تبیان، دستیار زندگی

سراب ماران یکی از این نقاط دیدنی است که در 10 کیلومتری جنوب‌غربی شهرستان کنگاور در سه راهی نهاوند در مسیر جاده اصلی کرمانشاه ـ همدان قرار دارد.

ارتفاع تپه سراب ماران 1532 متر از سطح دریاست و در محل کوه مشرف بر سراب ماران و به فاصله 30 متری از ضلع شمال‌شرقی سراب، تپه‌ای طبیعی قرار دارد.

این تپه در دامنه جنوبی ارتفاعات متمرکز است و از سوی دیگر این محل دارای یک چشم‌انداز بسیار زیبا و طبیعی و مشرف بر دشت زیبای دهلر است که فضای سبز و آثار تاریخی، زیبایی مضاعفی به طبیعت بکر آن داده است.

این تپه در سال 87 به‌ عنوان یک اثر ‌ملی به ثبت رسیده و علت نام‌گذاری این سراب به سراب ماران، شاید به‌دلیل وجود مارهای بسیار در این سراب بوده است.

شهرستان کنگاور دارای 116 اثر ثبت شده ملی است که از جمله آن‌ها می‌توان به تپه گودین با 8 هزار سال قدمت و معبد آناهیتا با 4 هزار سال قدمت و... اشاره کرد.

 

قطعا گذران یك روز یا حتی یك‌ نیم‌روز در دشت‌هایی كه با سخاوت هر آنچه دارند به انسان‌ها پیشكش می‌كنند، می‌تواند یكی از روح‌انگیزترین تجربه‌های زندگی هر فرد باشد و چه نیكوست كه ما نیز در قالب گردشگر در مقابل این سخاوت زمین، قدری سپاسگزار بوده و این میراث دیرین را برای نسل‌های آینده سالم و پاكیزه نگه‌داریم.

 

دشت هویج ـ تهران

این دشت كه به گُرچال نیز شهرت دارد در البرز مركزی، بالای روستای افجه شهرستان شمیران در استان تهران، قرار دارد. علت نامگذاری این دشت، كاشت هویج در آن در روزگاران گذشته بوده است. البته امروزه اثری از هویج در آن نمی‌توان یافت. در ضلع شمالی این دشت، گردنه افجه قرار دارد كه بقایای راهی مالرو در آن دیده می‌شود. این راه، دشت هویج را به دشت لار و دیگر ارتفاعات البرز مركزی مرتبط می‌سازد.

قله ریزان، آتشكوه، مهرچال و پرشون از قله‌های مجاور دشت هویج محسوب می‌شوند. دشت هویج یكی از مكان‌های مورد علاقه گردشگران طبیعت‌گرد تهرانی است كه در آن چادر زده و چند روزی را در دامان طبیعت می‌گذرانند. اگر بخواهید از تهران به دشت هویج سفر كنید، باید حدود 5 كیلومتر در جاده لشكرك طی کنید و لواسان را پشت سر بگذارید تا به روستای افجه برسید، در شمال این روستا دشت در انتظار شما، آغوش باز كرده است.

 

دشت‌نرگس ‌ـ فارس

نرگس‌زارهای زیبای فارس با وسعت تقریبی 65 هكتار در شهرستان كازرون قرار دارد. این مجموعه دشت‌ها كه مهم‌ترین آنها در دو منطقه جره و بلبلك قرار دارند‌ می‌توان به‌جرات یكی از بهترین مقصدهای گردشگری در زمستان بویژه بهمن و اسفند دانست.

 بوته‌‌های نرگس این دشت‌های وسیع در بهمن به گل می‌نشیند و منظره‌ای چشم‌نواز را به‌همراه رایحه‌ای بهشتی به گردشگران عرضه می‌كند. گرچه در برخی مناطق دیگر فارس همچون خفر، شیراز و فراشبند دشت‌های نرگس وجود دارد اما كیفیت نرگس‌زارهای كازرون بسیار بالاتر است. نرگس‌های این دشت‌ها به بسیاری از مناطق داخل كشور و‌ كشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می‌شود. نرگس شهلای کازرون از جمله نوع نرگس‌هایی است که از نظر مرغوبیت، شرایط منحصربه‌فردی دارد.

 

دشت مغان ـ اردبیل

دشت مغان یكی از زیباترین دشت‌ها و چشم‌اندازهای طبیعی كشور محسوب می‌شود. این دشت كه در ساحل جنوبی رود ارس و غرب دریاچه مازندران واقع شده جلگه‌ای است در شمالی‌ترین قسمت استان اردبیل. این دشت به سبب حاصلخیزی خاك و شرایط مساعد آب ‌و هوایی به‌عنوان یكی از قطب‌های كشاورزی و دامپروری ایران شهرت دارد.

 دشت مغان همچنین از لحاظ زیست‌محیطی نیز یكی از مهم‌ترین مناطق در كشور است؛ چرا كه محل زمستان‌گذرانی بسیاری از گونه‌های نادر پرندگان مهاجر محسوب می‌شود. به سبب تنوع و نایابی این پرندگان، دشت مغان به عنوان یكی از جاذبه‌های مهم گردشگران طبیعت‌گرد و تماشاگران پرندگان شناخته می‌شود. دشت مغان از سه شهر گرمی، بیله سوار و پارس آباد تشکیل شده است. طبق منابع یک سوم این دشت در ایران قرار دارد و مابقی در جمهوری آذربایجان است.

 

دشت لاله‌های واژگون ـ چهارمحال و بختیاری

مشهورترین دشت لاله در ایران، دشت لاله‌های واژگون شهرستان كوهرنگ است كه در 90 كیلومتری شهركرد در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. این دشت كه یكی از مناطق حفاظت شده محیط زیست ایران است، با مساحتی حدود 3600 هكتار یكی از مراكز اصلی رویش گونه گیاهی كمیاب و زیبای لاله واژگون محسوب می‌شود.

