بسیاری از اعدادی كه در نقلهای دینی آمده‌، می ‌تواند بر اساس یك‌محاسبه الهی باشد، اما این كه این عدد در موارد دیگری هم كاربرد دارد و بدون یك مستند دینی می‌توان از آن در سایر موارد استفاده كرد، قابل قبول نیست‌. به‌عنوان نمونه‌، در دهها مورد در كتابهای دعا، عدد صد بكار رفته كه فلان ذكر را صد مرتبه بگویید، اما این دلیل بر تقدس عدد صد به عنوان صد نمی‌شود. همینطور سایر عددها. البته ناخواسته برای مردم عادی‌، برخی از این اعداد طی‌ روزگاران‌، صورت تقدس به خود گرفته و گاه سوء استفاده‌هایی هم از آن‌ها می‌شود.
تنها چیزی كه درباره برخی از این اعداد می‌شود گفت آن است كه آن اعداد معین نشانه كثرت ‌است‌. به عنوان مثال‌، درباره هفت چنین اظهار نظری شده است‌. بیش از این ‌هر چه گفته شود، نمی ‌توان به عنوان یك استدلال به آن نظر كرد.
مرحوم اربلی‌، از علمای بزرگ امامیه‌، در كتاب كشف الغمه فی معرفة الائمة ‌در برابر كسانی كه به تقدس عدد دوازده و بروج دوازده ‌گانه برای اثبات امامت‌ائمه اطهار(ع) استناد كرده‌اند، اظهار می‌دارد، این مسأله نمی‌تواند چیزی را ثابت كند؛ چرا كه اگر چنین باشد، اسماعیلیان یا هفت امامی‌ها، می‌توانند دهها شاهد ـ مثل هفت آسمان ـ ارائه دهند كه عدد هفت مقدس است‌، كما این كه این كار را كرده‌اند.


عدد «اربعین‌» در متون دینی‌
یكی از تعبیرهای رایج عددی‌، تعبیر اربعین است كه در بسیاری از موارد به كار رفته است‌. یك نمونه آن كه سن‌ّ رسول خدا (ص‌) در زمان مبعوث شدن‌، چهل بوده است‌. گفته شده كه عدد چهل در سن انسانها، نشانه بلوغ و رشد فكری است‌. گفتنی است كه برخی از انبیاء در سنین كودكی به نبوّت رسیده‌اند. از ابن عباس (گویا به نقل از پیامبر (ص‌)) نقل شده كه اگر كسی چهل ساله شد و خیرش بر شرش غلبه نكرد، آماده رفتن به جهنم باشد. در نقلی آمده است ‌كه‌، مردمان طالب دنیایند تا چهل سالشان شود. پس از آن در پی آخرت خواهند رفت‌. (مجموعه ورام‌، ص 35)
در قرآن آمده است «میقات‌» موسی با پروردگارش در طی چهل روز حاصل‌شده است‌. در نقل است كه‌، حضرت آدم چهل شبانه روز بر روی كوه صفا در حال سجده بود. (مستدرك وسائل ج 9، ص 329) در باره بنی اسرائیل هم آمده كه‌ برای استجابت دعای خود چهل شبانه روز ناله و ضجّه می ‌كردند. (مستدرك ج 5،ص 239) در نقلی آمده است كه اگر كسی چهل روز خالص برای خدا باشد، خداوند او را در دنیا زاهد كرده و راه و چاه زندگی را به او می ‌آموزد و حكمت ‌را در قلب و زبانش جاری می‌كند. بدین مضمون روایات فراوانی وجود دارد. چله نشینی صوفیان هم درست یا غلط‌، از همین بابت بوده است‌. علامه مجلسی در کتاب بحار الانوار در این باره كه برگرفتن چهل نشینی از حدیث مزبور نادرست است‌، به تفصیل سخن گفته است‌.
اعتبار حفظ چهل حدیث كه در روایات ‌فراوان دیگر آمده‌، سبب تألیف صدها اثر با عنوان اربعین در انتخاب چهل ‌حدیث و شرح و بسط آنها شده است‌. در این نقلها آمده است كه اگر كسی از امّت من‌، چهل حدیث حفظ كند كه در امر دینش از آنها بهره برد، خداوند در روز قیامت او را فقیه و عالم محشور خواهد كرد. در نقل دیگری آمده است كه ‌امیرمؤمنان (ع‌) فرمودند: اگر چهل مرد با من بیعت می‌كردند، در برابر دشمنانم می‌ایستادم‌. (الاحتجاج‌، ص (84
مرحوم كفعمی نوشته است‌: زمین از یك ‌قطب‌، چهار نفر از اوتاد و چهل نفر از ابدال و هفتاد نفر نجیب‌، هیچگاه خالی‌نمی‌شود. (بحار ج 53، ص 200)
درباره نطفه هم تصور براین بوده كه بعد از چهل‌ روز عَلَقه می‌شود. همین عدد در تحولات بعدی علقه به مُضْغه تا تولد درنقلهای كهن بكار رفته است‌، گویی كه عدد چهل مبدأ یك تحول دانسته شده‌است‌.
در روایت است كه كسی كه شرابخواری كند، نمازش تا چهل روز قبول‌ نمی‌شود. و نیز در روایت است كه كسی كه چهل روز گوشت نخورد، خلقش ‌تند می‌شود. نیز در روایت است كه كسی كه چهل روز طعام حلال بخورد، خداوند قبلش را نورانی می‌كند. نیز رسول خدا(ص) فرمود: كسی كه لقمه حرامی‌بخورد، تا چهل روز دعایش مستجاب نمی‌شود. (مستدرك وسائل‌، ج 5، ص 217) 

