تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : قرآن يك كتاب تاريخى نيست كه تسلسل حوادث را حفظ كند , بلكه يك كتاب هدايت وانسانسازى و تـربـيـت است و در چنين كتابى گاه اهميت موضوع ايجاب مى كند كه ادامه بحث يك حادثه را موقتا رها كند و به بحث لازم ديگرى بپردازد و باز به ذكر حادثه اول ادامه دهد .

پاسخ : طـبـيـعى هر انسانى است - هر قدر هم شجاع و نترس باشد - كه اگر ببيند ناگهان قطعه چوبى تبديل به مار عظيمى شود و سريعا به حركت درآيد , موقتا متوحش مى شود و خودرا كنار مى كشد , مـگـر آنكه در برابر او اين صحنه بارها تكرار شود , اين عكس العمل طبيعى هيچ گونه ايرادى بر موسى نخواهد بود اين يك وحشت طبيعى زود گذر وموقتى در برابر يك حادثه كاملا بى سابقه و خارق عادت است .

پاسخ : هدف قرآن موجودات زنده اى است كه براى ما محسوس است .

پاسخ : بـا تـوجـه بـه اصـل اختيار و آزادى اراده انسان و قابل تغيير بودن صفات و روحيات وويژگيهاى اخـلاقـى , هـيـچـگـونه تضادى در كار نيست چرا كه با تربيت و تزكيه نفس مى توان اين حالت را دگرگون ساخت .

پاسخ : اگر اكثريت , مومن و آگاه در مسير حق باشند نظرات آنها محترم و غالبا مطابق واقع است و بايد از آن پـيروى كرد ولى اگر اكثريت ناآگاه يا آگاه اما تسليم هوى و هوس باشند , نظرات آنها غالبا جنبه انحرافى دارد و پيروى از آن چنانكه قرآن مى گويد ; انسان را به ضلالت و گمراهى مى كشد .

پاسخ : مـردم سـه گـروهـنـد : گـروهـى مومنان خالص , گروهى كافران خالص , و گروهى متوسط ومستضعفند جهان برزخ مخصوص گروه اول و دوم است اما گروه سوم در يكنوع حالت بى خبرى , عالم برزخ را طى مى كنند .

پاسخ : آيات مربوط به اثبات سوال از يكديگر بعد از استقرار در بهشت يا در آستانه جهنم است در حالى كه نفى سوال از يكديگر مربوط به مراحل نخستين رستاخيز است كه هول واضطراب و وحشت آنقدر آنها را پريشان مى كند كه يكديگر را بكلى فراموش مى كنند به تعبير روشنتر , قيامت مواقفى دارد و در هر موقف برنامه اى است .

پاسخ : ايـن سـوال را از دو راه مـى توان پاسخ گفت : 1 - قيامت مواقف متعددى دارد در بعضى از مواقف سـوال مـى كـنـند , اما در بعضى از مواقف همه چيز روشن است و نياز به سوال ندارد 2 - سوال دو گـونـه است : سوال تحقيق ; و سوال سرزنش در قيامت نياز به سوال تحقيق نيست , چرا كه همه چـيـز آشكار است و حاجت به بيان نيست ولى سوال سرزنش آميز در آنجا وجود دارد كه خود يك نوع مجازات روانى براى مجرمان است .

پاسخ : پـاسـخ اين سوال را از آيه 81 سوره هود اجمالا مى توان استفاده كرد , زيرا هنگامى كه قوم بى شرم بـراى دست دراز كردن به ميهمانها آمدند فرشتگان به لوط گفتند : اين قوم به تو دسترسى پيدا نخواهند كرد يعنى ما كه سهل است , آزارى به تونيز نمى توانند برسانند بنابراين فرشتگان , نجات خود را مسلم گرفتند , تنهابشارت را روى نجات لوط و خانواده اش متمركز كردند . مـمـكن است اين جمله قرآن اشاره به اين نكته نيز باشد كه ميزبان بايد از ميهمان حفاظت كند و هرگونه آسيبى به ميهمان , آسيب به ميزبان شمرده مى شود

پاسخ : در آيه 33 بحث از مساله حوادث زيانبار مانند طوفانها و زلزله ها و شدائد ديگراست كه عموم مردم اعـم از مـوحـد و شـرك - در اين حال به ياد خدا مى افتند و اين يكى از نشانه هاى فطرت توحيدى اسـت امـا در آيـه 36 سـخـن از بـازتابهاى معاصى انسان است و ياس ناشى از آن , زيرا بعضى افراد چنانند كه اگر عمل نيكى انجام دهندمغرور مى شوند و خود را مصون از عذاب الهى مى شمرند , و هـنـگامى كه كار بدى انجام دهند و عكس العملش دامن آنها را بگيرد , ياس از رحمت خدا سراسر وجـودشان رااحاطه مى كند , هم آن عجب و غرور مذموم است و هم اين ياس و نوميدى از رحمت خدا . بنابراين هر يك از دو آيه مطلبى را مطرح كرده كه از ديگرى جداست .