این گل‌های منحصربه‌فرد كه در زبان مردم محلی «اشك‌مریم» خوانده می‌شوند، از اواخر فروردین می‌شكفند و تا اواخر اردیبهشت به مدت یك ماه چشم‌انداز بی‌نظیری را به گردشگران بی‌شماری عرضه می‌كنند. رویشگاه اصلی این گیاه نادر، دامنه کوههای آب‌کاسه خوربه، گرگانک و مناطق بنواستکی و مله زرده‌است. لاله‌های واژگون، که در زبان محلی اشک مریم نامیده می‌شوند، در اواخر فروردین ماه به گل می‌نشینند و تا اواخر اردیبهشت گل‌های خود را حفظ می‌کنند.

 

دشت ناز ـ مازندران

دشت ناز در 29 كیلومتری شمال‌شرقی ساری در مازندران واقع شده است. این دشت با وسعتی‌ حدود 56 هكتار از سال 1346 به‌عنوان پناهگاهی برای حفاظت و تكثیر گوزن زرد ایرانی یكی از نادرترین گونه‌های گوزن در جهان، در نظر گرفته شد. به طور كلی دشت ناز منطقه‌ای كوهستانی است كه از جنگل‌های هیركانی تشكیل شده است. این دشت با داشتن بیش از 447 گونه گیاهی یكی از مهم‌ترین اكوسیستم‌های طبیعی ایران را داراست.

 طبیعت‌گردانی كه به دشت ناز سفر می‌كنند، این امكان را دارند كه در كنار تماشای گوزن زرد ایرانی، از تماشای شوكاها، مرال‌ها، قرقاول‌ها و گربه‌های وحشی موجود در این دشت بهره ببرند. البته باید توجه داشت كه ورود به چنین منطقه زیستی حساسی‌ ‌به‌عنوان گردشگر یا طبیعت‌گرد باید با اجازه و نظارت محیط‌بانان و حضور راهنمایان حرفه‌ای صورت گیرد.

 

دشت تَرارُو ـ هرمزگان

تَرارُو دشت گسترده‌ای در بادیه جنوبی «كوخرد» ‌ شهرستان بستك در غرب استان هرمزگان است. این دشت در ناحیه تنب ترارو واقع است. دشت ترارو در واقع نخلستان وسیعی است به همراه زمین كشت جو و گندم.

 آب انبارها (بركه‌های) متعددی نیز در این دشت پهناور وجود دارد. در فصل زمستان و بهار و بعد از بارش باران، اَكال (گیاهی از تیره ریشه‌داران رده قارچ‌ها كه پس از باران می‌‌روید) به‌شكل غیر قابل تصور در این دشت تشكیل می‌شود، مردم كوخرد در این موسم برای جمع كردن خیر (خوراكی خوشمزه و مقوی این منطقه) و اكال گروه‌گروه به آنجا می‌روند. درختان سمر وكُنار تنومندی در دشت ترارو وجود دارند‌ و گردشگرانی كه به آنجا می‌روند در سایه این درختان بزرگ منزل می‌گیرند.

دشت شقایق‌های وحشی ـ گیلان

دشت شقایق‌های وحشی در دامنه‌های كوهستانی تالش در شمال گیلان قرار دارد. این دشت كه از چشم‌اندازهای منحصربه‌فرد منطقه تالش محسوب می‌شود، در خرداد به گل می‌نشیند. عمر تقریبی این گل‌ها یك ماه است. در سال‌های اخیر با ورود بی‌رویه گردشگران و انجام رفتارهای تخریبی همچون چیدن گل‌ها، دویدن در میان دشت و لگدمال كردن آنها و...

این دشت به شدت آسیب دیده است. با توجه به این‌كه شقایق‌های وحشی از دسته گیاهان خودرو هستند و با چنین رفتارهای غیرمسئولانه‌ای سال به سال از وسعت این دشت‌ها كاسته می‌شود. چرای بی‌ریه دام نیز از دیگر مشكلات این دشت زیباست كه مانع از گرده‌گیری و غنچه‌افشانی شقایق‌های وحشی می‌گردد.

 

دشت بزرگ ـ خوزستان

منطقه نمونه گردشگری دشت بزرگ در شهرستان ایذه در فاصله تقریبی 257 كیلومتری از مركز خوزستان واقع شده است. این دشت در محدوده منطقه حفاظت شده «شالو مونگشت» كه از مناطق حافظت شده محیط‌زیست خوزستان محسوب می‌شود، قرار گرفته است. این منطقه توسط كوه های مجاور احاطه شده و دارای سكنه عشایر كوچ رو بوده كه در زمستان به این مناطق وارد و در تابستان از مناطق كوچ می کنند. کوهستانی بودن، وجود مناظر زیبای طبیعی و دور بودن از هیاهوی شهر باعث شده است تا در همه فصول سال علاقمندان زیادی جهت تفریح و استراحت به این منطقه بیایند .

دشت بزرگ دارای تنوع گیاهی زیادی است كه علاوه بر ایجاد چشم‌اندازهای طبیعی فوق‌العاده، اهمیت زیستی بالایی دارد. از مهم‌ترین گونه‌های گیاهی این منطقه می‌توان به بلوط، انار، زبان‌گنجشك، آویشن و‌كرفس وحشی اشاره كرد. دشت بزرگ همچنین دارای تنوع جانوری بالایی است كه از مهم‌ترین آنها می‌توان به پلنگ، خرس قهوه‌ای، سنجاب ایرانی، تیرمار، خدنگ كوچك، سنجابك درختی، پرندگان شكاری، گرزه مار، مار سرسیاه و ماركوتوله پارسی اشاره كرد. گردشگرانی كه به این دشت سفر می‌كنند این امكان را دارند كه از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی شهرستان‌های لردگان و ایذه كه بسیار متنوع نیز هستند، بازدید كنند.