 

منبع: emamhossein.com

شهید محراب مرحوم حاج سید محمدعلی قاضی طباطبائی رحمة الله علیه‌، كتاب‌ مفصلی با نام «تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سید الشهداء» درباره اربعین ‌نوشت است .
هدف ایشان از نگارش این اثر آن بود تا ثابت كند، آمدن اسرای از شام‌به كربلا در نخستین اربعین‌، بعید نیست‌. این كتاب كه ضمن نهصد صفحه‌چاپ شده‌، مشتمل بر تحقیقات حاشیه‌ای فراوانی در باره كربلاست كه بسیارمفید و جالب است‌. اما به نظر می‌رسد در اثبات نكته مورد نظر با همه زحمتی که مؤلف محترم کشیده ، چندان موفّق‌نبوده است‌.
ایشان در باره این اشكال كه امكان ندارد اسرا ظرف چهل روز از كربلا به كوفه‌، از آنجا به شام و سپس از شام به كربلا بازگشته باشند، هفده نمونه از مسافرتها ومسیرها و زمانهایی كه برای این راه در تاریخ آمده را به تفصیل نقل كرده‌اند. دراین نمونه‌ها آمده است كه مسیر كوفه تا شام و به عكس از یك هفته تا ده دوازده ‌روز طی می‌شده و بنابر این‌، ممكن است كه در یك چهل روز، چنین مسیررفت و برگشتی طی شده باشد. اگر این سخن بیرونی هم درست باشد كه سر امام حسین (ع‌) روز اول صفر وارد دمشق شده‌، می‌توان اظهار كرد كه بیست ‌روز بعد، اسرا می‌توانستند در كربلا باشند.
باید به اجمال گفت‌: بر فرض كه طی این مسیر برای یك كاروان‌، در چنین زمان ‌كوتاهی‌، با آن همه زن و بچه ممكن باشد، باید توجه داشت كه آیا اصل این ‌خبر در كتابهای معتبر تاریخ آمده است یانه‌. تا آنجا كه می‌دانیم‌، نقل این خبر در منابع ‌تاریخی‌، از قرن هفتم به آن سوی تجاوز نمی‌كند. به علاوه‌، علمای بزرگ شیعه‌، مانند شیخ مفید و شیخ طوسی‌، نه تنها به آن اشاره نكرده‌اند، بلكه به عكس‌ِ آن تصریح كرده و نوشته‌اند: روز اربعین روزی است كه حرم امام حسین (ع‌) وارد مدینه شده یا از شام به سوی مدینه خارج شده است‌.
آنچه می ‌ماند این است كه نخستین زیارت امام حسین (ع‌) در نخستین اربعین، توسط جابر بن عبدالله انصاری صورت گرفته است و از آن پس ائمه اطهار علیهم السلام كه از هر فرصتی برای رواج زیارت امام حسین (ع‌) بهره می‌گرفتند، آن‌روز را كه نخستین زیارت در آن انجام شده‌، به عنوان روزی كه زیارت امام‌حسین (ع‌) در آن مستحب است‌، اعلام فرمودند.

 

منبع: emamhossein.com

 

شیخ طوسی‌، بیستم صفر یا اربعین را، زمان بازگشت اسرای ‌كربلا از شام به مدینه دانسته است‌. باید افزود كه نقلی دیگر، اربعین را بازگشت اسرا از شام را به «كربلا» تعیین كرده است‌. تا اینجا، از لحاظ منابع كهن‌، باید گفت اعتبار سخن نخست بیش از سخن دوم است‌. با این حال‌، علامه مجلسی پس از نقل هر دو این‌ها، اظهار می‌دارد: احتمال صحت هر دوی اینها (به لحاظ زمانی‌) بعید می‌نماید. (بحار ج 101، ص 334 ـ 335) ایشان این ‌تردید را در كتاب دعایی خود «زاد المعاد» هم عنوان كرده است‌. با این حال‌، درمتون بالنسبه قدیمی‌، مانند «لهوف» و «مثیرالاحزان» آمده است كه اربعین‌، مربوط ‌به زمان بازگشت اسرا، از شام به كربلاست‌. اسیران‌، از راهنمایان خواستند تا آنها را از كربلا عبور دهند.
باید توجه داشت كه این دو كتاب‌، در عین حال كه مطالب مفیدی دارند، ازجهاتی‌، اخبار ضعیف و داستانی هم دارند كه برای شناخت آنها باید با متون ‌كهن‌تر مقایسه شده و اخبار آنها ارزیابی شود. این نكته را هم باید افزود كه ‌منابعی كه پس از لهوف‌، به نقل از آن كتاب این خبر را نقل كرده‌اند، نباید به‌عنوان یك منبع مستند و مستقل‌، یاد شوند. كتابهایی مانند «حبیب السیر» كه به ‌نقل از آن منابع خبر بازگشت اسرا را به كربلا آورده‌اند، (نفس المهموم ترجمه شعرانی‌، ص 269) نمی‌توانند مورد استناد قرار گیرند.
در اینجا مناسب است دو نقل را در باره تاریخ ورود اسرا به دمشق یاد كنیم‌. نخست نقل ابوریحان بیرونی است كه نوشته است‌:
در نخستین روز ماه صفر، أدخل رأس الحسین علیه السلام مدینة دمشق‌، فوضعه یزید لعنه الله بین یدیه‌و نقر ثنایاه بقضیب كان فی یده و هو یقول‌:
لست من خندف ان لم أنتقم‌
من بنی أحمد، ما كان فَعَل‌
لیْت‌َ أشیاخی ببدرٍ شهدوا
جَزَع الخزرج من وقع الاسل‌
فأهلّوا و استهلّوا فرحا
ثم قالوا: یا یزید لاتشل‌
قد قتلنا القرن من أشیاخهم‌
و عدلناه ببدر، فاعتدل (الاثار الباقیه‌، ص 422)
وی روز اول ماه صفر را روزی می داند که سر امام حسین (ع) علیه السلام را وارد دمشق کرده و یزید هم در حالی که اشعار ابن زبعری را می خواند و بیتی هم بر آن افزوده بود، با چوبی که در دست داشت بر لبان امام حسین (ع) می زد.
دوم سخن عماد الدین طبری (م حوالی 700) در «كامل بهائی» است كه رسیدن اسرا به دمشق را در16 ربیع الاول دانسته ـ یعنی 66 روز پس از عاشورا ـ میداند كه طبیعی‌تر می‌نماید. 

