کد سوال : 5767
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>فلسفه احكام>قرآن و حديث
پرسش : آيا تقليد كردن يك دستور قرآنى و اسلامى است؟
پاسخ : بلى قرآن كتاب آسمانى و محكمترين سند اسلام است؛ ولى همين قرآن، ما را به اطاعت از پيامبر اولوالامر فرمان داده است. حال آيا اطاعت از پيامبر(ص) فرمان خدا نيست؟! اگر فرمان خدا است، پس بايد گفتههاى پيامبر(ص) را پذيرفت. خود آن حضرت فرموده است: «من دو چيز گرانبها در بين شما مىگذارم: كتاب خدا و عترت خود...». پس بايستى كتاب خدا و عترت آن حضرت را مقتدا قرار داد و نبايد بين اين دو جدايى و فاصله انداخت. حال چگونه ما با اين دو آشنا شويم و وظايف خود را از كتاب و سنت استخراج كنيم؟ آيا به متخصصى در اين زمينه نياز نيست؟ مگر همه مىتوانند سالها در علوم قرآن، تفسير، فقه، اصول، رجال و دهها علم ديگر متبحّر گردند تا بتوانند احكام الهى را استخراج كنند؟! خود قرآن، صدها آيات محكم و متشابه، ناسخ و منسوخ، مطلق و مقيّد و... وجود دارد، آيا هر كسى مىتواند بدون مراجعه به دانشمندان قرآنى، به معانى و مفاهيم اين آيات پى ببرد؟ و... پس بايستى گروهى مسؤوليت اين كار را بر عهده بگيرند و همانگونه كه مردم در بسيارى از امور، از متخصصان آن رشته پيروى مىكنند، در اين موضوع نيز از مجتهد تقليد كنند.
کد سوال : 5770
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>اجتماعي _ فرهنگي>اخلاق و عرفان
پرسش : دوستى و برخورد مناسب با دانشجويان سنى مذهب چيست؟
پاسخ : رفتار و برخورد با برادران اهل سنت، هيچ تفاوتى با رفتار با ديگر برادران دينى ندارند. برخورد معقول و عاطفى و عادلانه وظيفه ما است. در اين مسير اگر زمينههايى فراهم شد كه شخص بتواند آگاهىهاى دقيق و مطالعه شده درباره مذاهب و بدون مجادله و درگيرىهاى لفظى بىنتيجه، طرف را به مذهب حق دعوت نمايد، اين كار را حتماً انجام دهد؛ ولى تأكيد مىكنيم كه ورود بدون مطالعه و آگاهى به اين مباحث، فاقد هرگونه سود و نتيجه است.
برخورد ما با اهل كتاب نيز بايد برخوردى عاطفى و اخلاقى باشد و با عمل صالح و شايسته، آنها را دعوت به اسلام نمود. در اين زمينه نيز داشتن معلومات لازم در زمينههاى مورد بحث بسيار ضرورى است. بنابراين ارتباط و دوستى با چنين افرادى به ويژه اگر داراى زمينه حقپذيرى باشند هيچ اشكالى ندارد.
در اين زمينه مطالعه كتابهاى دينى و كلامى، از جمله كتابهاى زير ضرورى به نظر مىرسد:
1- حقجو و حق شناس (ترجمه المراجعات)،امام شرف الدين
2- شبهاى پيشاور،سلطان الواعظين شيرازى
3- آنگاه هدايت شدم،دكتر تيجانى سماوى
4- از خدا پروا كنيد،دكتر تيجانى سماوى
5- اهل سنت واقعى،دكتر تيجانى سماوى
6- از آگاهان بپرسيد،دكتر تيجانى سماوى
7- اهل بيت (كليد حل مشكلات)،دكتر تيجانى سماوى
8- آراى نكته اينجاست (ترجمه مؤتمر علماء البغداد)
9- ترجمه الغدير،علامه امينى
10- حقيقت مسيحيت،مؤسسه در راه حق
11- تحقيقى در دين مسيح،آشتيانى
12- به سوى اسلام يا آيين كليسا،زمانى
13- خلاصهاى از نامههاى يك مسلمان،در راه حق
14- كليسا و ساختهاى آن،فجرالاسلام
کد سوال : 5771
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>اخلاق و عرفان>تربيتي و مشاوره
پرسش : آيا دختر لازم است قبل از ازدواج كارهاى خلافى را كه در گذشته مرتكب شده به همسر آيندهاش بگويد
پاسخ : خواهر گرامى! از اين كه خداوند بر شما منت نهاده و به راه راست هدايت فرموده است، او را شاكر و سپاسگزار باشيد. «توبه» ارمغانى بس ارجمند است كه خداوند شما را به آن مفتخر ساخته است. همواره بر حالت توبه و انابه باقى بمانيد و يقين داشته باشيد كه خداوند گناهان گذشته را مىآمرزد. او توبهكاران را دوست داشته و به آنان وعده بهشت داده است. جالبتر آن كه در مواردى خداوند گناهان گذشته را به حسنه تبديل مىكند؛ چنان كه خود فرموده است: {Aان اللَّه يبدل السيئات بالحسناتA}.