 

دشت شقایق كالپوش ـ سمنان

دشت شقایق‌های كالپوش در 200 كیلومتری شمال شرقی شاهرود حد فاصل شهرستان شاهرود و گنبد كاووس واقع شده است. این دشت به همراه دشت آفتابگردان‌ها، جنگل دشت شاد، جنگل و آبشار نام نیك یكی از مناطق نمونه گردشگری استان سمنان را تشكیل داده‌اند.

گل‌های شقایق از اواسط اردیبهشت می‌رویند و تا اواخر بهار به حیات خود ادامه داده و چهره این دشت را یكسره گلگون می‌كنند. همه ساله تورهای طبیعت‌گردی بسیاری بخصوص‌ از تهران، گرگان، بجنورد و مشهد راهی این دشت حاصلخیز می‌شوند و از زیبایی منحصربه‌فرد آن لذت می‌برند. مسیر دسترسی آن به گونه ای است که پس از طی 60 کیلومتر از مسیر شاهرود - مشهد با رسیدن به شهر میامی به سمت شمال تغییر مسیر داده و در نهایت به منطقه کالپوش منتهی می شود.

 

دشت لار ـ مازندران

دشت لار از شمال به كوه‌های شهرستان نور مازندران، از جنوب به آبعلی، از غرب به خاتون بارگاه و گرمابدر لواسان كوچك، از جنوب‌غربی به لواسان بزرگ، از شرق و شمال‌شرقی به كوه دماوند‌ و از جنوب‌شرقی به پلور مازندران می‌رسد. براین اساس در تقسیمات كشوری، بخشی از دشت لار كه به نوعی در كوهپایه دماوند واقع شده، جزو بخش لاریجان شهرستان آمل استان مازندران محسوب شده‌ و بخشی دیگر در بخش لواسانات شهرستان شمیران استان تهران قرار گرفته است. وسعت دشت لار حدود 73500 هكتار است. این دشت سال 54 به پارك ملی تبدیل شد و سپس سال 61 براساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد.

 به دلیل مشكلات زیست‌محیطی پیش آمده در دشت لار از سال 70 برخی مناطق این دشت به عنوان مكان‌های شكار و تیراندازی ممنوع تحت مراقبت قرار گرفت. از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری دشت لار می‌توان به رود و دریاچه لار كه در پشت سد لار پدید آمده اشاره كرد. این دریاچه 20 كیلومتری، سالانه گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌كند. لار در تاریخ ابن اسفندیار در کتاب تاریخ تبرستان به سال 613 هجری می نویسد: و مازندران محدث است به حکم آنکه مازندران بحد مغربست و به مازندران پادشاهی بود چون رستم زال آنجا شد او را بکشت. منسوب این ولایت را موز اندرون گفتند بسبب آنکه موز نام کوهیست از حد گیلان کشیده تا به لار و قصران که موز کوه گویند همچنین تا بجاجرم یعنی این ولایت درون کوه موزست.

حمیدرضا واعظی زاده گفت: این آبشار دیدنی که نزدیک به 100 متر ارتفاع و بیش از 60 متر عرض دارد پس از عبور از جاده‌های پرپیچ و خم زیبا و درختان و جنگل‌های رویایی بلوط و عبور از شهر دهدشت، مرکز شهرستان کهگیلویه به طول 80 کیلومتر نمایان می‌شود.

به نقل از ایسنا، وی اظهار کرد: این آبشار در تمام طول سال دارای آب است، ارتعاشات بلورین زرین و معلق آب آن در بلندا، رنگین‌ کمان هفت رنگ را به طور واضح به تصویر کشیده است. این آبشار از ضلع شرقی کوه‌های قلعه رئیسی با ترکیب چشمه‌های متعدد سرچشمه می‌گیرد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: وجود امامزادگان "سید محمود" و "میر سالار" که از نوادگان امام هشتم هستند در نزدیکی این آبشار هر ساله تعداد زیادی زائر را به این منطقه فرا می‌خواند و ارزش این اثر طبیعی را چند برابر کرده است.

واعظی زاده ابراز کرد: آبشار "کمر دوغ" در فاصله 80 کیلومتری شهر دهدشت، مرکز شهرستان کهگیلویه، 15 کیلومتری شرق شهر قلعه رییسی، مرکز بخش چاروسا و در کنار روستای کمر دوغ واقع شده که به واسطه آب سفید رنگش به "کمر دوغ" (کمردو) معروف شده و در طول سال به خصوص در فصل بهار و تابستان پذیرای گردشگران، مسافران و توریست‌ها از سراسر ایران اسلامی است.

وی ادامه داد: آبشار"کمر دوغ" نخستین میراث طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد است که ثبت آثار ملی شده است.

تصریح کرد: آب این آبشار دایمی و به خصوص در فصول بهار و تابستان پذیرای گردشگران است.

لازم به ذکر است که بخش چاروسا به مرکزیت شهر قلعه رییسی از توابع شهرستان کهگیلویه در ۲۳۰ کیلومتری شهر یاسوج، مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است و پنج دهستان و ۳۴۴روستا با جمعیتی بیش از 35 هزار نفر دارد که اغلب روستاها به صورت پراکنده و دور از هم قرار دارند

به گزارش خبرنگار حوزه گردشگری باشگاه خبرنگاران؛ آستارا یکی از شهرهای ساحلی و توریستی گیلان است که سرشار از جاذبه های بکر و طبیعی در غرب دریای خزر و نقطه مرزی ایران و جمهوری آذربایجان است. شهری که آرامش ساحل خزر،‌زیبائیهای چشم نواز آن را در امتداد کوهپایه های سرسبز جنگی به اوج آسمان دوخته و جلوه ای از زیبائی های بی کران سرزمین ایران را به رایگان برای گردشگران به نمایش می گذارد.

آستارا یک شهر جلگه ایی است که در قدیم به علت پی روی آب دریای خزر، بخشهایی از آن به صورت باتلاق بودن و به همین دلیل هسته رو یا همان آهسته رو نامیده می شد که بعدها به آستارا تبدیل شد.

