تبیان، دستیار زندگی

در سختي ها نبوغ پيدا ميشود نه در آسايش و رفاه

دلم گرفته برايت ، براي غربت تو

و دست هاي نجيب و پر از سخاوت تو

اگر تمام جهان ، دشمن دلم باشند

چه غم که مانده برايم تب رفاقت تو

به ميله هاي خيالت دخيل مي بندم

به آرزوي رسيدن به تو ، طراوت تو

هوا ، هواي قشنگي است ، شورآواز است

دعاي شعر و اذان غم وزيارت تو

ميان اين همه گستاخ هاي بي پروا

دلم خوشست به شرم تو و نجابت تو

دوباره چشم ِ تمام دقايقم پرشد

از ابرهاي سرازير برعبادت تو

ترانه اي بنشان در نگاه خاموشم

که پُر شود دلم از سرخي طراوت تو

شعر از سركار خانم فاطمه تفقدي

اي كاش به قول استاد مطهري از خداوند هميشه نمي خواستيم كه چيزهايي را به ما بدهد و بعضي وقت ها از خدا ميخواستيم كه بعضي از چيزها را از ما بگيرد مثل كبر ، افكار بد ، حس دنيا پرستي ، حس بدخواهي و عيب جويي و.......

تاليف : خاقاني شرواني        

خاقاني شرواني، افضل الدين ابراهيم بن علي (م 582 هجري) از شاعران پرتوان و قصيده سرايان نام آور فارسي است. قصايدي پيرامون كعبه مقدس و روضه نبوي و سفر حج و شرح مراحل و مقامات معنوي اين سفر دارد كه به نام هاي «نهزة الارواح و نزهة الأشباح» و «كنزالركاز» و «باكورة الأثمار و مذكورة الأسحار» و... معروف است. از آنجا كه شعر عميق و بلندِ خاقاني در وصف مكه و كعبه و سفر حج، مفصّل است، گزيده اي از قصيده «كنز الركاز» او را از ديوان وي (ص 101، چاپ 1316 به تصحيح استاد علي عبدالرسول) به شما خوانندگان گرامي تقديم مي داريم :

مقصد اينجاست، نداي طلب اينجا شنوند               بُختيانرا ز جرس صبحدم آوا شنوند

خاكيانرا ز دل گرم روان آتش شوق                باد سرد از سر خوناب سويدا شنوند

خاك اگر گريد و نالد چه عجب كآتشرا                بانگ گريه زدل صخره صما شنوند

گريه آن گريه كه از ديده آتش بينند                ناله آن ناله كه از سينه خارا شنوند

چون بلرزد علم صبح بنالد دم كوس                كوه را ناله تب لرزه چو دريا شنوند

هرچه در پرده شب راز دل عشاقست                كان نفس جز به قيامت نه همانا شنوند

صبح شد هدهد جاسوس كز اووا پرسند                كوس شد طوطي غماز كز اووا شنوند

چون بپاي علم روز سر شب ببرند                چه عجب كز دم مرغ آه دريغا شنوند

كشته شد ديو بپاي علم لشكر حاج                شايد ار تهنيت از كوس مفاجا شنوند

ازپي حرمت كعبه چه عجب كر پس از اين                بانگ دقّ الكوس از گنبد خضرا شنوند

عرشيان بانگ « وللّه علي الناس» زنند                پاسخ از خلق «سمعنا و اطعنا» شنوند

از سر و پاي درآيند سراپاي نياز                تا «تعال» از ملك العرش تعالي شنوند

روضه روضه، همه ره باغ منور بينند                بركه بركه همه جو آب مصفا شنوند

انجم ماه وش آماده حج آمده اند                تا خواص از همه لبيك مثنا شنوند

همه را نسخه اجزاي مناسك در دست                از پي كسب جزا خواندن اجزا شنوند

خام پوشند و همه اطلس پخته شمرند                زهر نوشند و همه نوش و هنيئا شنوند

سفر كعبه نمودار ره آخرت است                گرچه رمز رهش از صورت دنيا شنوند

جان معني است باسم صوري داده برون                خاصگان معني و عامان همه اسما شنوند

كعبه را نام به ميدانگه عام عرفات                حجره خاص جهان داور دارا شنوند

عابدان نعره برآرند به ميدانگه از آنك                نعره شيردلان در صف هيجا شنوند

عارفان خامش و سر بر سر زانو چو ملخ            نه چو زنبور كز او شورش و غوغا شنوند

سارابنا بوفا بر تو كه تعجيل نماي                كز وفاي تو به من شكر موفا شنوند

بر در كعبه كه بيت اللّه موجوداتست                كه مباهات امم زان در والا شنوند

بار عامست و در كعبه گشاده است كز او                خاصگان بانگ در جنت مأوا شنوند

پس چو رضوان در جنات گشايد پاكان                بانگ حلقه زدن كعبه عليا شنوند

زان كليدي كه نبي نزد «بني شيبه» سپرد                بانگ پر ملك و زيور حورا شنوند

