تبیان، دستیار زندگی

اعمال مخصوص ماه مبارک رمضان 1. بعد از هر فریضه‌ی واجب قرائت دعای اللهم ارزقنی حج بیتک الحرام فی عامی... مستحب است. 2. بعد از هر فریضه‌ي واجب، مستحب است خواندن دعای یاعلیُ یاعظیمُ یاغفورُ یارحیمُ انت الرَّبُّ العظیم. 3. بنا بر فرمایش حضرت ختمی مرتبت، هرکس دعای اللهم ادخل علی اهل القبور... را بعد از هر نماز واجبی بخواند حق‌تعالی گناهان او را می‌آمرزد. 4. بهترین اعمال شب‌ها و روزهای ماه مبارک رمضان قرائت قرآن است. 5. در ماه مبارک رمضان هر سه روز یک ختم قرآن سنّت می‌باشد. 6. در این ماه دعا، صلوات، استغفار و لااله‌الا‌الله بسیار باید گفت. 7. دعاهای ماه مبارک رمضان و بخصوص هر شب دعای پرفیض افتتاح قرآئت شود. 8. در هر شب ماه رمضان خواندن دو رکعت نماز با آدابی که در کتاب مفاتیح الجنان آمده است، مستحب است. (مفاتیح الجنان/ 356 الی 358)

روزه : خوددارى از اكل و شرب براى قربتِ الى اللّه است و كمال آن در فرو بستنِ دهان از سخنان ناروا، و ديدگان از نگاههاى حرام ، و زبان از غيبت ، و شنوائى از ناشگون شنيدنها كه همه از گنجينه هاى دنياى روزه است .انسانى درگير در آلودگيها، در اين دنياى طهارت به غوطه در مى آيد، و در امواج زُدايشگرِ آن با خداى خود خلوص مى يابد و شربت گواراى توحيد مى نوشد.كانالهاى خون ، لايروبى مى شود و عروق ظريف ، از شكنندگى رهائى مى يابد، و عينكِ جسم ، براى روحْ شفاف و درخشان مى گردد. تاريهاى مربوط به جسم و كدورت هاى روحى مربوط به گناه كنار زده مى شود. ماهِ روزه ، ماه خداست و روزه دار به مهمانى خدا مى رود، و از خلوص و صفا بهره مى گيرد و در پايان از چه بسيار زوائدِ روحى و جسمى زدوده مى شود.آرى ، ماه رمضان ، ماه مبارك و ماه خداست ، در آن طنينِ اللّه اكبر طنينى ديگر دارد و تسبيح و تهليل در آن با پژواكى ملكوتى همراه است .آن كس كه به عمد در آن به اَكْل نشيند، شصت روز و يك بايد روزه دارد در رجاءِ آنكه آن نحوست و پليدىِ شكم خوارگى را از خود بزدايد و از آتش سوزنده نافرمانى فاصله بگيرد.بيمارى در آن افسوس دارد، و مسافرت در آن ناميمون است و پايانِ آن را فراقى دردناك همراه است !عجبا!كه چه بسيار روزه دار، در خوابْ اطعام مى شوند و چه بسيار بى توفيقِ پرخوار، از وحشت روزه دارى ، قبل از غروب روزه مى شكنند.پس خدايا! سپاس ما را بپذير، و نعمت اطاعت را بر ما گوارا و گواراتر دار، و درخشش جاويدان آنرا بگستران ، خدايا! كلمه زيباى خداياى ما را بر فراز آسمان ها و زمين ، بر فراز دوزخ و بهشت ، بر فراز دنيا و آخرت پژواكى جاودانه بخش كه ما جز آن چيزى نداريم ، و اشكى كه بر شهدا فرو مى ريزيم ، از اُحُد تا كربلاى حسين و از لبنانِ اباذر تا ايران سلمان .