براساس این گزارش، سالانه گردشگران زیادی از سراسر کشور در فصل بهار و تابستان به این شهر توریستی سفر می کنند به طوریکه به گفته مسئولان شهرستان، سال گذشته حدود 4 میلیون نفر گردشگر وارد آستارا شده اند که 65 درصد از این گردشگران ماندگاری بیش از 3 روز داشته اند.
یکی از جاذبه های گردشگری آستارا استیل یا همان دریاچه متحرک است که تغییرات جوی باعث جابجایی آب آن و حیرت گردشگران شده است.
استیل با مساحت 142/48 در 5 کیلومتری ورودی آستارا،‌ کنار هتل بین المللی واقع شده و فضای سبز اطراف استیل موقعیت مناسبی را جهت اسکان مسافران فراهم آورده است.

در برخی مواقع نادر مسافرانی که در اطراف دریاچه، چادر زده و استراحت می کنند پس از گذشت یک روز شاهد جابجایی آب دریاچه می شوند، بطوریکه درختان کوتاه داخل استیل زیرآب رفته و ناپدید می شوند و بعد از مدتی مجددا نمایان می شوند هر چند این پدیده برای مردم محلی عادی بوده و چندان توجهی به آن ندارند اما برای مسافرانی که شاهد جابجایی آب این دریاچه بوده اند بسیار حیرت انگیز و جالب است.
جاده حیران آستارا از دیگر جاذبه های توریستی این شهر است که اخیرا احداث تله کابین تازه تاسیس شده شمار گردشگران و بازدید کنندگان از آن مکان بیش از پیش افزایش داده است.

قلعه شنیدان از دیگر آثار تاریخی و قدیمی منطقه است که در ارتفاع 1850 متر بر فراز کوه شنیدان و در مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده و قدمت آن به دوره قبل از اسلام برمی‌گردد.
این گزارش می افزاید، پس از بازگشایی مرز ایران و آذربایجان در سال 73 گردشگران زیادی از کشورهای همجوار در قالب تجار و زورا از طریق آستارا وارد کشور شدند. هر چند حضور بی برنامه این گردشگران برای منطقه و فرهنگ آن اثرات سویی داشت اما در اقتصاد آن بی تاثیر نبوده است.
فرهاد عبادپور یکی از ساکنان محلی در خصوص برنامه ریزی نکردن مناسب در هدایت گردشگران خارجی در آستارا می گوید: ورود ناهماهنگ اتباع کشور آذربایجان به آستارا یک دیدگاه سطحی نسبت به گردشگران ایجاد کرده به طوریکه مردم همه گردشگران خارجی را به یک چشم می بینند در حالیکه سطح توقع و انتظار همه گردشگران خارجی یکسان نیست این تبادل گردشگران ارز آور خوبی داشته اما در فرهنگ مردم بی تاثیر نبوده است.

صفر نعیمی نماینده آستارا معتقد است آستارا به همان میزان که یک گذرگاه مهم و استراتژیک برای کشور است به همان میزان هم آبستن حوادث زیادی بوده و نیاز به توجه جدی مسئولان دارد.
وی آستارا را یک دروازه بزرگ برای کشور توصیف کرده و جاذبه های طبیعی آ‌ن را عامل مهمی برای جذب و ماندگاری گردشگران و جهانگردان نسبت به دیگر گذرگاه های مرزی ایران می‌داند با اینکه جاذبه های طبیعی و موقعیت جغرافیایی گردشگران زیادی را به این شهر می‌کشاند اما برخی نگاههای سطحی و نبود یک ارگان رسمی جهت ساماندهی گردشگران از مشکلات عمده صنعت گردشگری در آستارا است.
در حالیکه فرمانداری آستارا از تحقق چشم اندازها و برنامه های تعیین شده برای جذب گردشگر در این منطقه خبر می دهد، اما نماینده آستارا، اقدامات انجام شده را ناچیز و در حد یک روستا می داند چرا که وی معتقد است آستارا لیاقت بیشتر از این ها را دارد و نباید در حاشیه قرار گیرد.

وی می‌گوید: اگر راههای حمل و نقل و امکانات اسکان گردشگران مهیا شود مطمئناً بخش مهمی از درآمد کشور توسط آستارا تامین خواهد شد.
لازم به ذکر است که 4 میلیون گردشگر در حالی هر سال وارد آستارا می شوند که نه تنها اثری از فرودگاه در این منطقه نیست بلکه از وجود راهن آهن نیز محروم بوده و تنها راه ارتباطی آستارا به رشت و اردبیل یک جاده دو بانده است که بخشی از آن تعریض شده وبخش دیگر نیز به گفته مسئولان سالهاست در انتظار اعتبار با وجود تمام این مشکلات و کاستی، آستارا برای گردشگران آنقدر زیباست که برخی گردشگران حتی حاضرند با پای پیاده به آنجا بروند.

عقیل احمدی یکی از گردشگرانی است که به گفته خودش اکثر شهرهای ساحلی دنیا را گشته و در مورد آستارا نظر خود را اینگونه بیان می کند دریاچه متحرک آستارا تنها بهانه ایی برای جذب گردشگر است در حالیکه طبیعت خدا دادی آستارا در مقایسه با دیگر شهرهای ساحلی جهان واقعا زیبا و شگفت انگیز است اما اگر مثل کشورهای دیگر در آن سرمایه گذاری می شد بدون شک یکی از شهرهای نمونه جهان می شد.
وقتی با مرور خاطرات و زیبایی های آستارا در حال تنظیم این گزارش بودم ناخودآگاه یاد خبری افتادم که چند روز قبل باشگاه خبرنگاران نوشت ؛ جمهوری آذربایجان سواحل دریای خزر را متحول می کند که در توضیح آن آمده بود آذربایجان بزرگترین و کاملترین شهر ساحلی جهان را در ساحل خزر احداث می کند!

