تبیان، دستیار زندگی

مـحمد حنفيه فرزند على بن ابى طالب (ع ) است .البته مادر وى فاطمه (س ) نيست .وى در جنگ جـمـل , عـلمدار لشكر بود.على (ع ) به او فرمان حمله داد.محمد حنفيه حمله كرد, ولى دشمن با ضـربـات نيزه وتير جلو علمدار را گرفت .در نتيجه محمد از پيشروى بازماند.حضرت خود را به او رساند و فرمود: از ضربات دشمن مترس , حمله كن .وى قدرى دوباره پيشروى كرد, ولى باز متوقف شد.على (ع ) ازضعف فرزندش سخت آزرده خاطر شـد.نـزديـك او آمـد و بـا قـبـضـه شـمـشـير به دوشش كوبيد و فرمود: اين ضعف و ترس را از مادرت به ارث برده اى .يعنى من كه پدر تو هستم ترسى ندارم .

دستور سليمان به شياطين
شياطين موجوداتى هستند كه ديده نمى شوند، ولى آياتى در قرآن هست كه نشان مى دهد آنها با اراده پروردگار به ديد انسان مى آيند. ما براى نمونه به تفسير چند آيه مى پردازيم .«بعضى از شياطين جنى را مسخر سليمان كرديم كه در دريا غواصى كرده و يا به كارهاى ديگرى در دستگاه او بپردازند و ما نگهبان شياطين براى ملك سليمان بوديم ».(504)«و شيطان را كه بناهاى عالى مى ساختند و از دريا جواهرات گران بها مى آوردند، نيز مسخر - داوود و سليمان - كرديم . عده اى ديگر از شياطين را به دست او به غل و زنجير كشيديم . اين نعمت سلطنت و قدرت از بخشش ما است .»(505)ابوبصير از حضرت امام محمد باقر عليه السلام روايت كرده كه : حضرت سليمان فرمان داده بود شياطين براى بنا كردن ساختمان ، از محلى سنگ بياورند. تا آن كه روزى با ابليس ملاقات كردند. گفت : در چه حال هستيد؟ گفتند: در كار سختى هستيم كه طاقت آن را نداريم . ابليس گفت : مگر نه اين است كه شما در وقت بازگشت ، بار حمل نمى كنيد؟ گفتند: چرا. ابليس ‍ گفت : پس شما در راحتى هستيد. باد، اين خبر را به گوش سليمان رسانيد. سپس حضرت سليمان دستور داد: هنگام رفتن سنگ ببرند و وقت بازگشت ، گل بياورند. پس از چندى كه گذشت ، باز ابليس را ديدند. او پرسيد: حال شما چگونه است ؟
گفتند: بسيار در زحمت هستيم و از خستگى ديگر رمق نداريم . گفت : مگر نه اين است كه شما روز كار مى كنيد و شب را مى خوابيد!؟ گفتند: چرا. ابليس ‍ گفت : پس شما هنوز در راحتى هستيد! اين خبر را نيز باد به حضرت سليمان رسانيد. دستور داد، هم روز كار كنند و هم شب و تا حضرت سليمان زنده بود وضع به همين نحو بود.(506)

504- انبياء (21) آيه 82.
505- ص (38) آيات 37، 38 و 39.
506- واژه هاى قرآن ، ص 155.

گفتارى پيرامون داستان بشرى (داستان ميهمانان ابراهيم (ع ) )
قصه بشرى كه خداى تعالى از آن به قصه ميهمانان ابراهيم تعبير كرده در پنج سوره از سوره هاى قرآن آمده و اين پنج سوره همه در مكه نازل شده اند و به حسب ترتيب قرآنى عبارتند از: سوره هود و حجر و عنكبوت و صافات و ذاريات .
بشارت اول در سوره هود است كه از آيه 69 تا آيه 76 مى خوانيم :
((و لقد جاءت رسلنا ابراهيم بالبشرى قالوا سلاما قال سلام فما لبث ان جاء بعجل حنيذ فلما راى ايديهم لا تصل اليه نكرهم و اوجس منهم خيفة قالوا لا تخف انا ارسلنا الى قوم لوط و امراته قائمة فضحكت فبشرناها باسحق و من وراء اسحق يعقوب قالت يا ويلتى ءالد و انا عجوز و هذا بعلى شيخا ان هذا لشى ء عجيب قالوا اتعجبين من امر اللّه رحمت اللّه و بركاته عليكم اهل البيت انه حميد مجيد فلما ذهب عن ابراهيم الروع و جاءته البشرى يجادلنا فى قوم لوط ان ابراهيم لحليم اواه منيب يا ابراهيم اعرض ‍ عن هذا انه قد جاء امر ربك و انهم اتيهم عذاب غير مردود)). (ترجمه اين آيات در اول بحث گذشت ).