برترى ماه رمضان و ثواب روزه آن 1. امام باقر عليه السلام به جابر فرمودند: اى جابر! كسى كه به ماه رمضان برسد و روز آن را روزه گرفته ، پاره اى از شبش را عبادت كندت فرج و زبان خود را حفظ كرده ، چشمش را از حرام بپوشاند و از آزار مردم بپرهيزد، همانند روزى كه از مادر متولد شده است ، گناهان بيرون مى رود.جابر مى گويد: گفتم : فدايت گردم ، چه حديث خوبى !حضرت فرمودند: و چه شرط سختى !2. امام باقر عليه السلام فرمودند: همانا هنگامى كه پيامبر صلى الله عليه و آله از عرفات بازگشته و رهسپار منى بود، وارد مسجد شد. مردم گرد او جمع شده و در باره ليلة القدر از او سوال كردند. حضرت در آنجا سخنرانى نموده و پس از ثناى الهى فرمودند: هر كدام از شما كه درباره شب قدر از آن من سوال كنيد، آن را از شما پنهان نمى كنم . چون همانان من نيز آن را نمى دانم . اى مردم ! بدانيد همانا هر كسى با صلح و سلامت به ماه رمضان برسد و روزش را روزه گرفته ، مقدارى از شبش را عبادت كند، مراقب نمازش باشد و به نماز جمعه اش و نماز عيد فطر برود، قطعا شب قدر را درك كرده و به جايزه پروردگار دست يافته است .راوى مى گويد: امام صادق عليه السلام فرمودند: به خدا سوگند به جوايزى رسيده است كه مانند جوايز بندگان نيست .3. امام باقر عليه السلام نقل مى كند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله هنگاميكه ماه رمضان فرا رسيد؛ يعنى سه روز كه از شعبان باقى بود، به بلال فرمودند: در ميان مردم جار بزن .هنگامى كه مردم جمع شدند، پيامبر صلى الله عليه و آله بالاى منبر رفته و خدا را حمد و ثنا گفته ، سپس فرمودند: اى مردم ! همانا اين ماه فرا رسيد؛ ماهى كه سرور اين ماههاست ؛ شبى در آن است كه از هزار ماه بهتر است ، درهاى جهنم در آن بسته است و درهاى بهشت در آن گشوده مى گردد، كسى كه آن را درك كند و آمرزيده نشود ، خداوند او را از خود دور كند؛ و كسى كه پدر و مادر خود را درك كند و آمرزيده نشود، خداوند او را از خود دور كند؛ و كسى كه من نزد او ذكر شوم و بر من صلوات نفرستد، خداوند عزوجل او را از خود دور مى كند.4. امام باقر عليه السلام فرمودند: رسول خدا صلى الله عليه و آله در آخرين جمعه شعبان سخنرانى نموده و پس از حمد و ثناى خداوند فرمودند: اى مردم ! نزديك است كه ماهى فرا برسد كه در آن شبى است كه بهتر از هزار ماه و آن ماه ماه رمضان است ، خداوند روزه آن را واجب نموده و عبادت يك شب را با نمازى مستحب مانند عبادت هفتاد شب با نمازى مستحب در ساير ماهها قرار داده است . پاداش كسى را كه در اين ماه مبادرت به عمل خير و نيك مستحبى بنمايد، مانند پاداش كسى قرار داده است كه واجبى از واجبات خداى عزوجل را به جا آورد، و كسى كه واجبى از واجبات خداوند را به جا آورد، مانند كسى است كه هفتاد واجب را در ساير ماهها به جا آورد و آن ماه صبر است . و همانا ثواب صبر بهشت است و آن ماه مواسات است . و آن ماهى است كه خداوند در آن رزق مؤ منين را افزايش ‍مى دهد. كسى كه به مومن روزه دارى در آن افطار بدهد، به خاطر اين عمل پاداش آزادى يك بنده و آمرزش گناهان گذشته اش را خواهد داشت .عرضه داشتند: اى رسول خدا! همه ما توانايى افطارى دادن به روزه دار را نداريم .آن حضرت عليه السلام فرمودند: همانا خداوند كريم است ، به كسى هم كه جز بر مقدارى شير مخلوط با آن كه روزه دارى به آن افطار كند يا آب گوارايى يا چند دانه خرماى ريز توانايى ندارد و نمى تواند بيش از اين بدهد، نيز اين ثواب را عنايت مى فرمايند. و كسى كه در آن بر بنده خود آسان گيرد، خداى عزوجل نيز در حساب از او آسان گيرد.و آن شهرى است كه اولش رحمت ، وسطش آمرزش و آخرش اجابت و آزادى از آتش است . و در آن شما از چهار چيز بى نيازى نيستند: دو چيز كه خداوند را با آن راضى مى كنيد، و دو چيز است كه شما به هيچ وجه از آن بى نياز نيستند.دو چيزى كه خداوند را با آن راضى مى كنيد، گواهى به اين است كه هيچ خدايى جز خداى يگانه نيست و همانا من رسول خداوند هستم . دو چيزى كه شما به هيچ وجه از آن بى نياز نيستيد، اين است كه حاجتهاى خود و بهشت را از خداوند خواسته ، از خدا عافيت (تندرستى ) را بخواهيد و از جهنم به او پناه ببريد.