منبع: باشگاه خبرنگاران

 

---

كوه در فرهنگ ایرانی نماد استقامت و پایداری است. راهپیمایی و كوهنوردی در دامنه كوه و صعود از آن یكی از فعالیت‌های ورزشی دوست‌داشتنی محسوب می‌شود. كشور ایران با داشتن بیش از 390 كوه، با ارتفاعی بیش از 2000 متر و 92 كوه با ارتفاع بیش از 4000 متر از سطح دریا، جزو كشورهای مرتفع جهان است.

---

 

دماوند

كوه دماوند از رشته‌كوه‌های البرز، بلندترین قله ایران و یكی از زیباترین كوه‌های جهان است. این كوه از دوران باستان مورد توجه بوده است و در بسیاری از اسناد تاریخی، كتیبه‌ها و آثار شعرا و نویسندگان از آن نام برده شده است. بلندای این آتشفشان خفته 5610 متر است. حدود ده مسیر صعود به دماوند وجود دارد.

برای رسیدن به قله دماوند، مسیرهای مختلفی وجود دارند كه شناخته‌شده‌ترین آن‌ها این جبهه‌ها هستند. جبهه شمالی؛ مسیر صعود این جبهه از میان دو یخچال سیوله (سمت راست) و دوبی سل (سمت چپ) صورت می‌گیرد.

 جبهه شمال شرقی كه پناهگاه تخت فریدون در این مسیر قرار دارد. جبهه غربی كه پناهگاه سیمرغ در این مسیر قرار دارد. جبهه جنوبی كه از سمت جنوب شرقی كوه پلور، رینه، گوسفندسرا و بارگاه سوم در این مسیر قرار می‌گیرند. آسان‌ترین این مسیرها جبهه جنوبی و سخت‌ترین آنها جبهه شمالی است. سه جبهه شمالی، جنوبی و شمال شرقی در نزدیكی روستاها قرار گرفته‌اند و همچنین همگی دارای جان‌پناه در میان راه هستند.

قله دماوند به عنوان اثر طبیعی ملی در سال 1381 به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست پیوسته ‌است.

 

سبلان

سبلان با ارتفاع 4850‌متر در شمال غرب ایران، در استان اردبیل واقع شده است. وجود دهانه‌های آتشفشانی متعدد و چشمه‌های آبگرم فراوان از ویژگی‌های سبلان است. برای صعود به سبلان از اردبیل به وسیله اتومبیل گردشگران و كوهنوردان به آخرین نقطه اتومبیل رو به نام «قطورسو» می‌روند.

 فاصله این آبادی تا اردبیل نزدیك به صد كیلومتر است و راهی كوهستانی و صعب‌العبور دارد كه خود از جاذبه‌های گردشگری فراوانی برخوردار است. صعود از قطورسو تا قله سبلان حدود هشت ساعت طول می‌كشد. اگرچه این مسیر دارای شیب نسبتا تندی است، اما به‌علت وجود دامنه‌های سبز و خرم و مملو از گیاهان معطر و گل‌های وحشی، كوهنوردی در طول آن بسیار لذتبخش است.

 

تخت سلیمان ـ علم‌كوه

رشته كوه‌های تخت سلیمان و علم كوه كه گروه تخت سلیمان نامیده می‌شوند، عبارتند از: چند رشته‌كوه عظیم و مرتفع سنگی منشعب شده از خط‌الراس اصلی البرز كه بین 45 و 50 درجه تا 10/ 51 درجه طول شرقی و بین 15/ 36 درجه عرض شمالی و در جنوب شهرستان كلاردشت واقع شده است.

تخت سلیمان دارای بلندی 4650 متر است. علم‌كوه نیز با ارتفاع 4850 متر در‌كنار سبلان و پس از دماوند دومین قله مرتع كشور محسوب می‌‌شود. شیب مداوم دیواره علم‌كوه و ارتفاع قابل ملاحظه‌اش (حدود 800 متر) آن را در زمره صخره‌های برتر سراسر جهان قرار داده است. به‌دلیل وجود یخچال‌ها، برف‌چال‌ها و دیواره‌های صعب‌العبور، این مجموعه از مشهورترین ارتفاعات كشور محسوب می‌شود و مورد توجه كوهنوردان و صخره‌نوردان بسیاری است.

 

دنا

كوه دنا كه در میان مردم محلی به «كل قدویس» (به معنای قله پاك و بلند) معروف است؛ در 30 درجه شمال شرقی سمیرم و ده درجه شمال شرقی دهكده آب ملخ، در جنوب منطقه بویراحمد قرار گرفته است. دنا با ارتفاع 4409 متر، بلندترین قله رشته كوه‌های زاگرس است. برای صعود به دنا باید خود را به دهكده آب ملخ برسانید كه آخرین آبادی سرراهی محسوب می‌شود. زمان صعود از این آبادی تا دنا حدود هفت ساعت است.

 در دره‌های دامنه كوه دنا، چشمه‌های كوچك و بزرگ متعددی تشكیل شده است. شرایط مناسب آب و هوایی و بارش سالانه 600 تا 1200 میلی‌متر، این منطقه را یكی از مستعدترین مناطق رویشی كرده است. وجود گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع، سبب تبدیل دنا به ذخیره‌گاه زیست‌ شده ‌و منطقه حفاظت شده ‌دارای وسعتی حدود 94 هزار هكتار ‌است.

 

غالیه كوه

غالیه كوه كه در 80 كیلومتری جنوب غربی شهرستان الیگودرز قرار دارد، یكی از مرتفع‌ترین كوه‌های جنوب غربی ایران به شمار می‌رود. ارتفاع این كوه از سطح دریا 4110 متر است و مرز طبیعی شهرستان الیگودرز و دزفول را تشكیل می‌دهد.

برای صعود به این كوه می‌توان از طریق جاده ماشین رو به آبادی چشمه پر رفت كه در 48 كیلومتری جنوب غربی الیگودرز قرار دارد؛ این دهكده آخرین آبادی منطقه است و راهپیمایی از اینجا شروع می‌شود. دامنه‌های این كوه از گل‌ها و گیاهان معطر پوشیده شده كه فضا را خوشبو و چشم‌نواز كرده‌ است. انواع پرندگان شكاری، خرس، گراز و گرگ از گونه‌های جانوری این كوه محبوب كوهنوردان محسوب می‌شوند.