بسلام آمدگان حـرم مصطـفـوي                «ادخلوها بسلام» از حرم آوا شنونـد

« النّبي، النّبي» آرند خلايق به زبان                «امتّي، امتّي» از روضه غرا شوند

از صرير در او چار ملايك به سه بعد                پنج هنگام دم صور بيكجا شنوند

بر در مرقد سلطان هدي ز ابلق چرخ                مركب داشته را از ناله هرا شنوند

موسي استاده و گم كرده ز دهشت نعلين                «اَرِني» گفتنش از نور تجلي شنوند

بهر وايافتن گم شده نعلين كليم                «واضّحي» خواندن خضر از در طاها شنوند

بنده خاقاني و نعت سر بالين رسول                تاش تحسين ز ملك در صف اعلا شنوند

راويان كآيت انشاء من انشاء كنند                بارك الله همه بر صاحب انشا شنوند

ظهورت را شنيدم عنقريب است        

ولي قدري براي من عجيب است

زبس كه ديركردي در ظهورت

مرا قدري بعيد از اين قريب است

نمي گويم بيا! اما بدان كه

دل ايلي برايت بي شكيب است

تمام لحظه هايم بي حضورت

پر از" عَجّلِ" پر از "اَمَّن يجيب" است

بيا اي ناخداي باخدايان

بيا ديگر زمانه نانجيب است

نه اين تعيين تكليف است، اما

بيا دلهاي ما حسرت نصيب است

به هر حال اي تو غايب، اي تو حاضر

كه ياد تو شفا، نامت طبيب است

گمان دارم تو روزي خواهي آمد

كه كوچه، خانه، پر از بوي سيب است

اي حجت غايب زمانها

در مدح تو نارسا، بيانها

اي سايه لطف رحمت حق

سلطان زمين و آسمانها

در مكتب عشق، غيبت توست

جانكاه ترين امتحانها

بسيار شكوفه ها شكفتند

بگذشت بهارها، خزانها

بازآ كه دوباره فصل گل شد

اي زيور حسن بوستانها

بس در كه زباغها گشودند

بستند به خدمتت ميانها

در راه تو ياسمن، گل افشان

فرش قدم تو، ارغوانها

سرواست به حالت خبردار

صف بسته به رسم پادگانها

اشك غم تو به چشم نرگس

مرغان چمن سرودخوانها

چشم همه مانده بر در باغ

آماده مركبت مكانها

آنقدر نيامدي تو مهدي

تا پير شدند، باغبانها

پروانه زبس نشست و برخاست

شد خسته دگر به گلستانها

نوميد زباغ، پرزنان رفت

بويت چو نجست بين آنها

سوي ده و شهر، رهنمونش

سوسوي چراغ خانمانها

پنداشت كه نور منزل توست

از دور، فروغ آستانها

خاكستر او كنون توان يافت

در اشك مذاب شمعدانها

از هجر تو اي هماي رحمت

بر باد شده است آشيانها

از بار غمت خميده پيران

از ياد تو خون جگر، جوانها

گويي كه فغان دوري از توست

فرياد دِراي كاروانها

تا كي ز غمت به گوش صحرا

آواي خداي ساربانها؟

با ياد تو تا به كي بگرييم؟

هم ناله ما ني شبانها

سرگشته به دشت و كوه تا چند

اي خسته دل از غم زمانها؟

يك ره بنشين، دمي بياساي

خالي ز تو مانده سايبانها

محراب، گشوده بر تو آغوش

اي جان همه نماز خوانها

بر خوان ِكـَرَم  تو ميزباني

اي منتظر تو، ميهمانها

اي نوح زمان! شكيب تا كي؟

طوفان بلا گرفت جانها

تا كشتي دل رسد به ساحل

بيچاره شدند ناوبانها

بازآي و به فرق ما قدم نه

اي نام تو بر سر زبانها

كن صحن و سراي چشم ما را

با جلوه خويش، جمكرانها

در منقبتت(حسان) چه گويد؟

اي شأن تو برتر از گمانها

در مسير آب

نه آه مانده برايم نه ناله نه فرياد

به كنج خويش فراموش مانده‏ام در ياد

هبوط كرده‏ام از اصل خويش و حيرانم

شبيه برگ خزان در هجوم وحشت باد

نشسته‏ام به تماشاى سقف ويرانم

دوباره خانه ما در مسير آب افتاد

مرا ز خويش بگير و به خويش برگردان

اسير باز شود هر پرنده آزاد

كجاست آن كه خرابم كند به بيمارى

سرش سلامت و خوش باد و خانه‏اش آباد

به گردن دگران جرم خويش را مفكن

مزن به كوه بزن تيشه بر سر اى فرهاد

به آه دست به دامان چشم خويشتنيم

به زور ناله كشيديم منت فولاد

به پنج نور مقدّس تورا قسم دادن

خداش خير دهد هر كسى كه يادم داد