 

منبع: emamhossein.com

نخست آن که برخی از روایاتی كه در باب زیارت امام حسین (ع‌) در كتاب كامل الزیارات ‌ابن قولویه آمده‌، گریه چهل روزه آسمان و زمین و خورشید و ملائكه را بر امام‌حسین (ع‌) یادآور شده است‌. (اربعین شهید قاضی‌، ص 386)

دوم این که ابن طاوس یك اشكال تاریخی هم نسبت به اربعین بودن روز بیستم صفر مطرح كرده و آن این كه اگر امام حسین (ع‌) روز دهم محرم به شهادت رسیده‌ باشد، اربعین آن حضرت نوزدهم صفر می‌شود نه بیستم‌. در پاسخ گفته شده ‌است، به احتمال ماه محرمی كه در دهم آن امام حسین (ع‌) به شهادت رسیده‌، بیست و نه روز بوده است‌. اگر ماه كامل بوده‌، باید گفت كه روز شهادت را به ‌شمارش نیاورده ‌اند. (بحار الانوار، ج 98، ص 335).

 

منبع: emamhossein.com

روزی كه جابر بن عبدالله انصاری‌، صحابی پیامبر خدا (ص‌) از مدینه به ‌كربلا وارد شد تا قبر حضرت اباعبدالله الحسین (ع‌) را زیارت كند. شیخ مفید (م 413) در«مسار الشیعه» كه در ایام موالید و وفیات ائمه اطهار علیهم السلام است‌، اشاره به روز اربعین‌كرده و نوشته است‌: این روزی است كه حرم امام حسین (ع‌)، از شام به سوی مدینه مراجعت كردند. نیز روزی است كه جابر بن عبدالله برای زیارت امام ‌حسین (ع‌) وارد كربلا شد.
كهن‌ترین كتاب دعایی مفصل موجود، كتاب «مصباح المتهجّد» شیخ طوسی از شاگردان شیخ مفید است كه ایشان هم همین مطلب را آورده است‌. شیخ ‌طوسی پس از یاد از این كه روز نخست ماه صفر روز شهادت زید بن علی بن‌الحسین (ع‌) و روز سوم ماه صفر، روز آتش زدن كعبه توسط سپاه شام در سال‌هجری است‌، می‌نویسد: بیستم ماه صفر (چهل روز پس از حادثه كربلا) روزی است كه حرم سید ما اباعبدالله الحسین از شام به مدینه مراجعت كرد ونیز روزی است كه جابر بن عبدالله انصاری‌، صحابی رسول خدا (ص‌) ازمدینه وارد كربلا شد تا قبر حضرت را زیارت كند. او نخستین كس از مردمان بود كه امام حسین (ع‌) را زیارت كرد. در چنین روزی زیارت آن حضرت‌مستحب است و آن زیارت اربعین است‌. (مصباح المتهجد، ص 787) در همانجا آمده است كه وقت خواندن زیارت اربعین‌، هنگامی است كه روز بالا آمده ‌است‌.
در كتاب «نزهة الزاهد» هم كه در قرن ششم هجری تألیف شده‌، آمده‌: در بیستم ‌این ماه بود كه حرم محترم حسین از شام به مدینه آمدند. (نزهة‌الزاهد، ص 241) همین طور در ترجمه فارسی فتوح ابن اعثم (الفتوح ابن اعثم‌، تصحیح مجد طباطبائی‌، ص‌) و كتاب مصباح كفعمی كه از متون دعایی بسیار مهم قرن نهم هجری است‌این مطلب آمده است‌. برخی استظهار كرده‌اند كه عبارت شیخ مفید و شیخ‌طوسی‌، بر آن است كه روز اربعین‌، روزی است كه اسرا از شام به مقصد مدینه ‌خارج شدند نه آن كه در آن روز به مدینه رسیدند. (لؤلؤ و مرجان‌، ص 154) به هر روی‌، زیارت اربعین از زیارت‌های مورد وثوق امام حسین (ع‌) است كه ازلحاظ معنا و مفهوم قابل توجه است‌.