 

اشترانكوه

این رشته كوه به طول تقریبی 50 كیلومتر در نزدیك شهرستان ازنا در لرستان قرار گرفته است. اشترانكوه یكی از زیباترین كوه‌های كشور به شمار می‌رود كه دارای یخچال‌های طبیعی و دائمی است و در تمام سال پوشیده از برف و یخ است. بلندترین قله اشترانكوه، قله‌ای معروف به چال‌كبود (سن‌بران) است كه حدود 4100 متر ارتفاع دارد.

 این رشته كوه دارای جاذبه‌های طبیعی فراوانی است و به سبب تنوع پوشش گیاهی و جانوری، این منطقه ‌سال‌1340 به عنوان منطقه حفاظت شده در نظر گرفته شد. از مهم‌ترین پوشش گیاهی این منطقه می‌توان به ریواس، گون، پسته كوهی، گل‌ها و گیاهان گوناگون اشاره كرد. خرس قهوه‌ای، روباه، مار قیطانی، سنجاب درختی، عقاب، شاهین و جغد از مهم‌ترین گونه‌های جانوری اشترانكوه است. به سبب یافتن تعدادی سنگواره، اشترانكوه از ارزش ژئوتوریستی نیز برخوردار است.

 

شیركوه

شیركوه در جنوب شهرستان یزد و در نزدیكی قریه ده بالا واقع شده است. ارتفاع این كوه 4075 متر است. از یزد می‌توان براساس برنامه‌ای فشرده یكروزه به شیركوه صعود كرد، اما به‌علت قرارگیری دهكده ده بالا در دره‌ای باصفا و به همین نام، بسیاری از كوهپیمایان یك شب را در ده بالا اقامت می‌كنند.

 با رسیدن به نزدیك قله، چشمه‌ای وجود دارد كه با داشتن آبی بسیار سرد و گوارا، بر جاذبه طبیعی این منطقه افزوده است. مهم‌ترین گونه گیاهی در دامنه‌های شیركوه، آوی شن است.

 

سهند

رشته كوه سهند در جنوب شرقی تبریز قرار دارد. این رشته كوه دارای سه قله بلند است كه مرتفع‌ترین آنها قله سهند با ارتفاع حدود 3700 متر است. سهند آتشفشانی خاموش است به همین دلیل دارای چشمه‌های آب معدنی متعدد از قبیل آب‌های اسیدی، آهن‌دار و آب‌های سرد و گرم است. آب‌های دامنه غربی نیز دارای نمك فراوان هستند.

 برای صعود به سهند، تا لیقوان را می‌توان با اتومبیل طی كرد. پس از حدود پنج ساعت پیاده‌روی در دامنه‌های سبز و خرم آن، كوهنوردان به محلی به نام «آب گرم» می‌رسند و معمولا یك شب را ‌آنجا سپری می‌كنند. از آب گرم تا قله حدود 11 ساعت كوهنوردی است. پس از صعود از كوه، دشتی وسیع و سبز نمایان می‌شود كه انتهای آن به قله سهند منتهی می‌شود.

 

الوند

كوهستان الوند یكی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان است. قله زیبای الوند با ارتفاع حدود 3500 متر بلندترین بخش این كوهستان است كه در‌جنوب‌ همدان و شمال‌تویسركان واقع شده است و طی یك برنامه یك روزه می‌توان به آن صعود كرد. قله الوند در بیشتر روزهای سال پوشیده از برف است، اما مسیر صعود به آن در بخش‌هایی از سال كاملا سرسبز و زیباست.

چشمه‌های متعددی كه دارای آبی خنك و گوارا هستند، در مسیر صعود به قله قرار دارند و بر زیبایی كوهپیمایی در راه رسیدن به الوند افزوده‌اند. دره‌های عمیق و سرسبز به همراه چمنزارهای وسیع از دیگر ویژگی‌های این كوهستان است كه سالانه كوهپیمایان زیادی را به خود جذب می‌كند.

 

بینالود

كوه بینالود با ارتفاع 3150 متر در شمال شرق ایران واقع شده است. این كوه كه ادامه رشته كوه البرز است، در شمال نیشابور قرار دارد و دو دشت مشهد و نیشابور را از یكدیگر جدا كرده است. علت نامگذاری این كوه نیز همین است؛ بینالود یعنی كوهی كه دو دشت را از یكدیگر جدا كرده است (در زبال محلی «بینالوت» یا «بنلی» خوانده می‌شود).

برای صعود به بینالود باید به آخرین آبادی نزدیك به آن كه صومعه نام دارد، رفت. این دهكده در 15 كیلومتری نیشابور قرار دارد. مدت راهپیمایی از صومعه تا پای كوه حدود هشت ساعت و از آنجا تا قله بینالود چهار ساعت طول می‌كشد. این منطقه دارای آب و هوایی مناسب است به همین دلیل از پوشش گیاهی و جانوری متنوعی برخوردار است.

 

 

 

 

---

یکی از لذتبخش ترین و ناب ترین تجربه هایی که در سفر به کویر نصیبتان می شود دیدن آسمان پرستاره است. وقتی به کویر می روید بدون هیچ دوربین و بدون کمترین اطلاع از مباحث نجومی، سرتان را بالا بگیرید. چشم بچرخانید، ستاره ها را بهم وصل کنید.

---

 

کویر لوت و کلوت های شهداد

کویر لوت، گسترده ترین کویر ایران عجایب خاص خودش را دارد. اکثر تورهایی که شما را راهی کویر لوت می کنند، بهتان این فرصت را می دهند که پدیده عجیب کلوت های شهداد هوش از سرتان ببرد. برای دیدن کلوت های شهداد از شهر کرمان می گذرید. اگر تورتان جمع و جور باشد، طبیعتا باید از خیر دیدنی های کاشان بگذرید و مطمئن باشید کلوت ها به اندازه کافی سفرتان را خاطره انگیز می کنند.

