3 احترام به مهمان

رسول گرامى اسلام(ص) فرمود: «من كان یؤمن بالله و الیوم الآخر فلیكرم ضیفه ».

هر كس به خداوند و روز قیامت ایمان دارد به مهمانش احترام كند.

این دستور نورانى موجب مى شود مهمان از نظر روحى خود را در حالت انفعالى احساس نكند، در نتیجه، مودت و حبت بین مسلمانان ریشه دارتر و پیوندهاى دینى و برادرى محكمتر خواهد شد.

وظایف میزبان

1 دعوت به ضیافت

دعوت از مؤمنین براى ضیافت، سنتى ریشه دار، و سیره اى رایج نزد پیشوایان، بزرگان و عالمان ما است بنابراین سزاوار است ارزش این سنت بیش از گذشته حفظ شود. مهم آن است كه دعوتها و ضیافتها به قشر و طبقه خاصى تعلق نداشته باشد و نیازمندان و انسانهاى پرهیزگار و شریف در لیست دعوتها وارد شوند زیرا رسول گرامى اسلام فرمودند: «لا تاكل الا طعام تقى و لا یاكل طعامك الا تقى »تنها، غذاى پرهیزكار را بخور و غذاى تو را تنها، پرهیزكار باید بخورد.

2 پرهیز از فخرفروشى

امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «من صنع شیئا للمفاخرة حشره الله یوم القیامة اسود».

هر كس سفره اى را براى فخرفروشى ساخته و پرداخته كند، خداوند روز قیامت او را سیاه محشور مى كند.

چون فخرفروشى در میهمانى سبب ریخت و پاش مى شود، دیگران را به این امر تشویق مى كند، آنگاه عده اى هم به خاطر عدم توانایى، از میهمانى صرف نظر مى كنند.

تكلف، عامل بازدارنده

از جمله نكاتى كه در برخى از ضیافتها وجود دارد این است كه میزبان خود را به زحمت طاقت فرسایى مى اندازد. از رسول گرامى اسلام روایت شده است كه:

«خویش را براى مهمانى به تكلف و زحمت زیاد نیندازید چون این امر موجب مى شود كه مهمان و مهمانى مورد دشمنى شما قرار گیرد و هر كس نسبت به مهمان بغض داشته باشد خداوند را مبغوض داشته است و هر كس خداوند را مبغوض بدارد، خداوند هم او را مورد غضب خویش قرار مى دهد.»

از این روى پیامبر اكرم(ص) اهل تكلف نبود.

«و ما انا من المتكلفین » كما اینكه متكلفین را هم دوست ندارد.

آنچه بیان شد به معناى تنگ نظرى نیست كه خود صفتى مذموم است بلكه به این معناست كه باید به اندازه قدرت مالى پذیرایى كرد. حال اگر كسى توانایى داشت باید بهتر از مهمانان پذیرایى كند و هر چه در این زمینه مورد بهره بردارى درست واقع شود، اسراف نخواهد بود. در روایتى آمده است كه:

«اگر غذایى را به صد هزار درهم! تهیه كنى و از آن فقط یك مؤمن بخورد، اسراف نكرده اى!»مقصود این است كه در صورت توانایى، پذیرایى خوب كردن، اسراف محسوب نمى شود.

از پیامبر اسلام(ص) روایت شده است: «لا خیر فیمن لا یضیف »در كسى كه ضیافت نمى كند، خیرى نیست.

حضرت ابراهیم خلیل(ع) وقتى مى خواست غذایى تناول كند، یكى دو میل راه مى رفت تا كسى را پیدا كند و با هم غذا بخورند، به همین جهت كنیه ابوالضیفان (پدر مهمانها) به او داده شد.

در قرآن كریم نیز داستان مهمانان حضرت ابراهیم(ع) را مى خوانیم: «هل اتیك حدیث ضیف ابراهیم » كه پس از وارد شدن مهمانان و احوالپرسى با آنها، پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله چاقى را بریان كرد و براى آنان آورد.

از امام صادق(ع) روایت شده است كه:

«مهمانان وقتى بر میزبان وارد مى شوند، روزى بسیارى با خود مى آورند و وقتى مى روند آمرزش الهى را به میزبان مى دهند.»

سخاوت از صفات پسندیده اى است كه در فرهنگ اسلام ارزش بالایى دارد، امام جعفر صادق(ع) فرمود:

«السخاء من اخلاق الانبیاء و هو عماد الایمان و لا یكون مؤمن الا سخیا»سخاوت از اخلاق پیامبران و ستون ایمان است و مؤمن نمى تواند سخى نباشد. مهماندارى و سفره انداختن یكى از جلوه هاى بزرگ سخاوت است، این كار با ارزش آنجا مى تواند جلوه اى الهى داشته باشد كه حدود اسلامى آن رعایت شود.