 

منبع: emamhossein.com

اربعین آمد و اشکم ز بصر می آید

گوییا زینب محزون ز سفر می آید

باز در کرب و بلا شیون و شینی برپاست

کز اسیران ره شام خبر می آید

 

 

زمانی که اغلب ما به رژیم فکر می کنیم، به محروم کردن خود از خوردن و پرهیزهای غذایی بسیار فکر می کنیم. نخوردن هیدرات های کربن، چربی، شکر، گوشت و… اکثر رژیم های غذایی خوردن برخی مواد را ممنوع می کنند، اما رژیم های غذایی هم هستند که سیستم غذایی متفاوتی را تجویز می کنند.

رژیم غذایی مدیترانه ای، از این جمله است. در این رژیم به جای در نظر گرفتن موادی که نباید بخورید بر روی بهترین، تازه ترین و سالم ترین مواد غذایی، برای مصرف افراد تمرکز شده است.
اگر شما هم قصد شروع یک رژیم سالم و مناسب را بدون پرهیز ها و محرومیت های غذایی دارید، بد نیست با این رژیم آشنا شوید. پس برای آشنایی بیشتر با این رژیم، این مطلب را مطالعه نمایید.

هرم غذایی رژیم مدیترانه ای

اما جزئیات این مواد چه هستند؟ چه موادی را باید با چه کیفیتی در این رژیم مورد مصرف قرار دهیم تا بهترین نتیجه را دریافت کنیم؟ مواد اصلی رژیم مدیترانه ای عبارتند از:

مواد غذایی سالم و تازه
مواد اساسی رژیم مدیترانه ای شامل میوه ها و سبزیجات تازه می شود، غلات کامل، آجیل و دانه ها، حبوبات، غذاهای دریایی، ماست، روغن زیتون و مقدار کمی شراب در این رژیم استفاده می شوند. به گفته محققان، بهتر است کسانی که قصد دارند این رژیم را دنبال کنند، این مواد غذایی را در فصل خودشان، زمانیکه به صورت محلی رشد می کنند مصرف کنند و از غذاهای فرآوری شده اجتناب کنند.

کنترل میزان غذا
رژیم مدیترانه ای بر روی میزان کم غذاهای با کیفیت بالا تاکید دارد. زمانیکه غذا خوش طمع است، میزان کم آن کافی است؛ چرا که حس های شما ارضا شده اند. چربی های سالم مانند روغن زیتون و آجیل از مواد اساسی رژیم غذایی مدیترانه ای هستند. این مواد باعث می شوند برای مدت طولانی تری احساس سیر بودن کنید. در صورتی که رژیم های دیگر به طور کل چربی ها را منع می کنند.

چربی های سالم
بر خلاف بسیاری از رژیم های غذایی، رژیم غذایی مدیترانه ای مصرف چربی را به کل قطع نمی کند. رژیم مدیترانه ای  به جای محدود کردن کلی مصرف چربی، انتخاب های عاقلانه ای را در مورد انواع چربی های مورد استفاده پیش روی شما می گذارد.
در این منو انواع چربی های اشباع شده مانند روغن زیتون، آجیل، آووکادو و روغن های اشباع نشده مانند اسید های چربی امگا3 که در ماهی های چرب (سالمون، ماهی تن، ساردین و ماهی قزل آلا) یافت می شوند و چربی های گیاهی مانند دانه کتان، وجود دارد.
محدود کردن غذاهای فرآوری و بسته بندی شده، میزان چربی های ناسالم را به شدت پایین نگه میدارد. این مساله خطر بیماری های قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد.

روغن زیتون
مردم مدیترانه روغن زیتون را در اکثر غذاهایی که می خورند استفاده می کنند، مانند پاستا، نان، سبزیجات،سالاد، ماهی و حتی کیک و شیرینی. این چربی های اصلی در رژیم مدیترانه ای، جایگزین دیگر چربی ها و روغن ها مانند کره و مارگارین می شوند.

چرا روغن زیتون بسیار سالم است؟ محققان در فیلادلفیا دریافتند که Oleocanthal (یک ترکیب طبیعی آلی جدا شده از روغن زیتون)، برای کاهش التهاب مفید بوده و می تواند به جلوگیری از مبتلا شدن به بیماریهای قلبی، دیابت، آرتروز، آلزایمر، بیماریهای خودایمنی و همچنین برخی سرطان ها کمک کند.

اسید های چرب امگا 3
این چربی به مقدار زیاد در رژیم مدیترانه ای یافت می شود، اسیدهای چرب امگا3 سرشار از فایده هستند. این اسیدهای چرب بروز حملات قلبی، لخته شدن خون، فشار خون بالا و سکته مغزی را کاهش می دهند. علاوه بر این امگا3، از انواع خاصی از سرطان ها و ناراحتی های عصبی مانند بیماری آلزایمر جلوگیری می کند.