فَقَال :َ يَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِي هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِپس فرمود:اى اباالحسن بهترين اعمال در اين ماه چشم پوشى از محارم خداست . وسائل الشيعة ج : 10 ص : 314

وَ أَبْوَابَ النِّيرَانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا يُفَتِّحَهَا عَلَيْكُمْو درهاى آتش در اين ماه بسته است پس از پروردگارتان بخواهيد كه آنها را بر شما نگشايد وَ الشَّيَاطِينَ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا يُسَلِّطَهَا عَلَيْكُمْو شيطانها در زنجيرند پس از پروردگارتان بخواهيد كه آنها را بر شما مسلط نكند. قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ الْسَّلام :فَقُمْتُ فَقُلْتُ:يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِي هَذَا الشَّهْرِ اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود:در اينجا من به پا خواسته عرض كردم اى رسول خدا :بهترين اعمال در اين ماه كدام است ؟

وَ مَنْ أَكْثَرَ فِيهِ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَيَّ ثَقَّلَ اللَّهُ مِيزَانَهُ يَوْمَ تَخِفُّ الْمَوَازِينُو كسى كه در اين ماه صلواتش را بر من زياد كند خداى بزرگ ترازوى عملش را در قيامت سنگين نمايد روزى كه ترازوى اعمال در آن سبك خواهد بود وَ مَنْ تَلَا فِيهِ آيَةً مِنَ الْقُرْآنِ كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِي غَيْرِهِ مِنَ الشُّهُورِو كسى كه آيه اى از قرآن در اين ماه تلاوت نمايد مانند كسى است كه تمام قرآن را در ديگر ماهها تلاوت كرده است . اَيُّها النَّاسُ :إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِي هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا يُغَلِّقَهَا عَنْكُمْاى مردم : درهاى بهشت در اين ماه باز است پس از پررورگارتان بخواهيد كه آنها را بر شما نبندد

وَ مَنْ وَصَلَ فِيهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللَّهُ بِرَحْمَتِهِ يَوْمَ يَلْقَاهُو كسى كه در اين ماه صله رحم نمايد خداى بزرگ در آن دنيا به ديدارش آيد وَ مَنْ قَطَعَ فِيهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ يَوْمَ يَلْقَاهُو كسى كه در اين ماه قطع رحم نمايد خداى بزرگ در آن دنيا رحمتش را از او قطع نمايد وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِيهِ بِصَلَاةٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ وَ مَنْ أَدَّى فِيهِ فَرْضاً كَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّى سَبْعِينَ فَرِيضَةً فِيمَا سِوَاهُ مِنَ الشُّهُورِو كسى كه در اين ماه نماز مستحبى خواند خداى بزرگ برائت از آتش جهنم برايش صادر كند و كسى كه در اين ماه واجبى را انجام دهد صوابش هفتاد برابر انجام آن در ديگر ماه هاست .

وَ مَنْ خَفَّفَ فِي هَذَا الشَّهْرِعَمَّا مَلَكَتْ يَمِينُهُ خَفَّفَ اللَّهُ عَلَيْهِ حِسَابَهُو كسى كه بر زيردستان خود در اين ماه آسان گيرد خداى بزرگ در آن دنيا و حسابش بر او آسان گيرد وَ مَنْ كَفَّ فِيهِ شَرَّهُ كَفَّ اللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ يَوْمَ يَلْقَاهُو كسى كه جلوى بدى هاى خود را در اين ماه بگيرد خداى بزرگ در آن دنيا غضبش را بر او روا ندارد وَ مَنْ أَكْرَمَ فِيهِ يَتِيماً أَكْرَمَهُ اللَّهُ يَوْمَ يَلْقَاهُو كسى كه در اين ماه يتيمى را اكرام كند خداى بزرگ در آن دنيا او را اكرام نمايد

َيُّها النَّاسُ :مَنْ حَسَّنَ مِنْكُمْ فِي هَذَا الشَّهْرِ خُلُقَهُ كَانَ لَهُ جَوَازاً عَلَى الصِّرَاطِ يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ الْأَقْدَامُاى مردم : كسى كه در اين ماه اخلاقش را نيكو سازد جواز عبور از پل صراط را دريافت كرده روزى كه قدمها بر صراط لرزان است

قيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ :فَلَيْسَ كُلُّنَا يَقْدِرُ عَلَى ذَلِكَ فَقَالَ ص :اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاءٍگفته شد اى رسول خدا :همه ما را توان آزاد سازى بنده نيست پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: از آتش جهنم دورى كنيد اگر چه به خوراندن يك خرما، از آتش جهنم دورى كنيد اگر چه به نوشاندن جرعه اى آب .