آتش سوزى در انبار

براى این كه از سوختن وسائل و اثاثیه انبار بكاهیم، رعایت موارد ذیل ضرورى است:

1 هنگام تحویل اثاثیه از انبار یا تداركات، اصول ایمنى رعایت شده و از كشیدن سیگار در انبار خوددارى گردد.

2 به هنگام تحویل دادن اثاثیه، حتماً از خالى بودن كپسولهاى گاز اطمینان حاصل شود. در ضمن خالى كردن كپسولهاى گاز، حتماً در محیطى باز و دور از مواد آتش زا و گرما باشد.

3 در بسته بندى اثاثیه، جهت تحویل به انبار، دقت كافى مبذول شود كه پس از تمیز كردن آنها، موادى كه احتراق خود به خود بوجود مى آورند، روى هم انباشته نشود و حتى المقدور در بسته هاى فلزى سرپوشیده قرار گیرد.

آتش سوزى در عرفات ومنا

ایام تشریق سرزمین عرفات و منا زیر پوشش هزارها چادر به هم چسبیده است كه با یك بى احتیاطى و غفلت از طرف خدمتگزاران حج و یا زائران، در كمتر از چند دقیقه، ممكن است جهنمى از آتش بوجود آید كه مهار آن حتى با پیشرفته ترین امكانات آتش نشانى، مشكل و یا غیر ممكن باشد و نمود عینى آن آتش سوزى در سال 1354 در منا كه خسارات جانى و مالى فراوانى را در پى داشت.

در حج 1374 نیز قبل از آمدن زائران به سرزمین عرفات و منا آتش سوزى مهیبى رخ داد كه خسارات مالى فراوان وارد شد.

پس بر ما فرض و واجب است براى پیشگیرى از آتش سوزى به موارد زیر توجه كافى داشته باشیم:

1 به توصیه هاى ایمنى مأمورین به دقت توجه نموده و از بردن هر گونه وسائل آتش زا در چادرهاى منا و عرفات جداً خوددارى نمایید. و براى آوردن آب جوش جهت چاى، حتماً از مكانهاى تعیین شده مطوّف استفاده كنید.

2 قبل از ایام تشریق، وقتى وسائل و مواد مورد نیاز حجاج، جهت آسایش آنها به منا و عرفات برده مى شود، سعى گردد موادى كه احتراق بوجود مى آورد در چادرها روى هم انباشته نشود. چون در اثر گرماى زیاد، شعله ور شده و فاجعه مى آفرینند.

3 به زائران و خدمه سیگارى، تذكر داده شود كه به هیچ عنوان حق ندارند، در چادرهاى منا و عرفات سیگار روشن بگذارند، حتماً از زیر

سیگاریهاى فلزى یا چینى استفاده نمایند و پس از تمام شدن سیگار، باقى مانده آن را خاموش كرده و زیر خاك و شِن دفن نمایند.

4 اگر خداى ناخواسته در منا و عرفات آتش سوزى رخ داد، قبل از هر اقدامى خونسردى خود را حفظ نموده و پس از تخلیه چادرها از زائران، سعى كنید چادرها را بخوابانید و پس از آن آب روى آنها بریزید و در صورت خطرناك بودن، محل را به سوى بلندى ترك نمایید.

در همه حال، رعایت حال مُسن ترها و بیماران و خانمها و ... در اولویت قرار دارد.

آنگاه كه آتش براى بشر كشف و شناخته شد و راههاى استفاده از آن معلوم گردید، مهمترین نقش را در تمدن و پیشرفت جامعه ها به وجود آورد و منشأ آثار ارزشمند گردید. بنابر این باید گفت كه آتش نیز نعمتى است از نعمتهاى الهى، اگر راههاى درست استفاده كردن و كنترل نمودن آن را خوب بشناسیم و بى احتیاطى را از دست ندهیم. بسیار دیده مى شود كه به علت بى احتیاطى و رعایت نكردن اصول علمى در جلوگیرى از آتش سوزى، دچار ضرر و زیان جانى و اقتصادى، بخصوص در ایام حج مى شویم.

براى جلوگیرى از آتش سوزى، كه از حوادث تلخ این سفر عبادى، سیاسى و اجتماعى است، باید همه خدمتگزاران حج روش آن را بیاموزند و با به كار بردن اصول علمى، بتوانند آتش را خاموش و یا از بروز آن جلوگیرى كنند.

در ایام حج ممكن است در سه مكان با این فاجعه روبروى شویم:

1) محل اقامت در مكه مكرمه و مدینه منوره

2) منا و عرفات

3) انبار

اگر نكات ذیل را رعایت نماییم، مى توانیم از این معضل شوم جلوگیرى كنیم: 1 برادران خدمه پیش پرواز، جهت تحویل مكان اسكان زائرین، حتماً كپسولهاى آتش خاموش كن را در آبدارخانه و آشپزخانه تمام طبقات بررسى نموده، از سالم بودن آنها اطمینان حاصل نمایند و اگر با كمبود كپسول آتش نشانى روبرو شدند، از صاحب هتل و مكان اسكان درخواست نمایند. همچنین آشپزخانه و آبدارخانه باید داراى دستگاه تهویه باشد.