نكته ديگر اين كه گفتن آنچه بر شما گذشته است به ديگران و حتى شوهر آينده نه تنها لازم نيست؛ بلكه در مواردى حرام و نادرست است، بنابراين هرگز به آنها لب نگشاييد وگرنه چه بسا در آينده موجب مخاطراتى در روابط شما و همسرتان گردد كه خداوند به آن راضى نيست. اين سخن كه در صورت نگفتن مسائل گذشته، عقد باطل مىباشد، پندارى پوچ و عوامانه است و ادله شرعى خلاف آن را ثابت مىكند. خداوند دوست مىدارد كه معايب بندگان مؤمن مخفى بماند، به ويژه كسى كه از گذشته سوء خود توبه كرده است اگر در طول زندگى مشترك، مشكلى از اين ناحيه بروز كرد و همسرتان چيزى را فهميد، به صورت منطقى و شفّاف به او توضيح دهيد كه در دوران اوليه زندگى به اشتباه و از روى جهالت كارى انجام دادهايد كه به شدت از آن پشيمان شده و توبه كردهايد. در پايان شما را به ثبات قدم در راه ايمان و اطاعت از پروردگار سفارش نموده و التماس دعا داريم.
کد سوال : 5772
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>تربيتي و مشاوره>حقوقي
پرسش : همسرم كه چند سال است او را نامزد كردهام در دانشگاه يكى از شهرستانهاى دور قبول شده و اصراردارد كه به تحصيل ادامه دهد آيا از نظر شرع و قانون چنين حقىدارد؟
پاسخ : در صورتى كه همسرتان قبل از عقد با شما شرط نكرده باشد كه در هر شرايطى بايد درس بخواند، از نظر شرعى و قانونى نمىتواند بر آنچه اشاره كردهايد اصرار ورزد. حتى نمىتواند تقاضاى طلاق با اخذ مهريه بنمايد. در عين حال توصيه مىشود حتىالامكان موضوع را به خوبى و با وساطت بزرگان فاميل حل كنيد. در اين رابطه چند نكته را به شما توصيه مىكنيم:
1- بايد همسرتان را متوجه اين نكته بكنيد كه صرف درس خواندن و دانشگاه رفتن، نبايد به صورت يك بت درآيد و باعث بر هم زدن زندگى شود.
2- در صورت امكان نسبت به اين كه ايشان در اصفهان دانشجوى مهمان شوند، اقدام نماييد.
3- راه حل ديگر آن است كه ايشان بار ديگر در كنكور شركت كند و در رشتههايى كه در اصفهان پذيرش دارد، درس بخواند و يا اين كه با يك دانشجوى ديگرى، جاى خود را عوض كند. به اين كه چند سال ديگر نيز دور از يكديگر بمانيد، توصيه نمىكنيم؛ ولى اگر خودتان به اين مسأله راضى شديد، مانعى ندارد. از طرف ديگر طلاق نيز پس از پنج سال عقد، صحيح به نظر نمىرسد از اينرو لازم است كه تلاش كنيد كه اين مشكل را با كمك بزرگترها و به صورت مسالمتآميز برطرف نماييد.