 فلسفه يوگى يا روش جوكيان
به عقيده هندوان ، دستيابى به حقيقت يا اتحاد با خداى توانا از طريق يوگا (Yoga) يعنى يوغ نهادن حاصل مى شود. يوگا به رياضتهاى سخت و طاقت فرسا دلالت مى كند و معمولا با نشستن آرام و پيوسته به شكل چهار زانو و همراه با تاءمل انجام مى گيرد، اما شيوه هايى ديگر نيز معمول است ، مانند ايستادن ، وارونه ايستادن ، خم شدن و آويختن دستها و زيستن بر روى تختى كه در سراسر آن ميخهاى تيزى سر بر آورده است . اين عمليات چه بسا براى دهها سال ادامه يابد و با مشقتهايى ديگر مانند در پيش رو نهادن آب و تشنه به سر بردن همراه باشد. با آنكه هدف از رياضت وصول به حقيقت است ، گاهى كشف و كراماتى را پديد مى آورد. يوگى (Yogin) معمولا آن امور را مانع كمال خود مى داند و بسيار مى شود كه به آن خوارق عادت ابدا توجهى نكند و از اظهار آن روى بگرداند.حبس دم به گونه اى است كه بر اثر تمرينهاى سخت تنفس كاهش مى يابد و يوگى در طول سال به چند نفس بسنده مى كند. همچنين ضربان نبض و ساير كارهاى بدن را مى توان با يوگا در اختيار گرفت . در همه اين حالات بدن شيوه هاى نوى را بر مى گزيند و زنده مى ماند. چه بسا يك يوگى را به مدت شش ماه دفن كنند و پس از اين مدت قبر او را بشكافند و او را بيرون آورند و وى با يك بار تنفس زندگى را از سر گيرد. تواناييهاى ديگرى نيز براى برخى از آنان ميسر مى گردد، مانند رهايى از جاذبه زمين ، متوقف كردن قطار، به جوش آوردن آب با يك نگاه و غيره . دانشمندان مغرب زمين به تكرار، آزمايشهاى علمى گوناگونى روى يوگيان انجام داده و واقعى بودن اين حالات را به اثبات رسانده اند. از جمله يك هياءت علمى فرانسوى به رهبرى دكتر بروس (Brosse) در 1936 تحقيقات و آزمايشهايى در باب يوگيان انجام داد و دستاوردهاى خود را منتشر كرد.

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَإِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

و به انسان سفارش كرديم كه به پدر و مادر خود نيكى كند و[لى] اگر آنها با تو دركوشند تا چيزى را كه بدان علم ندارى با من شريك گردانى از ايشان اطاعت مكن سرانجامتان به سوى من است و شما را از [حقيقت] آنچه انجام مى‏داديد باخبر خواهم كرد

سوره 29: العنكبوت ﴿8﴾

رسول خدا (صلّی‌ الله‌ عليه‌ وآله):

فرا رسيدن بهار «اتحاد ملي و انسجام اسلامي»                                                     

                                                   بر مردم ايران زمين مبارك.

تولد فاطمه معصومه(س) براى اهل‏بيت(عليهم السلام) اهميتى خاص داشت‏زيرا اين خبر قبل از تولد بارها توسط امام صادق(ع) اعلام مى‏شد و به اين ترتيب‏از همان ايام شيعيان به شناخت مقام والاى وى فرا خوانده مى‏شدند. از جمله آنگاه‏كه گروهى از شيعيان رى نزد امام صادق(ع) آمدند، حضرت فرمود: آفرين بر برادران‏ما از اهل قم. آنان گفتند: ما اهل رى هستيم. ولى امام همان جمله پيشين راتكرار فرمود. و ادامه داد: «الا ان لله تعالى حرما و هو مكه. الا ان لرسول الله‏حرما و هو المدينه الا ان لاميرالمؤمنين حرما و هو الكوفه الا ان حرمى و حرم ولدى‏بعدى قم الا ان قم كوفتنا الصغيره. الا ان للجنه ثمانيه ابواب ثلاث منها الى قم.تقبض فيها امراه هى من ولدى و اسمها فاطمه بن موسى. تدخل بشفاعتها شيعتناالجنه باجمعهم‏». براى خداوند حرمى است كه مكه است، حرم رسول، مدينه حرم اميرمومنان كوفه است وحرم من و فرزندانم قم است. بدانيد قم كوفه كوچك ماست. بدانيد بهشت هشت در داردكه سه در آن به سوى قم است.بانويى از اولاد من در آنجا وفات مى‏كند كه نامش فاطمه دختر موسى است. همه‏شيعيان ما به شفاعت او وارد بهشت مى‏شوند. اين خبر و نحوه تعريف حضرت از قم به‏طور طبيعى مى‏توانست گروهى از اهالى رى را به عزيمت‏به سوى قم برانگيزد و درحقيقت اهميت ويژه‏اى را كه شهر قم به خاطر حضور فاطمه كبرى مى‏يافت‏براى آنان‏بازگو كند. مى‏توان گفت‏به همين خاطر گروههايى از مردم قم از جمله صاحبان فكر وانديشه از آمدن چنين بانويى به قم مطلع بودند و براى فرا رسيدن آن زمان و يارى‏و پاسداشت مقدم وى لحظه شمارى مى‏كردند. نكات ديگرى نيز از اين روايت‏به دست‏مى‏آيد از جمله اين كه قم حرم ائمه طاهرين است. موضوعى كه در دهها روايت ديگراز زبان پيامبر(ص)، امام على(ع) و اغلب ائمه يكى پس از ديگرى به آن اشاره شده‏است. در خبرى ديگر نيز امام صادق(ع) به پيشگويى تولد وى پرداخت. آن روز يكى ازشيعيان به نزد حضرت آمد، امام را ديد كه با كودكى در گهواره سخن مى‏گويد. گامى‏جلوتر نهاد و مبهوت از اين واقعه پرسيد: آيا با اين طفل سخن مى‏گوييد؟ امام اورا دعوت كرد تا با كودك در گهواره سخن بگويد. مرد باز هم جلوتر آمد و سلام كرد.كودك نه تنها جوابش را داد; بلكه گفت: اى مرد نامى را براى دخترت [كه تازه‏متولد شده است] انتخاب كرده‏اى كه خداوند آن را دشمن مى‏دارد پس نامش را عوض كن[وى نام دخترش را حميرا گذاشته بود] شگفتى مرد دو چندان شد. آنگاه امام‏صادق(ع) فرمود: «اين كودك فرزندم موسى است. خداوند از او دخترى به من عنايت مى‏كند كه نامش فاطمه است. او را در سرزمين قم‏به خاك مى‏سپارند. هر شخصى كه او را در قم زيارت كند، بهشت‏برايش واجب مى‏شود».