سبزیجات بیشتر، گوشت کمتر
رژیم هایی که از مواد گیاهی بیشتر از محصولات حیوانی استفاده می کنند در کاهش بروز بیماریهای قلبی، دیابت و سرطان ها موثر ترند. رژیم غذایی سنتی مدیترانه ای عملا گیاه خواری است، با مقدار زیاد ماهی و البته مقدار کمی گوشت.
مردم مدیترانه مقدار زیادی از سبزیجات مانند گوجه فرنگی، کلم بروکلی، فلفل، اسفناج، بادمجان، قارچ، لوبیا سفید، عدس و نخود را مورد استفاده قرار می دهند.

غلات سبوسدار
غذاهایی مانند نان، پاستا، سیب زمینی و برنج بخش مهمی از رژیم مدیترانه ای را تشکیل می دهند. در حالت طبیعی و به همراه سبوس، این دانه ها (گندم، برنج و سایر غلات سبوس دار) سرشار از مواد ضد سرطان، فیبر، ویتامین ها، مواد معدنی و مواد مغذی هستند. همچنین، خوردن غلات سبوس دار به سوخت و ساز بهتر گلوکز بدن شما کمک می کند و التهاب را کاهش می دهد.

یک تحقیق در مجله آمریکایی تغذیه بالینی به چاپ رسید که نشان داد مردانی که مصرف غلات سبوس دار را افزایش داده اند، در زمان میانسالی افزایش وزن کمتری نسبت به دیگر مردان تجربه کرده اند. محققان کانادایی در یک مطالعه ۱۴ ساله بر روی ۳۴٫۰۰۰ نفر دریافتند، کسانی که حدود سه وعده در روز برنج قهوه ای، نان تیره، ذرت بو داده و کلا غلات تیره می خورند ۲۳ درصد کمتر از کسانی که یک وعده در روز این غلات را می خورند به بیماری های لثه دچار می شوند.

میوه به عنوان دسر
شیرینی های چسبناک را فراموش کنید. برای مردم مدیترانه ای، معمولا دسر روزانه آنها میوه های تازه هستند. استفاده از شیرینی طبیعی میوه ها دارای مزایای دو برابر است. اول، چیزی است که شما دریافت می کنید: فیبر و مواد مغذی موجود در میوه ها مانند سیب، انگور و پرتقال. دوم، چیزی که از دست می دهید: شکر اضافه، کالری، مواد شیمیایی و چربی های ناسالم که در دسر های شیرین فرآوری شده موجود است.

محققان اسپانیا و آمریکا گزارش داده اند میوه هایی که برش داده شده و برای مدتی نگهداری شده اند نیز همان مواد مغذی را داراست که میوه های تازه دارند.
محققان میوه هایی مانند آناناس، انبه، طالبی، هندوانه، توت فرنگی و کیوی را برش داده ،بسته بندی و نگهداری کردند سپس ۹ روز بعد سطح آنتی اکسیدان (ویتامین C، کاروتنوئید ها و فنولیک ها) آنها را اندازه گیری کردند و هیچ تفاوت قابل توجهی در کیفیت موادغذایی میوه های برش داده شده تازه و میوه های نگه داری شده وجود نداشت.

 

منبع: سلامت نیوز

حاج میرزا احمد عابد نهاوندی مشهور به حاج مرشد چلویی، شاعر متخلص به ساعی و از عارفان معاصر، که در حدود نودسالگی در سال ۱۳۵۷ شمسی در تهران درگذشت.


وی در بازار تهران جنب مسجد جامع، طباخی داشت و برای عموم سخنرانی‌های هفتگی برپا می‌داشت. چون با مردم با زبان شعر و پند و اندرز برخورد می‌کرد به حاج مرشد معروف بود. تنها نسخه دیوان اشعار عرفانی ساعی در زمان خود در آتش سوزی مغازه‌اش سوخت از این رو پس از تدوین اشعار بجامانده به دیوان سوخته مشهور شد. او اجازه چاپ اشعار خود را نمی‌داد، پس از درگذشت او تاکنون چندبار چاپ شده‌است.

 

 

آتش سوزی دکان مرشد چلویی

یک روز در مغازه جناب مرشد، آتش سوزی رخ می دهد؛ به طوری که اغلب اثاثیه داخل دکان در آتش می سوزد.
یکی از شاگردان می گفت:
برای اینکه این خبر حاج مرشد را ناراحت نکند و با صحنه آتش سوزی صدمه ای نبیند، خود را اول بازار در مسیر حاج مرشد رساندم که به نحوی این خبر را به اطلاع او برسانم تا با علم به آتش سوزی وارد دکان شود.

گفت: در بین راه خبر آتش سوزی مغازه را به جناب مرشد دادم و گفتم:«مرشد تمام مغازه سوخت».جناب مرشد بدون آنکه تغییر حالتی بدهد، گفت:«عیب ندارد بابا» سری تکان داد و با هم به طرف مغازه رفتیم.

بین راه دیدم جناب مرشد آهسته گریه می کند! از او پرسیدم: آقا چرا ناراحت شدید؟اشکال ندارد. دکان را دوباره روبه راه می کنیم. حاج مرشد جواب داد:« نه ناراحتی من از آتش سوزی نیست.آن آتش سوزی خیر بوده، دلم   برای اشعاری  که سالها سروده و درکشو میز دخل مغازه گذارده بودم، می سوزد؛ چون جایی نوشته نشده و نسخه دیگری هم از آن وجود ندارد»!