کد سوال : 5773
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>فلسفه احكام
پرسش : فلسفه پاشيدن آب روي قبر اموات چيست ؟
پاسخ : در كتاب «بحار الانوار، ج 82، ص 23، باب 12، روايت 10» آمده است:
[ علل ] : عن احمد بن موسى بن المتوكل عن على بن الحسين اسعد آبادى عن احمد بن ابى عبداللّه برقى عن ابيه عن ابن ابى عمير عن بعض اصحابه قال سألت ابا عبداللّه (ع) عن رش الماء على القبر قال يتجافى عند العذاب مادام الندى فى التراب؛ در روايت ياد شده، راوى از امام صادق(ع) پيرامون فلسفه آب ريختن بر قبر سؤال مىكند و حضرت پاسخ مىدهند: «تا زمانى كه رطوبت آب در خاك قبر باقى است، عذاب از آن رخت برمىبندد...». البته در اين جا دو نكته شايان توجه است:
الف) راوى اصلى از امام صادق(ع) شناخته شده نيست. از همينرو به طور قاطع نمىتوان به مضمون آن ايمان آورد؛ ليكن در اين گونه موارد مىتوان عمل را به قصد «رجا» به جاى آورد.
ب ) كيفيت تأثير آب در رفع عذاب، از امورى است كه با عقل عادى نمىتوان آن را درك كرد. بنابراين در صورت صحّت مضمون روايت، بايد آن را از حقايق غيبى دانست كه عقل عادى بشرى، از درك و تبيين آن عاجز است.
کد سوال : 5775
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>اخلاق و عرفان>تربيتي و مشاوره
پرسش : مدتى است كه بىحوصله و عجول شدهام چگونه اين حالت را رفع كنم ؟
پاسخ : 1) دوران قبل از كنكور و دغدغه تعيين مسير آينده، از مراحل بسيار حساس در زندگى هر جوانى است و بىصبرى و بىحوصلگى از عوارض طبيعىن دوران است. روشن است كه وقتى فرد بىحوصله شد در كارها عجله مىكند و به همين دليل نيز نوعاً آن را ناتمام رها مىكند. اما چه بايد كرد؟ البته شما بحمداللَّه آن مرحله را پشت سر گذاشتهايد؛ ولى گويا دغدغههاى آن دوران هنوز شما را رها نكرده و شايد نگرانىهايى در درون خود داريد. شما بايستى اين نگرانىها را بشناسيد و آنها را ريشهيابى كنيد و راه حل مناسب را براى از بين بردن آنها به كار ببريد. آنچه كه به طور كلى در اين زمينه مىتوان گفت آن است كه عمده نگرانىهاى انسان ريشه در جهل دارد؛ چون نمىداند نگران است. همانند شخصى كه چشم بسته بر جاده باريكى راه مىرود و هر لحظه احتمال سقوط خود را مىدهد. ولى كسى كه با چشمان باز و نيروى لازم حركت مىكند كمتر دچار نگرانى مىشود. حال چه چيزى را بايد شناخت و دانست. مرحله نخست اين اقدام برپاسازى هرم عقيدتى بر مبانى اصولى و صحيح است. عقايد كلى انسان درباره خدا، جهان، انسان، فلسفه آفرينش، مرگ و حيات، معاد و راهنماشناسى، اصولى هستند كه با معرفت درست نسبت به آنها، آرامش برقرار مىگردد. {A{/Bأَلا بِذِكْرِ اَللَّهِ تَطْمَئِنُّ اَلْقُلُوبُ{w8-12w}{I13:28I}/}A}{M؛ با ياد خدا [كه محصول معرفت نسبت به او است] دل آرام مىگيردM}. براى اين منظور بايستى يكسرى مطالعات منظم براى خود طراحى كرده و يكايك اصول و مبانى فكرى خود را بررسى و از آن عبور كنيد.
2 ) براى غلبه بر بىحوصلگى و عجله در كارها، از تلقين استفاده كنيد. اولاً تلقينهاى منفى را به تدريج از خود دور كنيد؛ مثلاً اين جمله را كه «من هميشه كارها را ناتمام رها مىكنم» يا «هر چيز كوچكى، اراده مرا متزلزل مىكند» از خاطره خود حذف كنيد. در عوض بايد به خود تلقين كنيد كه «كسب اراده قوى براى من آسان است و سعى خود را در اين جهت مصروف خواهم كرد» و «من عجله نخواهم كرد و در هر كارى حوصله لازم را خواهم داشت».