2 آبدار و آشپز باید وسائل ذیل را، قبل از استفاده مورد بررسى قرار دهند:

الف) شلنگهاى گاز، تركیدگى و یا پوسیدگى نداشته باشد. حتى المقدور چند متر شلنگِ گاز از ایران همراه ببرند تا بتوانند شلنگهایى را كه از انبار تحویل مى گیرند، تعویض نمایند. ب) پیچ سیلندر كپسول گاز شل نباشد.

ج) ژیگلاتور سالم باشد.

د) از سالم بودن پلوپزها اطمینان حاصل شود.

و) سر همه اتصالات، بستِ فلزى داشته، و محكم بسته شود.

3 چون مواد سوختنى (موادى كه زود آتش مى گیرد) در اثر داغ شدن،

آتش مى گیرند، برادران آبدار و آشپز و كمكهاى آنها باید مواظبت بیشترى كنند.

الف) از پارچه هایى كه داراى مواد نفتى (پلاستیكى)، روغنى و پشمى هستند، هرگز نباید به عنوان آسترى و یا لباس كار استفاده شود. ب) هرگز نباید آشغال و مانند آن را نزدیك اجاق گاز جمع كرد. ج) براى اطمینان حاصل كردن از سیلندر كپسول گاز و شلنگ و ... از كف صابون استفاده شود واز زدن كبریت ویاشمع، قبل از اطمینان خوددارى شود.

د) اجاق گاز در مكانى قرار داده شود كه از حصارهاى چوبى ساختمان دور باشد. ه) قبل از استفاده از اجاق گاز، ابتدا كبریت را روشن نموده و سپس پیچ گاز را باز كنید و گاز را روشن نمایید و سپس كبریت افروخته را پس از خاموش كردن دو نیمه كنید. 4 آشپز قبل و بعد از قرمز كردن هر نوع غذا، آب را به هیچ وجه نباید در ظرف روغن داغ بریزدچون خطرمُشتعل شدن دارد وباعث آتش سوزى مى شود.

5 زمانى كه اجاقها روشن است آبدار و آشپز نباید مكان خدمت را ترك نمایند، مگر این كه كمك خود را جایگزین نمایند و پس از خاتمه كار و ترك آبدارخانه یا آشپزخانه، حتماً از بسته شدن پیچ سیلندر كپسولهاى گاز و خاموش شدن اجاقها، اطمینان حاصل كنند و پس از آن محل را ترك نمایند.

6 به زائران یادآورى شود كه مواظب ته سیگار خود باشند و پس از خاموش نمودن در زیر سیگاریهاى فلزى یا چینى قرار دهند. در غیر این صورت ممكن است به آتش سوزى بزرگى منجر شود.

آیا میدانستی 10000 تا باکترى را در یک صف مستقیم ردیف کنیم ، طول این صف تقریبا به یک میلیمتر میرسد.

آیا میدانستی که در عمق سی کیلومترى زمین دما به 1200 درجه سانتیگراد میرسد و دما اغلب سنگها بصورت مذاب هستند.

آیا میدانستی هر هراز گام را یک مایل میگویند ، آنهم برابر است با 1609 متر.

آیا میدانستی که کلمه مسواک ، از درختی بنام مسواک که در مناطق گرمسیرى ، منجمله در عربستان میروید ، گرفته شده است.

آیا میدانستی که کریستف کلمب هرگز خودش نفهمید که کاشف آمریکاست و هفتاد سال بعد از او ، یک دریانورد ایتالیایی بنام امریکو وسپوچی دریافت قاره جدید هندوستان نیست.

آیا میدانستی که در بعضی از قطعات الکترونیکی ، پلاستیکهاى بخصوصی استفاده میشود که گرانتر از طلای هم وزن خودش هست.

آیا میدانستی که شمار کروموزوم ها در هر سلول انسان چهل و شش عدد می باشد در صورتی که در اسب شصت عدد و در سگ پنجاه و دو عدد میباشد.

آیا میدانستی که چینها اولین ملیتی بودند که هزار سال قبل از میلاد داراى پرچم به شکل امروزى بودند.

آیا میدانستی که فقط 1 درصد انرژى تولیدى خورشید میتواند زمین را به مدت صد و پنجاه میلیارد سال گرم نگه دارد.

آیا میدانستی براى هر 200 متر ارتفاع ، حدود یک درجه از دماى هوا کاسته میشود ، به این علت است که در ارتفاعات بیش از پنج هزار متر در قلل کوهها همیشه پر برف بوده و هرگز برفها آن آب نمیشود.