بیشتر آنچه از جناب مرشد به جای مانده عمدتا مطالبی است که توسط نوه ایشان آقای علی عابد نهاوندی و در کتاب بهترین کاسب قرن آمده است . کلیه مطالب این بخش توسط ایشان نقل شده است .

کسب و کار مرشد چلویی

مرحوم مرشد، قد بلندی داشت. لاغر اندام و نحیف بود و محاسن سپیدی داشت. وارد دکان که می شد کارگران قبلاً آمده بودند و مقدار زیادی از کارها را کرده بودند.
عبای خود را در می آورد و در کشو میز می گذاشت. روپوش سفید بلندی به تن می کرد. ابتدا وضو می گرفت. داخل آشپزخانه می رفت و به غذاها سر می زد و برای ظهر آماده می کرد.
هنگام ظهر پذیرایی مشتریان شروع می شد و تا ساعت دو الی سه بعدازظهر طول می کشید.
اگر غذای او کباب بود، تکه گوشتی از آن را داخل دریچه ای که به مغازه باز می شد و گربه ها می آمدند، پرت می کرد تا گربه ها هم بی بهره نمانند.

در زمانی که همه بر سردر مغازه شان می نوشتند "نسیه ممنوع حتی برای شما دوست عزیز"تابلوی روی دخل مغازه هم آن جمله معروف و کم نظیر جناب مرشد بود، که نوشته شده بود:« نسیه و وجه دستی داده می شود، حتی به جنابعالی به قدر قوه» و من خود ناظر بودم که بارها مردم از این موضوع و مفاد این جمله استفاده کرده، غذای رایگان می خوردند و می رفتند و حتی پول دستی هم می گرفتند.

اما فقیران و مسکینان صفی داشتند که از داخل راهرو شروع می شد و به اول سالن مغازه ختم می گشت. افراد فقیری که معمولاً عائله مند بودند و بعضی مورد شناسایی مرحوم مرشد قرار داشتند، هر روز می آمدند و به نسبت تعداد عائله خود غذای رایگان و خرجی یومیه می گرفتند.

البته خدا هم روزی  و دخل مغازه مرشد را برکت می بخشید و هیچ گاه نشد که وابماند.

مرشد همیشه حواسش به همه چیز بود اغلب اوقات جناب مرشد در جلوی آشپزخانه ای که ایستاده بود،می گفت کسانی که می خواهند غذا بیرون ببرند، هدایت کنید تا از نزد او بگذرند.
بیشتر کسانی که غذا بیرون می بردند، بچه ها و نوجوانانی بودند که برای کارفرمایان وصاحبان مغازه های بازار غذا می گرفتند و می بردند و خودشان از آن غذا محروم بودند. مرحوم مرشد کودکی که با ظرف غذا در دست، نزد او می آمد قدر پلوی زعفرانی روی بادیه او می ریخت و ظرف را کامل می کرد و بعد تکه کباب یا لقمه گوشت یا اگر تمام شده بود، ته دیگی زعفرانی داخل روغن می کرد و دهان آن پسربچه یا نوجوان می گذاشت می گفت:
این اطفال خودشان می آیند در مغازه و بوی غذاها را استشمام می کنند و دلشان می خواهد و بدین طریق من از همان غذایی که می برند به آنها می چشانم تا اگر استادشان به آنها نداد، لااقل چشیده باشند.

مرگ مرشد چلویی

مرشد در۲۵ شهریور ماه سال ۱۳۵۷هجری شمسی در تهران وفات یافت.مزار مرحوم  مرشد، درجنب ابن بابویه تهران داخل مسجد ماشاء الله قرار دارد، در ضلع شمالی مسجد که بالای سنگ قبر آن مرحوم است یک بیت شعر از اشعار وی روی سنگ عمودی بالای قبر نوشته شده است و آن بیت این است:

همچو ساعی از دو عالم در گذر                    تا شوی از آفرینش با خبر

 

منبع: banki.ir

بانک مرکزی اروپا (ECB) در واقع بانک مرکزی کشورهای حوزه یورو محسوب می شود که در راستای هماهنگی سیاست های پولی اعضا تشکیل شد.

به گزارش بانکی دات آی آر، هدف از تشکیل این نهاد اقتصادی حفظ تعادل قیمت ها با کنترل تورم بوده است.

بانک مرکزی اروپا بسیاری از اختیارات بانک مرکزی یک کشور را دارد، هر چند ابهامات درباره میزان استقلال این نهاد در مدیریت تقاضاهای پولی کشورهای عضو و جود دارد.

تاریخچه شکل گیری

پی ریزی تشکیل بانک مرکزی اروپا در سال 1992 و به دنبال تلاش اتحادیه اروپا برای ایجاد اتحادیه اقتصادی و پولی برای کشورهای حوزه یورو انجام شد و در نهایت در اول ژوئن 1998 بانک مرکزی اروپا به شکل فعلی کار خود را آغاز کرد.

مقر بانک مرکزی اروپا شهر فرانکفورت آلمان است که بزرگترین مرکز مالی در منطقه یورو به شمار می آید.