3 ) هر روز چند كار ارادى براى خود ترتيب دهيد. اين كارها بايد مستلزم جد و جهد واقعى باشد. همچنين اين كارها نبايد خارج از توانايى فعلى شما باشد؛ مثلاً هر روز صبح برنامهاى را براى تمام روز تنظيم كنيد. اين برنامه بدون اغراق و زيادهروى باشد و سپس به هر قيمتى آن را دنبال كنيد. هيچ چيز نبايد مانع كار شما شود.
4 ) تعداد كارهاى ارادى و ميزان مشكل بودن آنها را به تدريج افزايش دهيد.
5 ) محاسبه: هر شب اعمال ارادى موفق و موارد ضعف را يادداشت كنيد. در موفقيتها شكرگزار باشيد و همچنين در صدد رفع ضعفها برآييد.
6 ) هيچ گاه از رحمت الهى مأيوس نباشيد و تصور نكنيد كه خداوند شما را رها ساخته است. اگر رها ساخته بود و اميدى به بهبودى در شما نبود، هرگز فكر اصلاح در مغزتان خطور نمىكرد. همين كه به فكر اصلاح هستيد و دعا مىكنيد و متضرعانه خواهان كمال هستيد، نشان از آن دارد كه از درگاه خداوند طرد نشدهايد و راههاى اميد هنوز باز است. مگر اين آيه را نخواندهايد كه {A{/Bيا عِبادِيَ اَلَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ{w2-7w}{I39:53I}/}...A}{M ؛ به آن بندگانى كه به گناه، اسراف بر نفس خود كردند بگو: هرگز از رحمت خدا نااميد مباشيد كه البته خدا همه گناهان شما را خواهد بخشيد، او خدايى آمرزنده و مهربان استM}، {V(الزمر، آيه 53) V}و مگر نخواندهايد {A{/Bمَنْ يَعْمَلْ سُوءاً أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ{w2-7w}{I4:110I}/}...A}{M ؛ هر كس عمل زشتى از او سرزند و يا به خويشتن ستم كندM}، {V(نسا ، آيه 110)V}. [سپس از خدا طلب آمرزش و عفو نمايد خدا را بخشنده و مهربان خواهد يافت]. شما گناه غير قابل جبرانى مرتكب نشدهايد. اگر هم مىشديد نمىبايست از رحمت خداوند نااميد باشيد. هيچ گاه از نماز و اعمال عبادى غافل نشويد - البته كه نيستيد - ولى بدانيد كه خود نماز آثار گناه را از بين مىبرد: {A{/Bأَقِمِ اَلصَّلاةَ{w2-3w}{I11:114I}*/}... {/Bإِنَّ اَلْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ اَلسَّيِّئاتِ{w10-13w}{I11:114I}/}A}{M؛ نماز را بپادار ... همانا خوبيها، بديها را از بين مىبردM}.
7 ) توصيههاى ديگر:
1) روزهدارى،
2) ورزش، به ويژه كوهنوردى،
3) مداومت بر عمل در جهت خلاف تمايلات پوچ نفسانى،
4) دورى از امورى كه موجب سستى و ضعف اراده مىشود؛ مانند خواب زياد، بيكارى، تنبلى و ... ،
5) اشتغال به فعاليتهاى سخت و دشوار.
کد سوال : 5776
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>فلسفه احكام
پرسش : آيا همان گونه كه نگاه مردان به زنان حرام است , نگاه زن به مرد نيز حرام است؟
پاسخ : در مورد نگاه خانمها گفتنى است كه بانوان نيز همانند آقايان موظف به كنترل نگاههاى خود هستند؛ چنان كه قرآن مجيد فرموده است:
«به مردان مؤمن بگو چشم خود از نامحرمان فرو بندند و به زنان مؤمن نيز بگو چشم خود كنترل كرده و از نگاه حرام چشم بپوشند»، V}(سوره نور، آيههاى 30 و 31){V
نگاه كردن بانوان به مردان، اگر بدون ريبه و انگيزههاى شهوانى باشد، حرام نيست؛ ولى چنان چه همراه با ريبه و انگيزههاى شهوانى باشد، حرام است. همانگونه كه براى مردان نيز چنين است.