در زمان امام حسن(ع) به دلیی جریان‌های زیادی که در زمان امیرالمومنین پیش آمد و از همه بالاتر، آن حالت سست عنصریی که اصحاب امام حسن به خرج دادند، اگر امام حسن مقاومت می‌کرد کشته می‌شد؛ ولی نه کشته شدن شرافتمندانه و افتخارآمیز آن گونه که حسین بن علی(ع) کشته شد. حسین بن علی با 72 نفر کشته شد؛ یک شهادت آبرومندانه و در یک وضع و شرایط خاص که 1300 سال دارد اسلام را آبیاری می‌کند. در زمان امام حسن، یک حالت رخوت، سستی و خستگی در شیعیان پیدا شده بود که اگر این کار (مقاومت در مقابل معاویه) ادامه پیدا می‌کرد، یک وقت خبردار می‌شدند که حضرت را دست بسته تحویل معاویه داده‌اند. هنوز صابون معاویه و بنی امیه درست به جامه مردم نخورده بود. بیست سال معاویه حکومت کرد، مغیره بن شعبه و زید بن ابیه که به جان مردم افتادند، آن وقت مردم فهمیدند که اشتباه کردند که در زمان حضرت علی(ع) دعوت او را لبیک نگفتند و اشتباه کردند که امام حسن را تحویل معاویه دادند. لذا بعدها (بعد از حادثه کربلا) عده‌ای پیدا شدند و توابین را به وجود آوردند؛ همان‌ها بودند که دور مختار را گرفتند.این امر، یعنی آگاه شدن مردم از ماهیت حکومت اموی، از عواملی بود که شرایط را برای قیام امام حسین(ع) مساعد می‌کرد.گذشته از این، وضع یزید با وضع معاویه فرق می‌کرد. معاویه در لباس نفاق کار می‌کرد، یزید در لباس کفر‌ معاویه حداقل روی کارهایش سرپوش می‌گذاشت؛ علنا شراب نمی‌خورد، علنا سگ بازی نمی‌کرد و صورت ظاهر را حفظ می‌کرد؛ ولی یزید جوانی بود دیوانه و پرده در که حیاب موقعیت خودش را نمی‌کرد که هر چه هست، بالاخره مردم او را خلیفه پیغمبر می‌دانند. این قدر شراب می‌خورد تا مست می‌شد و در حضور جمعیت، به پیغمبر(ص) ناسزا می‌گفت. واقعا اگر قضایا کربلا نبود و امام حسین(ع) قیام نمی‌کرد، و سبب نمی‌شد که یزید از بین بروز و او همان بیست سالی را که معاویه خلیفه بود، خلافت می‌کرد، اصلا حوزه اسلام منقرض می‌شد.پس شرایط زمان خیلی فرق می‌کند. بنابراین امام حسن(ع) همان برنامه را اجرا کرد که امام حسین(ع) اجرا کرد و امام حسین(ع) همان برنامه را اجرا کرد که امام حسن(ع) اجرا کرد؛ فقط شکل کارشان با هم فرق داشت.

اسلام و مقتضیات زمان، استاد شهید مطهری

قال الصادق  عليه السلام :

ركعتان يصليها المتعطر، افضل من سبعين ركعة يصليها غير متعطر

دو ركعت نماز با عطر، بهتر است از هفتاد ركعت نماز كسى كه عطر نزده است .

(مكارم الاخلاق ، ص 42)