پس از روشن شدن اقسام سه‌گانه‌ي توحيد؛ يعني توحيد ذاتي و صفاتي و افعالي (در اصطلاح فلاسفه و عرفا) اكنون مي‌گوييم كه توحيد جلوه‌هاي و جنبه‌هاي گوناگون ديگري نيز دارد كه خوب است به طور مختصر به آنها اشاره كنيم: توحيد در خالقيت خالقيت و آفريدگاري از صفات خداوند است، اين صفت مقتضاي براهين اثبات وجود خدا ...
توحيد افعالي امّا منظور از توحيد افعالي در اصطلاح فلاسفه و متكلمين اين است كه خدا براي انجام دادن كارهايش نيازي به كمك و يار و ياور ندارد و در انجام دادن هركاري مستقل و يگانه است. در مقابل، كساني از مشركان و منحرفان قايل بودند كه تا چيزهاي ديگري يا كسان ديگري نباشند، خدا نمي‌تواند كاري انجام دهد و ح ...
توحيد صفاتي منظور از توحيد صفاتي در اصطلاح فلاسفه و متكلمان آن است كه صفاتي را كه به خداي متعالي نسبت مي دهيم، چيزي غير از ذات خدا نيست و عين ذات است. يعني اين‌گونه نيست كه يك موجوداتي غير از ذات باشند كه به ذات، اتصال پيدا كنند. آن چنان كه در صفات مخلوقين اين چنين است. مثلا براي اين كه جسمي سياه ...
توحيد ذاتي، صفاتي، افعالي اين اصطلاحات سه‌گانه در بين فلاسفه و متكلّمان از سويي و عرفا از سوي ديگر به دو معنا مي‌باشد. توحيد ذاتي در اصطلاح فلاسفه و متكلمان، توحيد ذاتي يعني اعتقاد به اين كه اولا: ذات خداوند متعالي، يكتاست و شريكي در ذات براي او نيست و خداي ديگري خارج از ذاتش نمي‌باشد ثانيا: هيچ ...
مقدمه توحيد، يعني يگانه دانستن خدا، يكي از مهم ترين محورهاي تبليغ و تعليم پيامبران الهي است و شايد بتوان گفت كه محور همه‌ي تعاليم اسلامي توحيد است. قرآن كريم آن جا كه برنامه‌ي تبليغي پيامبراني چون نوح، هود، صالح و شعيب را بازگو مي كند يادآور مي شود كه نخستين پيام آنان به امت هاي خود اين بود ...
برهان حركت: مقدمه: پيش از پرداختن به برهان حركت، اين نكته را يادآور شويم كه در بعضي از نوشته‌هاي متكلمان غربي برهان حركت، با عنوان برهان وجوب و امكان آمده است. در حالي كه در بحثهاي پيشين آشكار شد و در بحث پيش‌رو، روشن مي‌گردد كه اين دو برهان به كلي با يكديگر متفاوت‌اند و علت اين امر در حقيقت ناآشناي ...
برهان نظم يكي از مشهورترين دلايل اثبات وجود خداوند, اثبات آن ذات مقدس از راه نظم است. شايد علت شهرت اين استدلال, سادگي و عامه پسند بودن آن باشد وگرنه از نظر اتقان و استحكام به پاي براهيني چون وجوب و امكان و صديقين نخواهد رسيد و شايد يكي از علتهايي كه اين برهان را در كتابهاي فلسفة اسلامي نمي‌بينيم ه ...
براهين اخلاقي اگر بحثهاي گذشته را از ابتدا دنبال كرده باشيد خود به اين نتيجه خواهيد رسيد كه اگر ما بر طبق مباني فلسفة اسلامي حركت كنيم بدون دشواري مي‌توانيم وجود خداوند را به اثبات برسانيم و به خصوص در تقرير علامة طباطبايي (قده) از برهان صديقين مشاهده كرديد كه بدون نياز به هيچ مقدمة فلسفي مي‌توانيم ...