از کرمان که به سمت شهداد می روید، اول از شهر سرسبز ماهان می گذرید و قبل از رسیدن به شهداد، درست در 25 کیلومتری اش سبزی روستای سیرچ حیرت زده تان می کند. بله! باور کنید این روستای سرسبز در دل وسیع ترین کویر ایران زمین جا خوش کرده. سیرچ یک منطقه ییلاقی است که این روزها حسابی سرد اما خوش رنگ است و قله های پربرفش دلتان را می برد. بعد از سیرچ دو کیلومتر قبل از ورود به روستای شهداد جاده نهبندان شما را به کلوت ها می رساند.

با دیدن کلوت ها اولین سوالتان این است که این سازه های عظیم چطور ساخته شده اند؛ جواب این است که این ستون های عظیم بر اثر فرسایش باد و باران از دل خاک کویر بیرون آمده اند. انگار یک نفر آنها را تراشیده. حواستان باشد کلوت ها بزرگ و شکل همند. لطفا از مسیری بروید که برایتان تعیین می شود و از گروه جدا نشوید چون ممکن است بین کلوت ها گم و گور شوید و سفر به کام خودتان و همسفرانتان تلخ شود.

کویر مرنجاب

کویر مرنجاب به تپه های شنی بلند و جنگل های تاقش معروف است. تپه های شنی ای که جان می دهند برای بالا رفتن چارچنگولی ازشان و کلی عکس یادگاری گرفتن اما این اولین جذابیت مرنجاب است. دریاچه نمک آران و بیدگل و جزیره سرگردان دومین شگفتی کویر مرنجاب است. دریاچه نمک آران و بیدگل دو کیلومتر بعد از کاروانسرای مرنجاب به چشمتان می آید. زمین های اطراف دریاچه به شدت باتلاقی است و حواستان باشد از خودتان ژانگولر درنیاورید و از همان مسیری بروید که راهنما برایتان تعیین می کند. اگر از دریاچه فاصله بگیرید، بلورهای نمک آنچنان چشمتان را خیره می کند که انگار روبروی دشتی از الماس ایستاده اید.

کاروانسرا یا قلعه مرنجاب هم زیباترین بنایی است که در دل کویر مرنجاب از زمان شاه عباس بنا شده. کاروانسرای مرنجاب در روزهای دور مسیر کاروان هایی بوده که از جاده ابریشم می گذشته اند اما امروز یکی از مهمترین جاهایی است که منجم های حرفه ای و غیرحرفه ای برای رصد از همه جای ایران خودشان را به آن می رسانند.

 

کویر مصر و روستای جندق

یکی از کویرهایی که نمی شود در ماه های گرم سال سراغشان رفت، کویر روستای مصر است. کویری که در چند سال اخیر به خاطر زیبایی های طبیعی اش و نامش که مشابه نام کشوری در قاره آفریقاست، حسابی سر زبان ها افتاده و بیشترین تورهای کویرگردی راهی کویرهای روستای مصر می شوند.

یکی از اصلی ترین سرگرمی های سفر به کویر مصر شترسواری است. نمی شود به مصر بروید و شترسواری نکنید. شترهایی که کارشان را خوب بلدند و اگر موقع بلند شدن و دوباره نشستنشان ححواستان باشد و نترسید، مشکلی پیش نمی آید.

وقتی قرار است کویر مصر را بگردید، حتما راهی شهر جندق هم می شوید. جندق در 650 کیلومتری تهران است. شهری که تاریخش به دوره ساسانی برمی گردد، دیوارهایش سرخ است و گنبدهای خانه اش خشتی است. وقتی وارد جندق می شوید، از راهنمای تورتان بخواهید بادگیر، آب انبار، قلعه انوشیروان دادگر، خانه یغمای جندقی شاعر و گنبد هشت در را نشانتان دهد. در گشت جندق نان محلی خوشمزه اش را از دست ندهید.

45 کیلومتری شهر جندق، روستای مصر است. همان روستایی که کویر دور و برش همه جور شگفتی که بخواهید دارد. در روستای مصر گوشی های موبایلتان آنتن ندارد اما اول روستا یک اتاق تلفنخانه کوچک است که می توانید از آنجا با خانواده تان تماس بگیرید و خبرشان کنید که احتمالا تا شب در دسترس نیستید. در شش کیلومتری شرق مصر، یک نیزار وسط بیابان شما را حیرت زده می کند.

این نیزار محل آبشخور حیوان های کویری هم هست. پس لطفا با دقت از نیزار عبور کنید. اگر می خواهید عکس یادگاری بگیرید، نی ها را نشکنید. بعد از این نیزار می توانید همه هیجانتان را با غلت زدن روی تپه های ماسه ای خالی کنید و بعد از استراحت هم از راهنمایتان بخواهید تا مقدمات شترسواری را با کمک «علی ابراهیم» و دوستانش برایتان فراهم کند.

اگر قبل از راهی شدن راهنمای سفرتان را بخوانید، دستتان می آید در طول کویرگردی تان دیگر چه مکان هایی را خواهید دید. در تورهای کویر مصر ممکن است از این روستا بگذرید.

حواستان باشد دیدنی هایش را از دست ندهید: روستای فرخی (ساختمان قدیمی عمارت شیخ و مسجد روستا را ببینید)؛ دریاچه خور (با بلورهای زیبایی که چشمتان را خیره می کند)، روستای بیاضه (ساختمان مخروبه هفت برادران و مقبره امامزاده ابراهیم را ببینید) و روستای گرمه (نخلستان زیبایش هنوز روی پاست و گورستان تاریخی قبرستان کشته هایش دیدنی است. آسمان پرستاره گرمه هم جان می دهد برای رصد ستاره ها).

ستاره های راهنما

یکی از لذتبخش ترین و ناب ترین تجربه هایی که در سفر به کویر نصیبتان می شود دیدن آسمان پرستاره است. این آسمان مسحورکننده برای اهل نجوم مکان ازلی و ابدی است تا از جادوی ستاره ها و کهکشان ها سردربیاورند اما ستاره ها برای ما و شمایی که منجم نیستیم هم دیدنی هایی دارند.