رئیس فعلی بانک مرکزی اروپا، ماریو دراگی ایتالیایی است که  چند ماه پیش جانشین ژان کلود تریشه رئیس پیشین آن شد که 8 سال ریاست این بانک را بر عهده داشت.

نحوه عملکرد

تصمیم سازی در بانک مرکزی اروپا از سوی شورای سیاست گذاری انجام می شود که از هیئت اجرایی و سران کشورهای حوزه یورو تشکیل شده است.

مقامات بانک های مرکزی کشورهای اروپایی می توانند در تصمیم گیری های این نهاد پیشنهادهای خود را ارائه کنند، اما تصمیم نهایی را خود مقامات بانک مرکزی اروپا اتخاذ می کنند.

موافقان و مخالفان

بانک مرکزی اروپا هم چون هر نهاد دیگری موافقان و مخالفانی دارد که هر یک به دلایل خاص خود از این نهاد دفاع یا نسبت به آن انتقاد می کنند:

از نظر موافقان، وجود این نهاد برای حرکت آرام و روان منطقه یورو الزامی است. آنها همچنین بر این باورند که سیاست های پولی این نهاد به اتحادیه اروپا در دستیابی به یک بازار واحد کمک می کند.

این در حالیست که مخالفان این نهاد معتقدند که امکان ایجاد و پس از آن نیز حفظ واحد پول یکسان برای کشورهایی با الگوهای متفاوت رشد و پیشرفت وجود ندارد، چراکه  شرایط آنها باهم متفاوت است. به علاوه آنها از عدم استقلال این روزهای این نهاد و سلطه اعضای پرنفوذ بر آن ابراز نارضایتی می کنند.

 

منبع: banki.ir

عصارخانه(حصارخانه) در شهرهای قدیم ایران به آسیاب‌های مخصوصی اطلاق می‌شد که از آنها برای خرد کردن مواردی چون سنگ و زردچوبه و فلفل و امثالهم استفاده می‌شد. عصارخانه عبارت از محوطه‌ای بود که در وسط آن دو قطعه سنگ گرد بر روی هم قرار داشت و این دو قطعه سنگ از یک طرف با اهرمی به یک رأس چهارپا، مثل الاغ یا شتر یا قاطر یا اسب متصل بود. با حرکت کردن حیوان، که به صورت دورانی صورت می‌گرفت، سنگ روئی آسیاب به حرکت درمی آمد و با گردش این سنگ، آنچه از موادی که به وسط سنگ مزبور ریخته می‌شد، نرم می‌گردید.

شگفت انگیزی نحوه عملکرد عصار خانه ها و همچنین منحصر به فرد بودن آن سبب شده عصار خانه به عنوان یکی از جاذبه های بکر گردشگری کشور به شمار آید با این وجود آنچنان که شایسته این مکان های شگفت انگیز است تا کنون تلاشی برای معرفی آنها در سطح جامعه صورت نگرفته است.

روش روغن‌گیری در عصارخانه های قدیم

در قدیم ظروف مملو از خمیر دانه‌های روغنی را یكایك بر روی هم می‌چیدند و با استفاده از تیر كوچكی بنام كارماله كمی- فشار بركوپی‌ها وارد می‌كنند تا اصطلاحاً «زیر كار برای تیر بزرگ» مهیا شود. بعد چند قطعه چوب قطور گرد كه شاگرده نام دارد در قسمت پایین تیر بزرگ قرار می‌ دادند و آنگاه تیر بزرگ را برای فشردن دانه‌ها بتدریج سرازیر می‌كردند.

سنگ عصارخانه و تخمیر (له كردن) دانه‌های روغنی

در كنار تیر بزرگ(تیلوه) خمره بزرگی را در زمین نصب كرده‌اند كه روغن بدست آمده وارد آن می‌شد. برای آنكه فشار ناشی از تیرهای روغن گیری تحمل شود، دیوار بزرگی كه بوسیله سنگهای بسیار محكم و كلاف‌بندی شده احداث می‌شد. یا كونه تیر نام دارد. ته تیر بزرگ در داخل اسپر مهار می‌شد. یك ساعت پس از روغن كشی اولیه، سنگ بزرگی، كه به وسیلة طناب و دوله و قرقره بالا و پایین می‌رود، برروی تیر بزرگی قرار می‌داند تا فشار بیشتری وارد آید و روغن دانه‌ها كاملاً گرفته شود. بیست و چهار ساعت بعد تیر را به كیفیت نخست بر می‌گردانند و تفاله‌ دانه‌ها و یا به قول اهل فن بذرها را بیرون می‌آوردند.

یكی دیگر از دستگاههای عصارخانه ارده‌ مال نام دارد كه دو سنگ زیر و روی آن را برسكویی به ارتفاع یك متر متكی كرده‌اند و سنگ بوسیلة تیری(لكه) كه شتر می‌چرخاندش، می‌گردد و ارده، كه از بهترین خوراكهای زمستانی است، بدست می‌آید. دانه خام ارده كنجد است كه ابتدا پوستش را می‌گیرند و بعد بو می‌دهند و از مغز آن ارده تهیه می‌كنند. در گذشته ارده دیگری بنام تنده، از مغز هلو و تلخه زردآلو، تهیه می‌شد.