آنچه مسلم است، نگاه بانوان به مردان، اگر از حدود شرعى تجاوز كند، بسيار خطرناكتر از نگاه مردان به زنان است.
سخن گفتن و روابط عادى و معمولى با نامحرم اشكالى ندارد؛ ولى بسيار بايد مراقب بود كه لغزشى پيش نيايد.
کد سوال : 5780
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>فلسفه احكام
پرسش : در مورد فلسفه احكام چه كتابهايى نگاشته شده است؟
پاسخ : در رابطه با فلسفه احكام، نگاشتههاى متعدد و پراكندهاى وجود دارد كه هر يك به تناسب، موضوع خاصى را مورد بحث قراردادهاند و با تتبع و جستوجوى فراوان، هر كس مىتواند در رابطه با موضوعى كه در دست تحقيق دارد نگاشتههاى مربوط به آن را پيدا كند. در اين رابطه بايد توجه داشته باشيد كه اين گونه كتابها محتوايشان جنبه فلسفه احكام دارد، نه اين كه لزوماً نام و عنوانشان نيز فلسفه احكام باشد؛ مانند:
- فلسفه و اسرار حج،عبدالغفور ذوقى.
- علم كلام جديد يا چهار مقاله،جواد تارا.
- بيست پاسخ،در راه حق.
- فلسفه اجتهاد و تقليد،محمد دشتى.
- نظام حقوق زن در اسلام،شهيد مطهرى.
- اقتصاد ما، ج 2 و 1،شهيد صدر.
- اقتصاد ما، عباسعلى محمودى.
- فلسفه روزه، سيد احمد رمضانى.
- فلسفه دو حكم اسلامى.
- روزه و موسيقى، سيد احمد خردمند نجفى
- استاد كل وحيد بهبهانى، على دوانى.
- مفاسد شراب، قمار، ربا از ديدگاه اسلام،على ربانى خلخالى
- ابواب رحمت، على نمازى شاهرودى.
- احكام جزايى اسلامى، عباسعلى محمودى.
- خطبه حضرت زهرا(س).
کد سوال : 5782
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>فلسفه احكام
پرسش : علت حرمت زنا چيست؟ چرا وطي همسر از دبر مكروه است؟
پاسخ : حرمت زنا حكمتهاى فراوانى دارد؛ از جمله:
- جلوگيرى از اختلاط نطفهها در جهت مشخص بودن انتساب هر فرد به پدر و مادر حقيقى خويش؛
- جلوگيرى از گسترش بيمارىهاى مقاربتى كه در حال حاضر نيز از معضلات بزرگ اجتماعى است (ايدز و دهها بيمارى ديگر)؛
- تضمين سلامت خانواده و روابط جنسى؛
- جلوگيرى از سوء ظنها و تأمين اعتماد متقابل در خانواده؛
- جلوگيرى از گسترش هوسبازىها و شهوترانىهاى بىحد و مرز در جامعه.
نزديكى با همسر از پشت از نظر بسيارى از فقها مكروه است. البته كراهت آن شديد است. مقاربت از اين طريق موجب بيمارىهاى مختلف جسمى و روحى براى زن مىشود. زن نيز معمولاً نسبت به اين كار طبعا تمايلى ندارد. احتياط اين است كه اگر زن راضى نباشد اين كار ترك شود.
کد سوال : 5783
موضوع : پرسش و پاسخ از نهاد رهبری>فلسفه احكام
پرسش : چند كتاب كه درمورد علل و فلسفه احكام است را نام ببريد.
پاسخ : در اين زمينه می توانيد به کتب زير مراجعه کنيد:
- علل الشرايع، شيخ صدوق.
- فلسفه اجتهاد و تقليد، محمد دشتى.
- فلسفه روزه، احمد رضائى.
- فلسفه دو حكم روزه و موسيقى، احمد خردمند.
- فلسفه و اسرار حج، عبدالغفور.
- فلسفه احكام، فضل اللَّه تهامى.
ضمناً بسيارى از كتب نيز حاوى بحث فلسفه احكام مىباشند مانند :
- نظام حقوق زن در اسلام، شهيد مطهرى.
- بيست پاسخ، مؤسسه در راه حق.