وقتی به کویر می روید بدون هیچ دوربین و بدون کمترین اطلاع از مباحث نجومی، سرتان را بالا بگیرید. چشم بچرخانید، ستاره ها را بهم وصل کنید و صورت فلکی «دب اکبر» را پیدا کنید. دب اکبر یکی از صورت های فلکی است که ستاره هایش زودتر از باقی ستاره ها طلوع می کند و دیرتر از همه غروب.

 اگر از ستاره لبه بیرونی دهانه دب اکبر به اندازه 5 برابر فاصله دو ستاره مستقیم جلو بروید به ستاره پرنوری می رسید که اسمش ستاره شمالی است. ستاره شمالی هر کجای دنیا باشید سمت شمال را به شما نشان می دهد. اگر کمی سر بچرخانید صورت فلکی «ذات الکرسی» را هم می بینید که شبیه حرف W است. اگر از نقطه وسط این حرف یک خط مستقیم بکشید هم به ستاره شمالی می رسید.

 

کویرگردی که می کنید حواستان به این نکات باشد

- شما قرار است یک طبیعت گرد بشوید پس به طبیعت احترام بگذارید و زباله هایتان را هیچ جای طبیعت جا نگذارید. می توانید پوست میوه هایتان را زیر خاک دفن کنید اما به بهانه اینکه خرده های نان یا پوست میوه تان غذای حیوانات می شود، آنها را روی زمین نریزید. کیسه زباله هایتان را پر کنید و تا اولین جای مناسب خالیشان نکنید. حتی اگر لازم شد کیسه های زباله را توی ماشین ببرید تا وقتی به شهر برگشتید، بتوانید از شرشان خلاص شوید.

- درست که کویر بی انتهاست، دیوار ندارد و شما با سر و صدایتان مزاحم آسایش همسایه بغلی نمی شوید! اما کویر هم ساکنان خودش را دارد. حشرات و خزندگان و حیواناتی که خیلی هایشان این روزها توی خواب زمستانی اند. اگر هیجان زده یا خوشحالید، لازم نیست احساساتتان را کنترل کنید و دندان به لب بگزید اما یادتان باشد سفر قرار است آرامتان کند. حواستان به همسفرهایتان باشد و زیادی سر و صدا راه نیندازید و دائما از فرط خوشحالی فریاد نزنید تا بتوانید آرامش روز و شب کویر را با جان و دل حس کنید.

- شب و وقت خواب، کفش هایتان را در فضای بیرونی کاروانسرا یا خانه محلی نگذارید تا صبح با یک کفش یخ زده که خانه یکی دو حشره یا خزنده کوچک هم شده، روبرو نشوید. بیرون کفش هایتان را تمیز کنید، داخلش را بتکانید و گوشه اتاقی که می خواهید استراحت کنید، روی یک روزنامه بگذارید. اگر شلخته نباشید، کفش ها هیچ آلودگی به محل خوابتان نمی آورند. هر بار هم که می خواهید کفش یا پوتینتان را بپوشید تکانش دهید تا خیالتان از حشرات و موجودات ریز و شن و ماسه ای که شاید توی کفشتان رفته باشد، راحت شود.

- وقتی قرار است وسط راه پیاده روی، چند دقیقه ای برای استراحت بنشینید، فوری روی زمین ولو نشوید. حتما یک زیرانداز زیرتان بگذارید تا هم سرمای زمین اذیتتان نکند هم حشره ای وارد لباس هایتان نشود.

- اگر وقت پیاده روی احساس گرما کردید، کلافه نشوید و یکهو همه لباس هایتان را درنیاورید چون حتما سرما می خورید یا عضلات عرق کرده بدنتان می گیرد. لباس هایتان را یکی یکی دربیاورید و خودتان را آرام آرام سبک کنید. حواستان باشد موقع کم کردن لباس هایتان باد به قسمت های عرق کرده بدنتان نخورد تا سفر، با سرماخوردگی از دماغتان درنیاید.

- گیاهانی که اکوسیستم کویر را زنده نگه می دارند، همان بته های خاری هستند که شاید به نظر شما فقط به درد سوزندان می خورند! هر کدام از این بته های به ظاهر خار، یک گیاه خاص کویری و محل زندگی حشرات یا خزندگان مختلف هستند. پس بته های گیاهان را حتی اگر خشک شده اند هم نکنید. آتش روشن کردن شبانه را هم به عهده لیدرهای تور بگذارید. لیدرهای طبیعت گردی همیشه برای روشن کردن آتش، چوب مناسب همراه خودشان می آورند.

تـصاویر پـانوراما از مـکان های تاریخی ایران

کشف دوباره جاذبه های تاریخی ایران با تکنیک عجیب عکاسی پانوراما

 

امید جعفرنژاد از معماری اماکن تاریخی مختلف ایران، عکس های پانورامای دیدنی تهیه کرده است. برخی از عکس های این مجموعه از کنار هم قرار دادن بیش از ۷۰ عکس به دست آمده است. پوشش نماهای بسیار باز از ویژگی عکس های پانوراماست.

 

 

باغ ارم شیراز (باغ گیاه شناسی)

 

آرامگاه حافظ شیراز

کلیسای گریگوری استفان همدان

 

مسجد نصیرالملک شیراز

 

باغ ارم شیراز

 

قلعه فلک الافلاک خرم آباد

 

چهل ستون اصفهان

 

مدرسه صمصامیه اراک

موزه مفاخر (خانه خاکباز) اراک

مسجد وکیل شیراز

میدان باغ ملی اراک

مسجد جامع کرمان

حمام چهار فصل اراک

پل چوبی و طبیعت جاده اسالم به خلخال

 

نخلستان‌های منطقه ماهان کرمان

مسجد نصیرالملک شیراز

سی و سه پل اصفهان در شب بارانی