استفاده از تفاله

   

كیكج: در نواحی خشك و كم آب اطراف اصفهان، نظیر برخوار یا سمیرم ، نجف آباد ، کرون ، پران و جوزان، كیكج كشت می‌شود كه موقع بهره‌برداری از آن اوایل خرداد ماه است. گرفتن روغن كیكج، به علت سختی دانه‌اش، جز در عصارخانه‌ها امكان ندارد. عصارها روغن كیكج را منداب نامند. روغنی است كه پیوسته مورد استفاده قرار می‌گیرد و در خوش سوزی شهرتی بنام دارد. به علاوه، روغن منداب داروی مؤثری است برای درمان بیماریها و یا تقویت جسمی شتر.


كافشه: یكی از دانه‌های روغنی مفید است كه در حوالی اسفند ماه كشت می‌شود و در بهار بدست می‌آید. این گیاه را در تمام استان اصفهان می‌كارند. روغن كافشه در گذشته بهترین روغن برای تهیه انواع شیرینی، بویژه زولبیا و بامیه و سوهان بود و مصرف خوراكی فراوان داشت. دانه این گیاه هنوز هم به عنوان خوراك كبوتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خشخاش: پیش از منبع كشت خشخاش، روغن خشخاش مورد استفاده بود. كشت این گیاه در مهرماه انجام می‌گرفت و محصولش در اوایل خرداد ماه بدست می‌آمد. دانه مفید خشخاش را در عصارخانه‌ها بو می‌دادند و پس از سایش و تخمیر، روغن مخصوصی بدست می‌آورند كه به مصرف روشنایی و تهیه صابون می‌رسد.

بید انجیر(كرچك): این گیاه پاییزه است و در تمام بخشهای اصفهان و یزد بدست می‌آید و روغن آن هم اكنون نیز در بعضی كارخانه‌های روغن‌كشی، تهیه می‌شود. در گذشته روغن كرچك را همراه با روغن سایر گیاهان، نظیر خشخاش و كیكج، می‌گرفتند، كه مصرف خوراكی و درمانی نیز داشت.

بزرك: این گیاه كه در چهارمحال بدست می‌آید، در گذشته بهترین ماده برای روشنایی بود. در حال حاضر روغن بزرك بیشتر در نقاشی و رنگ آمیزی در و پنجره‌ها به كار می‌رود و به مصرف غذایی دامها و كودهای گیاهی نیز می‌رسید.


كنجد: گیاهی است شبیه بزرك كه در حوالی یزد و اردكان و برخی شهرهای خراسان نظیر سمنان، به عمل می‌آید. بگونه‌ای كه وصفش گذشت،‌ ارده معروفترین ماده‌ای است كه از كنجد می‌گیرند و ارده مالی عملی است كه این روزها نیز رواج داردکه پیشتر در عصار خانه ها انجام می شد.

عصارخانه‌های اصفهان اگرچه در کاشان و برخی دیگر از شهر های کویری نیز می توان عصار خانه هایی یافت اما بدون شک معروفترین عصار خانه ها متعلق به اصفهان است.

  تصاویرمتعلق به موزه "عصارخانه شاهی" اصفهان می باشد

چهار عصار خانه كوچه جهودها، شیخ بهایی، شاهی و پاسنگ در اصفهان باقی است. در این میان عصارخانه شیخ بهایی جالب است. این عصارخانه   یكی از قدیمی‌ترین كارخانه‌های روغن‌گیری اصفهان به شمار می‌رود و قبل از آنكه به صورت فعلی درآید به طریق چوغن‌گری اداره می‌شد. نمونه سنگهای دستگاه قدیمی این كارخانه در انباری نگهداری می‌شود.


خارج از شهر تاریخی اصفهان نیز عصارخانه‌های فراوانی وجود داشت كه پاره‌ای از آنها پابرجاست. از جمله می‌توان عصارخانه بزرگ بن اصفهان سده(همایون شهر) را كه مجاور چارسوی بازار است، نام برد. سنگ این عصارخانه را از بازار عریان آورده‌اند.


در اطراف شهررضا نیز عصارخانه‌های زیادی وجود داشته است و از قرار معلوم در خود شهر چهار عصارخانه باقی است كه معروفترین آنها حاجی حسین نام دارد. به علاوه، در گلپایگان عصارخانه‌های كهن یافت می‌شود و در اردستان و زواره ویرانه‌های چند عصارخانه وجود دارد.

عصار خانه شاهی کجاست؟
در میدان امام اصفهان اثری گمنام داریم که در شکوه و عظمت آثاری مانند مسجد امام ، مسجد شیخ لطف الله و عالی قاپو محو شده است . بنایی که اگرچه خود تاریک و بی فروغ است روزگاری مایه روشنایی چراغ های خانه های ایرانیان و حتی محافل شاهانه بوده است . بنایی کهنسال و پر رمز و راز ، سرشار از گلایه از این همه ، بی توجهی . عصار خانه شاهی و عصارخانه های دیگر ، بناهای کم اهمیتی نبوده و نیستند. در واقع همان گونه که امروز قلب صنعت ایران در دست های اصفهان می تپد در زمان های گذشته نیز از لحاظ صنعتی مقام نخست را دارا بوده است .

این بنا این روزها به شکل موزه درآمده و در معرض دید بازدیدکنندگان قراردارد.

 

منبع: banki.ir